(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)
(C/2025/1033)
(Dz.U.UE C z dnia 27 lutego 2025 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2023)0420),
– uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 192 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0233/2023),
– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 25 października 2023 r. 1 ,
– po konsultacji z Komitetem Regionów,
– uwzględniając art. 59 Regulaminu,
– uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A9-0055/2024),
1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
P9_TC1-COD(2023)0234
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 13 marca 2024 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/... zmieniającej dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 192 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 3 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,
a także mając na uwadze, co następuje:
(-1) Zapobieganie powstawaniu odpadów i gospodarowanie nimi dotyczące wszystkich rodzajów odpadów jest zasadniczym narzędziem polityki w dążeniu do ochrony środowiska i zdrowia ludzi w Unii. Państwa członkowskie starają się stale usprawniać swoje programy zapobiegania powstawaniu odpadów i gospodarowania nimi, dlatego istotne znaczenie ma ścisłe stosowanie hierarchii postępowania z odpadami. [Popr. 1]
(1) W ramach Europejskiego Zielonego Ładu i Planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym 4 wezwano do wzmocnienia i przyspieszenia działań na szczeblu Unii i państw członkowskich w celu zapewnienia zrównoważenia środowiskowego i społecznego sektora włókienniczego i sektora spożywczego, ponieważ są one najbardziej zasobochłonne i powodują znaczne negatywne ekologiczne efekty zewnętrzne. W sektorach tych m.in. luki finansowe i technologiczne utrudniają postęp w kierunku przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym i obniżenia emisyjności. Spośród sektorów najbardziej zasobochłonnych sektor spożywczy i sektor włókienniczy zajmują odpowiednio miejsca pierwsze i czwarte 5 i nie w pełni przestrzegają podstawowych unijnych zasad gospodarowania odpadami określonych w hierarchii postępowania z odpadami, które wymagają nadania priorytetowego charakteru zapobieganiu powstawaniu odpadów, a w następnej kolejności przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu. Wyzwania te wymagają rozwiązań systemowych z podejściem opartym na cyklu życia, ze szczególnym uwzględnieniem żywności i wyrobów włókienniczych. [Popr. 2]
(2) Zgodnie ze Strategią UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych w obiegu zamkniętym 6 , potrzebne są głębokie zmiany w dominującym obecnie linearnym sposobie projektowania, produkcji, użytkowania i wyrzucania wyrobów włókienniczych, ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia szybkiej mody. Zgodnie z wizją strategii na 2030 r. konsumenci powinni dłużej korzystać z przystępnych cenowo wyrobów włókienniczych wysokiej jakości. W strategii tej uznano, że ważne jest obciążenie producentów odpowiedzialnością za odpady wytwarzane przez ich produkty, i odniesiono się do ustanowienia zharmonizowanych unijnych zasad dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych z eko modulacją opłat. Stanowi ona, że kluczowym celem takich zasad jest stworzenie gospodarki zbierania, sortowania, ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia i recyklingu, a także zachęt dla producentów, które mają zapewnić, aby ich produkty były projektowane z uwzględnieniem zasad obiegu zamkniętego. W tym celu przewiduje ona, by znaczna część składek wnoszonych do systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta była przeznaczana na środki zapobiegania powstawaniu odpadów i przygotowanie do ponownego użycia. Wspiera również potrzebę wzmocnionych i bardziej innowacyjnych podejść do zrównoważonego zarządzania zasobami biologicznymi w celu zwiększenia obiegu zamkniętego i waloryzacji odpadów żywności oraz ponownego użycia wyrobów włókienniczych pochodzenia biologicznego. [Popr. 3]
(2a) Zgodnie z briefingiem Europejskiej Agencji Środowiska pt. "Microplastics from textiles in Europe" [Mikrodrobiny plastiku pochodzące z wyrobów włókienniczych w Europie] 7 do 35 % ogółu mikrodrobin plastiku uwalnianych do ekosystemów wodnych, lądowych i morskich pochodzi z syntetycznych wyrobów włókienniczych. Odpady z tworzyw sztucznych szkodliwie wpływające na ekosystemy wodne, lądowe i morskie można odpowiednio zbierać, poddawać recyklingowi i ostatecznie dawać im nowe życie, a przy tym wspierać gospodarkę o obiegu w pełni zamkniętym oraz zwiększać świadomość społeczną, aby rozpowszechniać najlepsze praktyki. [Popr. 4]
(3) Mając na uwadze Biorąc pod uwagę negatywne skutki powstawania odpadów żywności, państwa członkowskie zobowiązały się do podjęcia działań wspierających zapobieganie powstawaniu odpadów żywności i ograniczenie ich powstawania zgodnie z Agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych (ONZ) w dniu 25 września 2015 r., a w szczególności z jej celem zrównoważonego rozwoju nr 12.3 dotyczącym zmniejszenia o połowę globalnej ilości odpadów żywności na mieszkańca na poziomie detalicznym i konsumenckim oraz zmniejszenia strat żywności w łańcuchach produkcji i dostaw, w tym pozbiorczych strat, do 2030 r. Środki te miały na celu zapobieganie powstawaniu odpadów żywności i zmniejszenie ich wytwarzania w produkcji podstawowej, przetwórstwie i produkcji, w sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, w restauracjach i usługach gastronomicznych oraz w gospodarstwach domowych. [Popr. 5]
(4) W następstwie Konferencji w sprawie przyszłości Europy Komisja zobowiązała się do umożliwienia obrad paneli obywatelskich w celu uzyskania ich zaleceń na potrzeby formułowania niektórych kluczowych wniosków. W tym kontekście w okresie od grudnia 2022 r. do lutego 2023 r. odbywały się obrady europejskiego panelu obywatelskiego, które miały na celu opracowanie wykazu zaleceń 8 dotyczących sposobu zintensyfikowania działań na rzecz ograniczenia powstawania odpadów żywności w Unii. Ponieważ gospodarstwa domowe odpowiadają za ponad połowę odpadów żywności wytwarzanych w Unii, spostrzeżenia obywateli na temat zapobiegania powstawaniu tych odpadów są szczególnie istotne. Obywatele zalecili trzy główne kierunki działań, w tym wzmocnienie współpracy w łańcuchu wartości żywności, inicjatywy biznesowe dotyczące żywności oraz wspieranie zmiany zachowań konsumentów. Zalecenia panelu będą nadal wspierać ogólny program prac Komisji związany z zapobieganiem powstawaniu odpadów żywności i mogą pomóc państwom członkowskim w osiągnięciu celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności.
