a także mając na uwadze, co następuje:(1) Grypa ptaków jest poważną i wysoce zaraźliwą chorobą drobiu i innych utrzymywanych ptaków spowodowaną różnymi rodzajami wirusów grypy. Wirusy te mogą również przechodzić na ssaki, w szczególności świnie, i na ludzi.
(2) W związku z tym, że drób jest objęty listą zwierząt żywych stanowiącą załącznik I do Traktatu, jednym z zadań Wspólnoty w dziedzinie weterynarii jest poprawa statusu zdrowotnego drobiu, ułatwiając tym samym wymianę handlową drobiu i produktów drobiowych i zapewniając rozwój tego sektora. Ponadto definiując i stosując politykę i działania wspólnotowe, należy zapewnić wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego.
(3) Wirusy grypy mają dużą ilość różnych szczepów. Poziom zagrożenia, jakie stwarzają różne szczepy wirusów grypy dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego jest bardzo zmienny i do pewnego stopnia nieprzewidywalny z powodu szybkiej mutacji wirusa i możliwości wymiany segmentów materiału genetycznego pomiędzy różnymi szczepami.
(4) Zakażenie niektórymi szczepami wirusów grypy pochodzących od ptaków może być przyczyną ogniska choroby wśród ptactwa domowego, przybierając proporcje epizootyczne i powodując śmiertelność i straty wśród drobiu na skalę, która może w szczególności zagrozić opłacalności całej hodowli drobiu.
(5) Wspólnotowe środki zwalczania grypy ptaków zostały ustanowione na mocy dyrektywy Rady 92/40/EWG z dnia 19 maja 1992 r. wprowadzającej wspólnotowe środki zwalczania influenzy drobiu 3 w celu zapewnienia ochrony zdrowia zwierząt i przyczynienia się do rozwoju sektora drobiarskiego.
(6) Środki ustanowione dyrektywą 92/40/EWG powinny zostać poddane gruntownemu przeglądowi w świetle najnowszej wiedzy naukowej dotyczącej zagrożeń, jakie grypa ptaków niesie ze sobą dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego, rozwoju nowych metod laboratoryjnych i szczepionek oraz doświadczeń zdobytych podczas ostatnich wybuchów ognisk tej choroby we Wspólnocie, a także w krajach trzecich.
(7) Nowe środki wspólnotowe powinny również uwzględnić najnowsze opinie Komitetu Naukowego ds. Zdrowia i Dobrostanu Zwierząt oraz Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), a także zmiany w Kodeksie zdrowia zwierząt lądowych i w Podręczniku badań diagnostycznych i szczepionek dla zwierząt lądowych Międzynarodowego Biura Epizootycznego (OIE) w sprawie grypy ptaków.
(8) Pewne wirusy grypy pochodzące od ptaków mogą w niektórych okolicznościach mieć wpływ na ludzi i mogą wówczas stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Przepisy niniejszej dyrektywy, których celem jest zwalczanie choroby wśród zwierząt hodowlanych, mogłyby pośrednio przyczynić się do zapobiegania problemom w zakresie zdrowia publicznego. Na obecnym etapie radzenie sobie z takimi problemami pozostaje jednak w głównej mierze w gestii Państw Członkowskich.
(9) Na poziomie wspólnotowym zagrożeniami dla zdrowia ludzkiego, jakie przedstawiają wirusy grypy, zajmują się przede wszystkim inne działania i akty prawne. Dotyczą one w szczególności Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) ustanowionego rozporządzeniem (WE) nr 851/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 4 , zaleceń wydawanych przez Komisję w sprawie gotowości Wspólnoty na wypadek pandemii grypy i wspólnotowych planów gotowości, Systemu Wczesnego Ostrzegania i Reagowania Unii Europejskiej oraz ustanowienia Europejskiego Systemu Monitorowania Grypy/Europejskiej Grupy Nadzoru nad Grypą.
(10) Stosownym jest jednak, aby Komisja wraz z ECDC oceniła, czy dalsze środki w dziedzinie zdrowia publicznego lub zdrowia pracowników oraz środki bezpieczeństwa, uzupełniające przepisy dotyczące zdrowia zwierząt zawarte w niniejszej dyrektywie są potrzebne na poziomie wspólnotowym w celu przeciwstawienia się zagrożeniom przedstawianym dla ludzi, a w szczególności dla pracowników mających kontakt z zakażonymi zwierzętami, przez pewne wirusy grypy pochodzące od ptaków, oraz aby przedstawiła wszelkie niezbędne wnioski legislacyjne.
(11) Aktualny stan wiedzy wskazuje, że zagrożenie dla zdrowia, jakie przedstawiają tak zwane wirusy grypy ptaków o niskiej zjadliwości, jest niższe w stosunku do zagrożenia, jakie przedstawiają wysoce zjadliwe wirusy grypy ptaków, które pochodzą od mutacji niektórych wirusów o niskiej zjadliwości.
