a także mając na uwadze, co następuje:(1) Polityka Wspólnoty w odniesieniu do środowiska stawia sobie za cel wysoki poziom ochrony, z uwzględnieniem różnorodności sytuacji w poszczególnych regionach Wspólnoty. Ponadto do formułowania i realizacji polityki w tym zakresie i innych polityk wspólnotowych, które zgodnie z art. 6 Traktatu muszą brać pod uwagę wymogi ochrony środowiska, potrzebne są informacje, w tym informacja przestrzenna. Dla uwzględnienia tych wymogów konieczne jest zapewnienie odpowiedniej koordynacji pomiędzy podmiotami dostarczającymi informacje i użytkownikami tych informacji, tak aby możliwe było połączenie informacji i wiedzy pochodzących z różnych sektorów.
(2) Szósty wspólnotowy program działań w zakresie środowiska, przyjęty decyzją 1600/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lipca 2002 r.(3), wymaga zwrócenia pełnej uwagi na zapewnienie, by tworzenie wspólnotowej polityki ochrony środowiska odbywało się w sposób zintegrowany, z uwzględnieniem różnic regionalnych i lokalnych. Istnieje szereg problemów dotyczących możliwości uzyskania, jakości, organizacji, dostępności i wspólnego korzystania z informacji przestrzennej potrzebnej do osiągnięcia celów wyznaczonych w tym programie.
(3) Problemy dotyczące możliwości uzyskania, jakości, organizacji, dostępności i wspólnego korzystania z informacji przestrzennej pojawiają się w wielu kwestiach związanych z polityką i informacją i są napotykane przez organy publiczne na różnych poziomach. Rozwiązanie tych problemów wymaga działań nastawionych na wymianę, wspólne korzystanie, dostęp i użytkowanie interoperacyjnych danych przestrzennych i usług dotyczących danych przestrzennych na różnych szczeblach organów publicznych i w różnych sektorach. Należy w związku z tym utworzyć infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie.
(4) Infrastruktura informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) powinna wspomagać tworzenie polityki w odniesieniu do polityk i działań mogących mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na środowisko.
(5) Infrastruktura INSPIRE powinna być oparta na infrastrukturach informacji przestrzennej tworzonych przez państwa członkowskie i dostosowywanych do wspólnych przepisów wykonawczych, uzupełnianych przez działania na szczeblu Wspólnoty. Działania te powinny zapewnić zgodność infrastruktur informacji przestrzennej stworzonych przez państwa członkowskie i możliwość ich stosowania w kontekście wspólnotowym i transgranicznym.
(6) Infrastruktury informacji przestrzennej w państwach członkowskich powinny być zaprojektowane tak, aby zapewnić przechowywanie, udostępnianie oraz utrzymywanie danych przestrzennych na odpowiednim szczeblu; aby było możliwe łączenie w jednolity sposób danych przestrzennych pochodzących z różnych źródeł we Wspólnocie i wspólne korzystanie z nich przez wielu użytkowników i wiele aplikacji; aby było możliwe wspólne korzystanie z danych przestrzennych zgromadzonych na jednym szczeblu organów publicznych przez inne organy publiczne; aby dane przestrzenne były udostępniane na warunkach, które nie ograniczają bezzasadnie ich szerokiego wykorzystywania; aby łatwo było wyszukać dostępne dane przestrzenne, ocenić ich przydatność dla określonego celu oraz poznać warunki dotyczące ich wykorzystywania.
(7) Zakresy informacji przestrzennych, do których odnosi się niniejsza dyrektywa, oraz informacji, do których odnosi się dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska(4), w pewnym stopniu pokrywają się. Niniejsza dyrektywa powinna pozostawać bez uszczerbku dla dyrektywy 2003/4/WE.
(8) Niniejsza dyrektywa powinna pozostawać bez uszczerbku dla dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego(5), której cele uzupełniają cele niniejszej dyrektywy.
(9) Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na istnienie lub tytuł prawny do praw własności intelektualnych organów publicznych.
