Ukraina1) COSAC ponawia oświadczenia wygłoszone podczas spotkań w Pradze i Sztokholmie wyrażające stanowcze i silne potępienie niesprowokowanej, nieuzasadnionej i bezprawnej napaści Rosji na Ukrainę, jej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie oraz tymczasowej okupacji i próby aneksji części terytorium Ukrainy, co stanowi rażące naruszenie Karty Narodów Zjednoczonych.
2) COSAC ponownie domaga się bezwarunkowego i natychmiastowego zaprzestania nielegalnych działań wojskowych przez Rosję, wycofania wszystkich jej sił i sprzętu wojskowego z terytorium Ukrainy w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową oraz natychmiastowego zaprzestania użycia siły i wszelkich innych form agresji wobec Ukrainy.
3) Po raz kolejny COSAC wyraża niezachwiane poparcie dla niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową oraz dla jej niezbywalnego prawa do uzasadnionej obrony przed agresją Rosji.
4) COSAC wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do dalszego zapewniania Ukrainie i jej ludności pełnego wsparcia politycznego, dyplomatycznego, gospodarczego, wojskowego, technicznego i humanitarnego tak długo, jak to będzie konieczne do zakończenia wojny napastniczej Rosji i przywrócenia suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy. Jeśli chodzi o wsparcie wojskowe, oczekuje kontynuowania pomocy wojskowej w wymiarze dwustronnym, a także poprzez Europejski Instrument na rzecz Pokoju, w szczególności przyspieszenia dostaw pocisków i amunicji w ramach inicjatywy przewidującej milion sztuk amunicji artyleryjskiej oraz systemów ochrony przeciwlotniczej, aby chronić naród ukraiński oraz jego infrastrukturę krytyczną i energetyczną. Nie ma to wpływu na szczególny charakter polityki bezpieczeństwa i obrony niektórych państw członkowskich.
5) COSAC ponownie wyraża satysfakcję i poparcie dla europejskich i międzynarodowych wysiłków na rzecz naprawy, odbudowy i rekonstrukcji Ukrainy. Wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do przyspieszenia prac, których celem jest wykorzystanie aktywów immobilizowanych Rosji do wspierania odbudowy i rekonstrukcji Ukrainy.
6) COSAC z zadowoleniem przyjmuje ciągłe wysiłki dyplomatyczne, aby zapewnić jak największe międzynarodowe poparcie dla głównych zasad i celów ukraińskiej formuły pokojowej. Zwraca uwagę na swoje poparcie dla wdrożenia formuły pokojowej i zorganizowania światowego szczytu w sprawie formuły pokojowej, przypominając, że kompleksowy, sprawiedliwy i trwały pokój w Ukrainie musi opierać się na pełnym poszanowaniu jej niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową. Osiągnięcie tego celu stanowiłoby istotny wkład we wzmacnianie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
7) COSAC z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada Europejska w październiku 2023 r. ponowiła swoje zobowiązanie, aby w nadchodzących latach zapewnić stabilne, przewidywalne i trwałe wsparcie finansowe dla Ukrainy, i zachęca Radę do przyjęcia podczas grudniowego posiedzenia pakietu pomocy finansowej, tzn. Instrumentu na rzecz Ukrainy.
8) COSAC uważa, że konieczne jest pociągnięcie rosyjskich przywódców do odpowiedzialności za wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie, a także wszelkich osób, które brały udział w zbrodniach wojennych lub popełniły te zbrodnie lub inne poważne przestępstwa, oraz w pełni popiera dochodzenie Międzynarodowego Trybunału Karnego w Ukrainie, jak również wszelkie inne inicjatywy, które mają zapobiegać niekaraniu takich zbrodni, zwłaszcza ustanowienie trybunału ścigającego zbrodnie agresji przeciwko Ukrainie i utworzenie przyszłego mechanizmu kompensacyjnego.
9) COSAC popiera środki, które mają osłabić zdolność Rosji do prowadzenia wojny napastniczej, w tym sankcje przyjęte przez Unię Europejską, i wzywa do ich pełnego i skutecznego wdrożenia oraz do zwiększenia wysiłków we współpracy z partnerami, aby zablokować wszelkie próby obejścia tych sankcji. Wzywa państwa członkowskie UE do szybszego przyjęcia kolejnego, dwunastego pakietu sankcji, aby jeszcze bardziej zwiększyć koszty rosyjskiej agresji. Z zadowoleniem przyjmuje rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 9 listopada 2023 r. w sprawie skuteczności unijnych sankcji wobec Rosji, która zawiera wezwanie do wprowadzenia pełnego zakazu importu rosyjskiego LNG i gazu płynnego do UE oraz zakazu transportu rosyjskiej ropy i rosyjskiego LNG eksportowanych przez terytorium UE.