(12) Prawodawstwo wspólnotowe dotyczące zwalczania grypy ptaków powinno umożliwić Państwom Członkowskim przyjęcie środków zwalczania choroby w sposób proporcjonalny i elastyczny, z uwzględnieniem różnych poziomów zagrożenia, jakie przedstawiają różne szczepy wirusa, prawdopodobnego oddziaływania społeczno-ekonomicznego rozważanych środków na sektor rolnictwa i inne sektory powiązane, jednocześnie zapewniając, że środki podjęte w ramach każdego konkretnego scenariusza rozwoju choroby są najodpowiedniejsze.
(13) Mając na uwadze potencjał mutacji wirusów grypy ptaków o niskiej zjadliwości w wysoce zjadliwe wirusy grypy ptaków, należy wprowadzić przepisy mające na celu wczesne wykrycie zakażenia drobiu tak, aby móc szybko zareagować i przyjąć odpowiednie i proporcjonalne środki zwalczania i eliminacji, które powinny obejmować system aktywnego nadzoru prowadzonego przez Państwa Członkowskie. Nadzór taki powinien przebiegać według ogólnych wytycznych, jakie zostaną przyjęte w świetle najnowszego stanu wiedzy i osiągnięć w tej dziedzinie.
(14) Wszelkie podejrzenie występowania zakażenia grypą ptaków, które może pojawić się w wyniku badań klinicznych lub laboratoryjnych lub jakiekolwiek inne powody prowadzące do podejrzenia występowania zakażenia powinny spowodować podjęcie natychmiastowego urzędowego dochodzenia, tak aby można było podjąć szybkie i skuteczne odpowiednie działanie. Działanie takie powinno zostać wzmocnione możliwie najszybciej po potwierdzeniu występowania zakażenia, tak aby objęło ono likwidację ptaków z zakażonych gospodarstw i z gospodarstw, które są narażone na ryzyko zakażenia.
(15) W przypadku wykrycia zakażenia wirusem grypy ptaków o niskiej zjadliwości, środki zwalczania mogą się różnić od tych, które powinno się zastosować w przypadku wykrycia wysoce zjadliwego wirusa grypy ptaków, z uwzględnieniem różnych poziomów zagrożenia, jakie przedstawiają te dwie odmiany choroby.
(16) Środki zwalczania choroby, a w szczególności utworzenie stref ograniczeń, powinno się również dostosowywać uwzględniając gęstość populacji drobiu, a także inne czynniki ryzyka na obszarze, na którym wykryto zakażenie.
(17) W przypadku wystąpienia ogniska choroby niezbędne jest również zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia poprzez uważne monitorowanie i ograniczanie przemieszczania drobiu i wykorzystywania produktów, które mogą zostać skażone, zaostrzenie środków z zakresu bezpieczeństwa biologicznego na wszystkich etapach produkcji drobiu, oczyszczanie i odkażanie skażonych gospodarstw, ustanawianie obszarów zapowietrzonych i obszarów zagrożonych wokół ogniska choroby oraz, w miarę potrzeby, poprzez szczepienia.
(18) Zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym dotyczącym dobrostanu zwierząt, wspólnotowe środki zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków powinny polegać najpierw na likwidacji zakażonych stad.
(19) Dyrektywa Rady 93/119/WE z dnia 22 grudnia 1993 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas uboju lub zabijania 5 określa minimalne normy ochrony zwierząt podczas uboju lub zabijania w celu zwalczania choroby. Takie zasady stosują się w pełni do uboju lub zabijania zgodnie z niniejszą dyrektywą.
(20) Szczepienie przeciwko grypie ptaków może być skutecznym narzędziem uzupełniającym środki zwalczania choroby i umożliwiającym uniknięcie masowego zabijania i niszczenia drobiu lub innych utrzymywanych ptaków. Aktualny stan wiedzy wskazuje, że szczepienie może być pomocne nie tylko jako krótkoterminowy środek w sytuacjach awaryjnych, lecz również jako długoterminowy środek zapobiegania chorobie w sytuacjach podwyższonego ryzyka przedostania się wirusów grypy ptaków ze środowiska naturalnego lub z innych źródeł. Należy więc wprowadzić przepisy zarówno w odniesieniu do szczepienia interwencyjnego, jak i zapobiegawczego.
(21) Drób szczepiony, chociaż jest chroniony przed objawami klinicznymi choroby, może się zakazić i w ten sposób przyczynić do dalszego rozprzestrzenienia zakażenia. W związku z tym, szczepieniu muszą towarzyszyć odpowiednie środki nadzoru i środki ograniczające ustalone na poziomie wspólnotowym. Dlatego też strategia szczepień powinna pozwalać na dokonanie rozróżnienia pomiędzy zwierzętami zakażonymi i szczepionymi. Produkty z drobiu szczepionego, takie jak mięso i jaja konsumpcyjne, powinno się wprowadzać do obrotu zgodnie z właściwym prawodawstwem wspólnotowym, w tym niniejszą dyrektywą.
(22) Wspólnota i Państwa Członkowskie powinny mieć także możliwość utworzenia rezerw szczepionki przeciwko grypie ptaków, które w przypadkach awaryjnych zostaną użyte do szczepienia drobiu lub innych utrzymywanych ptaków.
