Zakładając bezpłatne konto, uzyskasz:uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121,
uwzględniając rozporządzenie (UE) 2024/1263 1 , w szczególności jego art. 17,
uwzględniając zalecenie Komisji,
a także mając na uwadze, co następuje:
KWESTIE OGÓLNE
(1) W dniu 30 kwietnia 2024 r. weszły w życie zreformowane unijne ramy zarządzania gospodarczego. Podstawowymi elementami zreformowanych unijnych ram zarządzania gospodarczego są: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1263 2 w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i w sprawie wielostronnego nadzoru budżetowego, wraz ze zmienionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 1467/97 3 w sprawie procedury nadmiernego deficytu, oraz zmieniona dyrektywa Rady 2011/85/UE 4 w sprawie ram budżetowych państw członkowskich. Celem ram jest wspieranie zdrowych i stabilnych finansów publicznych oraz zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu i odporności poprzez reformy i inwestycje, a także zapobieganie nadmiernym deficytom. Ramy wspierają także poczucie odpowiedzialności na szczeblu krajowym i w większym stopniu koncentrują się na perspektywie średniookresowej, a jednocześnie służą bardziej skutecznemu i spójnemu egzekwowaniu reguł.
(2) W centrum nowych ram zarządzania gospodarczego znajdują się krajowe średniookresowe plany budżetowo- strukturalne, przedkładane przez państwa członkowskie Radzie i Komisji. Plany mają przyczynić się do osiągnięcia dwóch celów, a są nimi: (i) zapewnienie, aby m.in. na koniec okresu dostosowawczego dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wykazywał prawdopodobną tendencję spadkową lub utrzymywał się na ostrożnym poziomie, oraz aby deficyt budżetowy został w średnim okresie sprowadzony do poziomu poniżej wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB i utrzymywał się poniżej tej wartości, oraz (ii) zapewnienie realizacji reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru i służących realizacji wspólnych priorytetów UE. W tym celu w każdym planie należy przedstawić średnioterminowe zobowiązanie do realizacji ścieżki wydatków netto 5 , co wiąże się ze skutecznym ustanowieniem ograniczenia budżetowego w okresie objętym planem, tzn. czterech lub pięciu lat (w zależności od zwykłej długości kadencji parlamentarnej w państwie członkowskim). Co więcej, w planie należy wyjaśnić, w jaki sposób państwo członkowskie zapewni realizację reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru, w szczególności w zaleceniach dla poszczególnych krajów (w tym związanych z procedurą dotyczącą zakłóceń równowagi makroekonomicznej, w stosownych przypadkach) oraz w jaki sposób państwo członkowskie zrealizuje wspólne priorytety Unii. Okres dostosowania fiskalnego obejmuje okres czterech lat, który może zostać przedłużony o maksymalnie trzy lata, jeżeli państwo członkowskie zobowiąże się do wdrożenia pakietu odpowiednich reform i inwestycji spełniającego kryteria określone w rozporządzeniu (UE) 2024/1263.
(3) Po tym, jak plan zostanie przedłożony, Komisja ma ocenić, czy spełnia on wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2024/1263.
(4) Na zalecenie Komisji Rada ma następnie przyjąć zalecenie wyznaczające ścieżkę wydatków netto danego państwa członkowskiego oraz, w stosownych przypadkach, zatwierdza zobowiązania dotyczące pakietu reform i inwestycji, które stanowią podstawę przedłużenia okresu dostosowania fiskalnego.
KWESTIE DOTYCZĄCE KRAJOWEGO ŚREDNIOOKRESOWEGO PLANU BUDŻETOWO-STRUKTURALNEGO WĘGIER
(5) W dniu 4 listopada 2024 r. Węgry przedłożyły Radzie i Komisji swój krajowy średniookresowy plan budżetowo-strukturalny. Przedłożenie planu nastąpiło po przedłużeniu terminu określonego w art. 36 rozporządzenia (UE) 2024/1263, zgodnie z ustaleniami z Komisją. Opóźnienie w przedłożeniu planu wynikało z konieczności zapewnienia, aby plan dawał dokładny obraz procesów budżetowych i zobowiązań Węgier, zgodnie z planowaniem budżetowym na 2025 r. Dnia 20 grudnia 2024 r. Węgry przedłożyły addendum do planu uwzględniające najnowsze dane oraz zmienioną ścieżkę wydatków netto, która ma zapewnić obniżenie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do poziomu poniżej 3 % PKB oraz wprowadzenie i utrzymanie do końca okresu dostosowawczego prawdopodobnej tendencji spadkowej prognozowanego długu sektora instytucji rządowych i samorządowych.
Proces poprzedzający przedłożenie planu
(6) Aby ukierunkować dialog prowadzący do przedłożenia krajowych średniookresowych planów budżetowo-struktu- ralnych, w dniu 21 czerwca 2024 r. Komisja przesłała Węgrom, zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) 2024/1263, trajektorię referencyjną 6 . Komisja opublikowała trajektorię referencyjną w dniu 4 listopada 2024 r. 7 Trajektoria referencyjna opiera się na analizie ryzyka i zapewnia, aby - do końca okresu dostosowania fiskalnego i przy braku dalszych działań budżetowych po okresie dostosowawczym - dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wykazywał prawdopodobną tendencję spadkową lub pozostawał na ostrożnym poziomie w średnim okresie oraz aby deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych został obniżony do poziomu poniżej 3 % PKB w okresie dostosowawczym i był utrzymywany poniżej tej wartości odniesienia w średnim okresie. Średni okres definiuje się jako okres dziesięciu lat po zakończeniu okresu dostosowawczego. Zgodnie z art. 6 lit. d) oraz art. 7 i 8 rozporządzenia (UE) 2024/1263 trajektoria referencyjna jest również spójna z poziomem odniesienia dla deficytu, mechanizmem zapewnienia stabilności długu i mechanizmem zapewnienia odporności deficytu. Trajektoria referencyjna Węgier wskazuje, że - według założeń Komisji leżących u podstaw uprzednich zaleceń przekazanych w czerwcu 2024 r. i przy założeniu 4-letniego okresu dostosowawczego - wydatki netto nie powinny wzrosnąć o więcej niż o wartości podane w tabeli 1. Odpowiada to średniemu wzrostowi wydatków netto o 4,4 % w okresie dostosowawczym (2025-2028).
Tabela 1: Trajektoria referencyjna przedstawiona przez Komisję Węgrom w dniu 21 czerwca 2024 r.
| 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | Średnia w latach 2025-2028 | |
| Maksymalny wzrost wydatków netto (roczny, %) | 4,4 | 4,8 | 4,5 | 4,3 | 4,4 |
| Źródło: obliczenia Komisji. | |||||
(7) Zgodnie z art. 12 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Węgry i Komisja prowadziły dialog techniczny w lipcu i we wrześniu 2024 r. Dialog koncentrował się na ścieżce wydatków netto przewidzianej przez Węgry i jej podstawowych założeniach, a także na planowanej realizacji reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru i służących realizacji wspólnych priorytetów Unii w zakresie sprawiedliwej ekologicznej i cyfrowej transformacji, odporności społecznej i gospodarczej, bezpieczeństwa energetycznego i budowania zdolności obronnych.
(8) Plan przedstawiony przez Węgry nie zawiera informacji o przeprowadzeniu konsultacji z odpowiednimi krajowymi zainteresowanymi podmiotami (w tym partnerami społecznymi) przed jego przedłożeniem. Według informacji zawartych w planie przeprowadzenie konsultacji z parlamentem w sprawie planu jest możliwe po przedłożeniu mu przez rząd projektu budżetu na 2025 r.
Inne powiązane procesy
(9) W dniu 26 lipca 2024 r. Rada stwierdziła istnienie na Węgrzech nadmiernego deficytu wynikającego z niespełnienia kryterium deficytu.
(10) W dniu 26 listopada 2024 r. Komisja wydała zalecenie w sprawie zalecenia Rady na mocy art. 126 ust. 7 TFUE mającego na celu likwidację nadmiernego deficytu na Węgrzech 8 . Z uwagi na brak zatwierdzonego przez Radę krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego zalecana ścieżka korekty wydatków netto odzwierciedlała trajektorię referencyjną obejmującą okres dostosowania fiskalnego wynoszący cztery lata, zaktualizowaną na podstawie najnowszych danych, zawartych m.in. w prognozie Komisji z jesieni 2024 r. (tabela 2). Po dokonaniu oceny krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego Węgier Komisja przyjęła w dniu 16 stycznia 2025 r. zmienione zalecenie dotyczące zalecenia Rady dla Węgier na mocy art. 126 ust. 7 TFUE. Niniejsze zalecenie zbiega się z zaleceniem Rady wydanym na mocy art. 126 ust. 7 TFUE i mającym na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego na Węgrzech. Jednoczesne przyjęcie tych zaleceń, które jest dostosowane do przejścia na nowe ramy zarządzania gospodarczego i nim uzasadnione, zapewnia spójność między zalecanymi ścieżkami dostosowania.
Tabela 2: Trajektoria referencyjna zaktualizowana na podstawie najnowszych danych
| Rok | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | Średnia w latach 2025-2028 | |
| Stopy wzrostu (%) | Roczne | 3,9 | 3,3 | 3,3 | 3,1 | 3,4 |
| Skumulowane (*) | 7,6 | 11,1 | 14,7 | 18,3 | nie dotyczy | |
| (*) Skumulowane stopy wzrostu oblicza się poprzez odniesienie do roku bazowego 2023. | ||||||
(11) W dniu 19 czerwca 2024 r. Komisja stwierdziła, że na Węgrzech występują zakłócenia równowagi makroekonomicznej. Na Węgrzech zauważa się w szczególności podatności na zagrożenia związane z presją cenową oraz z potrzebami w zakresie finansowania zewnętrznego i finansowania sektora instytucji rządowych i samorządowych; podatności te pozostają aktualne, chociaż niektóre krótkoterminowe zagrożenia zmniejszyły się wraz z poprawą otoczenia zewnętrznego 9 .
(12) W dniu 21 października 2024 r. Rada skierowała do Węgier szereg zaleceń krajowych w ramach europejskiego semestru 10 .
STRESZCZENIE PLANU I JEGO OCENA DOKONANA PRZEZ KOMISJĘ
(13) Zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Komisja oceniła plan w następujący sposób:
Kontekst: sytuacja i perspektywy makroekonomiczne i budżetowe
(14) W 2023 r. PKB Węgier spadł o 0,9 %, co było spowodowane słabym popytem krajowym i zewnętrznym. Zgodnie z prognozą Komisji z jesieni 2024 r. spodziewane jest przywrócenie wzrostu PKB - w 2024 r. ma wynieść on 0,6 % - głównie za sprawą spożycia prywatnego i dodatniej kontrybucji eksportu netto. W 2025 r. realny PKB ma wzrosnąć o 1,8 %, do czego przyczynią się spożycie i umiarkowane ożywienie inwestycji. Prognozuje się, że w 2026 r. wzrost realnego PKB zwiększy się do 3,1 %, a motorami tego wzrostu będą popyt krajowy i ożywienie eksportu. Spodziewane jest, że potencjalny PKB na Węgrzech wzrośnie z 1,4 % w 2024 r. do 1,7 % do 2026 r., dzięki inwestycjom i rosnącej produktywności. Stopa bezrobocia w 2023 r. wyniosła 4,1 %, a według prognoz Komisji wzrośnie ona nieznacznie do 4,5 % w 2024 r., po czym zmaleje do 4,3 % w 2025 r. i 4,1 % w 2026 r. Prognozuje się, że inflacja (deflator PKB) zmaleje z 14,6 % w 2023 r. do 7,2 % w 2024 r. i osiągnie 4,1 % w 2025 r. oraz 3,3 % w 2026 r.
(15) W 2023 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych Węgier wyniósł 6,7 % PKB. Zgodnie z prognozą Komisji z jesieni 2024 r. oczekuje się, że przy założeniu kontynuacji dotychczasowej polityki osiągnie on poziom 5,4 % PKB w 2024 r., po czym zmaleje do 4,6 % w 2025 r. i 4,1 % PKB w 2026 r. Ta prognoza Komisji nie uwzględnia budżetu Węgier na 2025 r. uchwalonego przez parlament narodowy w grudniu 2024 r. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł 73,4 % PKB na koniec 2023 r. i spodziewany jest jego wzrost do 74,5 % PKB na koniec 2024 r. Prognozuje się, że na koniec 2025 r. będzie on pozostawać na stabilnym poziomie 74,5 % PKB, a na koniec 2026 r. spadnie do 73,8 %. Prognoza fiskalna Komisja obejmuje tylko te zobowiązania polityczne, które zostały w wiarygodny sposób zapowiedziane i wystarczająco szczegółowo określone, i nie uwzględnia wszystkich działań przedstawionych przez Węgry w planie.
Ścieżka wydatków netto i główne założenia makroekonomiczne przedstawione w planie
(16) Krajowy średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Węgier obejmuje lata 2025-2028 i przedstawia dostosowanie fiskalne rozłożone na okres czterech lat.
(17) Plan zawiera wszystkie informacje wymagane na mocy art. 13 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
(18) W planie, który uzupełniono addendum, zobowiązano się do realizacji ścieżki wydatków netto wskazanej w tabeli 3, odpowiadającej średniemu wzrostowi wydatków netto o 4,0 % w latach 2025-2028. Średni wzrost wydatków netto, podany w planie w odniesieniu do okresu dostosowawczego (2025-2028), jest niższy od trajektorii referencyjnej przekazanej przez Komisję w dniu 21 czerwca 2024 r., ale wyższy od trajektorii referencyjnej zaktualizowanej na podstawie najnowszych danych. W planie zakłada się, że dynamika wzrostu potencjalnego PKB wzrośnie do 1,5 % w 2025 r. (z 1,4 % w 2024 r.), a następnie do 1,7 % w 2028 r. Ponadto w planie przewiduje się, że stopa wzrostu deflatora PKB zmniejszy się do 4,1 % w 2025 r. (z poziomu 7,2 % w 2024 r.), a następnie do 3,4 % w 2028 r.
Tabela 3: Ścieżka wydatków netto i główne założenia przedstawione w planie Węgier
| 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | Średnia w okresie obowiązywania planu w latach 2025-2028 | |
| Wzrost wydatków netto (roczny, %) | 4,6 | 4,3 | 4,0 | 3,9 | 3,7 | 4,0 |
| Wzrost wydatków netto (skumulowany, od roku bazowego 2023, %) | 4,6 | 9,1 | 13,5 | 17,9 | 22,2 | nie dotyczy |
| Wzrost potencjalnego PKB (%) | 1,4 | 1,5 | 1,7 | 1,7 | 1,6 | 1,6 |
| Inflacja (wzrost deflatora PKB) (%) | 7,2 | 4,1 | 3,5 | 3,4 | 3,4 | 3,6 |
| Źródło: średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Węgier i obliczenia Komisji. | ||||||
Wpływ zawartych w planie zobowiązań dotyczących wydatków netto na dług sektora instytucji rządowych i samorządowych
(19) Jeżeli ścieżka wydatków netto, do której zobowiązano się w planie, i leżące u jej podstaw założenia się urzeczywistnią, dług sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie stopniowo maleć, według planu, z 74,0 % PKB w 2024 r. do 68,2 % PKB na koniec okresu dostosowawczego (2028 r.), zgodnie z poniższą tabelą. Według planu oczekuje się, że po okresie dostosowawczym, w perspektywie średnioterminowej (tj. do 2038 r.) wskaźnik zadłużenia będzie dalej spadać, osiągając poziom 54,5 % PKB do 2038 r. Tym samym, zgodnie z planem dług sektora instytucji rządowych i samorządowych zostałby sprowadzony w średnim okresie poniżej określonej w Traktacie wartości odniesienia wynoszącej 60 % PKB. Jest to wiarygodne w świetle założeń planu, ponieważ przewiduje się, że dług będzie pozostawać - zgodnie ze wszystkimi deterministycznymi testami warunków skrajnych w ramach przeprowadzonej przez Komisję analizy stabilności długu - poniżej 60 % PKB do 2038 r. W związku z tym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z wymogiem dotyczącym długu, określonym w art. 6 lit. a) oraz art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Tabela 4: Zmiany długu oraz wyniku sektora instytucji rządowych i samorządowych przedstawione w planie Węgier
| 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2038 | |
| Dług publiczny (% PKB) | 73,4 | 74,0 | 73,5 | 71,3 | 69,9 | 68,2 | 54,5 |
| Wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB) | - 6,7 | - 4,9 | - 3,6 | - 2,5 | - 2,0 | - 1,5 | - 2,2 |
| Źródło: średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Węgier. | |||||||
Wpływ zawartych w planie zobowiązań dotyczących wydatków netto na wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych
(20) Na podstawie ścieżki wydatków netto zawartej w planie i przyjętych w nim założeń przewiduje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych spadnie z 4,9 % PKB w 2024 r. do 2,5 % PKB do 2026 r. i do 1,5 % PKB w 2028 r. Tym samym, zgodnie z planem wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych nie przekroczyłby na koniec okresu dostosowawczego (2028 r.) wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB. Ponadto, w ciągu dziesięciu lat następujących po okresie dostosowawczym (tj. do 2038 r.) deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych nie przekroczyłby 3 % PKB. W związku z tym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z wymogiem dotyczącym deficytu, określonym w art. 6 lit. b) oraz art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Profil czasowy dostosowania fiskalnego
(21) Opisany w planie profil czasowy dostosowania fiskalnego, mierzony jako zmiana strukturalnego wyniku pierwotnego, jest zasadniczo liniowy, zgodnie z wymogiem art. 6 lit. c) rozporządzenia (UE) 2024/1263. W związku z tym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z klauzulą dotyczącą zabezpieczenia przed koncentrowaniem wysiłku na rzecz dostosowania fiskalnego na etapie końcowym okresu dostosowawczego, określoną w art. 6 lit. c) rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Tabela 5: Zmiany strukturalnego wyniku pierwotnego przedstawione w planie Węgier
| 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | |
| Strukturalny wynik pierwotny (% PKB) | - 1,7 | 0,6 | 1,2 | 1,7 | 2,3 | 2,8 |
| Zmiana strukturalnego wyniku pierwotnego (pp.) | nie dotyczy | 2,3 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 |
| Źródło: średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Węgier. | ||||||
Spójność planu z procedurą nadmiernego deficytu
(22) Ścieżka wydatków netto określona w planie jest zgodna z wymogami w ramach procedury nadmiernego deficytu (w szczególności z minimalną roczną korektą strukturalną określoną w art. 3 ust. 4 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 1467/97).
Spójność planu z mechanizmem zapewnienia odporności deficytu
(23) Wymóg części zapobiegawczej paktu określony w art. 8 rozporządzenia (UE) 2024/1263 dotyczący mechanizmu zapewnienia odporności deficytu, który to mechanizm ma zapewnić wspólny margines względem wartości odniesienia deficytu wynoszącej 3 % PKB, ma zastosowanie do Węgier od 2027 r., ponieważ planuje się, że deficyt będzie na poziomie poniżej 3 % PKB od 2026 r. Zgodnie z art. 8 rozporządzenia (UE) 2024/1263, w celu osiągnięcia wspólnego marginesu odpornościowego w ujęciu strukturalnym wynoszącego 1,5 % PKB roczna poprawa strukturalnego wyniku pierwotnego nie powinna wynosić mniej niż 0,4 punktu procentowego w latach 2027 i 2028, jeżeli deficyt strukturalny pozostawał powyżej 1,5 % PKB w poprzednim roku. Dostosowanie fiskalne, które wynika z zawartych w planie zobowiązań politycznych i założeń makroekonomicznych, wynosi 0,5 % PKB zarówno w 2027, jak i w 2028 r. W związku z powyższym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z mechanizmem zapewnienia odporności deficytu.
Spójność planu z mechanizmem zapewnienia stabilności długu
(24) Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (UE) 2024/1263, ponieważ dług sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie według planu utrzymywał się w okresie dostosowawczym na poziomie od 60 % do 90 % PKB, wymagane jest obniżenie relacji tego długu do PKB średnio o co najmniej 0,5 punktu procentowego każdego roku do czasu, gdy spadnie on poniżej 60 %. Ten spadek wskaźnika zadłużenia obliczany jest za okres obejmujący lata 2027-2028, tj. począwszy od roku, w którym zgodnie z planem ma zostać uchylona procedura nadmiernego deficytu, i wynosi 1,7 punktu procentowego. W związku z powyższym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z mechanizmem zapewnienia stabilności długu.
Założenia makroekonomiczne planu
(25) Plan opiera się na zestawie założeń, które są spójne z założeniami stanowiącymi podstawę trajektorii referencyjnej zaktualizowanej na podstawie najnowszych danych (w tym prognozy Komisji z jesieni 2024 r.) i przedstawionej w tabeli 2, z wyjątkiem dwóch zmiennych, a mianowicie punktu wyjścia (strukturalny wynik pierwotny na 2024 r.) i wzrostu deflatora PKB w 2026 r. Te różnice w założeniach wymagają uważnej oceny, aby upewnić się, że stoją za nimi solidne i oparte na danych argumenty ekonomiczne. Ocena tych różnic znajduje się poniżej. Obejmuje ona ocenę każdej różnicy rozpatrywanej oddzielnie.
W planie zakłada się bardziej korzystną początkową sytuację fiskalną, ze strukturalnym wynikiem pierwotnym na poziomie 0,6 % PKB, podczas gdy według prognozy Komisji z jesieni 2024 r. wyniesie on 0,2 %. Wyższy strukturalny wynik pierwotny w planie odzwierciedla lepszy od oczekiwań wynik budżetowy w okresie od stycznia do listopada 2024 r., w szczególności większe niż przewidywano dochody niepodatkowe i nieco mniejsze wydatki. Założenie to wydaje się zatem uzasadnione i przyczynia się do tego, że średni wzrost wydatków netto w okresie dostosowawczym jest wyższy.
- W planie zakłada się, że inflacja (deflator PKB) wyniesie 3,5 % w 2026 r., natomiast według prognozy Komisji z jesieni 2024 r. wyniesie ona 3,3 %. Różnicę tę wyjaśniono w planie wyższymi podwyżkami wynagrodzeń w 2026 r., które są związane z trzyletnim porozumieniem w sprawie wynagrodzeń podpisanym dnia 25 listopada 2024 r. między węgierskimi stowarzyszeniami przedsiębiorców i pracowników. W rezultacie płaca minimalna wzrośnie o 9 % w 2025 r., co jest zgodne z prognozą Komisji z jesieni 2024 r. We wspomnianym porozumieniu ustalono, że płaca minimalna w 2026 r. zostanie podwyższona o 13 %, co oznacza, że wzrost płac i inflacji będzie wyższy niż przewiduje prognoza Komisji z jesieni 2024 r. Założenie to wydaje się uzasadnione i przyczynia się do tego, że według planu średni wzrost wydatków netto w okresie dostosowawczym jest wyższy.
Ogółem różnica między ścieżką wydatków netto określoną w planie a trajektorią referencyjną zaktualizowaną na podstawie najnowszych danych wynika z różnic w założeniach, które są należycie uzasadnione, zgodnie z art. 13 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1263. Ogółem wszystkie różnice w założeniach prowadzą do tego, że średni wzrost wydatków netto według planu jest wyższy od trajektorii referencyjnej zaktualizowanej na podstawie najnowszych danych. Zgodnie z tą oceną plan spełnia wymóg określony w art. 13 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Komisja uwzględni powyższą ocenę założeń planu w przyszłych ocenach zgodności ze ścieżką wydatków netto.
Strategia fiskalna w planie
(26) Plan nie zawiera skwantyfikowanej strategii fiskalnej w pełnej formie. Dokładne określenie odpowiednich środków z zakresu polityki będzie potwierdzane lub dostosowywane i określane ilościowo w budżetach rocznych. W budżecie przyjętym na 2025 r. określono środki z zakresu polityki, za pomocą których rząd planuje zrealizować zobowiązanie dotyczące wydatków netto w 2025 r. Plan zawiera ponadto szereg nieskwantyfikowanych działań w różnych obszarach, które to działania zwiększają deficyt i mogą mieć wpływ na wyniki budżetowe w średnim okresie. Realizacja zobowiązań zawartych w planie może zatem wymagać dodatkowych środków fiskalnych.
Opisane w planie zamiary dotyczące reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru i służące realizacji wspólnych priorytetów Unii
(27) W planie opisano zamiary polityczne dotyczące reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru, a w szczególności w zaleceniach dla poszczególnych krajów, w tym dotyczących procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej, oraz reform i inwestycji służących realizacji wspólnych priorytetów UE. Plan przewiduje około 132 reform i inwestycji mających na celu uwzględnienie wspólnych priorytetów Unii, z których 41 jest wspieranych finansowo z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, a 29 - z funduszy polityki spójności.
(28) W kwestii wspólnego priorytetu dotyczącego sprawiedliwej ekologicznej i cyfrowej transformacji, łącznie z celami dotyczącymi klimatu, określonymi w rozporządzeniu Rady (UE) 2021/1119 11 , plan obejmuje ponad 40 reform i inwestycji. Szereg reform i inwestycji w zakresie transformacji ekologicznej włączono jako działania do węgierskiego planu odbudowy i zwiększania odporności (RRP), w tym rozdziału REPowerEU, lub objęto wsparciem z funduszy polityki spójności. Plan zawiera działania mające na celu wspieranie transformacji w kierunku neutralności klimatycznej i ekologicznego transportu, w szczególności poprzez wprowadzanie do ruchu drogowego większej liczby samochodów elektrycznych, rozwój kolei oraz rozbudowę sieci ładowania i ścieżek rowerowych. Inne reformy i inwestycje mają na celu poprawę gospodarowania odpadami w kraju, a w szczególności wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym, np. poprzez opracowanie planu gospodarki odpadami i wdrożenie inteligentnej infrastruktury gospodarowania odpadami. Plan zawiera również działania mające na celu wspieranie przyjaznych środowisku procesów przetwórstwa przemysłowego i podnoszenie umiejętności ekologicznych. Celem innych działań jest modernizacja infrastruktury wodnej, szybsze tempo przystosowywania się do zmiany klimatu w ramach gospodarki wodnej, dokonywanie inwestycji w ochronę przyrody i wprowadzenie podatku od przydziałów uprawnień do emisji CO2. Pewna liczba reform i inwestycji ma również na celu przyczynienie się do transformacji cyfrowej Węgier poprzez oferowanie rozwiązań cyfrowych w zakresie sprawozdawczości podatkowej i monitorowania podatkowego (systemy eVAT, eReceipt i eCashier), podnoszenie umiejętności cyfrowych, reformę jednolitego krajowego systemu taryf i informacji o pasażerach, a także zwiększenie gotowości cyfrowej przedsiębiorstw, administracji publicznej, systemu energetycznego i systemu gospodarowania odpadami. Działania związane ze wspólnym priorytetem dotyczącym sprawiedliwej ekologicznej i cyfrowej transformacji mają na celu uwzględnienie zaleceń krajowych (z lat 2019, 2020, 2022 i 2023), które dotyczyły zrównoważonego transportu, gospodarki odpadami i gospodarki wodnej, transformacji energetycznej, uproszczeń podatkowych, jakości procesu decyzyjnego, cyfryzacji przedsiębiorstw i rynku pracy.