10) COSAC potępia wojskowe, materialne i inne wsparcie, którego pewne kraje nadal udzielają Rosji w kontekście wojny napastniczej przeciwko Ukrainie, i wzywa te kraje do zakończenia takich działań.
11) COSAC po raz kolejny stanowczo potępia nielegalne deportacje i przenoszenie dzieci i innych ukraińskich cywilów do Rosji i na Białoruś oraz żąda, aby kraje te zagwarantowały ich natychmiastowy i bezpieczny powrót.
12) COSAC potępia celowe ataki Rosji na cywilną i krytyczną infrastrukturę Ukrainy, w tym magazyny zbożowe i placówki eksportowe, oraz rosyjskie działania zakłócające wolność żeglugi na Morzu Czarnym, które pokazują, że Rosja nadal wykorzystuje żywność jako broń, tym samym osłabiając światowe bezpieczeństwo żywnościowe. Z zadowoleniem przyjmuje zdecydowane działania Ukrainy prowadzące do otwarcia alternatywnej trasy morskiej, aby utrzymać eksport zboża po jednostronnym wycofaniu się Rosji z czarnomorskiej inicjatywy zbożowej. COSAC wyraża poparcie dla wszelkich starań mających umożliwić eksport zboża, w szczególności do bardziej potrzebujących krajów w Afryce i na Bliskim Wschodzie, oraz mających zwiększyć przepustowość unijnych korytarzy solidarnościowych i innych szlaków eksportowych ukraińskiego zboża. Istotne jest także, aby wspierać odporność rolnictwa w Afryce.
13) COSAC ponownie wyraża poparcie dla trwającego procesu rozszerzenia obejmującego Ukrainę i Mołdawię opartego na spełnieniu warunków procesu akcesyjnego do Unii Europejskiej zgodnie z pakietem rozszerzeniowym Komisji z 2023 r.
14) COSAC uważa, że - jak zaznaczono w Deklaracji z Grenady wydanej 6 października 2023 r. przez liderów UE - rozszerzenie jest geostrategiczną inwestycją w pokój, bezpieczeństwo, stabilność i dobrobyt. Jest czynnikiem polepszającym warunki gospodarcze i społeczne obywateli Unii oraz zmniejszającym nierówności pomiędzy państwami i musi propagować wartości, na których zbudowano Unię.
15) COSAC z zadowoleniem przyjmuje opublikowany 8 listopada 2023 r. pakiet rozszerzeniowy Komisji na 2023 r. i zalecenia, aby rozpocząć negocjacje akcesyjne z Ukrainą, Mołdawią oraz Bośnią i Hercegowiną (po osiągnięciu niezbędnego stopnia zgodności z kryteriami członkostwa), a także przyznać status kraju kandydującego Gruzji.
16) COSAC ponawia poparcie dla Bałkanów Zachodnich, tak jak zostało ono wyrażone 20 lat temu w agendzie z Salonik; popiera ich proces akcesyjny oraz z zadowoleniem przyjmuje plan wzrostu gospodarczego dla Bałkanów Zachodnich, który niedawno został przedstawiony przez Komisję.
17) COSAC apeluje, aby kraje aspirujące do członkostwa w UE przy wsparciu Unii Europejskiej zwiększyły tempo inicjatyw reformatorskich, zwłaszcza w obszarze praworządności, stosownie do charakteru procesu akcesyjnego opartego na osiągnięciach. Jednocześnie należy przeprowadzić niezbędne reformy, aby rozszerzona Unia Europejska mogła nadal skutecznie działać na korzyść swoich obywateli.
Europejski pakt o migracji i azylu
18) COSAC zauważa, że dyskusja na temat migracji ponownie zyskała na znaczeniu w wyniku ostatnich kryzysów migracyjnych i rosnącej presji na granicach zewnętrznych UE, o czym świadczą zwłaszcza przypadki wysp Lampedusa i El Hierro.
19) COSAC uważa, że należy pilnie osiągnąć zrównoważone i wykonalne porozumienie polityczne odnośnie do paktu o migracji i azylu, które zagwarantuje solidarność i sprawiedliwy podział odpowiedzialności. W tym sensie COSAC wzywa Parlament Europejski, Radę i Komisję do wzmożenia wysiłków, aby zakończyć prace nad tym dossier przed końcem kadencji parlamentarnej. W świetle najnowszych niepokojących wydarzeń na Bliskim Wschodzie COSAC wzywa UE do proaktywnego zajęcia się problemem możliwego nowego napływu uchodźców i zapewnienia wsparcia w szczególności dla państw członkowskich pierwszej linii.