(5) W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE 9 wyłączono z zakresu stosowania dyrektywy 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 10 dwutlenek węgla wychwytywany i transportowany dla celów geologicznego składowania zgodnie z wymogami dyrektywy 2006/12/WE. Przepis dyrektywy 2009/31/WE zmieniający dyrektywę 2006/12/WE nie został jednak włączony do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE 11 , którą uchylono dyrektywę 2006/12/WE. W związku z tym, w celu zagwarantowania pewności prawa, niniejsza dyrektywa obejmuje zmiany dyrektywy 2009/31/WE dotyczące wyłączenia dwutlenku węgla wychwytywanego i transportowanego do celów geologicznego składowania z zakresu dyrektywy 2008/98/WE.
(5a) Drewno jest cennym zasobem, dlatego warto byłoby je dodać do wykazu materiałów podlegających selektywnemu zbieraniu oraz do celów w zakresie ponownego wykorzystania i recyklingu. [Popr. 6]
(6) Definicje producentów wyrobów włókienniczych, platform internetowych i organizacji odpowiedzialności producenta związane z wdrażaniem rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych muszą zostać włączone do dyrektywy 2008/98/WE, aby doprecyzować zakres tych pojęć i powiązanych z nimi obowiązków.
(7) Państwa członkowskie do pewnego stopnia opracowały materiały i przeprowadziły kampanie mające na celu zapobieganie powstawaniu odpadów żywności skierowane do konsumentów i podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze; koncentrują się one jednak głównie na podnoszeniu świadomości i znaczących zmianach w sposobie odżywiania, w tym zmianach, a nie na wywoływaniu zmian zachowań. Aby osiągnąć pełny potencjał w zakresie ograniczania powstawania odpadów żywności i zapewnić postęp na przestrzeni czasu, należy opracować interwencje na rzecz zmiany zachowań, dostosowane do konkretnych sytuacji i potrzeb w państwach członkowskich oraz w pełni zintegrowane z krajowymi programami zapobiegania powstawaniu odpadów żywności. Należy również zwrócić uwagę na regionalne rozwiązania oparte na obiegu zamkniętym, w tym partnerstwa publiczno-prywatne i zaangażowanie obywateli, a także dostosowanie do konkretnych potrzeb regionalnych, takich jak regiony najbardziej oddalone lub wyspy. [Popr. 7]
(8) Pomimo rosnącej świadomości na temat negatywnych skutków i konsekwencji powstawania odpadów żywności, zobowiązań politycznych podjętych na szczeblu UE i państw członkowskich oraz środków unijnych wdrożonych od czasu przyjęcia Planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym w 2015 r. powstawanie odpadów żywności nie zmniejsza się w wystarczającym stopniu, aby poczynić znaczące postępy w kierunku wykonania zadania nr 12.3 w ramach celu zrównoważonego rozwoju ONZ (SDG) nr 12. Aby zapewnić znaczący wkład w osiągnięcie zadania w ramach celu zrównoważonego rozwoju nr 12.3, należy wzmocnić środki, które mają wprowadzić państwa członkowskie, w celu poczynienia postępów we wdrażaniu niniejszej dyrektywy i innych odpowiednich środków służących ograniczeniu powstawania odpadów żywności.
(9) Aby osiągnąć wyniki w perspektywie krótkoterminowej i zapewnić podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze, konsumentom i organom publicznym niezbędną perspektywę długoterminową, należy określić ilościowe cele w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności, które państwa członkowskie powinny osiągnąć do 2030 r.
(10) Biorąc pod uwagę zobowiązanie Unii do osiągnięcia ambitnego zadania w ramach celu zrównoważonego rozwoju nr 12.3, Wyznaczenie celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności, które państwa członkowskie mają osiągnąć do 2030 r. zgodnie z zobowiązaniem Unii do realizacji ambitnego celu zrównoważonego rozwoju nr 12.3, powinno stanowić silny impuls polityczny do podjęcia działań i zapewnienia znaczącego wkładu w osiągnięcie globalnych celów. Biorąc jednak pod uwagę prawnie wiążący charakter takich celów, powinny one być proporcjonalne, osiągalne i wykonalne oraz uwzględniać rolę różnych uczestników łańcucha dostaw żywności, a także ich możliwości (w szczególności mikroprzedsiębiorstw i małych przedsiębiorstw). Ustanowienie prawnie wiążących celów powinno zatem przebiegać stopniowo, przy czym należy zacząć od poziomu niższego niż ten określony w ramach SDG, aby zapewnić spójną reakcję państw członkowskich i wymierne postępy w wykonywaniu zadania nr 12.3. [Popr. 8]
(10a) W łańcuchach dostaw żywności na terenie Unii nadal utrzymują się dysproporcje w pozycji przetargowej między dostawcami a nabywcami produktów rolnych i spożywczych. Dotyczy to w szczególności sektora rolnego, ponieważ specyfika produktów rolnych i związana z nią konieczność ich szybkiego zbycia już na samym początku zakłóca równe traktowanie kontrahentów. Dlatego należy dołożyć wszelkich starań, aby wiążące cele redukcji odpadów żywnościowych nie prowadziły do nasilenia najczęściej występujących nieuczciwych praktyk handlowych uderzających w dostawców rolnych, zwłaszcza przy dostawach produktów łatwo psujących się. [Popr. 9]
(10b) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny oraz europejski mechanizm gotowości i reagowania na kryzysy związane z bezpieczeństwem żywnościowym uznają wkład opakowań w ograniczanie powstawania odpadów żywności oraz w zapewnianie dostaw żywności i bezpieczeństwa żywnościowego. [Popr. 10]
(11) Aby ograniczyć powstawanie odpadów żywności na etapie produkcji i konsumpcji, konieczne jest zastosowanie różnych podejść i środków oraz zaangażowanie różnych grup zainteresowanych stron. W związku z tym należy zaproponować jeden cel w odniesieniu do etapu przetwórstwa i produkcji oraz drugi w odniesieniu do sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, restauracji i usług gastronomicznych oraz gospodarstw domowych. Ograniczenie powstawania odpadów żywnościowych w dowolnym punkcie łańcucha dostaw żywności ma znaczący pozytywny wpływ na środowisko. [Popr. 11]
(12) Mając na uwadze współzależność między etapami dystrybucji i konsumpcji w łańcuchu dostaw żywności, w szczególności wpływ praktyk detalicznych na zachowania konsumentów oraz związek między konsumpcją żywności w domu i poza domem, zaleca się ustanowienie jednego wspólnego celu dla tych etapów łańcucha dostaw żywności. Ustanowienie oddzielnych celów dla każdego z tych etapów spowodowałoby niepotrzebną złożoność i ograniczyłoby elastyczność państw członkowskich w koncentrowaniu się na ich konkretnych obszarach zainteresowania. Aby uniknąć sytuacji, w której wspólny cel spowoduje nadmierne obciążenie po stronie niektórych operatorów, państwom członkowskim będzie się zalecać uwzględnienie zasady proporcjonalności przy ustalaniu środków służących osiągnięciu tego wspólnego celu.