(10) Ustanowienie INSPIRE stanowić będzie znaczącą wartość dodaną do innych inicjatyw wspólnotowych, takich jak rozporządzenie Rady (WE) nr 876/2002 z dnia 21 maja 2002 r. ustanawiające Wspólne Przedsiębiorstwo Galileo(6) oraz komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady "Globalny Monitoring Środowiska i Bezpieczeństwa (GMES): ustanowienie zdolności GMES do roku 2008 (plan działań (2004-2008))", a zarazem będzie korzystać z tych inicjatyw. Państwa członkowskie powinny rozważyć korzystanie z danych i usług dostarczanych przez programy Galileo i GMES, w miarę ich udostępniania, a w szczególności z możliwości określania lokalizacji i czasu przy pomocy systemu Galileo.
(11) Na szczeblu krajowym i wspólnotowym podejmuje się wiele inicjatyw mających na celu gromadzenie, harmonizację lub organizację rozpowszechniania lub wykorzystania informacji przestrzennych. Inicjatywy takie mogą być podejmowane na mocy prawodawstwa wspólnotowego, takiego jak decyzja Komisji 2000/479/WE z dnia 17 lipca 2000 r. w sprawie wdrożenia europejskiego rejestru emisji zanieczyszczeń (EPER) zgodnie z art. 15 dyrektywy Rady 96/61/WE dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (IPPC)(7), rozporządzenie (WE) nr 2152/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. dotyczące monitorowania wzajemnego oddziaływania lasów i środowiska naturalnego we Wspólnocie (Forest focus)(8), w ramach programów finansowanych przez Wspólnotę (np. CORINE land cover, Europejski System Informacji o Polityce Transportowej) lub mogą wynikać z inicjatyw podejmowanych na szczeblu krajowym lub regionalnym. Niniejsza dyrektywa nie tylko uzupełni takie inicjatywy tworząc ramy, które pozwolą im uzyskać interoperacyjność, lecz także będzie wykorzystywać istniejące doświadczenia i inicjatywy zamiast powielać wykonaną już pracę.
(12) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do danych przestrzennych przechowywanych przez organy publiczne lub w ich imieniu oraz do wykorzystywania danych przestrzennych przez organy publiczne przy wykonywaniu ich zadań publicznych. Z pewnymi zastrzeżeniami powinna ona mieć również zastosowanie do danych przestrzennych przechowywanych przez osoby fizyczne lub prawne inne niż organy publiczne, o ile wystąpią o to wspomniane osoby fizyczne lub prawne.
(13) Niniejsza dyrektywa nie powinna określać wymagań w odniesieniu do gromadzenia nowych danych lub przedkładania takich informacji Komisji, ponieważ kwestie te są regulowane innymi aktami prawnymi dotyczącymi środowiska.
(14) Tworzenie infrastruktury krajowej powinno odbywać się stopniowo, a co za tym idzie, tematom danych przestrzennych objętych niniejszą dyrektywą należy przyznać zróżnicowany priorytet. Przy wdrażaniu należy brać pod uwagę stopień przydatności danych przestrzennych dla szerokiej gamy zastosowań w różnych obszarach polityki, priorytety działań wynikających z polityk Wspólnoty, które wymagają zharmonizowanych danych przestrzennych, oraz postępy już poczynione dzięki działaniom harmonizacyjnym podejmowanym w państwach członkowskich.
(15) Główną przeszkodą dla pełnego wykorzystania dostępnych danych jest czasochłonność i kosztowność poszukiwania istniejących danych przestrzennych lub sprawdzanie, czy mogą one być użyte w danym celu. Państwa członkowskie powinny zatem dostarczać opisy dostępnych zbiorów danych przestrzennych oraz usług w formie metadanych.
(16) Ponieważ duża różnorodność formatów i struktur, w jakich są zorganizowane i udostępniane we Wspólnocie dane przestrzenne, utrudnia efektywne formułowanie, wdrażanie, monitorowanie i ocenę prawodawstwa wspólnotowego mającego bezpośredni lub pośredni wpływ na środowisko, należy przyjąć środki wykonawcze ułatwiające korzystanie z danych przestrzennych pochodzących z różnych źródeł w państwach członkowskich. Środki te powinny mieć na celu doprowadzenie do interoperacyjności zbiorów danych przestrzennych, a państwa członkowskie powinny zapewnić, żeby wszelkie dane lub informacje potrzebne do osiągnięcia interoperacyjności były dostępne na warunkach, które nie ograniczają ich użycia do tego celu. W miarę możliwości przepisy wykonawcze powinny być oparte na normach międzynarodowych i nie powinny być źródłem nadmiernych kosztów dla państw członkowskich.
