Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 lutego 2025 r. w sprawie niedawnych dymisji i aresztowań burmistrzów w Turcji (2025/2546(RSP))

P10_TA(2025)0016

Niedawne dymisje i aresztowania burmistrzów w Turcji Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 lutego 2025 r. w sprawie niedawnych dymisji i aresztowań burmistrzów w Turcji (2025/2546(RSP))

(C/2025/2248)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 150 ust. 5 i art. 136 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że zgodnie z kryteriami kopenhaskimi od Turcji jako kraju kandydującego oczekuje się dostosowania do dorobku prawnego UE we wszystkich obszarach, w tym przestrzegania praworządności i praw podstawowych; mając na uwadze, że od 2018 r. proces akcesyjny jest zamrożony ze względu na ciągłe pogarszanie się stanu demokracji, poszanowania praw człowieka i praworządności;

B. mając na uwadze, że według specjalnego sprawozdawcy ONZ i Komisji Weneckiej Turcja systematycznie nadużywa przepisów antyterrorystycznych do ataków na wybranych urzędników, polityków opozycji i obrońców praw człowieka;

C. mając na uwadze, że stosowana przez Turcję praktyka polegająca na zastępowaniu demokratycznie wybranych burmistrzów komisarzami mianowanymi przez rząd zamiast członków rady gminy stanowi jawny atak na najbardziej podstawowe zasady demokracji lokalnej, wymierzony głównie w regiony kurdyjskie;

D. mając na uwadze, że od wyborów lokalnych w 2024 r. ministerstwo spraw wewnętrznych zwolniło ośmiu burmistrzów z prokurdyjskiej partii DEM i dwóch z opozycyjnej Republikańskiej Partii Ludowej (CHP), zastępując ich komisarzami mianowanymi przez władze w Ankarze; mając na uwadze, że praktykę tę umożliwiły zmiany prawne wprowadzone dekretem nadzwyczajnym w 2016 r.;

E. mając na uwadze, że kilku burmistrzów, w tym burmistrzowie z DEM Mehmet Siddik Aki§ (Hakkari) i Abdullah Zeydan (Van), zostało aresztowanych lub skazanych na podstawie niejasnych i nieuzasadnionych zarzutów związanych z terroryzmem; mając na uwadze, że burmistrz Stambułu Ekrem imamoglu stoi w obliczu wielu zarzutów prawnych i ewentualnego pozbawienia praw politycznych;

1. potępia arbitralne zwalnianie i uwięzienie demokratycznie wybranych burmistrzów oraz ich zastępowanie niepochodzącymi z wyborów komisarzami rządowymi, będące pogwałceniem zasad demokracji i pozbawiające praw obywatelskich miliony wyborców;

2. wzywa do natychmiastowego uwolnienia, uniewinnienia i przywrócenia na stanowisko wszystkich wybranych burmistrzów, chyba że istnieją wiarygodne i zweryfikowane przez sąd dowody nadużyć, zgodnie z międzynarodowymi standardami prawnymi;

3. wyraża głębokie zaniepokojenie wpływem tych działań na sprawowanie rządów na szczeblu lokalnym, zwłaszcza na obszarach zamieszkiwanych przez większość kurdyjską; podkreśla, że trzeba wznowić kurdyjski proces pokojowy;

4. apeluje o przeprowadzenie reform sądownictwa w celu zniesienia mechanizmu mianowania komisarzy, zgodnie z zaleceniem Rady Europy i Komisji Weneckiej, a także o przywrócenie niezawisłości sądownictwa;

5. wzywa Turcję, by dostosowała swoją politykę do EKPC i w pełni wdrożyła wszystkie orzeczenia ETPC, zgodnie z art. 46 EKPC, w tym w sprawach dotyczących więźniów politycznych;

6. przypomina, że pomoc finansowa dla Turcji w ramach IPA III i ISWMR jest uzależniona od poszanowania praworządności i praw podstawowych oraz że należy przeznaczyć wystarczające finansowanie na rzecz społeczeństwa obywatelskiego;

7. potwierdza zaangażowanie UE we wspieranie demokracji, praw człowieka i praworządności w Turcji oraz wzywa UE do ścisłego monitorowania sytuacji i podjęcia niezbędnych środków dyplomatycznych; wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawicielkę, aby rozważyła nałożenie środków ograniczających w ramach globalnego systemu sankcji UE za naruszenia praw człowieka na urzędników tureckich pełniących rolę komisarzy i na osoby ich powołujące;

8. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawicielce, Radzie Europy i władzom Turcji.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.2248
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 lutego 2025 r. w sprawie niedawnych dymisji i aresztowań burmistrzów w Turcji (2025/2546(RSP))
• Data aktu: 13/02/2025
• Data ogłoszenia: 29/04/2025