KOMUNIKAT KOMISJI w sprawie metodyki postępowania w przypadku częściowej realizacji etapów Planu Ukrainy na podstawie rozporządzenia w sprawie Instrumentu na rzecz Ukrainy

KOMUNIKAT KOMISJI
w sprawie metodyki postępowania w przypadku częściowej realizacji etapów Planu Ukrainy na podstawie rozporządzenia w sprawie Instrumentu na rzecz Ukrainy

(C/2025/2114)

(Dz.U.UE C z dnia 3 kwietnia 2025 r.)

Wypłata wsparcia finansowego w ramach Planu Ukrainy jest uzależniona od zadowalającej realizacji etapów jakościowych i ilościowych określonych uprzednio w załączniku do decyzji 2024/1447 1 .

Rozporządzenie 2024/792 2  stanowi, że jeżeli co najmniej jeden z tych etapów nie zostanie zrealizowany w zadowalający sposób, Komisja musi bez zbędnej zwłoki poinformować o tym Radę i Parlament i może zawiesić odpowiadającą takim etapom wypłatę bezzwrotnego wsparcia finansowego i pożyczki, zapewniając tym samym zgodność z zasadą należytego zarządzania finansami (określoną w art. 310 ust. 5 TFUE, rozporządzeniu 2024/2509 3  i art. 6 ust. 8 umowy ramowej 4 ).

W art. 26 ust. 5 rozporządzenia 2024/792 zobowiązano Komisję do opracowania wytycznych w postaci metodyki postępowania w przypadku częściowej realizacji etapów.

Metodyka ta sprzyja nieprzerwanemu wdrażaniu planu i odzwierciedla jego oparty na wynikach charakter oraz określone w nim połączenie reform i inwestycji. Umożliwia szybką wypłatę środków finansowych i zapewnia, aby każde zawieszenie płatności było zarówno proporcjonalne, jak i przewidywalne, jednocześnie chroniąc interesy finansowe Unii.

Ukraina powinna nadal dokładać wszelkich starań, aby zapewnić terminową realizację etapów jakościowych i ilościowych przewidzianych w Planie. Częściowe zawieszenie płatności daje Ukrainie dodatkowy czas na rozwiązanie konkretnych problemów związanych z wdrażaniem, a jednocześnie umożliwia jej korzystanie z częściowej płatności odpowiadającej etapom zrealizowanym w sposób zadowalający.

Jeżeli odpowiednie etapy zostaną zrealizowane w ciągu dwunastu miesięcy od pierwotnego zawieszenia płatności, Komisja dokona nowej oceny zgodnie z procedurą określoną w art. 26 ust. 4 rozporządzenia 2024/792. Po pierwsze, Komisja bez zbędnej zwłoki przedłoży Radzie wniosek dotyczący decyzji wykonawczej Rady stwierdzającej, że warunki płatności zostały spełnione w zadowalający sposób. Na podstawie decyzji wykonawczej Rady Komisja przyjmie decyzję upoważniającą do wypłaty należnej kwoty.

Jeżeli Komisja uzna, że w okresie dwunastu miesięcy od pierwotnej negatywnej oceny Ukraina nie powzięła niezbędnych środków, dokona wszczęcia procedury określonej w art. 26 ust. 6 rozporządzenia 2024/792. Po pierwsze, Komisja oficjalnie powiadomi Ukrainę, że upłynął wspomniany okres dwunastu miesięcy i że z informacji, którymi dysponuje Komisja, wynika, że Ukraina nie powzięła niezbędnych środków. Następnie Ukraina może przedstawić swoje uwagi w ciągu dwóch miesięcy od przekazania powiadomienia przez Komisję.

Jeżeli na podstawie tych uwag Komisja stwierdzi, że Ukraina nie powzięła niezbędnych środków, przedłoży wniosek dotyczący decyzji wykonawczej Rady zmniejszającej kwotę bezzwrotnego wsparcia finansowego i pożyczki proporcjonalnie do części odpowiadającej odnośnym etapom jakościowym i ilościowym. Zgodnie z art. 26 ust. 6 rozporządzenia 2024/792 Rada będzie co do zasady stanowić w terminie jednego miesiąca od otrzymania wniosku Komisji, a także może ten wniosek zmienić, stanowiąc większością kwalifikowaną, i przyjąć zmieniony wniosek w drodze decyzji wykonawczej.

Jeżeli etap uznany już za zrealizowany w zadowalający sposób zostanie wycofany i przestanie być zgodny z załącznikiem do decyzji 2024/1447, Komisja zastosuje tę samą metodykę i zawiesi płatność odpowiedniej kwoty w kolejnej transzy po potwierdzeniu wycofania odnośnego etapu. Z art. 26 ust. 3 rozporządzenia 2024/792 wynika, że spełnienie warunku wstępnego oraz realizację etapów jakościowych i ilościowych można uznać za zadowalające, o ile środki związane z etapami, w odniesieniu do których Ukraina osiągnęła już zadowalającą realizację, nie zostaną wycofane. Jeżeli w trakcie oceny kolejnej transzy Komisja stwierdzi, że wycofano etap uznany już za zrealizowany w zadowalający sposób, zaproponuje Radzie zawieszenie wypłaty odpowiedniej kwoty w kolejnych płatnościach w ramach Planu, a następnie podejmie kroki, o których mowa powyżej.

Taka metodyka uwzględnia fakt, że nie wszystkie działania w równym stopniu przyczyniają się do osiągnięcia celów Planu. Na przykład przyjęcie strategii lub planu działania nie przyczyni się bezpośrednio do osiągnięcia celów Instrumentu w takim samym stopniu jak wejście w życie nowej ustawy. Opracowano także inne podejście do inwestycji, aby zachęcić Ukrainę do wykorzystania wszystkich środków finansowych udostępnionych jej w ramach Instrumentu. W związku z tym w metodyce tej wyróżniono następujące trzy rodzaje etapów przewidzianych w Planie:

1) Etapy reform kluczowych - są to etapy obejmujące wejście w życie i natychmiastowe stosowanie ukraińskich przepisów wymagających zatwierdzenia przez parlament Ukrainy i ratyfikacji przez Biuro Prezydenta. W odniesieniu do tych etapów stosuje się współczynnik 2.

2) Etapy reform zwykłych - są to wszystkie pozostałe etapy reform inne niż etapy reform kluczowych (np. przyjęcie przez rząd aktów wykonawczych, uchwał, strategii, planów działania itp., a także uruchomienie systemów informatycznych w internecie itp.). W odniesieniu do tych etapów stosuje się współczynnik 1.

3) Etapy inwestycyjne - są to etapy związane z inwestycjami. Nie stosuje się wobec nich współczynnika, ponieważ objęto je innym podejściem, wyjaśnionym poniżej.

Metodyka obejmuje następujące cztery etapy:

1) Obliczenie średniej wartości etapów w ramach jednej transzy płatności:

polega na podzieleniu całkowitej kwoty danej transzy (sumy (i) bezzwrotnego wsparcia finansowego oraz (ii) wsparcia w formie pożyczki) przez łączną liczbę objętych nią etapów (zarówno reform, jak i inwestycji).

2) Obliczenie wartości zawieszonej kwoty, odpowiadającej etapom, które nie zostały spełnione w zadowalający sposób:

aby należycie uwzględnić różnice między etapami, Komisja zastosuje następujące współczynniki do etapów reform kluczowych i zwykłych oraz szczególne podejście do etapów inwestycyjnych:

a) etapy reform kluczowych: średnia wartość etapu (obliczona w pkt

1) pomnożona przez współczynnik 2;

b) etapy reform zwykłych: średnia wartość etapu (obliczona w pkt 1) pomnożona przez współczynnik 1;

c) etapy inwestycyjne: różnica między kwotą określoną w opisie etapu inwestycyjnego (w załączniku do decyzji Rady 2024/1447) a faktycznymi środkami, na które zaciągnięto zobowiązania w budżecie Ukrainy w poprzednich latach, od 14 maja 2024 r. W Planie wyróżniono trzy rodzaje etapów inwestycyjnych:

(i) ostateczne (inwestycje, na które zaciągnięto zobowiązania w latach 2024-2027),

(ii) przejściowe (inwestycje, na które zaciągnięto zobowiązania w latach 2025-2026),

(iii) specjalne (etapy określone w rozdziale "Decentralizacja i polityka regionalna", odzwierciedlające obowiązek ustanowiony w art. 16 ust. 4 rozporządzenia 2024/792 polegający na przeznaczeniu co najmniej 20 % bezzwrotnego wsparcia finansowego na potrzeby władz szczebla niższego niż krajowy).

Aby uniknąć podwójnego liczenia, zawieszenia ostatecznych i specjalnych etapów inwestycyjnych, o których mowa powyżej, nie będą kumulowane.

Podobnie każde zawieszenie ostatecznego etapu inwestycyjnego zostanie skorygowane o wszelkie wcześniejsze zawieszenia odnośnych etapów przejściowych (jeżeli Ukraina nie podjęła niezbędnych środków w celu zniesienia danego zawieszenia w terminie dwunastu miesięcy).

3) Przypisanie źródeł finansowania do poszczególnych etapów w ramach transzy kwartalnej: w załączniku do decyzji 2024/1447 nie przypisano źródeł finansowania do poszczególnych etapów. Dokonuje się tego dopiero odpowiednimi decyzjami wykonawczymi Rady dotyczącymi poszczególnych ocen kwartalnych. Praktykę tę zastosowano już w decyzjach wykonawczych Rady dotyczących dwóch pierwszych transz Planu 5 . W ramach każdej transzy kwartalnej Komisja proponuje przydzielenie na realizację niektórych etapów bezzwrotnego wsparcia finansowego, a na realizację pozostałych - wsparcia w formie pożyczki.

Komisja dysponuje swobodą uznania w zakresie proponowanego przydziału środków, zgodnie z zasadą proporcjonalności. Kieruje się przy tym dążeniem do jak najlepszego osiągnięcia celów Instrumentu na rzecz Ukrainy.

Gdy Komisja proponuje przydział środków, co do zasady w pierwszej kolejności przypisuje bezzwrotne wsparcie finansowe do etapów uznanych za niezrealizowane w sposób zadowalający.

4) Obliczanie skorygowanej kwoty do wypłaty: zawieszoną kwotę odlicza się od dostępnego wsparcia finansowego zgodnie z przypisaniem źródła finansowania do danego etapu, jak zaproponowano w pkt 3 powyżej.

Jeżeli wartość zawieszenia przekracza wartość udostępnionego w danej transzy kwartalnej bezzwrotnego wsparcia finansowego, różnicę zawiesza się w odniesieniu do wsparcia w formie pożyczki.

Zawieszona kwota nie może przekroczyć całkowitej kwoty finansowania przydzielonej na daną transzę, a mianowicie sumy bezzwrotnego wsparcia finansowego i wsparcia w formie pożyczki.

Jeżeli wywiera to wpływ na wsparcie w formie pożyczki, przy obliczaniu skorygowanej kwoty do wypłaty uwzględnia się rozliczenie płatności zaliczkowych.

Komisja może dokonać przeglądu i zmiany tej metodyki, gdy zdobędzie większe doświadczenie w jej stosowaniu.

1 Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2024/1447 z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie zatwierdzenia oceny Planu Ukrainy (Dz.U. L, 2024/1447, 24.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec_impl/2024/1447/oj).
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/792 z dnia 29 lutego 2024 r. w sprawie ustanowienia Instrumentu na rzecz Ukrainy (Dz.U. L, 2024/792, 29.2.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/792/oj).
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 z dnia 23 września 2024 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (Dz.U. L, 2024/2509, 26.9.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/2509/oj).
4 Umowa ramowa z dnia 22 maja 2024 r. między Unią Europejską a Ukrainą w sprawie szczegółowych ustaleń dotyczących wykonywania unijnego finansowania w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy.
5 Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2024/2149 z dnia 6 sierpnia 2024 r. w sprawie stwierdzenia zadowalającego spełnienia warunków płatności pierwszej raty bezzwrotnego wsparcia finansowego i wsparcia w formie pożyczki na podstawie Planu Ukrainy w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy (Dz.U. L, 2024/2149, 8.8.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec_impl/2024/2149/oj). Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2024/3220 z dnia 9 grudnia 2024 r. stwierdzająca zadowalające spełnienie warunków płatności drugiej raty bezzwrotnego wsparcia finansowego i wsparcia w formie pożyczki na podstawie Planu Ukrainy w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy (Dz.U. L, 2024/3220, 30.12.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec_impl/2024/3220/oj).

Zmiany w prawie

Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.2114

Rodzaj: Komunikat
Tytuł: KOMUNIKAT KOMISJI w sprawie metodyki postępowania w przypadku częściowej realizacji etapów Planu Ukrainy na podstawie rozporządzenia w sprawie Instrumentu na rzecz Ukrainy
Data aktu: 03/04/2025
Data ogłoszenia: 03/04/2025