(17) Do wspólnego korzystania z danych przestrzennych na różnych poziomach organów publicznych we Wspólnocie niezbędne są usługi sieciowe. Usługi te powinny umożliwiać wyszukiwanie, przetwarzanie, przeglądanie i pobieranie danych przestrzennych oraz wykorzystywanie danych przestrzennych i usług świadczonych drogą elektroniczną. W celu zapewnienia interoperacyjności infrastruktur utworzonych przez państwa członkowskie usługi sieciowe powinny funkcjonować zgodnie ze wspólnie uzgodnionymi specyfikacjami i minimalnymi kryteriami wydajności. Sieć usług powinna również obejmować możliwości techniczne pozwalające organom publicznym na udostępnianie ich zbiorów danych przestrzennych i usług.
(18) W niektórych przypadkach zbiory danych przestrzennych i usług istotne dla polityk wspólnotowych bezpośrednio lub pośrednio wpływających na środowisko znajdują się w posiadaniu osób trzecich i są przez nie obsługiwane. Państwa członkowskie powinny zatem zaoferować osobom trzecim możliwość wnoszenia wkładu w infrastruktury krajowe, o ile nie pogorszy to spójności i łatwości użytkowania danych przestrzennych i usług związanych z danymi przestrzennymi będących częścią tych infrastruktur.
(19) Doświadczenie państw członkowskich pokazuje, że dla udanego wdrożenia infrastruktury informacji przestrzennej ważne jest bezpłatne udostępnienie społeczeństwu pewnej minimalnej liczby usług. Państwa członkowskie powinny zatem udostępnić bezpłatnie, jako minimum, usługi wyszukiwania i, pod pewnymi szczególnymi warunkami, przeglądania zbiorów danych przestrzennych.
(20) Dla ułatwienia integracji infrastruktur krajowych z INSPIRE państwa członkowskie powinny zapewnić dostęp do swoich infrastruktur przez geoportal Wspólnoty obsługiwany przez Komisję, jak również przez wszelkie punkty dostępu, które same postanowią obsługiwać.
(21) Aby udostępnić informacje pochodzące od organów publicznych różnego szczebla, państwa członkowskie powinny usunąć występujące w praktyce przeszkody w tym zakresie, na jakie natrafiają organy publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym przy wykonywaniu swoich funkcji publicznych mogących mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na środowisko.
(22) Organy publiczne potrzebują sprawnego dostępu do odpowiednich zbiorów danych przestrzennych i usług przy wykonywaniu ich zadań publicznych. Dostęp ten mógłby być utrudniony, gdyby zależał od doraźnych negocjacji między poszczególnymi organami publicznymi za każdym razem, kiedy jest potrzebny. Państwa członkowskie powinny przedsięwziąć konieczne środki, aby zapobiec tego rodzaju występującym w praktyce przeszkodom dla wspólnego korzystania z danych, stosując na przykład uprzednie uzgodnienia między organami publicznymi.
(23) W przypadkach gdzie organ publiczny przekazuje innemu organowi publicznemu w tym samym państwie członkowskim zbiory danych przestrzennych i świadczy usługi wymagane do wypełnienia obowiązków sprawozdawczych wynikających z prawodawstwa wspólnotowego, dane państwo członkowskie może postanowić, że te zbiory danych przestrzennych i usługi nie będą podlegać jakimkolwiek opłatom. Mechanizmy wspólnego korzystania ze zbiorów danych przestrzennych i usług przez rząd i inne podmioty administracji publicznej oraz osoby fizyczne lub prawne wykonujące funkcje związane z administracją publiczną na podstawie przepisów prawa krajowego powinny brać pod uwagę potrzebę ochrony samowystarczalności finansowej organów publicznych, w szczególności tych, które zostały zobowiązane do przynoszenia dochodów. W każdym razie pobierane opłaty nie powinny przewyższać kosztów zbierania, opracowywania, reprodukcji i rozpowszechniania powiększonych o rozsądny zwrot z inwestycji.
(24) Świadczenie usług sieciowych powinno być zgodne z zasadami dotyczącymi ochrony danych osobowych zgodnie z dyrektywą 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych(9).