20) COSAC zaznacza, że pakt o migracji i azylu musi zawierać dwa poziomy europejskiej polityki migracyjnej. Po pierwsze - wymiar wewnętrzny, czyli połączenie zarządzania migracją, skutecznej ochrony granic zewnętrznych i poprawy współpracy policji i wymiaru sprawiedliwości z poprawnym funkcjonowaniem wspólnego europejskiego systemu azylowego (WESA). Po drugie - wymiar zewnętrzny ukierunkowany na zarządzanie przepływami migracyjnymi, zwalczanie handlu ludźmi i przemytu migrantów, we współpracy z głównymi krajami pochodzenia i tranzytu, odpowiedź na pierwotne przyczyny migracji i stworzenie możliwości legalnej migracji, a także integracja migrantów i osób ubiegających się o azyl. COSAC wzywa do opracowywania i wdrażania większej liczby protokołów ustaleń z państwami trzecimi, aby rozwiązać problem migracji nieuregulowanej i przemytu migrantów. Ponadto niezbędna jest skuteczniejsza polityka w zakresie powrotów, w tym środki wzmacniające ramy prawne i operacyjne, aby poprawić jakość i wskaźniki powrotów, a także programy reintegracji i współpracy z krajami partnerskimi.
21) COSAC podkreśla znaczenie funkcjonowania strefy Schengen w walce z nieuregulowaną migracją i ponawia wezwanie do niezwłocznej zgody na przystąpienie Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen.
Kryzys energetyczny i transformacja ekologiczna
22) COSAC uważa, że zahamowanie kryzysu klimatycznego i degradacji środowiska stanowi nie tylko nieuniknioną potrzebę, ale również szansę na drastyczne zwiększenie strategicznej autonomii UE w zakresie energii i zasobów, co sprawi, że przedsiębiorstwa europejskie będą bardziej konkurencyjne. Unia Europejska musi nadal przewodzić światowej walce przeciwko zmianie klimatu i utracie różnorodności biologicznej poprzez tworzenie dobrobytu i nowych możliwości, opiekę i wsparcie dla obywateli, przedsiębiorstw i regionów, dla których transformacja ekologiczna może być najtrudniejsza. Powinna również wziąć pod uwagę skutki uboczne wykorzystania energii odnawialnej zarówno z punktu widzenia ochrony środowiska, jak i nowych zależności, jakie może to spowodować. W związku z tym duże znaczenie mają na przykład reforma struktury rynku energii elektrycznej, pakiet dotyczący wodoru gazowego, rozporządzenie w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych, jakość powietrza, akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie, pakiet "Gotowi na 55" czy akt o surowcach krytycznych. COSAC ma nadzieję, że podczas hiszpańskiej i belgijskiej prezydencji środki te zostaną podjęte, aby przyczynić się do wspominanych celów i pomóc stawić czoła przyszłym wyzwaniom.
23) COSAC podkreśla, że transformacja ekologiczna musi przyczynić się do zmniejszenia zależności energetycznej UE i uwzględniać koszyk energetyczny każdego państwa członkowskiego. Musi być inkluzywna, nie może pomijać nikogo oraz musi skutecznie eliminować wąskie gardła, takie jak brak wykwalifikowanego personelu, odpowiedniej infrastruktury i magazynowania energii odnawialnej.
24) COSAC z zadowoleniem przyjmuje osiągnięcie porozumienia Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii, która spotkała się w październiku w sprawie zmiany struktury unijnego rynku energii elektrycznej. Zachęca też instytucje europejskie, aby zakończyć niezbędne działania legislacyjne w celu ograniczenia zmienności cen elektryczności i zmniejszenia zależności od cen paliw kopalnych, a tym samym ochrony konsumentów i przemysł oraz poprawy w dłuższej perspektywie funkcjonowania rynku energii elektrycznej.
25) COSAC podziela opinię Rady Europejskiej z października 2023 r., że należy podkreślać potrzebę podjęcia skutecznych działań, które gwarantują bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej, w ramach kompleksowego i skoordynowanego podejścia do reagowania kryzysowego, przy zapewnieniu wkładu wszystkich sektorów w podejście zapobiegawcze uwzględniające wszystkie zagrożenia.
26) COSAC podkreśla, że środki ustawodawcze dotyczące transformacji ekologicznej powinny być zgodne z filarem społecznym UE i zapewniać zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny, biorąc pod uwagę potrzeby pracowników i przedsiębiorstw, a także specyfikę krajową i strategiczną autonomię Unii.
Otwarta strategiczna autonomia oraz relacje z Ameryką Łacińską i Karaibami
27) COSAC przyjmuje z zadowoleniem, że jednym z głównych tematów dyskusji na nieformalnym spotkaniu Rady Europejskiej, które odbyło się w Grenadzie 6 października 2023 r., była otwarta strategiczna autonomia. Wzywa do zaangażowania parlamentarnego i dyskusji w tym zakresie.