(13) Zmiany demograficzne mają znaczący wpływ na ilość spożywanej żywności i wytwarzanych odpadów żywności. Dlatego też wspólny cel dotyczący ograniczenia powstawania odpadów żywności, mający zastosowanie do sprzedaży detalicznej i innej dystrybucji żywności, restauracji i usług gastronomicznych oraz gospodarstw domowych, powinien być wyrażony jako procentowa zmiana poziomów odpadów żywności na mieszkańca, aby uwzględnić przyrost ludności.
(14) Według zharmonizowanej metodyki określonej w decyzji delegowanej Komisji (UE) 2019/1597 12 pierwszym rokiem, dla którego zebrano dane dotyczące poziomów odpadów żywności, był rok 2020. W związku z tym rok 2020 należy przyjąć za punkt odniesienia przy ustalaniu celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności. Państwom członkowskim, które mogą wykazać, że przeprowadziły pomiary odpadów żywności przed 2020 r., stosując metody zgodne z decyzją delegowaną (UE) 2019/1597, należy zezwolić na przyjęcie za punkt odniesienia wcześniejszej daty.
(14a) Aby propagować jednolitą i spójną interpretację danych dotyczących powstawania odpadów żywnościowych i sprawozdawczość wśród podmiotów w łańcuchu dostaw żywności i organów państw członkowskich, Komisja powinna przedstawić kompleksowe wytyczne dotyczące metodyki pomiaru powstawania odpadów żywnościowych. [Popr. 12]
(14b) Zharmonizowana metodyka ustanowiona w decyzji delegowanej Komisji (UE) 2019/1597 13 przewiduje różne metody sprawozdawczości. W celu dopilnowania, aby przyszłe dane były wiarygodne pod względem naukowym, wysokiej jakości i porównywalne, państwa członkowskie muszą ustalić i stosować jasne i spójne metody pomiaru oraz minimalne wymogi jakościowe dotyczące jednolitego pomiaru poziomów odpadów żywnościowych. [Popr. 13]
(15) W celu zapewnienia, by stopniowe podejście do osiągnięcia globalnego celu spełniło swoje zadania, poziomy określone dla prawnie wiążących celów w zakresie ograniczenia powstawania odpadów żywności powinny zostać poddane przeglądowi i w razie potrzeby zmienione, aby uwzględnić postępy poczynione z czasem przez państwa członkowskie. Umożliwiłoby to ewentualne dostosowanie celów z myślą o zwiększeniu wkładu Unii i dalszym dostosowaniu do zadania w ramach celu zrównoważonego rozwoju nr 12.3, które ma zostać wykonane do 2030 r., i zapewnieniu kierunku dalszych postępów po tej dacie.
(16) Aby zapewnić lepsze, bardziej terminowe i jednolite wdrożenie przepisów dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów żywności, przewidzieć wszelkie niedociągnięcia we wdrażaniu oraz umożliwić podejmowanie działań przed upływem terminów osiągnięcia celów, należy rozszerzyć wprowadzony w 2018 r. system sprawozdań wczesnego ostrzegania, tak by objął on cele dotyczące ograniczenia powstawania odpadów żywności.
(16a) Państwa członkowskie powinny wprowadzić środki, aby promować takie rozwiązania jak jaśniejsze oznaczanie datą na produktach spożywczych oraz ułatwić stosowanie oznaczeń datą zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 14 i unikać dezorientacji konsumentów co do oznaczania datą. [Popr. 14]
(17) Zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci", o której mowa w art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), istotne jest, aby producenci wprowadzający na rynek unijny określone wyroby włókiennicze, wyroby związane z branżą włókienniczą i produkty obuwnicze ponosili odpowiedzialność za gospodarowanie nimi po zakończeniu ich przydatności do użycia, a także za przedłużenie ich okresu użytkowania poprzez udostępnianie na rynku używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych w celu ich ponownego użycia. W celu wdrożenia zasady "zanieczyszczający płaci" należy ustanowić obowiązki dotyczące gospodarowania wyrobami włókienniczymi, wyrobami związanymi z branżą włókienniczą i obuwiem w odniesieniu do producentów z uwzględnieniem każdego wytwórcy, importera lub dystrybutora, który - niezależnie od stosowanej techniki sprzedaży, w tym za pośrednictwem umów zawieranych na odległość w rozumieniu art. 2 pkt 7 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE 15 - po raz pierwszy udostępnia te produkty na rynku na terytorium państwa członkowskiego w ramach prowadzonej działalności zawodowej pod własną nazwą lub własnym znakiem towarowym. Z grona producentów objętych rozszerzoną odpowiedzialnością producenta należy wykluczyć mikroprzedsiębiorstwa, dla których taka odpowiedzialność stanowiłaby niewspółmierne obciążenie finansowe i administracyjne, i krawców działających na własny rachunek, wytwarzających wyroby dopasowane do indywidualnych potrzeb, z uwagi na ograniczoną rolę tych podmiotów na rynku wyrobów włókienniczych, a także podmioty wprowadzające do obrotu używane wyroby włókiennicze, wyroby związane z branżą włókienniczą i produkty obuwnicze lub wyroby i produkty otrzymane z używanych wyrobów i produktów tego rodzaju lub z ich odpadów, z myślą o wspieraniu ponownego użycia, w tym w drodze naprawy, renowacji i upcyklingu, w ramach których zmienia się niektóre funkcje oryginalnego wyrobu, w Unii. Mikroprzedsiębiorstwa powinny mieć jednak możliwość uczestnictwa w organizacjach odpowiedzialności producenta. [Popr. 15]
(18) Istnieją duże rozbieżności w sposobie wprowadzenia lub planach wprowadzenia selektywnej zbiórki wyrobów włókienniczych, czy to w ramach systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, czy też innych podejść. Tam, gdzie brane są pod uwagę systemy rozszerzonej odpowiedzialności producenta, również występują znaczne rozbieżności, np. w odniesieniu do produktów objętych zakresem tych systemów oraz odpowiedzialności producentów, a także modeli zarządzania. W związku z tym przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta ustanowione w dyrektywie 2008/98/WE powinny mieć zastosowanie ogólnie do systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do producentów wyrobów włókienniczych, wyrobów
