1. 17 października 2023 r. Komisja Europejska przedłożyła Radzie i Parlamentowi Europejskiemu wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/1011 w odniesieniu do zakresu przepisów dotyczących wskaźników referencyjnych, stosowania w Unii wskaźników referencyjnych opracowywanych przez administratora mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwie trzecim oraz niektórych wymogów sprawozdawczych ("rozporządzenie o wskaźnikach referencyjnych") służący usprawnieniu i uproszczeniu unijnych ram dotyczących wskaźników referencyjnych.
2. Podstawą projektu rozporządzenia jest art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) (zwykła procedura ustawodawcza).
3. W Parlamencie Europejskim na komisję prowadzącą przedmiotowe dossier została wyznaczona Komisja Gospodarcza i Monetarna (ECON). Parlament Europejski głosował nad sprawozdaniem i przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu 24 kwietnia 2024 r.
4. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wydał opinię 14 lutego 2024 r., a Europejski Bank Centralny postanowił nie wydawać opinii na temat tego wniosku.
5. Grupa Robocza ds. Usług Finansowych i Unii Bankowej omawiała wniosek na posiedzeniach 8 listopada i 6 grudnia 2023 r. Komitet Stałych Przedstawicieli zatwierdził mandat negocjacyjny 20 grudnia 2023 r. i upoważnił prezydencję do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim.
6. Następnie 28 listopada i 12 grudnia 2024 r. odbyły się dwa polityczne posiedzenia trójstronne, w wyniku których wypracowano ogólne wstępne porozumienie między Radą a Parlamentem Europejskim. 20 grudnia 2024 r. Komitet Stałych Przedstawicieli potwierdził tekst kompromisowy uzgodniony podczas posiedzenia trójstronnego 12 grudnia 2024 r.
7. 16 stycznia 2025 r. Komisja Gospodarcza i Monetarna (ECON) w Parlamencie Europejskim głosowała za przyjęciem tego samego tekstu kompromisowego. Następnie 17 stycznia 2025 r. przewodnicząca komisji ECON wystosowała pismo do przewodniczącej Komitetu Stałych Przedstawicieli, w którym stwierdziła, że jeżeli Rada przyjmie swoje stanowisko w pierwszym czytaniu zgodnie z ustalonym ogólnym wstępnym porozumieniem, zaleci ona, by Parlament Europejski na posiedzeniu plenarnym zatwierdził stanowisko Rady bez zmian - z zastrzeżeniem weryfikacji prawnojęzykowej - w drugim czytaniu.
II. CEL
8. Ogólnym celem wniosku jest ograniczenie obciążeń regulacyjnych spoczywających na administratorach wskaźników referencyjnych, które nie są istotne pod względem gospodarczym w UE, poprzez ich wyłączenie z zakresu stosowania rozporządzenia o wskaźnikach referencyjnych i znaczne zmniejszenie liczby administratorów wskaźników referencyjnych podlegających wymogom tego rozporządzenia. Dodatkowo ma on na celu ustanowienie w UE uproszczonych ram dotyczących wskaźników referencyjnych z państw trzecich.
III. ANALIZA STANOWISKA RADY W PIERWSZYM CZYTANIU
9. Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu zawiera następujące kluczowe elementy, co do których współprawodawcy osiągnęli porozumienie:
10. Nadzór nad administratorami wskaźników referencyjnych z państw trzecich w UE: Współprawodawcy uzgodnili przyznanie Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) uprawnień nadzorczych nad administratorami wskaźników referencyjnych z państw trzecich. Administratorzy wskaźników referencyjnych z państw trzecich, którzy mają dostęp do rynku UE za pośrednictwem systemu uznawania są już nadzorowani przez ESMA.
Ujednolicenie nadzoru sprawowanego przez ESMA zarówno w odniesieniu do systemu uznawania, jak i do systemu zatwierdzania, zapewnia równe warunki działania wszystkim administratorom z państw trzecich. Ustanawia też ESMA jako jedyny organ nadzoru nad takimi administratorami, co usprawnia współpracę transgraniczną, zwiększa skuteczność regulacyjną i zapewnia uproszczenie.
11. System dobrowolnego poddania się przepisom rozporządzenia: Współprawodawcy zgodzili się dać administratorom, którzy zostaliby wyłączeni z zakresu stosowania rozporządzenia, możliwość dokonania dobrowolnego wyboru, by stosować przepisy rozporządzenia pod pewnymi warunkami. Właściwy organ może wyznaczyć wskaźnik referencyjny jako istotny, pod warunkiem że administrator złoży pisemny wniosek zawierający wyraźne uzasadnienie wyznaczenia i że dany wskaźnik referencyjny jest wykorzystywany w zestawie wskaźników referencyjnych stosowanych w UE jako odniesienie dla instrumentów finansowych, umów finansowych lub funduszy inwestycyjnych o całkowitej uśrednionej wartości wynoszącej co najmniej 20 mld EUR. Dzięki temu administratorzy, którzy chcą utrzymać swój status podmiotu regulowanego i opracowywać wskaźniki referencyjne w ramach systemu nadzoru, mogą to robić, o ile spełniają kryteria umożliwiające im poddanie się przepisom rozporządzenia.
12. Wskaźniki referencyjne uwzględniające czynniki z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego: Współprawodawcy uzgodnili objęcie administratorów unijnych wskaźników referencyjnych transformacji klimatycznej i unijnych wskaźników referencyjnych dostosowanych do porozumienia paryskiego wymogiem rejestracji, zezwolenia, uznawania lub zatwierdzenia, co zapewni nadzór regulacyjny i zapobiegnie składaniu wprowadzających w błąd deklaracji z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego. W projekcie porozumienia określono również wymóg, by w nazwie unijnych wskaźników referencyjnych transformacji klimatycznej umieszczano akronim "CTB", a w nazwie unijnych wskaźników referencyjnych dostosowanych do porozumienia paryskiego - akronim "PAB" Wymóg ten zapewnia jasność i zapobiega stosowaniu oznaczeń wprowadzających w błąd. Współprawodawcy wprowadzili również przepis, zgodnie z którym do 30 czerwca 2029 r. Komisja Europejska ma ocenić czy obecne wymogi dotyczące ujawniania informacji z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego są odpowiednie i czy są dostosowane do innych regulacji związanych ze zrównoważonym rozwojem, To perspektywiczne podejście zapewnia zachowanie adekwatności i skuteczności ujawniania informacji z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego.
13. Walutowe wskaźniki referencyjne spot: Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu wprowadza pewne zmiany dotyczące wyłączenia walutowych wskaźników referencyjnych spot. Współprawodawcy uzgodnili przywrócenie tego wyłączenia, aby zapewnić użytkownikom wskaźników referencyjnych w UE dostęp do instrumentów zabezpieczających w przypadkach, gdy zastosowanie mają kontrole walutowe. Komisja jest teraz uprawniona do wyznaczania niektórych walutowych wskaźników referencyjnych jako wyłączonych w drodze aktów wykonawczych, zapewniając przy tym elastyczność w związku z ewolucją kontroli walutowych z upływem czasu.
14. Istotne wskaźniki referencyjne: Współprawodawcy uzgodnili wprowadzenie pewnych modyfikacji w związku z wyznaczaniem i monitorowaniem istotnych wskaźników referencyjnych i przyjętym wobec nich podejściem regulacyjnym. Wprowadzono dodatkowe kryteria jakościowe w metodzie klasyfikacji istotnych wskaźników referencyjnych. Obecnie przy obliczaniu progu 50 mld EUR w ocenie uwzględnia się również szereg wariantów dotyczących okresów zapadalności, walut i obliczania stopy zwrotu. Te dodatkowe elementy mają na celu zapewnienie bardziej kompleksowej oceny istotności danego wskaźnika referencyjnego poprzez uwzględnienie jego różnorodnych zastosowań oraz potencjalnego wpływu zaprzestania jego opracowywania lub niewiarygodności tego wskaźnika referencyjnego. W projekcie porozumienia wprowadzono również akt delegowany upoważniający Komisję do określenia metody obliczania progu 50 mld EUR oraz do ustalenia jasnych kryteriów oceny stosowania wskaźników referencyjnych. Dodatkowo Komisja Europejska ma obowiązek dokonać przeglądu adekwatności tego progu w ciągu trzech lat i przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na ten temat.
15. Stosowanie wskaźników referencyjnych: Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu wprowadza specjalny mechanizm umożliwiający dalsze stosowanie wskaźnika referencyjnego w przypadku, gdy jest on przedmiotem publicznego ogłoszenia. ESMA lub właściwy organ mogą przedłużyć stosowanie takiego wskaźnika referencyjnego o okres wynoszący od 6 do24 miesięcy po opublikowaniu takiego ogłoszenia. Ta zmiana ma służyć zapobieganiu poważnym zakłóceniom rynku poprzez zapewnienie stopniowego przejścia do nowego systemu. Ocena dokonywana przez ESMA lub właściwy organ opiera się na szczegółowych kryteriach wprowadzonych w rozporządzeniu zmieniającym i zapewnia, by wszelkie przedłużenia były uzasadnione i ograniczone do przypadków, gdy jest to rzeczywiście konieczne.
16. Towarowe wskaźniki referencyjne: Współprawodawcy uzgodnili wprowadzenie zmian, jeśli chodzi o podejście regulacyjne do towarowych wskaźników referencyjnych, tak by lepiej odzwierciedlić ich szczególne właściwości i zapewnić proporcjonalne obciążenie regulacyjne. Wprowadzono szczególne wyłączenie w odniesieniu do towarowych wskaźników referencyjnych opierających się na danych pochodzących od podmiotów nienadzorowanych, i w odniesieniu do których całkowita wartość nominalna instrumentów finansowych stosujących te wskaźniki referencyjne jako odniesienie w okresie 12 miesięcy nie przekracza 200 mln EUR. Wyłączenie to wprowadza próg minimalny w celu zapewnienia, by towarowe wskaźniki referencyjne oparte na danych wejściowych przekazywanych w większości przez podmioty nienadzorowane były objęte zakresem rozporządzenia o wskaźnikach referencyjnych zawsze wtedy, gdy ich wartość referencyjna przekracza ten próg. Niemniej jednak towarowe wskaźniki referencyjne oparte na danych regulowanych lub nadzorowanych podmiotach przekazujących dane w dalszym ciągu podlegają ogólnym zasadom dotyczącym finansowych wskaźników referencyjnych.
IV. PODSUMOWANIE
Stanowisko Rady kładzie akcent na główny cel wniosku Komisji Europejskiej i w pełni odzwierciedla kompromis osiągnięty podczas nieformalnych negocjacji między Radą a Parlamentem Europejskim przy wsparciu Komisji Europejskiej.
W związku z tym Rada uważa, że jej stanowisko w pierwszym czytaniu w wyważony sposób przedstawia wynik negocjacji. Po przyjęciu rozporządzenie w istotny sposób przyczyni do ograniczenia obciążeń regulacyjnych spoczywających na administratorach wskaźników referencyjnych, które nie są istotne pod względem gospodarczym w UE, i do uproszczenia unijnych ram dotyczących wskaźników referencyjnych z państw trzecich.
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.2429 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Uzasadnienie Rady: Stanowisko Rady (UE) nr 1/2025 w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2016/1011 w odniesieniu do zakresu stosowania przepisów dotyczących wskaźników referencyjnych, stosowania w Unii wskaźników referencyjnych opracowywanych przez administratora mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwie trzecim oraz niektórych wymogów sprawozdawczych |
| Data aktu: | 25/04/2025 |
| Data ogłoszenia: | 25/04/2025 |