(29) W kwestii wspólnego priorytetu dotyczącego odporności społeczno-gospodarczej, w tym Europejskiego filaru praw socjalnych, plan obejmuje około 80 reform i inwestycji, które mają, według oczekiwań Węgier, przyczynić się do wzmocnienia odporności społeczno-gospodarczej tego kraju. Szereg reform i inwestycji ukierunkowanych na odporność społeczno-gospodarczą włączono jako działania do węgierskiego RRP, w tym rozdziału REPowerEU, lub objęto wsparciem z funduszy polityki spójności. Plan obejmuje stworzenie nowych miejsc w żłobkach oraz działania mające na celu poprawę dostępu do rynku pracy dla niektórych słabszych grup społecznych, w tym dla osób młodych i osób starszych. Plan obejmuje również działania w dziedzinie mieszkalnictwa (w tym rozwój nowego budownictwa socjalnego w ramach programu nadrabiania zaległości na obszarach słabiej rozwiniętych i różnych programów tworzenia mieszkań), edukacji (w tym poprzez podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli) oraz opieki zdrowotnej (np. rozwój podstawowej opieki zdrowotnej i szpitali). Plan obejmuje również działania promujące spójność społeczną, postępy w cyfryzacji i rozwój infrastruktury w ramach szkolnictwa publicznego i wyższego, a także kształcenia i szkolenia zawodowego. Przewidziano szereg działań mających na celu zwiększenie szans na rynku pracy dzięki nabyciu nowych kwalifikacji zawodowych oraz wspieranie rozwoju przedsiębiorstw. Działania takie jak preferencyjne pożyczki dla małych i średnich przedsiębiorstw służą poprawie zdolności eksportowych przedsiębiorstw. Jeżeli chodzi o badania naukowe i innowacje, w planie wymieniono działania takie jak stworzenie krajowych laboratoriów, co ma zapewnić większą innowacyjność. Ponadto plan obejmuje reformy i inwestycje, które mają na celu modernizację administracji publicznej i opodatkowania. Plan zawiera działania służące wdrożeniu krajowej strategii i planu działania na rzecz zwalczania korupcji, które przyjęto wcześniej, oraz regularnemu dokonywaniu przeglądów wydatków. Przewidziane w planie reformy i inwestycje mają na celu uwzględnienie zaleceń krajowych wydanych w latach 2019, 2020, 2022, 2023 i 2024, które dotyczyły edukacji, badań i rozwoju, polityki społecznej, otoczenia działalności gospodarczej, ram budżetowych, opodatkowania, walki z korupcją, niezależności sądownictwa, rynku pracy i opieki zdrowotnej.
(30) Jeżeli chodzi o wspólny priorytet dotyczący bezpieczeństwa energetycznego, plan zawiera reformy i inwestycje, które mają, według oczekiwań Węgier, przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego tego kraju. Szereg reform i inwestycji tego typu włączono do węgierskiego RRP, w tym do rozdziału REPowerEU, lub objęto wsparciem z funduszy polityki spójności. Plan obejmuje działania mające na celu wspieranie: rozwoju elektrowni wiatrowych, zwiększenia efektywności energetycznej budynków mieszkalnych, instalacji paneli słonecznych w budynkach mieszkalnych i elektryfikacji systemów grzewczych. Inne reformy uwzględnione w planie mają na celu wdrożenie alternatywnych odnawialnych źródeł energii, modernizację budynków publicznych (takich jak szpitale, placówki oświatowe) oraz poprawę efektywności energetycznej sektora przemysłowego i przedsiębiorstw. W planie przewidziano też działania mające na celu rozwój sieci energetycznych i zwiększenie zdolności magazynowania energii. Przewidziane w planie działania związane ze wspólnym priorytetem dotyczącym bezpieczeństwa energetycznego mają na celu uwzględnienie zaleceń krajowych (wydanych w latach 2022, 2023 i 2024) w sprawie energii.
(31) W kwestii wspólnego priorytetu dotyczącego zdolności obronnych plan nie obejmuje żadnych działań. W planie przyjęto, że w okresie objętym planem poziom wydatków na obronność zostanie utrzymany na poziomie 2 % PKB.
(32) Plan zawiera informacje na temat spójności, a w stosownych przypadkach także komplementarności z funduszami w ramach polityki spójności oraz RRP Węgier. W rozdziale planu poświęconym reformom i inwestycjom wyraźnie wskazano, czy dane działanie jest objęte RRP, czy też programami polityki spójności. Tabela 9 w planie zawiera ponadto wyczerpujący przegląd działań oraz ich powiązań z RRP, programami polityki spójności i wspólnymi priorytetami. W planie wyjaśniono, że rząd nie zgadza się z działaniami w ramach polityki mającymi na celu reformę systemu emerytalnego, które zaproponował niezależny ekspert w związku z reformą przewidzianą w RRP. W planie wspomniano również, że rząd będzie wycofywać niektóre podatki od nieoczekiwanych zysków i podatki sektorowe w późniejszym terminie niż zobowiązał się w RRP w odniesieniu do danego środka, i że nie planuje wycofania innych podatków.
(33) W planie omówiono potrzeby Węgier w zakresie inwestycji publicznych związanych ze wspólnymi priorytetami UE, z wyjątkiem 4. priorytetu dotyczącego budowy zdolności obronnych. Jeżeli chodzi o wspólny priorytet dotyczący sprawiedliwej ekologicznej i cyfrowej transformacji, w tym celów klimatycznych, potrzeby inwestycyjne w planie obejmują zwiększenie inwestycji w ekologiczną i cyfrową transformację przedsiębiorstw oraz w cyfryzację administracji publicznej. Nowe inwestycje mają na celu wyposażenie systemu edukacji w narzędzia cyfrowe i powiązaną infrastrukturę. Jeżeli chodzi o wspólny priorytet dotyczący odporności społecznej i gospodarczej, plan uwzględnia potrzeby przedsiębiorstw w zakresie inwestycji zwiększających ich zdolności eksportowe i innowacyjne. Zgodnie z planem potrzebne są inwestycje w celu opracowania aktywnych polityk rynku pracy, w szczególności poprzez programy zmiany kwalifikacji i doskonalenia zawodowego, oraz wspierania najuboższych gospodarstw domowych. Inwestycje w obszarze ochrony zdrowia służące cyfryzacji procesów opieki zdrowotnej mają na celu ułatwienie dostępu do usług zdrowotnych i poprawę jakości opieki. Inwestycje publiczne w renowację linii kolejowych i cyfryzację sektora kolei przyczyniają się do większej zrównoważoności sektora transportowego. Jeżeli chodzi o wspólny priorytet dotyczący bezpieczeństwa energetycznego, plan uwzględnia potrzeby inwestycyjne w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, poprawy efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i publicznych, a także rozbudowy sieci elektroenergetycznej i rozwoju elektromobilności, w tym powiązanej infrastruktury.
Wnioski z oceny Komisji
(34) Ogółem Komisja jest zdania, że plan Węgier spełnia wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2024/1263.
OGÓLNE WNIOSKI RADY
(35) Rada z zadowoleniem odnotowuje średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Węgier i uważa, że jego pełna realizacja doprowadziłaby do zapewnienia zdrowych finansów publicznych i wspierania stabilności długu publicznego, a także zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu.
(36) Rada przyjmuje do wiadomości dokonaną przez Komisję ocenę planu. Rada zwraca się jednak do Komisji, by oceny przyszłych planów przedstawiała w odrębnych dokumentach zamiast w zaleceniach Komisji dotyczących zaleceń Rady.
(37) Rada przyjmuje do wiadomości ocenę Komisji dotyczącą ścieżki wydatków netto i głównych założeń makroekonomicznych przedstawionych w planie, w tym w związku z uprzednimi zaleceniami Komisji, a także wpływu przewidzianej w planie ścieżki wydatków netto na deficyt budżetowy i dług publiczny. Rada przyjmuje do wiadomości ocenę Komisji, zgodnie z którą założenia makroekonomiczne i budżetowe - choć w niektórych przypadkach różnią się od założeń Komisji, m.in. dlatego, że uwzględniają zaktualizowane dane makroekonomiczne i budżetowe - są ogólnie należycie uzasadnione i poparte solidnymi argumentami ekonomicznymi. Rada przyjmuje do wiadomości zawartą w planie ogólną strategię fiskalną oraz zagrożenia dla przedstawionej prognozy, które mogą wpłynąć na urzeczywistnienie scenariusza makroekonomicznego i założeń leżących u jego podstaw oraz na realizację ścieżki wydatków netto. Rada odnotowuje również, że zagrożenia geopolityczne mogą wywierać presję na wydatki obronne.
(38) Rada oczekuje, że Węgry będą gotowe dostosowywać swoją strategię fiskalną stosownie do potrzeb, tak by zapewnić realizację ścieżki wydatków netto. Rada postanawia ściśle monitorować rozwój sytuacji gospodarczej i budżetowej, w tym zmiany leżące u podstaw scenariusza przedstawionego w planie.
(39) Rada uważa, że uzasadnione jest przeprowadzenie - odpowiednio wcześnie przed kolejną rundą nadzoru budżetowego - dalszych dyskusji w celu wypracowania wspólnego zrozumienia konsekwencji, jakie dla rocznego nadzoru mają skumulowane stopy wzrostu wydatków netto.
(40) Rada przyjmuje do wiadomości przedstawiony przez Komisję opis potrzeb i planów w zakresie reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru; podkreśla też, jak ważne jest, by takie reformy i inwestycje zostały zrealizowane. Na podstawie sprawozdań przedłożonych przez Komisję Rada oceni te reformy i inwestycje oraz będzie monitorować ich realizację w ramach europejskiego semestru.
(41) Rada oczekuje na sporządzane przez Węgry roczne sprawozdania z postępów, które to sprawozdania powinny zawierać w szczególności informacje na temat postępów w realizacji ustalonej przez Radę ścieżki wydatków netto oraz w realizacji szerzej zakrojonych reform i inwestycji w kontekście europejskiego semestru.
(42) Zgodnie z art. 17 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Rada powinna zalecić Węgrom przyjęcie ścieżki wydatków netto przedstawionej w planie,
NINIEJSZYM ZALECA Węgrom:
1. Zapewnienie, aby wzrost wydatków netto nie przekraczał maksymalnych wartości określonych w załączniku I do niniejszego zalecenia.
Sporządzono w Brukseli dnia 18 lutego 2025 r.
Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.
20.03.2025
Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
20.03.2025
Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.
19.03.2025
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1707 |
| Rodzaj: | Zalecenie |
| Tytuł: | Zalecenie Rady z dnia 18 lutego 2025 r. w sprawie zatwierdzenia krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego Węgier |
| Data aktu: | 18/02/2025 |
| Data ogłoszenia: | 18/03/2025 |