(18a) Według Europejskiej Agencji Środowiska do produkcji nowej odzieży w obiegu zamkniętym obecnie wykorzystuje się mniej niż 1 % wszystkich odpadów odzieżowych. Obecnie większość wyrobów włókienniczych nie jest projektowana z myślą o obiegu zamkniętym. 78 % wszystkich wyrobów włókienniczych wymaga rozebrania przed recyklingiem. Aby zapewnić inwestycje w wyroby włókiennicze w obiegu zamkniętym, należy ustanowić cele zapobiegania, zbierania, sortowania, ponownego użycia i lokalnego ponownego użycia, a także recyklingu i recyklingu włókien z myślą o wspieraniu i napędzaniu rozwoju technologicznego oraz inwestycji w infrastrukturę, a także propagowaniu ekoprojektu dla wyrobów włókienniczych. Całkowitą ilość wytwarzanych odpadów włókienniczych, obejmujących odzież i obuwie, wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych i techniczne wyroby włókiennicze oraz odpady poprzemysłowe i przedkonsumenckie, szacuje się na 12,6 mln ton. Obejmuje to frakcje wyrzucane podczas produkcji wyrobów włókienniczych, na etapie sprzedaży detalicznej oraz przez gospodarstwa domowe i podmioty komercyjne 16 . [Popr. 16]
(19) Wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych i odzież stanowią największą część konsumpcji wyrobów włókienniczych w Unii i w największym stopniu przyczyniają się do niezrównoważonych wzorców nadmiernej produkcji i nadmiernej konsumpcji. Wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych i odzież objęte są również wszystkimi istniejącymi systemami selektywnej zbiórki w państwach członkowskich, wraz z inną odzieżą pokonsumencką oraz dodatkami odzieżowymi i produktami obuwniczymi, które nie składają się głównie z wyrobów włókienniczych. Zakres ustanowionego systemu rozszerzonej-odpowiedzialności producenta powinien zatem obejmować wyroby włókiennicze używane w gospodarstwach domowych oraz inne artykuły odzieżowe, dodatki odzieżowe i obuwie. W celu zapewnienia pewności prawa dla producentów w odniesieniu do produktów objętych rozszerzoną odpowiedzialnością producenta, produkty objęte jej zakresem powinny być identyfikowane przez odniesienie do kodów Nomenklatury scalonej zgodnie z załącznikiem I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 17 . [Popr. 17]
(20) Sektor włókienniczy jest zasobochłonny. Podczas gdy w odniesieniu zarówno do produkcji surowców, jak i wyrobów włókienniczych, większość presji i oddziaływań związanych z konsumpcją odzieży, obuwia i wyrobów włókienniczych w UE dotyka inne regiony świata, i ponieważ 73 % odzieży i wyrobów włókienniczych używanych w gospodarstwach domowych konsumowanych w Europie jest przywożonych 18 w UE dotyka inne regiony świata, te presje i oddziaływania mają również znaczenie dla Unii ze względu na globalny wpływ na klimat i środowisko. Zapobieganie powstawaniu odpadów włókienniczych, ich przygotowanie do ponownego użycia i recyklingu mogą się zatem przyczynić do ograniczania śladu środowiskowego tego sektora także w Unii. Ponadto obecne nieefektywne pod względem zasobów gospodarowanie odpadami z wyrobów włókienniczych nie jest zgodne z hierarchią postępowania z odpadami i prowadzi do szkód dla środowiska zarówno w Unii, jak i w państwach trzecich, w tym ze względu na emisje gazów cieplarnianych pochodzące ze spalania i składowania odpadów. [Popr. 18]
(21) Celem rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i zdrowia w Unii, stworzenie gospodarki zbierania, sortowania, ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia i recyklingu - w szczególności recyklingu włókien, a także zachęt dla producentów, które mają zapewnić, aby ich produkty były projektowane z uwzględnieniem zasad obiegu zamkniętego. Producenci wyrobów włókienniczych i obuwia powinni finansować koszty zbierania, sortowania pod kątem ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia i recyklingu oraz recyklingu i innego przetwarzania zebranych używanych wyrobów włókienniczych i produktów obuwniczych oraz odpadów z nich, w tym niesprzedanych produktów konsumenckich uznanych za odpady, które zostały dostarczone na terytorium państw członkowskich po wejściu w życie niniejszej dyrektywy zmieniającej, aby zagwarantować, że rozszerzona odpowiedzialność producenta nie ma zastosowania z mocą wsteczną i jest zgodna z zasadą pewności prawa. Producenci ci powinni również finansować koszty przeprowadzania badań składu zmieszanych zebranych odpadów komunalnych, wsparcia na rzecz badań i rozwoju w dziedzinie technologii sortowania i recyklingu, w szczególności rozwiązań cyfrowych, sprawozdawczości dotyczącej selektywnej zbiórki, ponownego użycia i innego przetwarzania oraz dostarczania użytkownikom końcowym informacji na temat wpływu wyrobów włókienniczych i zrównoważonego zarządzania nimi. Producenci powinni również finansować rozwój procesów ponownego użycia i naprawy. [Popr. 19]
(22) Producenci powinni być odpowiedzialni za ustanowienie systemów zbiórki wszystkich używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych oraz odpadów z nich oraz zapewnienie, aby były one następnie poddawane sortowaniu do celów ponownego użycia, przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu w celu zmaksymalizowania dostępności używanej odzieży i obuwia oraz zmniejszenia ilości rodzajów przetwarzanych odpadów, które znajdują się niżej w hierarchii postępowania z odpadami. Zapewnienie, by wyroby włókiennicze mogły być i były dłużej używane i ponownie używane, jest najskuteczniejszym sposobem znacznego zmniejszenia ich wpływu na klimat i środowisko. Powinno to również umożliwić stosowanie modeli biznesowych o obiegu zamkniętym, takich jak ponowne użycie, wypożyczanie i naprawa, usługi zwrotu i handel detaliczny towarami używanymi, w sposób umożliwiający obywatelom zaoszczędzenie kosztów. Obciążenie producentów odpowiedzialnością za odpady wytwarzane przez ich produkty ma zasadnicze znaczenie dla oddzielenia wytwarzania odpadów włókienniczych od wzrostu sektora. Producenci powinni zatem być również odpowiedzialni za recykling, a w szczególności za priorytetowe traktowanie zwiększenia skali recyklingu włókien oraz innych operacji odzyskiwania i unieszkodliwiania.
(23) Producenci i organizacje odpowiedzialności producenta powinni finansować zwiększanie skali recyklingu wyrobów włókienniczych, w szczególności recyklingu włókien, umożliwiając recykling szerszej gamy materiałów i tworząc źródło surowców do produkcji wyrobów włókienniczych w Unii. Istotne jest również, aby producenci wspierali finansowo badania naukowe i innowacje w zakresie rozwoju technologicznego rozwiązań do automatycznego sortowania i sortowania ze względu na skład, które umożliwiają oddzielanie i recykling materiałów mieszanych oraz dekontaminację odpadów, dzięki czemu będą mogły powstać wysokiej jakości rozwiązania w zakresie recyklingu włókien i wykorzystania włókien pochodzących z recyklingu. Aby ułatwić przestrzeganie niniejszej dyrektywy, państwa członkowskie powinny zapewnić podmiotom gospodarczym z sektora włókienniczego, zwłaszcza małym i średnim przedsiębiorstwom, dostęp do informacji i pomocy, które powinny mieć formę wskazówek, wsparcia finansowego, dostępu do finansowania, specjalistycznych materiałów szkoleniowych dla kadry zarządzającej i pracowników lub pomocy organizacyjnej i technicznej. Jeżeli wsparcie jest finansowane z zasobów państwowych, w tym gdy jest w całości finansowane ze składek nałożonych przez organ publiczny i pobieranych od zainteresowanych przedsiębiorstw, może stanowić pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE; w takich przypadkach państwa członkowskie muszą zapewnić zgodność z zasadami pomocy państwa. Mobilizacja inwestycji prywatnych i publicznych w dziedzinie obiegu zamkniętego i obniżenia emisyjności sektora włókienniczego jest również przedmiotem szeregu unijnych programów finansowania i planów działania, takich jak inicjatywa "Hubs for Circularity" i specjalne zaproszenia do składania wniosków w ramach programu Horyzont Europa. Należy również poddać dalszej ocenie możliwość wyznaczenia unijnych celów w zakresie recyklingu wyrobów włókienniczych, aby wspierać i stymulować rozwój technologiczny oraz inwestycje w infrastrukturę recyklingu; należy też dążyć do wprowadzenia ekoprojektu na potrzeby recyklingu.
(24) Używane wyroby włókiennicze, wyroby związane z branżą włókienniczą i produkty obuwnicze oraz odpady z nich powinny być zbierane oddzielnie od innych strumieni odpadów, takich jak metale, papier i tektura, szkło, tworzywa sztuczne, drewno i bioodpady od 1 stycznia 2025 r., aby zachować możliwość ich ponownego wykorzystania i potencjał wysokiej jakości recyklingu. Biorąc pod uwagę wpływ na środowisko i straty materiałów wynikające z tego, że używane wyroby włókiennicze i odpady włókiennicze nie są zbierane selektywnie, a w konsekwencji nie są przetwarzane w sposób przyjazny dla środowiska, sieć zbierania używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych oraz odpadów z nich powinna obejmować całe terytorium państw członkowskich, w tym regiony najbardziej oddalone, znajdować się blisko użytkownika końcowego i nie powinna być ukierunkowana wyłącznie na obszary i produkty, w których zbieranie jest opłacalne. Sieć zbierania należy zorganizować we współpracy z innymi podmiotami działającymi w sektorach gospodarowania odpadami i ponownego użycia, takimi jak gminy i przedsiębiorstwa społeczne. Ze względu na znaczące korzyści dla środowiska i klimatu związane z ponownym użyciem, głównym i drugorzędnym celem sieci zbierania powinny być zbiórka nadających się do ponownego użycia i, odpowiednio, recyklingu wyrobów włókienniczych, wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych. Ponieważ konsument nie posiada umiejętności rozróżniania artykułów nadających się do ponownego użycia i artykułów nadających się do recyklingu, w ramach systemów zbiórki należy, również ze względów logistycznych, przewidzieć pojemniki do zbierania, w których gromadzone będą zarówno artykuły używane, jak i odpady. Wysokie poziomy zbierania przełożyłyby się na wysoką wydajność ponownego użycia i wysokiej jakości recykling w łańcuchach dostaw wyrobów włókienniczych, zwiększenie wykorzystania wysokiej jakości surowców wtórnych i wsparcie planowania inwestycji w infrastrukturę sortowania i przetwarzania wyrobów włókienniczych. Aby zweryfikować i poprawić wydajność sieci zbierania i kampanii informacyjnych, należy prowadzić regularne badania dotyczące składu, co najmniej na poziomie NUTS 2, zbieranych zmieszanych odpadów komunalnych w celu określenia ilości używanych wyrobów włókienniczych i obuwia w nich zawartych. Ponadto co roku organizacje odpowiedzialności producenta powinny obliczać i udostępniać publicznie informacje na temat wydajności systemów selektywnej zbiórki odpadów i osiągniętego w skali roku poziomu selektywnego zbierania odpadów.
(25) W związku z zasadniczą rolą przedsiębiorstw społecznych i podmiotów ekonomii społecznej w istniejących systemach zbiórki wyrobów włókienniczych oraz ich potencjałem w zakresie tworzenia lokalnych, zrównoważonych, partycypacyjnych i sprzyjających włączeniu społecznemu modeli biznesowych oraz wysokiej jakości miejsc pracy w Unii, zgodnie z celami unijnego planu działania na rzecz gospodarki społecznej 19 , wprowadzenie systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta powinno działać na rzecz utrzymania i wspierania działalności przedsiębiorstw społecznych i podmiotów ekonomii społecznej zaangażowanych w zarządzanie używanymi i zużytymi wyrobami włókienniczymi. Podmioty te należy zatem traktować w ramach systemów selektywnej zbiórki jako partnerów wspierających zwiększanie skali przygotowywania do ponownego użycia, ponownego użycia i naprawy oraz tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy dla wszystkich, a w szczególności dla grup znajdujących się w trudnej sytuacji. [Popr. 20]
(26) Producenci i organizacje odpowiedzialności producenta powinni być aktywnie zaangażowani w przekazywanie użytkownikom końcowym, a w szczególności konsumentom informacji, że używane wyroby włókiennicze i odpady z nich oraz używane produkty obuwnicze oraz odpady z nich należy zbierać osobno, że dostępne są systemy zbierania oraz że użytkownicy końcowi pełnią ważną rolę w zapobieganiu powstawaniu odpadów i zapewnianiu optymalnego dla środowiska gospodarowania odpadami włókienniczymi. Informacje te powinny obejmować dostępność rozwiązań w zakresie ponownego użycia wyrobów włókienniczych i obuwia, a także korzyści dla środowiska wynikające ze zrównoważonej konsumpcji oraz wpływ przemysłu tekstylno-odzieżowego na środowisko, zdrowie i społeczeństwo. Użytkowników końcowych należy również informować o ich ważnej roli polegającej na dokonywaniu świadomych, odpowiedzialnych i zrównoważonych wyborów w zakresie konsumpcji wyrobów włókienniczych oraz w zapewnianiu optymalnego pod względem środowiskowym gospodarowania odpadami włókienniczymi i obuwniczymi. Te wymogi informacyjne mają zastosowanie oprócz wymogów dotyczących przekazywania informacji użytkownikom końcowym w odniesieniu do wyrobów włókienniczych określonych w rozporządzeniu w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów 20 i rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1007/2011 21 . Do celów ujawniania informacji wszystkim użytkownikom końcowym należy wykorzystywać nowoczesne technologie informatyczne. Informacje te należy przekazywać zarówno za pomocą klasycznych sposobów, takich jak plakaty zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz, kampanie w mediach społecznościowych, jak i za pomocą sposobów bardziej innowacyjnych, takich jak elektroniczny dostęp do stron internetowych przez kody QR oraz cyfrowy paszport produktu. [Popr. 21]
(27) W celu zwiększenia skali działania w obiegu zamkniętym i zrównoważenia środowiskowego w odniesieniu do wyrobów włókienniczych oraz zmniejszenia negatywnego wpływu na klimat i środowisko, w rozporządzeniu.../... [Urząd Publikacji: proszę podać numer seryjny i odesłanie do instytucji w odniesieniu do rozporządzenia w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów oraz uzupełnić przypis] 22 zawarte zostaną wiążące wymogi dotyczące ekoprojektu dla wyrobów włókienniczych, które, w zależności od tego, co ocena skutków wykaże jako korzystne z punktu widzenia poprawy zrównoważenia środowiskowego wyrobów włókienniczych, będą regulować kwestie trwałości, możliwości ponownego użycia, możliwości naprawy i zdolności do recyklingu włókien w wyrobach włókienniczych oraz obowiązkowej zawartości włókien pochodzących z recyklingu w wyrobach włókienniczych. Rozporządzenie będzie również regulować obecność substancji potencjalnie niebezpiecznych, aby umożliwić ich minimalizację i śledzenie w celu ograniczenia wytwarzania odpadów i poprawy jakości recyklingu, a także zapobieganie i ograniczanie ilości włókien syntetycznych uwalnianych do środowiska, co pomoże w znacznym ograniczeniu uwalniania mikrodrobin plastiku. Modulacja opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta jest również skutecznym instrumentem ekonomicznym zachęcającym do bardziej zrównoważonego projektowania wyrobów włókienniczych, co prowadzi do lepszego projektowania pod kątem obiegu zamkniętego. Aby zapewnić silną zachętę w odniesieniu do ekoprojektu, przy jednoczesnym uwzględnieniu celów rynku wewnętrznego i składu sektora włókienniczego, w którym przeważają MŚP, konieczne jest zharmonizowanie kryteriów modulacji opłat z tytułu rozszerzonej odpowiedzialności producenta na podstawie najistotniejszych parametrów ekoprojektu, aby umożliwić przetwarzanie wyrobów włókienniczych zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, a także na podstawie odsetka uwalniania mikrodrobin plastiku. Modulacja opłat zgodnie z kryteriami ekoprojektu powinna opierać się na wymogach dotyczących ekoprojektu i metodach ich pomiaru, przyjętych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów w odniesieniu do wyrobów włókienniczych lub innym unijnym aktem prawnym ustanawiającym zharmonizowane kryteria zrównoważonego rozwoju i metody pomiaru w odniesieniu do wyrobów włókienniczych, oraz tylko w przypadku, gdy te ostatnie zostały przyjęte. Należy upoważnić Komisję do przyjęcia zharmonizowanych przepisów dotyczących modulacji opłat, aby zapewnić dostosowanie kryteriów modulacji opłat do tych wymogów dotyczących produktów. [Popr. 22]
(27a) Wprowadzenie cyfrowego paszportu produktu jako narzędzia znacznie zwiększającego identyfikowalność wyrobów włókienniczych w całym łańcuchu wartości może umożliwić konsumentom podejmowanie świadomych decyzji dzięki lepszemu dostępowi do informacji dotyczących gospodarowania pod koniec przydatności produktów do użycia. Ponadto umożliwi to podmiotom gospodarczym dokładne śledzenie ilości wytwarzanych odpadów włókienniczych, pomoże państwom członkowskim w wykonywaniu i monitorowaniu obowiązków dotyczących selektywnego zbierania wyrobów włókienniczych do celów ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia i recyklingu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. [Popr. 23]
(28) Aby monitorować, czy producenci spełniają obowiązki finansowe i organizacyjne związane z zapewnieniem gospodarowania używanymi wyrobami włókienniczymi, wyrobami związanymi z branżą włókienniczą i produktami obuwniczymi oraz odpadami z nich, które po raz pierwszy udostępniają na rynku na terytorium państwa członkowskiego, każde państwo członkowskie powinno ustanowić rejestr producentów i zarządzać tym rejestrem oraz nałożyć na producentów obowiązek zarejestrowania się w nim. Wymogi dotyczące rejestracji i formatu powinny być w jak największym stopniu zharmonizowane w całej Unii, aby ułatwić rejestrację, w szczególności w przypadku gdy producenci udostępniają po raz pierwszy na rynku wyroby włókiennicze, wyroby związane z branżą włókienniczą i produkty obuwnicze w różnych państwach członkowskich. Informacje zawarte w rejestrze powinny być dostępne dla podmiotów, które odgrywają rolę w weryfikacji wypełniania obowiązków wynikających z rozszerzonej odpowiedzialności producenta i ich egzekwowaniu publicznie. [Popr. 24]
(29) Ponieważ sektor włókienniczy składa się w 99 % z małych i średnich przedsiębiorstw, wdrożenie systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych powinno mieć na celu zmniejszenie w możliwie największym stopniu obciążeń administracyjnych. Obowiązki z zakresu rozszerzonej odpowiedzialności producenta powinny być zatem wypełniane przez producentów wspólnie, poprzez organizacje odpowiedzialności producenta przejmujące odpowiedzialność w ich imieniu. Organizacje odpowiedzialności producenta powinny mieć obowiązek posiadania zezwolenia udzielanego przez państwa członkowskie oraz powinny dokumentować m.in. fakt, że posiadają zasoby finansowe na pokrycie kosztów związanych z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta oraz że wywiązują się z obowiązków z tą odpowiedzialnością związanych.
(30) W art. 30 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 23 zobowiązano niektórych dostawców platform internetowych umożliwiających konsumentom zawieranie umów na odległość z producentami oferującymi wyroby włókiennicze, wyroby związane z branżą włókienniczą i produkty obuwnicze konsumentom znajdującym się w Unii, przed umożliwieniem producentowi korzystania z usług takiej platformy, do uzyskania od tego producenta określonych informacji identyfikacyjnych oraz oświadczenia, w którym zobowiązuje się on do oferowania wyłącznie produktów lub usług zgodnych z mającymi zastosowanie przepisami prawa Unii. W celu zapewnienia skutecznego egzekwowania obowiązków wynikających z rozszerzonej odpowiedzialności producenta należy doprecyzować, że dostawcy platform internetowych objęci zakresem rozdziału 3 sekcja 4 rozporządzenia (UE) 2022/2065 powinni uzyskać od tych producentów informacje o wpisie do rejestru producentów wyrobów włókienniczych, który państwo członkowskie jest zobowiązane utworzyć zgodnie z niniejszą dyrektywą, a także numer rejestracyjny (numery rejestracyjne) producenta w tym rejestrze oraz oświadczenie producenta, w którym zobowiązuje się on do oferowania wyłącznie wyrobów włókienniczych, wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych, do których mają zastosowanie wymogi z zakresu rozszerzonej odpowiedzialności producenta określone w niniejszej dyrektywie. Przepisy dotyczące egzekwowania określone w rozdziale IV rozporządzenia (UE) 2022/2065 mają zastosowanie do dostawców takich platform w odniesieniu do tych zasad identyfikowalności.
(31) W celu zapewnienia obróbki wyrobów włókienniczych zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami określoną w dyrektywie 2008/98/WE organizacje odpowiedzialności producenta powinny dopilnować, aby wszystkie selektywnie zebrane wyroby włókiennicze i produkty obuwnicze były poddawane procesom sortowania, w wyniku których powstają zarówno produkty nadające się do ponownego użycia, spełniające potrzeby rynków używanych wyrobów włókienniczych oraz rynków surowców do recyklingu w Unii i na świecie. Biorąc pod uwagę większe korzyści dla środowiska związane z wydłużeniem okresu użytkowania wyrobów włókienniczych, głównym celem procesu sortowania powinno być ponowne użycie, następnie zaś, w przypadku gdy na podstawie profesjonalnej oceny stwierdzono, że wyroby nie nadają się do ponownego użycia, należy je poddać procesowi sortowania do celów recyklingu. Wymogi dotyczące sortowania powinny zostać priorytetowo opracowane przez Komisję w ramach zharmonizowanych unijnych kryteriów utraty statusu odpadu dotyczących wyrobów włókienniczych nadających się do ponownego użycia i wyrobów włókienniczych pochodzących z recyklingu, w tym w zakresie wstępnego sortowania, które może mieć miejsce w punkcie zbierania. Takie zharmonizowane kryteria powinny przyczynić się do zapewnienia jednorodności i wysokiej jakości gromadzonych frakcji, a także transgranicznych przepływów materiałów do celów sortowania, operacji odzyskiwania odpadów i pozyskiwania surowców wtórnych, co z kolei powinno ułatwić rozbudowę łańcuchów wartości ponownego użycia i recyklingu. Odzież używana, która zgodnie z profesjonalną oceną przeprowadzoną przez podmioty zajmujące się ponownym użyciem lub przedsiębiorstwa społeczne i podmioty ekonomii społecznej w punkcie zbierania od użytkowników końcowych nadaje się ona do ponownego użycia, nie powinna być uznawana za odpad. W przypadku gdy ponowne użycie lub recykling nie są technicznie możliwe należy nadal stosować hierarchię postępowania z odpadami, unikając w miarę możliwości składowania, w szczególności biodegradowalnych wyrobów włókienniczych, które są źródłem emisji metanu, oraz stosować odzysk energii w przypadku spalania.
(32) Wywóz używanych wyrobów włókienniczych i odpadów włókienniczych poza UE stale rośnie, a zarazem stanowi największą część rynku ponownego użycia pokonsumenckich wyrobów włókienniczych wytwarzanych w UE. W związku ze znacznym wzrostem ilości zbieranych odpadów włókienniczych po nałożeniu zobowiązania do wprowadzenia selektywnej zbiórki do 2025 r. ważne jest wzmocnienie starań na rzecz zwalczania nielegalnego przemieszczania odpadów do państw trzecich pod postacią materiałów niebędących odpadami w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony środowiska. Bazując na rozporządzeniu.../... [Urząd Publikacji: proszę wstawić instytucje i numer seryjny oraz wypełnić przypis odesłaniem do rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów] 24 oraz mając na uwadze cel, jakim jest zapewnienie zrównoważonego zarządzania pokonsumenckimi wyrobami włókienniczymi i zwalczanie nielegalnego przemieszczania odpadów, należy zapewnić, aby wszystkie selektywnie zebrane używane wyroby włókiennicze, wyroby związane z branżą włókienniczą i produkty obuwnicze przed ich przemieszczeniem były poddawane procesom sortowania. Należy ponadto przewidzieć, że wszystkie selektywnie zebrane używane wyroby włókiennicze, wyroby związane z branżą włókienniczą i produkty obuwnicze uznaje się za odpady i podlegają one unijnym przepisom dotyczącym odpadów, w tym dotyczącym przemieszczania odpadów, dopóki nie zostaną poddane procesom sortowania przez wyszkolony podmiot zajmujący się sortowaniem do celów ponownego użycia i recyklingu oraz nie spełnią warunków utraty statusu odpadu. Sortowanie należy przeprowadzać zgodnie ze zharmonizowanymi wymogami dotyczącymi sortowania, które pozwalają uzyskać wysokiej jakości frakcję nadającą się do ponownego użycia, która spełnia potrzeby rynków używanych wyrobów włókienniczych w UE i na całym świecie, oraz przez ustanowienie kryteriów umożliwiających rozróżnianie towarów używanych od odpadów. Przy przemieszczaniu używanych wyrobów włókienniczych, wyrobów związanych z branżą włókienniczą i produktów obuwniczych należy dołączyć informacje pozwalające wykazać, że wyroby te poddano procesom sortowania lub przygotowania do ponownego użycia oraz że nadają się one do ponownego użycia i są zgodne z przepisami krajowymi państwa przeznaczenia. Jednocześnie należy uznać, że nie wszystkie wywożone używane ubrania nadające się do ponownego użycia są ponownie wykorzystywane w państwach przyjmujących i mogą być wyrzucane bez użycia, co obciąża systemy gospodarowania odpadami w państwach przyjmujących. Priorytetowo należy traktować dodatkowe środki mające na celu ograniczenie wywozu używanych wyrobów włókienniczych dzięki maksymalizacji ponownego użycia na szczeblu lokalnym. [Popr. 25]
(33) Aby państwa członkowskie mogły osiągnąć cele określone w niniejszej dyrektywie, powinny one dokonać przeglądu swoich programów zapobiegania powstawaniu odpadów żywności w celu uwzględnienia nowych środków, angażujących wielu partnerów z sektora publicznego i prywatnego, w tym producentów, dystrybutorów, dostawców, sprzedawców detalicznych i dostawców usług gastronomicznych, jak również podmioty gospodarki społecznej oraz organizacje ekologiczne i konsumenckie, z uwzględnieniem skoordynowanych działań dostosowanych tak, aby rozwiązać problemy w konkretnych newralgicznych obszarach, a także postaw i zachowań, które prowadzą do powstawania odpadów żywności. Podczas przygotowywania tych programów państwa członkowskie mogłyby czerpać inspirację z zaleceń opracowanych przez panel obywatelski ds. marnowania żywności. [Popr. 26]
(34) Jasne zasady rozliczalności i zarządzania w odniesieniu do środków zapobiegania powstawaniu odpadów żywności mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia skutecznej koordynacji działań, które przyniosą zmiany i pozwolą osiągnąć cele określone w niniejszej dyrektywie. Z uwagi na to, że plan działania jest wspólny dla wielu organów oraz że w walkę z marnowaniem żywności w państwach członkowskich zaangażowanych jest wiele różnych zainteresowanych stron, istnieje potrzeba wyznaczenia właściwego organu odpowiedzialnego za ogólną koordynację działań na szczeblu krajowym.
(35) Należy poprawić stopień szczegółowości informacji na temat zarządzania pokonsumenckimi komunalnymi wyrobami włókienniczymi na poziomie Unii, aby skuteczniej monitorować ponowne użycie produktów, w tym ponowne użycie i przygotowanie do ponownego użycia wyrobów włókienniczych, w tym w kontekście ewentualnego ustalenia docelowych parametrów skuteczności w przyszłości. Dane dotyczące ponownego użycia i przygotowania do ponownego użycia stanowią kluczowe przepływy danych do celów monitorowania oddzielenia wytwarzania odpadów od wzrostu gospodarczego, jak również przejścia na zrównoważoną, sprzyjającą włączeniu społecznemu gospodarkę o obiegu zamkniętym. Tymi przepływami danych zarządzać powinna Europejska Agencja Środowiska.
(35a) Ważne jest, aby Komisja i państwa członkowskie nadal rozwijały, wspierały i rozszerzały istniejące kampanie informacyjne i edukacyjne dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów i gospodarowania nimi oraz inicjowały nowe. Wprawdzie we wszystkich sektorach zwiększa się ogólna świadomość wagi zapobiegania powstawaniu odpadów i właściwego gospodarowania nimi, jednak konieczne są dalsze postępy. [Popr. 27]
(36) Uprawnienie do przyjmowania aktów delegowanych określone w art. 9 ust. 8 dyrektywy 2008/98/WE w odniesieniu do wspólnej metody i minimalnych wymagań jakościowych dla jednolitego pomiaru poziomów odpadów żywności należy przenieść, z nieznacznymi zmianami, do nowego artykułu dotyczącego konkretnie zapobiegania powstawaniu odpadów żywności.
(36a) Aby ułatwić spójną interpretację danych dotyczących odpadów żywnościowych i wymogów w zakresie sprawozdawczości przez organy krajowe, a jednocześnie unikać niepotrzebnego obciążenia administracyjnego dla podmiotów w łańcuchu dostaw żywności, Komisja powinna przyjąć wytyczne dotyczące interpretacji aktów delegowanych na wzór wytycznych dotyczących opracowywania i przekazywania danych dotyczących odpadów komunalnych 25 lub wytycznych dotyczących opracowywania i przekazywania danych dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych 26 . [Popr. 28]
(37) W celu dostosowania kodów Nomenklatury scalonej wymienionych w dyrektywie 2008/98/WE do kodów wymienionych w załączniku 1 do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmiany załącznika IVc do dyrektywy 2008/98/WE. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup ekspertów Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(38) W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania dyrektywy 2008/98/WE należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze dotyczące zharmonizowanego formatu wpisu do rejestru na podstawie wymogów informacyjnych określonych w art. 22b ust. 4, kryteriów modulacji opłat na potrzeby stosowania art. 22c ust. 3 lit. a) oraz metody obliczania i weryfikacji poziomu selektywnego zbierania, o którym mowa w art. 22c ust. 6 lit. c). Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 27 .
(39) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2008/98/WE.
(39a) Państwa członkowskie muszą szybko i istotnie usprawnić wdrażanie dyrektywy Rady 1999/31/WE 28 ze względu na szkody dla środowiska w Unii, w tym problemy transgraniczne, z powodu istniejących i nowych nielegalnych składowisk odpadów i składowisk odpadów w różnych państwach członkowskich, np. składowisk, które nie spełniają norm i wymogów określonych w tej dyrektywie. W związku z tym Komisja powinna przeprowadzić ocenę i przegląd dyrektywy Rady 1999/31/WE oraz w stosownych przypadkach przedstawić wniosek ustawodawczy dotyczący jej zmiany. Ważne jest, aby podczas tej oceny określić, jak można wzmocnić wdrażanie przepisów. [Popr. 29]
(40) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie poprawa zrównoważenia środowiskowego gospodarowania odpadami żywnościowymi i włókienniczymi oraz zapewnienie swobodnego przepływu na rynku wewnętrznym używanych wyrobów włókienniczych i odpadów z nich, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich skalę i skutki możliwe jest ich osiągnięcie wyłącznie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu dotyczącego pomocniczości,
(40a) Należy podkreślić, że Komisja powinna nadal dążyć do dostosowania gospodarki odpadami do zasad gospodarki o obiegu zamkniętym oraz rozważyć przegląd ukierunkowany na odpady medyczne, zwłaszcza zużyte środki farmaceutyczne z gospodarstw domowych. Ponadto należy ograniczyć, ponownie używać i poddawać recyklingowi odpady medyczne, aby zminimalizować ich wpływ na środowisko i wyczerpywanie zasobów, a jednocześnie chronić zdrowie publiczne. Pomogłoby to podkreślić zaangażowanie Unii w odpowiedzialne gospodarowanie odpadami i uczyniłoby placówki oraz branżę opieki zdrowotnej kluczowymi partnerami w szerszych wysiłkach Komisji, by ograniczyć ilość odpadów i promować zrównoważony rozwój, [Popr. 50]
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w ... dnia [...] r.
Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.
20.03.2025Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
20.03.2025Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.
19.03.2025Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1033 |
Rodzaj: | Rezolucja |
Tytuł: | Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów (COM(2023)0420 - C9-0233/2023 - 2023/0234(COD)) (Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie) |
Data aktu: | 13/03/2024 |
Data ogłoszenia: | 27/02/2025 |