(25) Ramy wspólnego korzystania z danych przestrzennych przez organy publiczne, na które dyrektywa nakłada obowiązek wspólnego z nich korzystania, powinny być neutralne nie tylko względem tych organów publicznych w państwie członkowskim, lecz również względem takich organów publicznych w innych państwach członkowskich oraz instytucji wspólnotowych. Ponieważ instytucje i organy wspólnotowe muszą często integrować i oceniać informacje przestrzenne ze wszystkich państw członkowskich, powinny one mieć możliwość uzyskiwania dostępu do danych przestrzennych i powiązanych z nimi usług oraz korzystania z nich na zharmonizowanych warunkach.
(26) W celu stymulowania rozwijania przez osoby trzecie usług o wartości dodanej, z korzyścią zarówno dla organów publicznych, jak i społeczeństwa, należy ułatwić dostęp do danych przestrzennych, których zakres przekracza granice administracyjne lub państwowe.
(27) Skuteczne wdrażanie infrastruktury informacji przestrzennej wymaga koordynacji wszystkich podmiotów zainteresowanych budowaniem takiej infrastruktury, zarówno w roli podmiotów dostarczających informacje, jak i użytkowników. Należy zatem ustanowić odpowiednie struktury koordynacyjne na różnych szczeblach administracji oraz uwzględnić podział uprawnień i obowiązków pomiędzy państwami członkowskimi.
(28) Celem wykorzystania najnowocześniejszych rozwiązań i doświadczeń praktycznych związanych z infrastrukturą informacyjną właściwym jest, by działania niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy były wspierane przez normy międzynarodowe i normy przyjęte przez europejskie organy normalizacyjne zgodnie z procedurą określoną w dyrektywie 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego(10).
(29) Z uwagi na fakt, że Europejska Agencja Ochrony Środowiska, ustanowiona rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1210/90 z dnia 7 maja 1990 r. w sprawie ustanowienia Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska oraz Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska(11), ma za zadanie dostarczanie Wspólnocie obiektywnych, rzetelnych i porównywalnych informacji na temat środowiska na poziomie wspólnotowym i dąży między innymi do polepszenia przepływu ważnych dla polityki informacji o środowisku pomiędzy państwami członkowskimi a instytucjami wspólnotowymi, powinna ona brać aktywny udział w wykonywaniu niniejszej dyrektywy.
(30) Zgodnie z pkt 34 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa(12) zachęca się państwa członkowskie do sporządzania, dla potrzeb własnych, a także w interesie Wspólnoty, własnych tabel, które, na ile jest to możliwe, będą pokazywać korelację między niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji oraz do opublikowania tych tabel.
(31) Środki niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy powinny być przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/ WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(13).
(32) Komisja powinna być w szczególności uprawniona do dostosowywania opisu istniejących tematów danych, o których mowa w załącznikach I, II i III. Ponieważ takie środki mają zasięg ogólny i mają na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej dyrektywy, powinny zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą przewidzianą w art. 5a decyzji 1999/468/WE.
(33) Komisja powinna również być uprawniona do przyjęcia środków wykonawczych określających postanowienia techniczne dla interoperacyjności i harmonizacji zbiorów danych przestrzennych i usług, norm dotyczących warunków dostępu do takich zbiorów i usług oraz norm dotyczących specyfikacji technicznych i wymogów dla usług sieciowych. Ponieważ takie środki mają zasięg ogólny i mają na celu uzupełnienie niniejszej dyrektywy przez dodanie nowych, innych niż istotne elementów, powinny zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą przewidzianą w art. 5a decyzji 1999/468/WE.
(34) Prace przygotowawcze nad decyzjami dotyczącymi wdrożenia niniejszej dyrektywy oraz przyszłej ewolucji INSPIRE wymagają ciągłego monitorowania wdrożenia dyrektywy oraz regularnych sprawozdań.
(35) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, jakim jest ustanowienie INSPIRE, nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie ze względu na jego aspekty ponadnarodowe oraz z powodu ogólnej potrzeby koordynacji warunków dostępu, wymiany i wspólnego korzystania z informacji przestrzennych w obrębie Wspólnoty, natomiast może on w związku z tym zostać lepiej osiągnięty na szczeblu wspólnotowym, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: