Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Wyzwania i szanse związane ze sztuczną inteligencją w sektorze publicznym: rola władz regionalnych i lokalnych

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Wyzwania i szanse związane ze sztuczną inteligencją w sektorze publicznym: rola władz regionalnych i lokalnych

(C/2025/288)

(Dz.U.UE C z dnia 24 stycznia 2025 r.)

Sprawozdawca:

Alberto CIRIO (IT/EPL), przewodniczący regionu Piemont

ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR),

1. Przypomina, że w preambule do Karty praw podstawowych Unii Europejskiej stawia się jednostkę w centrum działań UE, która musi dążyć do budowania pokojowej przyszłości opartej na wspólnych wartościach poprzez ustanowienie obywatelstwa Unii oraz stworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Zwraca ponadto uwagę na to, że Karta narodziła się z potrzeby zwiększenia ochrony praw podstawowych w świetle zmian zachodzących w społeczeństwie, postępu społecznego oraz rozwoju naukowego i technologicznego. Szczególnie przełomowa jest tutaj stopniowa i szybka popularyzacja sztucznej inteligencji (AI), której powszechne zastosowanie trzeba przeanalizować pod kątem przyszłego wpływu na kontakty organów publicznych z obywatelami.

2. Przypomina w tym względzie zasady proporcjonalności i pomocniczości, których muszą przestrzegać organy administracji publicznej podczas ustanawiania przepisów oraz wdrażania nowatorskich koncepcji technicznych i technologicznych. Powinny przy tym stosować odpowiednie rozwiązania prawne, które muszą być zawsze ukierunkowane na dążenie do wspólnego dobra. Uważa, że AI stworzy realne możliwości osiągnięcia postępu i dobrobytu, wyłącznie pod warunkiem że będzie wykorzystywana w tym celu w sposób przejrzysty, identyfikowalny i neutralny.

3. Podkreśla, że władze lokalne i regionalne są głównymi podmiotami przyjmującymi AI w całej UE. Ze względu na to, że są one najbliżej obywateli, mogą działać jako katalizatory innowacji, wspierając odpowiedzialny rozwój oraz wdrażanie technologii AI w różnych sektorach, takich jak efektywność energetyczna, transport, kształcenie, zdrowie oraz usługi publiczne. Mogą również znacznie zwiększyć produktywność i konkurencyjność UE, a także walnie przyczynić się do wypełnienia misji administracji publicznej na rzecz wspólnego dobra.

4. Podkreśla, że zamiast skupiania się wyłącznie na zapobieganiu ryzyku, należy przyjąć podejście mające na celu maksymalizację korzyści płynących z AI dla obywateli i administracji, a także zapewniające etyczne wykorzystywanie AI, w tym przejrzystość i rozliczalność oraz stały nadzór ze strony człowieka. Uznaje, że chociaż AI może usprawnić procesy, nie może zastąpić osądu ludzkiego, zwłaszcza w obszarach, w których zasadnicze znaczenie ma ocena etyczna, kreatywność i złożony proces decyzyjny. Podkreśla potrzebę stałego monitorowania w celu zapewnienia, aby wdrażanie AI było zgodne z podstawowymi wartościami i prawami obywateli.

5. Przypomina w związku z tym o roli technologii blockchain i ich zbieżności z AI i podkreśla zwłaszcza ich praktyczne zastosowanie w usługach publicznych.

6. Odnosi się pozytywnie do przyjęcia aktu w sprawie sztucznej inteligencji, który powinien zapewniać jasne normy wykorzystania systemów AI w Unii w jednolitych ramach prawnych z myślą o rozpowszechnieniu humanocentrycznej i godnej zaufania sztucznej inteligencji. Zaznacza niemniej, że samo przyjęcie wspólnych ram prawnych bez jednoczesnego uruchomienia wytycznych dla samorządów lokalnych i regionalnych, dotyczących wdrażania aktu oraz szeroko zakrojonego i kompleksowego programu na rzecz podnoszenia świadomości, kształcenia i szkolenia obywateli, który byłby stale aktualizowany w celu uwzględnienia przyszłego postępu technologicznego, grozi tym, że europejskie podejście do AI będzie niekompletne.

7. Popiera tworzenie specjalnej przestrzeni prawnej lub piaskownic regulacyjnych na poziomie europejskim, dzięki którym dostawcy będą mogli kompleksowo testować swoje systemy AI przed ich wprowadzeniem na rynek, sprawdzać ich adekwatność techniczną, praktyczną skuteczność i wykonalność prawną, a następnie umożliwiać korzystanie z wyników wszystkim tym osobom, które mogą potrzebować tych systemów w praktyce. Odnotowuje, że ze strony władz lokalnych i regionalnych niezbędne jest rozpowszechnianie oraz zapewnienie MŚP i przedsiębiorstwom typu startup łatwego dostępu do tych przestrzeni za pomocą specjalnych kampanii, a także dzięki powiązaniu wsparcia w zakresie telekomunikacji z piaskownicami regulacyjnymi.

8. Podkreśla znaczenie monitorowania wpływu przepisów, zważywszy na bardzo dynamiczne zmiany technologiczne oraz możliwe wyzwania regulacyjne, i proponuje ścisłą współpracę między KR-em a Komisją Europejską w ramach przyszłego unijnego programu stanowienia prawa.

9. Dostrzega potencjał AI w zakresie poprawy efektywności świadczenia usług publicznych poprzez automatyzację szeroko zakrojonych i powtarzających się czynności, optymalizację procesów wewnętrznych oraz poprawę kontaktów administracji publicznej z obywatelami.

10. Zaznacza, że konieczne jest zapobieganie przepaści w zakresie sztucznej inteligencji między organami administracji publicznej, które są w stanie zrozumieć, opanować i w pełni wykorzystać te technologie, a tymi, które tego nie potrafią. Jest to rozłam, który mogą pogłębiać również różnice geograficzne i społeczno-gospodarcze.

11. Zwraca uwagę na złożoność wdrażania systemów sztucznej inteligencji w kluczowych sektorach przetwarzających dane szczególnie wrażliwe, w tym w organach ścigania, i podkreśla potrzebę działania równoważącego w odniesieniu do wytyczania innowacyjnego otoczenia regulacyjnego, w którym egzekwowanie prawa i porządku mogłoby stać się skuteczniejsze i efektywniejsze. Jednocześnie uwypukla potrzebę zajęcia się kwestiami prywatności, rozliczalności i przeciwdziałania ewentualnej stronniczości w systemach danych. Zaznacza, że sztuczna inteligencja nie będzie wykorzystywana do naruszania praw człowieka, na przykład do dyskryminowania danej osoby ze względu na jej przynależność etniczną, religijną lub polityczną na podstawie jej danych biometrycznych.

12. Podkreśla zasadnicze znaczenie szkoleń i rozwoju umiejętności, a także naboru specjalistów i pracowników sektora publicznego będących w stanie w pełni wykorzystać potencjał AI, mających świadomość związanego z nią ryzyka i potrafiących nim odpowiednio zarządzać.

13. Zachęca do tworzenia lokalnych, regionalnych, transgranicznych, międzyregionalnych i transnarodowych ekosystemów AI, w ramach których władze lokalne i regionalne współpracują ze środowiskiem akademickim, ośrodkami badawczymi i technologicznymi, sektorem prywatnym i innymi zainteresowanymi stronami w celu wymiany wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk z myślą o promowaniu wspólnych projektów i rozwiązań.

14. Popiera usystematyzowane i ukierunkowane na konkretny obszar podejście do wymiany między podobnymi, lecz położonymi w różnych regionach obszarami. W ten sposób można opracowywać bowiem wspólne i spójne wskazówki w celu znalezienia odpowiednich i skalowalnych rozwiązań.

15. Zdaje sobie sprawę, że potencjał innowacji AI jest ściśle powiązany z europejską strategią w zakresie danych, i z zadowoleniem przyjmuje rozwój wspólnych europejskich przestrzeni danych.

16. Zaleca, aby szersze zastosowanie systemów sztucznej inteligencji szło w parze z większą liczbą informatycznych systemów kontroli i z odpowiednim przeszkoleniem pracowników w celu zwiększenia ochrony przed cyberatakami, manipulacją i ingerencją przez podmioty państwowe i niepaństwowe oraz zapewnienia ochrony danych osobowych i praw podstawowych.

Rola władz lokalnych i regionalnych w przyjmowaniu AI

17. Podkreśla, że władze lokalne i regionalne są w wyjątkowej sytuacji umożliwiającej im propagowanie etycznego i odpowiedzialnego przyjmowania AI, gdyż lepiej znają potrzeby i oczekiwania obywateli. Mogą one również dopilnować, by wdrażanie tej technologii było zgodne z wartościami i ochroną praw człowieka bez jakiejkolwiek dyskryminacji, z uwzględnieniem szczególnych potrzeb społeczności lokalnych i regionalnych.

18. Uznaje pierwszoplanową rolę władz lokalnych i regionalnych we wdrażaniu AI, która to rola polega na dostosowywaniu rozwiązań do szczególnych potrzeb obywateli i obszarów. Proponuje zwłaszcza regularne monitorowanie doświadczeń i dobrych praktyk władz lokalnych i regionalnych w zakresie przyjmowania AI za pomocą okresowych i częstych badań oraz konsultacji z zainteresowanymi stronami takimi jak sieć RegHub, sojusze i sieci międzyregionalne, również za pośrednictwem specjalnego obserwatorium, które gromadziłoby, publikowało i rozpowszechniało kluczowe wskaźniki i dane statystyczne dotyczące wykorzystania i wdrażania sztucznej inteligencji na szczeblu lokalnym i regionalnym.

19. Zachęca władze lokalne i regionalne do przyjęcia podejścia oddolnego w dziedzinie wskazywania potrzeb i rozwiązań w zakresie AI poprzez gromadzenie informacji o szczególnych wymogach danego obszaru i dzielenie się nimi, tak by wypracowane rozwiązania AI były skuteczniejsze i bardziej odpowiednie.

20. Zaznacza, że w wielu miastach europejskich oraz na wielu obszarach wiejskich opracowywane są rozwiązania AI w celu poprawy planowania przestrzennego i mobilności w miastach, oszczędności energii w budynkach, gospodarowania odpadami oraz efektywności wykorzystania wody, a także w celu przeanalizowania danych dotyczących zanieczyszczeń i innych aspektów życia w miastach i na wsi. Popiera zatem zastosowanie w przyszłych miastach, a także na słabiej lub rzadziej zaludnionych obszarach geograficznych zaawansowanych technologii, tak by poprawić wydajność i zrównoważoność w ośrodkach miejskich i na obszarach wiejskich, a także przyczynić się do rozpowszechnienia praktyk przyjaznych dla środowiska i zagwarantować mieszkańcom lepsze warunki życia.

21. Zachęca miasta i regiony do włączania obywateli w kształtowanie polityki dotyczącej AI, na przykład poprzez tworzenie platform partycypacyjnych, a także organizację "spotkań w ratuszu", forów internetowych lub obywatelskich rad konsultacyjnych w celu zebrania informacji na temat wdrażania AI i jej skutków społecznych, dzięki czemu różnorakie głosy będą miały wpływ na kierunek rozwoju AI.

Przekształcenie kontaktów między obywatelami a sektorem publicznym

22. Zdaje sobie sprawę, że AI może się przyczyniać do usprawnienia kontaktów samorządów regionalnych i lokalnych z obywatelami dzięki poprawie świadczenia usług publicznych wynikającej z optymalizacji zarządzania nimi. Systemy oparte na AI mogą poprawiać kontakty z obywatelami, zapewniając szybsze i dokładniejsze odpowiadanie na ich wnioski, również w czasie rzeczywistym, oraz ułatwiając dostęp do informacji i usług, w tym w godzinach szczytu, na przykład dzięki zautomatyzowanym usługom, które przyczyniają się do zwiększenia dostępności komunikacji dla wszystkich obywateli.

23. Odnotowuje, że AI może służyć do niektórych zautomatyzowanych procesów decyzyjnych, do przyspieszenia procedur administracyjnych lub do weryfikacji przedkładanych dokumentów, co przyspiesza rozpatrywanie wniosków.

24. Uważa, że AI może być istotnym narzędziem we wszystkich obszarach działalności i wspierać wszystkie grupy obywateli. Dobrym i przekonującym przykładem wykorzystania AI może być automatyzacja rutynowych czynności, tak aby pracownicy sektora publicznego mogli skupić się na ambitniejszych zadaniach wymagających kreatywności i osądu ze strony człowieka. Ponadto może pomagać w oszacowaniu i przewidywaniu ryzyka w sektorach cyberbezpieczeństwa i monitorowania finansowego oraz w zaradzeniu podatności danego obszaru na zagrożenia. Może poza tym wspierać planowanie na wypadek kryzysów i klęsk żywiołowych oraz zarządzanie nimi, antycypować awarie urządzeń i systemów poprzez zwiększanie ich odporności, a także stać się podstawowym narzędziem zapewniającym automatyczną interoperacyjność systemów i danych między podmiotami publicznymi i prywatnymi. Wreszcie może również odgrywać istotną rolę w krzewieniu integracji oraz włączenia słabszych lub zagrożonych wykluczeniem grup, w tym osób starszych lub osób z niepełnosprawnościami, w środowisku społecznym i zawodowym.

25. Podkreśla, że należy zapewnić przejrzystość i udział społeczeństwa w procesach decyzyjnych związanych z AI poprzez dostarczanie jasnych i przystępnych informacji o bieżących inicjatywach, również w ramach konsultacji publicznych i projektów pilotażowych z pełnym udziałem społeczności lokalnych i regionalnych.

26. Zaleca, aby przy przyjmowaniu takich procedur systemy były zawsze tworzone z uwzględnieniem trudności kulturowych, biograficznych czy życiowych obywatelek i obywateli i by - tym samym - systemy sztucznej inteligencji były siłą napędową większego włączenia, a nie nowymi źródłami wykluczenia z powodu dalszych podziałów cyfrowych między administracją publiczną a obywatelami.

Szkolenia i rozwój umiejętności w sektorze publicznym

27. Podkreśla zasadniczą rolę władz lokalnych i regionalnych w zapewnianiu kształcenia i szkolenia mającego na celu doskonalenie umiejętności cyfrowych zarówno w sferze publicznej, jak i prywatnej.

28. Podkreśla wagę ukierunkowanych szkoleń dla pracowników administracji publicznej, tak by osoby posiadające gruntowną wiedzę na temat administracji publicznej i potrzeb obywateli mogły nabywać nowe umiejętności techniczne.

29. Zwraca uwagę na potrzebę ustawicznych programów podnoszenia i zmiany kwalifikacji dla urzędników służby cywilnej, również z wykorzystaniem platform internetowych, by zagwarantować stałe doskonalenie zawodowe w zakresie umiejętności stosownie do rozwoju technologii AI, a także na potrzebę projektów pilotażowych umożliwiających urzędnikom służby cywilnej wypróbowywanie technologii AI i uczenie się poprzez praktyczne doświadczenie.

30. Dostrzega wyzwania związane z naborem i zatrzymaniem ekspertów ds. AI w sektorze publicznym, w którym płace muszą konkurować z wynagrodzeniami w sektorze prywatnym, i zwraca uwagę, że tym samym konieczne mogą być dodatkowe środki. Ponadto zachęca do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań, by przyciągnąć i zatrzymać talenty, takich jak partnerstwa ze szkołami wyższymi i programy wymiany z sektorem prywatnym.

31. Aby nowe pokolenie obywateli było gotowe do prawidłowego i skutecznego korzystania z AI oraz brało przemyślany i świadomy udział w procesie decyzyjnym dotyczącym AI, trzeba opracować programy nauczania w szkołach podstawowych i średnich oraz w instytucjach szkolnictwa wyższego i na uniwersytetach, a także programy w zakresie umiejętności cyfrowych oraz AI dla wszystkich obywateli we współpracy z uczelniami, szkołami i światem pracy. Należy również zwrócić szczególną uwagę na osoby starsze i osoby mieszkające w społecznościach wiejskich, tak aby wdrażanie AI nie pogłębiało przepaści cyfrowej. Władze lokalne i regionalne mogą odgrywać pierwszoplanową rolę w upowszechnianiu i ujednolicaniu tych działań na danym obszarze.

32. Wzywa Komisję do ustanowienia programu "Erasmus+ AI" dla urzędników służby cywilnej oraz demokratycznie wybranych przedstawicieli lokalnych i regionalnych, aby ułatwić współpracę międzynarodową dotyczącą projektów AI oraz wymianę najlepszych praktyk, innowacyjnych zastosowań lub skutecznych strategii włączania AI do usług publicznych oraz by zapewnić opracowanie i aktualizację wielojęzycznych wytycznych, kryteriów i elementów umownych dotyczących zamówień publicznych na rozwiązania AI w sektorze publicznym w całej Europie.

Pełne wykorzystanie potencjału AI w sektorze publicznym i świadome zarządzanie ryzykiem związanym z AI

33. Podkreśla, że AI może znacznie poprawić wydajność i skuteczność usług publicznych, na przykład w zakresie optymalizacji zarządzania ruchem, planowania zbierania odpadów oraz koordynacji reagowania kryzysowego.

34. Zdaje sobie sprawę z potencjału AI w zakresie poprawy procesów decyzyjnych, gdyż umożliwia ona analitykę predykcyjną i rozpoznawanie tendencji, co można wykorzystać do opracowywania bardziej przemyślanej i ukierunkowanej polityki, a także do lepszej alokacji zasobów, również dzięki bardziej rozwiniętym i skutecznym procesom monitorowania. Zaznacza, że wszystkie systemy AI muszą być zgodne z wartościami demokratycznymi i prawami człowieka.

35. Zaleca, by przed wdrożeniem rozwiązań AI przeprowadzono reinżynierię procesów administracyjnych w celu zagwarantowania, by te technologie były stosowane w już zoptymalizowanych procesach, co przyczyni się do maksymalnego zwiększenia skuteczności.

36. Uważa, że zarządzanie zamówieniami publicznymi i relacjami z dostawcami ma znaczny wpływ na zdolność władz lokalnych i regionalnych do bezpiecznego i odpowiedzialnego przyjmowania AI. Z zadowoleniem przyjąłby wymianę doświadczeń w tej dziedzinie między władzami lokalnymi i regionalnymi.

37. Przypomina o wadze sprostania wyzwaniom etycznym związanym z wykorzystaniem AI, takim jak stronniczość algorytmiczna, prywatność danych oraz przejrzystość zautomatyzowanych procesów decyzyjnych. Władze lokalne i regionalne muszą działać, aby zapewnić etyczne wykorzystanie sztucznej inteligencji w usługach publicznych na szczeblu lokalnym oraz dopilnować, by przyjęcie AI nie prowadziło do pogłębienia istniejących nierówności ani nie wykluczało zmarginalizowanych społeczności. Zaleca, aby systemy sztucznej inteligencji nie były wykorzystywane do zwiększania dominującej pozycji podmiotów prywatnych oraz by ich właścicielami nie były podmioty, które nie przestrzegają w pełni reguł fiskalnych UE i państw członkowskich.

38. Zachęca do opracowania szczegółowych wytycznych etycznych i ram zarządzania dotyczących wykorzystania AI w sektorze publicznym na szczeblu lokalnym i regionalnym, które mogą być udostępniane i przyjmowane w całej UE. Życzy sobie stworzenia systemów kontroli z udziałem człowieka, by naprawiać ewentualne błędy systemów AI, zwiększać ich prawidłowość oraz zapobiegać poważnym zagrożeniom.

Budowanie ekosystemów AI na szczeblu lokalnym i regionalnym

39. Popiera tworzenie lokalnych i regionalnych ekosystemów AI, zachęcających do wzajemnie korzystnej współpracy między sektorem publicznym, prywatnym i akademickim z udziałem uczelni, ośrodków badawczych, szkół, podmiotów trzeciego sektora, stowarzyszeń, związków zawodowych, MŚP i przedsiębiorstw typu startup. Celem jest ułatwienie wymiany wiedzy, przyspieszenie innowacji oraz opracowanie rozwiązań AI dostosowanych do lokalnych potrzeb, w miarę możliwości z zastosowaniem technologii otwartego oprogramowania. W drodze tej multidyscyplinarnej współpracy można ułatwiać wypracowywanie nowatorskich rozwiązań i zwiększać zaufanie do technologii AI, zapewniając jej skuteczne dostosowanie do szczególnych potrzeb danego obszaru.

40. Odnotowuje, że władze lokalne i regionalne mogą odegrać istotną rolę we wspieraniu MŚP w cyfryzacji i przyjmowaniu AI, i apeluje o lokalne i regionalne inicjatywy wspomagające MŚP we wdrażaniu tej technologii.

41. Z zadowoleniem przyjmuje zdecentralizowane inicjatywy Komisji mające na celu wsparcie transformacji cyfrowej na obszarach UE oraz podkreśla znaczenie takich narzędzi, jak europejskie centrum innowacji cyfrowych (EDIH) lub - w dziedzinie zdrowia - zarówno europejski format wymiany elektronicznejdokumentacji medycznej, jak i działania prowadzone przez Integrating the Healthcare Enterprise (IHE), które są ukierunkowane na harmonizację istniejących norm w celu zapewnienia jednolitego zasilania europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia.

42. Zwraca uwagę na własną inicjatywę "Ocena dojrzałości cyfrowej na szczeblu lokalnym i regionalnym" (LORDIMAS), która ma oceniać lokalną i regionalną dojrzałość cyfrową, poprawiać analizę porównawczą i oparte na niej uczenie się, pomagać administracji w rozpoznaniu własnych potrzeb w zakresie transformacji cyfrowej i obejmować funkcję monitorującą wykorzystanie AI przez miasta i regiony.

43. Jest zdania, że władze lokalne i regionalne są najlepiej przygotowane do wykorzystania wartości dodanej AI dla wspólnego dobra i społeczeństwa z myślą o realizacji celów zrównoważonego rozwoju lub lokalnych i regionalnych strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju. Wymaga to szczególnej uwagi ze strony najwyższych szczebli sprawowania rządów, zwłaszcza finansowania sieci peer-to-peer regionów lub miast.

Zarządzanie danymi i dostęp do nich na potrzeby AI w sektorze publicznym

44. Stwierdza, że sukces AI zależy od dostępności i jakości danych: często trudne jest pozyskanie wystarczająco wiarygodnych i strukturyzowanych baz danych, by móc opracować rozwiązania AI. W różnych obszarach stosowania odnotowano częściową nieskuteczność danych udostępnionych przez ich posiadaczy. Zachęca zatem władze lokalne i regionalne do opracowania skutecznych strategii zarządzania danymi i do aktywnego uczestnictwa we wspólnych europejskich przestrzeniach danych, w tym za pośrednictwem scentralizowanych platform.

45. Podkreśla potrzebę opracowania jednolitych norm dotyczących licencji, praw do wykorzystywania danych publicznych i przetwarzania danych osobowych, a także potrzebę zapewnienia europejskich nośników w chmurze dla wspólnych i usprawnionych baz danych. Należy przy tym przezwyciężyć podział danych na niekomunikujące się ze sobą silosy i silosy pozaeuropejskie, by ułatwić wymianę danych między różnymi organami administracji, departamentami i sektorami oraz wykorzystywanie przez nie tych danych, a także by zapewnić płynniejszą interoperacyjność, umożliwiając rozwój modeli otwartych, oferowanych bezpłatnie różnym podmiotom publicznym i prywatnym na potrzeby rozwoju systemów AI.

46. Wyraża nadzieję, że stosowanie aktu w sprawie zarządzania danymi doprowadzi do powstania prawdziwego i dobrze funkcjonującego europejskiego jednolitego rynku danych dzięki koordynacji prac regulacyjnych państw członkowskich i uniknięciu fragmentacji jednolitego rynku cyfrowego. Liczy na to, że odpowiednie konsorcja na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej (EDIC), a zwłaszcza konsorcja na rzecz "Networked Local Digital Twins towards a CitiVERSE" i "Innovative Massive Public Administration", przyczynią się do zwiększenia dostępności i jakości danych oraz do przyspieszonego rozwoju wspólnych europejskich przestrzeni danych.

Finansowanie AI i zasoby na rzecz jej wykorzystania

47. Zachęca instytucje samorządowe na szczeblu lokalnym i regionalnym do uruchomienia dostępnego finansowania UE na rzecz przyjmowania AI. Mogą to uczynić na przykład w ramach polityki spójności zgodnie z kluczowymi celami w zakresie wspierania zmian strukturalnych oraz zwiększania wydajności i skuteczności regionów, z wykorzystaniem Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), programu "Cyfrowa Europa" i "Horyzont Europa" oraz Instrumentu Wsparcia Technicznego.

48. Podkreśla konieczność dokonania sporych inwestycji publicznych i prywatnych w infrastrukturę cyfrową i systemy cyberbezpieczeństwa, które gwarantują bezpieczeństwo systemów AI, zwłaszcza odnośnie do przetwarzania danych osobowych.

Inicjatywy następcze UE

49. Proponuje, by w oparciu o podejście całościowe ustanowić mechanizm gromadzenia oraz wymiany strategii i wytycznych dotyczących stosowania AI na szczeblu lokalnym i regionalnym, by ułatwić dzielenie się najlepszymi praktykami i wzajemne uczenie się.

50. Sądzi, że zasadnicze znaczenie ma opracowanie kompleksowej strategii stosowania AI promującej nowe zastosowania przemysłowe i wzmacniającej świadczenie różnorodnych usług publicznych, takich jak opieka zdrowotna, edukacja, bezpieczeństwo publiczne i transport, z pełnym udziałem władz lokalnych i regionalnych, aby zapewnić wdrożenie dostosowane do konkretnych potrzeb i sytuacji każdego obszaru.

51. Popiera wniosek dotyczący ustanowienia Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych w dziedzinie AI, aby jak najbardziej zwiększyć oddziaływanie łączenia zasobów krajowych i europejskich.

52. Zachęca władze lokalne i regionalne do aktywnego udziału w projektach wielu krajów za pośrednictwem konsorcjów na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej (EDIC), ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju europejskich dużych modeli językowych. Postuluje, by podczas opracowywania dużych modeli językowych przeciwdziałać niekorzystnemu traktowaniu języków regionalnych i mniejszościowych poprzez ukierunkowane wsparcie (np. wielojęzyczne modele językowe) we współpracy z europejską przestrzenią danych językowych. Podkreśla ponadto znaczenie lepszego wdrażania lokalnych i regionalnych cyfrowych bliźniaków, które są zasadniczym sposobem skutecznej i zrównoważonej wizualizacji i symulacji transformacji obszarów miejskich i wiejskich, a także kierowania nią, dzięki czemu technologie AI zostają włączone do strategii planowania i rozwoju, które promują również transformację i rozwój obszarów wiejskich, dostosowując inicjatywy cyfrowe do ich szczególnych potrzeb.

53. Zaleca uwzględnienie europejskiego podejścia do AI we wszystkich stosownych obszarach polityki, w tym w polityce spójności, aby zapewnić spójny i kompleksowy sposób postępowania w zakresie wykorzystywania AI na szczeblu lokalnym i regionalnym.

54. Proponuje stworzenie europejskiego systemu certyfikacji zgodności instrumentów AI wykorzystywanych przez różne organy administracji publicznej państw członkowskich, tak aby systemy AI były zgodne z prawodawstwem europejskim i by zarazem zminimalizować ryzyko dla rządów i obywateli. Systemem certyfikacji należy zarządzać w drodze koordynacji między organami krajowymi a Europejskim Urzędem ds. AI, zapewniając w ten sposób wiarygodne i jednoznaczne normy w całej Unii.

Bruksela, dnia 21 listopada 2024 r.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.288
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Wyzwania i szanse związane ze sztuczną inteligencją w sektorze publicznym: rola władz regionalnych i lokalnych
• Data aktu: 24/01/2025
• Data ogłoszenia: 24/01/2025