Sprawy połączone C-146/23 i C-374/23, Sąd Rejonowy w Białymstoku i Adoreikė: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 25 lutego 2025 r. - XL i in. v. Sąd Rejonowy w Białymstoku, Lietuvos Respublika

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 25 lutego 2025 r. (wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożone przez Sąd Rejonowy w Białymstoku, Vilniaus apygardos administracinis teismas - Polska, Litwa) - XL i in./Sąd Rejonowy w Białymstoku, Lietuvos Respublika

(Sprawy połączone C-146/23 ¹  i C-374/23 ² , Sąd Rejonowy w Białymstoku i Adoreike ³ )

(Odesłanie prejudycjalne - Zamrożenie lub obniżenie wynagrodzeń w krajowej służbie publicznej - Środki adresowane konkretnie do sędziów - Artykuł 2 TUE - Artykuł 19 ust. 1 akapit drugi TUE - Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej - Obowiązki państw członkowskich polegające na ustanowieniu środków niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej - Zasada niezawisłości sędziowskiej - Kompetencja władz ustawodawczej i wykonawczej państw członkowskich do określania zasad ustalania wynagrodzenia sędziów - Możliwość wprowadzenia odstępstwa od tych zasad - Warunki)

(C/2025/2044)

Język postępowania: polski, litewski

(Dz.U.UE C z dnia 14 kwietnia 2025 r.)

Sąd odsyłający

Sąd Rejonowy w Białymstoku (C-146/23), Vilniaus apygardos administracinis teismas (C-374/23)

Strony w postępowaniu głównym

Strona inicjująca postępowanie przed sądem odsyłającym: XL (C-146/23), SR, RB (C-374/23)

Druga strona postępowania: Sąd Rejonowy w Białymstoku (C-146/23), Lietuvos Respublika (C-374/23)

Sentencja

Artykuł 19 ust. 1 akapit drugi TUE w związku z art. 2 TUE należy interpretować w ten sposób, że zasada niezawisłości sędziowskiej nie stoi na przeszkodzie temu, by:

- po pierwsze, władze ustawodawcza i wykonawcza danego państwa członkowskiego ustalały wynagrodzenie sędziów, pod warunkiem że ustalanie to nie wchodzi w zakres wykonywania uprawnień arbitralnych, lecz opiera się na zasadach, które:

- są przewidziane ustawą,

- są obiektywne, przewidywalne, stabilne i przejrzyste,

- zapewniają sędziom poziom wynagrodzenia odpowiadający wadze wykonywanych przez nich zadań, z uwzględnieniem kontekstu gospodarczego, społecznego i finansowego danego państwa członkowskiego oraz przeciętnego wynagrodzenia w tym państwie, oraz

- mogą podlegać skutecznej kontroli sądowej zgodnie z przepisami proceduralnymi przewidzianymi w prawie rzeczonego państwa członkowskiego;

- po drugie, władze ustawodawcza i wykonawcza danego państwa członkowskiego wprowadziły odstępstwo od uregulowań krajowych, które określają w sposób obiektywny zasady ustalania wynagrodzenia sędziów, poprzez zdecydowanie o mniejszym niż przewidziane w tych uregulowaniach zwiększeniu tego wynagrodzenia, a nawet o zamrożeniu lub obniżeniu kwoty wspomnianego wynagrodzenia, pod warunkiem że taki środek stanowiący odstępstwo nie wchodzi w zakres wykonywania uprawnień arbitralnych, lecz:

- jest przewidziany ustawą,

- ustala zasady wynagradzania, które są obiektywne, przewidywalne i przejrzyste,

- jest uzasadniony celem interesu ogólnego zamierzonym w ramach środków, które, z zastrzeżeniem wyjątkowych, należycie uzasadnionych okoliczności, nie są adresowane konkretnie do sędziów, lecz w sposób bardziej ogólny dotyczą wynagrodzenia innych kategorii urzędników lub pracowników sfery publicznej,

- jest niezbędny i ściśle proporcjonalny do realizacji tego celu, co oznacza, że pozostaje wyjątkowy i czasowy oraz nie narusza odpowiedniego charakteru wynagrodzenia sędziów w odniesieniu do wykonywanych przez nich zadań, oraz

- może podlegać skutecznej kontroli sądowej zgodnie z przepisami proceduralnymi przewidzianymi w prawie danego państwa członkowskiego.

1 Dz.U. C 205 z 12.6/2023.

2 Dz.U. C 321 z 11.9.2023.

3 Sprawie tej została nadana fikcyjna nazwa. Nie odpowiada ona rzeczywistej nazwie ani rzeczywistemu nazwisku żadnej ze stron postępowania.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.2044
• Rodzaj: Wyrok
• Tytuł: Sprawy połączone C-146/23 i C-374/23, Sąd Rejonowy w Białymstoku i Adoreikė: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 25 lutego 2025 r. - XL i in. v. Sąd Rejonowy w Białymstoku, Lietuvos Respublika
• Data aktu: 25/02/2025
• Data ogłoszenia: 14/04/2025