28) Kwestia ta, ponownie rozpatrzona przez Radę Europejską 26 i 27 października, stanowi jeden z kluczowych elementów bieżących i przyszłych prac Unii Europejskiej. W istocie wyznacza ona kilka kierunków prac i pomaga określić kryteria Unii począwszy od nowego cyklu instytucjonalnego zaplanowanego na 2024 r.
29) COSAC ponownie podkreśla potrzebę wzmocnienia bazy gospodarczej i przemysłowej oraz zasobów i możliwości, które są dla Unii niezbędne, aby zapewnić jej strategiczną autonomię w coraz bardziej konkurencyjnym i złożonym świecie bez rezygnacji z korzyści płynących z otwartej gospodarki światowej.
30) COSAC przyjmuje z zadowoleniem, że koncepcja otwartej strategicznej autonomii, która była początkowo bardziej związana z bezpieczeństwem i obroną, ma obecnie wymiar gospodarczy. W podobnym tonie prezentują się ostatnie konkluzje i oświadczenia liderów z 2023 r., niektóre z nich z okazji prezydencji hiszpańskiej, oraz dokument "Resilient 2030", przedstawiony podczas nieformalnego spotkania Rady Europejskiej w Grenadzie.
31) COSAC promuje wewnętrzne wzmocnienie Unii bez rezygnacji z bliskich relacji z jej partnerami. Jest tak w przypadku relacji z Ameryką Łacińską i Karaibami, czyli regionem, z którym nie odbywały się spotkania wysokiego szczebla przez osiem ostatnich lat. COSAC przyjmuje z zadowoleniem, że 17-18 lipca 2023 r. odbył się trzeci szczyt UE-CE- ELAC. Na szczycie tym przyjęto wspólną deklarację dotyczącą struktury i uregulowania relacji międzyregionalnych pomiędzy obu partnerami, która zobowiązuje do organizacji regularnych szczytów, a także do utworzenia mechanizmu koordynacji obejmującego program działań na lata 2023-2025.
32) Ponadto COSAC przyjmuje z zadowoleniem fakt, że trzeci szczyt UE-CELAC przyczynił się do wsparcia sojuszu cyfrowego UE-LAC, a także do uzgodnienia ambitnego programu inwestycyjnego w ramach inicjatywy Global Gateway. Wydarzenie to przyczyniło się również do poczynienia postępów w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania i zawarcia porozumień o współpracy w kluczowych sektorach, takich jak energia (z Argentyną i Urugwajem) lub surowce naturalne (z Chile).
33) COSAC podziela wnioski szczytu UE-CELAC, szczególnie wezwanie do ratyfikacji podpisanych i obecnie stosowanych porozumień, przyjmuje z zadowoleniem trwające procedury, biorąc pod uwagę prawa człowieka, prawa społeczne i środowiskowe, w oczekiwaniu na podpisanie zmodernizowanej umowy pomiędzy UE a Chile oraz UE a Meksykiem w najbliższych miesiącach, i przyjmuje do wiadomości trwające prace między UE i Mercosurem.
Bliski Wschód
34) COSAC popiera stanowcze potępienie Hamasu za jego brutalne i masowe ataki terrorystyczne wymierzone w Izrael, które to wyrazy potępienia Rada Europejska uzgodniła na posiedzeniu 15 października i ponowiła 26 października. Wykorzystanie ludności cywilnej jako żywych tarcz przez Hamas jest szczególnie rażącym okrucieństwem.
35) COSAC podkreśla prawo Izraela do obrony zgodnie z prawem międzynarodowym i międzynarodowym prawem humanitarnym. Ponownie wzywa Hamas do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich zakładników.
36) COSAC ponownie podkreśla wagę zapewnienia ochrony wszystkich cywilów przez cały czas zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym. Ubolewa nad wszystkimi ofiarami śmiertelnymi wśród cywilów.
37) COSAC wyraża najgłębsze zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją humanitarną w Gazie i apeluje o zapewnienie stałego, szybkiego, bezpiecznego i nieutrudnionego dostępu pomocy humanitarnej i umożliwienie dotarcia tej pomocy do potrzebujących z wykorzystaniem wszelkich niezbędnych środków, w tym korytarzy humanitarnych i przerw na zaspokajanie potrzeb humanitarnych.
38) COSAC zaznacza potrzebę uniknięcia eskalacji w regionie oraz współpracy w tym zakresie z partnerami, w tym z Palestyńską Władzą Narodową.
39) COSAC jest gotowy przyczynić się do ożywienia procesu politycznego w oparciu o rozwiązanie dwupaństwowe, w tym poprzez Działanie na rzecz Dnia Pokoju. Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy dyplomatyczne dotyczące pokoju i bezpieczeństwa oraz popiera zorganizowanie wkrótce międzynarodowej konferencji pokojowej.