(23) Należy przyjąć przepisy dla zapewnienia stosowania zharmonizowanych procedur i metod w diagnozowaniu grypy ptaków, w tym funkcjonowania laboratorium referencyjnego Wspólnoty, a także laboratoriów referencyjnych w Państwach Członkowskich.
(24) Należy przyjąć przepisy dla zapewnienia osiągnięcia przez Państwa Członkowskie niezbędnego poziomu gotowości, pozwalającego na skuteczne radzenie sobie w sytuacjach awaryjnych spowodowanych jednym lub większą liczbą ognisk grypy ptaków, w szczególności poprzez stworzenie odpowiednich planów gotowości i ustanowienie centrów kontroli.
(25) Jeśli grypa ptaków zostanie wykryta w trakcie przywozu w zakładzie lub ośrodku kwarantanny, jak przewiduje decyzja Komisji 2000/666/WE z dnia 16 października 2000 r. ustanawiająca wymagania dotyczące zdrowia zwierząt i świadectwa weterynaryjne przy przywozie ptaków innych niż drób oraz warunki kwarantanny 6 , fakt ten powinien zostać zgłoszony Komisji. Jednakże dokonywanie zgłoszeń określone dyrektywą Rady 82/894/EWG z dnia 21 grudnia 1982 r. w sprawie zgłaszania chorób zwierząt we Wspólnocie 7 w przypadkach wystąpienia ognisk choroby w Państwach Członkowskich nie byłoby właściwe.
(26) Oczyszczanie i odkażanie powinny być integralnym elementem wspólnotowej polityki zwalczania grypy ptaków. Środki odkażające powinno się stosować zgodnie z dyrektywą 98/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. dotyczącą wprowadzania do obrotu produktów biobójczych 8 .
(27) Rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi 9 ustanawia zasady dotyczące gromadzenia, transportu, przechowywania, przeładunku, przetwarzania oraz wykorzystywania lub usuwania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, w tym zwierząt zabitych w celu wyeliminowania chorób epizootycznych, aby zapobiec zagrożeniu, jakie choroby te stwarzają dla zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego. To rozporządzenie i jego środki wykonawcze określają ogólne ramy usuwania martwych zwierząt. Należy wprowadzić przepisy w celu przyjęcia w drodze procedury komitologii szczególnych, dodatkowych lub różnych środków koniecznych dla dalszego wzmocnienia środków zwalczania grypy ptaków.
(28) Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego 10 oraz rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych 11 może być pod pewnymi warunkami stosowane do jaj pochodzących z gospodarstw, gdzie trzymany jest drób, w stosunku do którego istnieje podejrzenie zakażenia grypą ptaków.
(29) Państwa Członkowskie powinny określić zasady dotyczące sankcji stosowanych w przypadku naruszenia przepisów niniejszej dyrektywy i zapewnić ich wprowadzenie. Sankcje te powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
(30) Należy wprowadzić przepisy przewidujące możliwość dokonania, w razie konieczności, niezwłocznej zmiany załączników do niniejszej dyrektywy, tak aby uwzględnić rozwój wiedzy naukowej i technicznej.
(31) Biorąc pod uwagę nieprzewidywalność wirusów grypy, właściwe jest również zapewnienie istnienia szybkiej procedury pozwalającej na szybkie przyjęcie na poziomie wspólnotowym dodatkowych lub bardziej szczegółowych środków zwalczania wszelkiego zakażenia drobiu i innych gatunków zwierząt, wtedy gdy środki takie są konieczne.
(32) Niniejsza dyrektywa powinna wyznaczać minimalne środki zwalczania do stosowania w przypadku wystąpienia ogniska grypy ptaków wśród drobiu lub innych utrzymywanych ptaków. Jednak Państwa Członkowskie mają swobodę we wprowadzaniu bardziej restrykcyjnych działań administracyjnych i sanitarnych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą. Poza tym niniejsza dyrektywa powinna przewidywać, że organy Państw Członkowskich stosują środki proporcjonalne do zagrożenia zdrowia, jakie powodują różne sytuacje związane z chorobą.
(33) Zgodnie z zasadą proporcjonalności, dla osiągnięcia podstawowego celu, jakim jest zapewnienie rozwoju sektora drobiarskiego i przyczynienie się do ochrony zdrowia zwierząt, konieczne i właściwe jest ustanowienie zasad dotyczących środków szczegółowych i środków minimalnych mających na celu zapobieganie i zwalczanie grypy ptaków. Zgodnie z art. 5 akapit trzeci Traktatu, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia wyznaczonych celów.
(34) Środki konieczne dla wdrożenia niniejszej dyrektywy powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 12 .
(35) Dla zapewnienia przejrzystości i racjonalności prawodawstwa wspólnotowego, dyrektywa 92/40/EWG powinna zostać uchylona i zastąpiona niniejszą dyrektywą.
(36) Zgodnie z pkt 34 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa zachęca się Państwa Członkowskie do sporządzania 13 , dla ich własnych celów i w interesie Wspólnoty, własnych tabel, które w możliwie najszerszym zakresie odzwierciedlają korelację pomiędzy niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji, oraz do podawania ich do wiadomości publicznej,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ: