united kingdom
ukraine

Konkluzje Rady w sprawie poprawy i wspierania dostępu do kultury

Konkluzje Rady w sprawie poprawy i wspierania dostępu do kultury (C/2024/7446)
(C/2024/7446)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

UZNAJĄC:

1. Fakt, że dostęp do kultury jest podstawowym prawem człowieka zgodnie z art. 27 Powszechnej deklaracji praw człowieka ustanawiającym prawo każdej osoby do swobodnego uczestnictwa w życiu kulturalnym, że prawa dotyczące dziedzictwa kulturowego są nierozerwalnie związane z prawem do uczestnictwa w życiu kulturalnym oraz że dzieci mają prawo do wszechstronnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i artystycznym zgodnie z art. 31 Konwencji ONZ o prawach dziecka.

2. Oenzetowski Pakt na rzecz przyszłości 1 , w którym potwierdzono, że prawa kulturalne są prawami człowieka, i uznano rolę kultury we wspieraniu spójności społecznej i umożliwianiu zrównoważonego rozwoju.

3. Potrzebę zapewnienia wszystkim równego dostępu do kultury i równego uczestnictwa w niej zgodnie z art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 21 i 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

4. Deklarację Światowej Konferencji UNESCO na temat Polityk Kulturalnych i Zrównoważonego Rozwoju - MONDIACULT 2022, w której podkreślono znaczenie wspierania inkluzywnego dostępu do kultury i uczestnictwa w życiu kulturalnym. Kartę z Porto Santo z 2021 r., 2  w której zalecono usunięcie barier w dostępie do kultury oraz promowanie inkluzywności i różnorodności w uczestnictwie w kulturze. Deklarację z Caceres 3  z 2023 r., w której stwierdzono, że kulturę należy uznać za podstawowe globalne dobro publiczne i umieścić na najwyższym szczeblu politycznym.

5. Prawo osób z niepełnosprawnościami do uczestnictwa w życiu kulturalnym na równych zasadach z innymi osobami, zgodnie z art. 30 Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i ze strategią Komisji Europejskiej na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030, oraz szczególną rolę europejskiej karty osoby z niepełnosprawnością i Nagrody Access City w ułatwianiu osobom z niepełnosprawnościami dostępu do świadczeń i usług w dziedzinie kultury.

6. Zawarte w planie prac UE w dziedzinie kultury na lata 2023-2026 4  zaproszenie skierowane do Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, aby rozważyli zaproponowanie strategicznych ram UE w dziedzinie kultury, w których znajdą odzwierciedlenie zasady przewodnie przedstawione w załączniku I do planu prac i które będą służyć strategicznemu uwzględnianiu perspektywy polityki kulturalnej i atutów kultury we wszystkich stosownych politykach, programach i inicjatywach UE.

7. Coraz częściej dostrzegany fakt, że uczestnictwo w kulturze ma znaczenie dla zdrowia osób, dobrostanu, spójności terytorialnej i społecznej, a także odgrywa rolę we wzmacnianiu demokracji, co podkreślono w jednym z obszarów priorytetowych planu prac UE w dziedzinie kultury na lata 2023-2026 zatytułowanym "Kultura na rzecz ludzi: zwiększanie uczestnictwa w kulturze i roli kultury w społeczeństwie" i czego dowiodły wyniki sprawozdania Komisji Europejskiej pt. "Culture and Democracy: the evidence" ("Kultura i demokracja: dowody") oraz finansowany przez UE projekt "CultureForHealth" 5 .

8. Wysiłki 6  Unii Europejskiej i jej państw członkowskich podejmowane w ostatnich dziesięcioleciach w celu ułatwienia dostępu do działań kulturalnych i uczestnictwa w nich oraz podnoszenia świadomości w tym zakresie.

9. Europejski akt w sprawie dostępności określający wymogi w tej dziedzinie, które są istotne dla obszaru kultury; dyrektywę w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego; dyrektywę i rozporządzenie wdrażające traktat z Marrakeszu dotyczący dostępu osób słabowidzących do utworów drukowanych; zmianę dyrektywy o podatku od wartości dodanej (VAT), która umożliwia stosowanie tej samej stawki podatku VAT do dostarczania publikacji elektronicznych i publikacji drukowanych, w tym publikacji wypożyczanych przez biblioteki.

10. Zalecenie 7  Komitetu Ministrów Rady Europy przyjęte w 2022 r., w którym kładzie się nacisk na zasadniczą rolę publicznych instytucji kultury w docieraniu do ogółu społeczeństwa, w tym do młodzieży, oraz w zwiększaniu uczestnictwa w kulturze i działaniach kulturalnych, niezależnie od poziomu dochodów i wykształcenia. W zaleceniu podkreśla się również potrzebę uznania wkładu kultury w społeczeństwo demokratyczne oraz znaczenie kultury, dziedzictwa kulturowego i krajobrazu dla trzech wymiarów celów zrównoważonego rozwoju - rozwoju gospodarczego, społecznego i środowiskowego społeczeństw, a także zasadniczą rolę kultury, dziedzictwa kulturowego i krajobrazu w gospodarce kreatywnej i atrakcyjności terytoriów.

UZNAJĄC:

11. Immanentną wartość kultury jako podstawy kreatywności i autoekspresji, wspierania zdrowia psychicznego i dobrostanu oraz poprawy jakości życia. Kultura przyczynia się również do rozwoju lokalnego i regionalnego, innowacji, produktywnej przedsiębiorczości i postępu gospodarczego, pomagając ludziom w zdobywaniu kluczowych kompetencji, wspierając dzielenie się wiedzą, budując pewność siebie i upodmiotowienie umożliwiające (ponowne) chodzenie na rynek pracy oraz przygotowując ludzi do uczenia się przez całe życie.

12. Znaczenie całościowego podejścia do kultury i do uczestnictwa w kulturze, które to podejście ma włączyć do tych koncepcji aspekt uczestnictwa obywatelskiego. Jest to kluczowe dla osiągnięcia celów społecznych, takich jak wzmocnienie spójności społecznej i demokracji.

13. Fakt, że dostęp do kultury może być utrudniony przez różne przeszkody, w tym przeszkody fizyczne i osobiste ograniczenia finansowe; przeszkody psychologiczne; bariery sensoryczne, poznawcze i kulturowe; wszelkie formy stereotypów i dyskryminacji, w tym ze względu na płeć; przeszkody technologiczne; brak dostępności w środowiskach zbudowanych i wirtualnych, w zakresie informacji, komunikacji, produktów i usług, a także brak czasu i zainteresowania.

14. Fakt, że dostęp do kultury jest ściśle związany z poziomem wykształcenia, możliwościami finansowymi, włączeniem społecznym, dostępnością, uwarunkowaniami geograficznymi i zdrowotnymi oraz że konieczne jest poświęcenie uwagi, by przezwyciężyć te przeszkody i zmniejszyć nierówności społeczne.

15. Znaczenie działań kulturalnych opartych na potrzebach i interesach społeczności regionalnych i lokalnych.

16. Fakt, że poprzez rozwój inkluzywnych i dostępnych technologii - przy zastosowaniu podejścia "projektowanie dla wszystkich" - nabywanie umiejętności cyfrowych i umiejętności korzystania z mediów oraz cyfryzacja dziedzictwa kulturowego odgrywają kluczową rolę w ochronie i zachowaniu wartości kulturowych, a także w zapewnianiu bezbarierowego, innowacyjnego, szybkiego i przystępnego cenowo dostępu do nich, a jednocześnie zachęcają ludzi do kreatywności i innowacyjności (np. za pośrednictwem mediów społecznościowych).

Z ZADOWOLENIEM PRZYJMUJE:

17. Wsparcie na rzecz uczestnictwa w kulturze, uczenia się i mobilności udzielane za pośrednictwem różnych działań w ramach programów "Kreatywna Europa", Erasmus+ i Europejski Korpus Solidarności.

18. Inicjatywę Centrum Dziedzictwa Europejskiego, której celem jest zwiększenie udziału obywateli w dziedzictwie kulturowym.

19. Fakt, że Eurostat niedawno zaktualizował swoje statystyki kultury dotyczące uczestnictwa w kulturze.

20. Międzynarodową kampanię #culture2030goal, służącą włączeniu do celów zrównoważonego rozwoju w agendzie na okres po 2030 r. konkretnego celu dotyczącego kultury - bez przesądzania o dyskusjach na temat okresu po roku 2030.

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY NA ODPOWIEDNIM SZCZEBLU:

21. Chroniły i promowały swobodny, równy dostęp do kultury na wszystkich szczeblach i bez nieuzasadnionych ingerencji lub przeszkód, przy jednoczesnym poszanowaniu różnorodności kulturowej, wielojęzyczności i praw własności intelektualnej, na przykład poprzez programy wymiany i mobilności, inicjatywy w zakresie zwiększenia umiejętności korzystania z mediów oraz wzmacnianie powiązań między kulturą, innowacjami i zrównoważonym rozwojem.

22. W dalszym ciągu zapewniały możliwości uczestnictwa w działaniach kulturalnych - również za pomocą środków cyfrowych - poszerzające zasięg nowych odbiorców - w tym osób młodych i, w szerokim znaczeniu, osób napotykających bariery w dostępie do kultury - i owocujące włączeniem społecznym i poczuciem przynależności do społeczeństwa.

23. Utrzymywały dialog z sektorem kultury i sektorem kreatywnym na temat znaczenia budowania publiczności i docierania do niej oraz wyznaczania dobrze przemyślanych i odpowiednich godzin otwarcia instytucji kultury oraz dat wydarzeń kulturalnych uwzględniających potrzeby odbiorców.

24. Rozważyły włączenie działań kulturalnych i dziedzictwa kulturowego do realizacji i wdrażania innych programów politycznych, na przykład w dziedzinie rozwoju regionalnego i lokalnego, innowacji, rewitalizacji obszarów miejskich, integracji społeczności, zdrowia, dobrostanu i opieki społecznej, między innymi poprzez wykorzystywanie potencjału kultury w odniesieniu do zdrowia psychicznego oraz promowanie na przykład projektów dotyczących recept kulturalnych.

25. Rozważyły współpracę z innymi sektorami w celu włączenia aspektów uczestnictwa w kulturze w ich procesy podejmowania decyzji politycznych, opracowania strategii i systemy finansowania poza polityką kulturalną oraz rozważyły dalsze rozwijanie środków koncentrujących się na znaczącym i równym uczestnictwie wszystkich osób napotykających bariery w dostępie do kultury.

26. Rozważyły podjęcie odpowiednich środków w dziedzinie kultury w celu wyeliminowania nierówności w dostępności kultury, obiektów kultury i zabytków - zwracając szczególną uwagę na osoby z niepełnosprawnościami i osoby o specjalnych potrzebach - na przykład za pośrednictwem mediatorów kulturalnych.

27. Rozważyły wspieranie instytucji kultury zapewniających możliwości zatrudnienia osobom z niepełnosprawnościami, w tym artystom, oraz rozważyły sprawienie, by osoby te były widoczne, w celu zmniejszenia luki w zatrudnieniu między osobami z niepełnosprawnościami i osobami bez niepełnosprawności.

28. Promowały integrację społeczną wszystkich osób napotykających bariery w dostępie do kultury - poprzez rozważenie opracowania ram politycznych oraz krótko- i długoterminowych strategii, a także stworzenia niezbędnych warunków za pomocą środków i zachęt, które usuną administracyjne, finansowe, językowe, społeczno-gospodarcze i innego typu bariery utrudniające uczestnictwo.

29. Rozważyły, w stosownych przypadkach, opracowanie opartych na wiedzy i dobrze zaplanowanych strategii dostępu do obiektów dziedzictwa kulturowego i zabytków, w tym rozwiązań w zakresie zarządzania, które zapewniają równowagę między lepszą dostępnością dla wszystkich odwiedzających a poszanowaniem wyjątkowego charakteru, integralności i autentyczności dziedzictwa kulturowego danego miejsca.

30. Rozważyły wspieranie i stymulowanie lokalnych oddolnych organizacji kulturalnych w miejscach oddalonych, małych lub zagrożonych wyludnieniem w celu promowania oddolnych i inkluzywnych programów kulturalnych, lokalnych inicjatyw kulturalnych i struktur kooperacji.

31. Zastanowiły się nad sposobami podnoszenia świadomości na temat wyzwań, przed którymi stoją osoby napotykające bariery w dostępie do kultury.

32. Rozważyły wspieranie, w stosownych przypadkach, kształcenia formalnego, nieformalnego i pozaformalnego promującego zaangażowanie w kulturę. Ma to służyć podsycaniu zainteresowań i talentów kulturalnych, pobudzaniu zaciekawienia kulturą wśród młodych ludzi i zwiększaniu ich umiejętności w zakresie przedsiębiorczości, aby w ten sposób stymulować rozwój umiejętności kreatywnych niezbędnych do stworzenia wizji lepszej przyszłości dla społeczeństwa.

33. Ułatwiały rozwijanie trwałych partnerstw między szkołami, artystami i organizacjami kulturalnymi i zachęcały do tego, przy jednoczesnym zapewnieniu, by działania te sprzyjały włączeniu społecznemu i były dostępne dla wszystkich dzieci w wieku szkolnym, studentów i młodzieży o mniejszych szansach, w szczególności dla osób z niepełnosprawnościami, oraz wspierały uczenie się przez całe życie i dostęp do formalnej i nieformalnej edukacji artystycznej i praktyk kulturalnych.

34. Rozważyły tworzenie innowacyjnych i łatwo dostępnych formatów dostosowanych do potrzeb młodych ludzi w celu promowania ich uczestnictwa w życiu kulturalnym.

35. W stosownych przypadkach rozważyły dokonanie przeglądu swoich polityk kulturalnych i mechanizmów finansowania, tak by zachęcać do wspierania różnorodnych inkluzywnych i partycypacyjnych organizacji kulturalnych, w tym społeczności oddolnych, z należytym uwzględnieniem wolności artystycznej.

36. Dążyły do ograniczenia barier finansowych utrudniających uczestnictwo i pracę w dziedzinie kultury poprzez promowanie zachęt mających na celu zapewnienie dostępności kultury, a także tworzyły warunki pracy dostosowane do szczególnych potrzeb osób zawodowo związanych z kulturą i artystów 8 .

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH I KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY PRZESTRZEGAJĄC ZASADY POMOCNICZOŚCI, W SWOICH OBSZARACH KOMPETENCJI I NA ODPOWIEDNICH SZCZEBLACH:

37. Rozważyły opracowanie planów dotyczących praw kulturalnych jako jedno z narzędzi służących do nakreślenia planowanych działań w dziedzinie praw kulturalnych, które to plany uwzględniałyby analizę aktualnej sytuacji, wskazanie szczegółowych celów, które należy osiągnąć, i konkretne środki służące ich realizacji.

38. W dalszym ciągu promowały ustanawianie na długi okres i między sektorami współpracy i partnerstw podmiotów sektora kultury i sektora kreatywnego oraz, na przykład, instytucji edukacyjnych, społecznych, zdrowotnych i wymiaru sprawiedliwości, a także organizacji społeczeństwa obywatelskiego na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym.

39. Nadal promowały dalszy rozwój zdolności cyfrowych organizacji sektora kultury i sektora kreatywnego i specjalistów w tej dziedzinie, a przy tym sprzyjały autoekspresji i dobrostanowi cyfrowemu oraz zapobiegały przepaści cyfrowej.

40. Utrzymywały regularny dialog z organizacjami kulturalnymi - w tym organizacjami reprezentującymi osoby z niepełnosprawnościami, społeczeństwo obywatelskie i ogół społeczeństwa - na temat równego dostępu do kultury, ze szczególnym naciskiem na cyfryzację i poszanowanie różnorodności kulturowej i językowej, a także na dostosowanie istniejących usług do różnych form niepełnosprawności i ograniczeń oraz na rozwijanie nowych usług tego typu.

41. Zachęcały do prowadzenia badań mających na celu opartą na zdezagregowanych danych i na dowodach ocenę potrzeb i zwyczajów związanych z kulturą charakteryzujących osoby napotykające bariery w dostępie do kultury. Zapewniały dalsze szkolenie osobom zawodowo związanym z kulturą pracującym w powiązanych dziedzinach.

42. Rozważyły dalsze analizowanie czynników utrudniających dostęp do kultury, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich i oddalonych lub obszarów zagrożonych wyludnieniem, problemów społecznych i gospodarczych, niepełnosprawności, uwarunkowań zdrowotnych, sytuacji pozbawienia wolności oraz płci, wieku i wykształcenia. Może to obejmować analizę dotyczącą różnych poziomów i dziedzin dostępu, a także barier strukturalnych, fizycznych, językowych i psychologicznych.

43. Rozważyły, we współpracy z działającą w Eurostacie grupą ekspertów państw członkowskich ds. statystyki kultury, udoskonalenie obecnego sposobu mierzenia uczestnictwa w kulturze. Celem jest sporządzanie częściej i w sposób lepiej ukierunkowany statystyk dotyczących kultury oraz analizowanie związku między kulturą a kwestiami zdrowotnymi, społecznymi i finansowymi, ze szczególnym uwzględnieniem nierówności społeczno-gospodarczych.

44. Podjęły dalsze działania z myślą o promowaniu dziedzictwa kulturowego państw członkowskich i udostępnianiu go w europejskiej bibliotece cyfrowej Europeana za pośrednictwem krajowych partnerów grupowych. W dalszym ciągu rozwijały wspólną europejską przestrzeń danych na potrzeby dziedzictwa kulturowego, aby umożliwić dzielenie się danymi dotyczącymi dziedzictwa ponad granicami krajowymi, a tym samym ułatwić szerszy dostęp do europejskiego dziedzictwa i jego ponowne wykorzystywanie.

45. Rozważyły zapisanie uczestnictwa w kulturze i poprawy infrastruktury kulturalnej jako jeden z celów w przyszłych zaktualizowanych edycjach krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności.

ZWRACA SIĘ DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ, BY:

46. Zachęcała do tworzenia sieci specjalistów, którzy organizują wydarzenia i działania kulturalne dla osób napotykających bariery w dostępie do kultury. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na ludność obszarów podmiejskich, poprzemysłowych, wiejskich i peryferyjnych, regionów najbardziej oddalonych oraz obszarów zagrożonych wyludnieniem lub wykluczeniem społecznym.

47. Wykorzystała istniejące możliwości gromadzenia, organizowania i prezentowania - w sposób umożliwiający wyszukiwanie - dobrych praktyk państw członkowskich w zakresie ułatwiania dostępu do kultury osobom napotykającym bariery.

48. W dalszym ciągu nadawała priorytet uczestnictwu w kulturze i ułatwiała dostęp do kultury, w obecnych i przyszłych pracach, na przykład w ramach trwającego programu "Kreatywna Europa" (2021-2027).

49. Zbadała możliwość włączenia aspektów kulturalnych do działań w zakresie monitorowania prowadzonych w państwach członkowskich przez AccessibleEU 9 , ze szczególnym uwzględnieniem kwestii dostępności kultury.

50. Zachęcała do badań nad różnorodnością społeczną sektora kultury i sektora kreatywnego w UE oraz ich wpływem na uczestnictwo w kulturze.

51. Zbadała możliwość przeprowadzenia badania Eurobarometr oceniającego postawy i opinie osób w Unii Europejskiej dotyczące zaangażowania w działania kulturalne i dostępu do kultury - ze szczególnym uwzględnieniem formalnych i nieformalnych działań kulturalnych, a także osób niebędących użytkownikami kultury - oraz potencjalnej roli kultury w podnoszeniu jakości życia obywateli.

52. Zbadała, czy zniżkowy dostęp do instytucji kulturalnych i treści kulturalnych w Unii Europejskiej można powiązać z europejską kartą studenta.

ZAŁĄCZNIK

DEFINICJE

Do celów niniejszych konkluzji stosuje się następujące definicje:

- "Dostęp do kultury" to możliwość pełnego uczestnictwa wszystkich osób, niezależnie od ich pochodzenia, zdolności lub okoliczności, w działaniach i doświadczeniach kulturalnych.

- "Uczestnictwo w kulturze" obejmuje różnorodne aktywne i pasywne działania kulturalne, takie jak chodzenie do kina i biblioteki, uczestniczenie w występach na żywo, odwiedzanie obiektów kultury (obiektów zabytkowych, muzeów, galerii sztuki lub stanowisk archeologicznych) lub wykonywanie działalności artystycznej i tworzenie treści.

- "Nagroda Access City" (ACA) została ustanowiona przez Komisję Europejską w 2011 r. w celu nagradzania miast, które priorytetowo traktują dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. W ramach konkursu przyznaje się nagrodę pieniężną miastom, które zajmują się kwestią dostępności w ramach podejścia holistycznego. Nagroda dotyczy m.in.:

1) środowiska zbudowanego i przestrzeni publicznej,

2) transportu i powiązanej infrastruktury,

3) informacji i komunikacji, w tym nowych technologii, oraz

4) obiektów i usług publicznych.

- "Gospodarka kreatywna" (zwana też "pomarańczową gospodarką") to ewoluująca koncepcja opierająca się na wkładzie zasobów kreatywnych w przyczynianie się do wzrostu gospodarczego i rozwoju oraz na ich potencjale w tym zakresie. Obejmuje wzajemne oddziaływanie aspektów gospodarczych, kulturalnych i społecznych z celami w zakresie technologii, własności intelektualnej i turystyki.

- "Recepta kulturalna" lub "recepta społeczna oparta na kulturze" odnosi się do praktyki, w której pracownicy służby zdrowia zalecają działania kulturalne, takie jak wizyty w muzeach, teatr, zajęcia taneczne lub społecznościowe projekty artystyczne w celu poprawy zdrowia psychicznego i fizycznego pacjentów. Podejście to ma na celu zmniejszenie stresu, wzmocnienie więzi społecznych i poprawę ogólnego dobrostanu.

- Podejście "projektowanie dla wszystkich" to filozofia projektowania służąca tworzeniu produktów, usług i środowisk, które są dostępne i użyteczne dla jak największej liczby osób.

- "Mediatorzy kulturalni" to specjaliści, którzy ułatwiają dostęp do utworów i produkcji kulturalnych większej liczbie osób w sposób nieformalny i zindywidualizowany. Obejmuje to usuwanie ewentualnych barier i dostosowywanie mediacji do osób z niepełnosprawnościami i osób o innych specjalnych potrzebach. Mediacja kulturalna to proces pomagania ludziom w pełnym zrozumieniu sztuki poprzez zaangażowanie i uczestnictwo.

- "Plan dotyczący praw kulturalnych" to ramy służące realizacji działań w dziedzinie praw kulturalnych. Nakreśla on inicjatywy, które należy podjąć, zawiera ocenę aktualnej sytuacji, wskazuje szczegółowe cele, które należy osiągnąć, oraz wymienia konkretne środki niezbędne do zapewnienia realizacji tych celów.

- "Partnerzy grupowi" współpracują z instytucjami dziedzictwa kulturowego, tak by dane należące do tych instytucji były dostępne za pośrednictwem europejskiej biblioteki cyfrowej Europeana i innych platform cyfrowych w państwach członkowskich z myślą o dzieleniu się tymi danymi za pośrednictwem przestrzeni danych na potrzeby dziedzictwa kulturowego (https://pro.europeana.eu/page/aggregators).

DOKUMENTY ŹRÓDŁOWE

Traktaty UE

- Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (2012/C 326/02).

Rada Unii Europejskiej

- Konkluzje Rady w sprawie promowania dostępu do kultury za pomocą środków cyfrowych ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju odbiorców (2017/C 425/03).

- Konkluzje Rady w sprawie odbudowy, odporności i zrównoważonego charakteru sektora kultury i sektora kreatywnego (2021/C 209/03).

- Konkluzje Rady w sprawie wzmocnienia pozycji sektora kultury i sektora kreatywnego poprzez budowanie publiczności oparte na danych (C/2024/3542).

- Konkluzje Rady w sprawie dziedzictwa kulturowego jako strategicznego zasobu zrównoważonej Europy (2014/C 183/08).

- Konkluzje Rady na temat zarządzania partycypacyjnego dziedzictwem kulturowym (2014/C 463/01).

- Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1-118).

- Dyrektywa Rady z dnia 6 listopada 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do stawek podatku od wartości dodanej stosowanego do książek, gazet i czasopism (Dz.U. L 286 z 14.11.2018, s. 20).

- Rezolucja Rady w sprawie planu prac UE w dziedzinie kultury na lata 2023-2026 (2022/C 466/01).

- Rezolucja Rady z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie dostępności infrastruktury i działalności kulturalnej dla osób niepełnosprawnych (2003/C 134/05).

- Sprawozdanie grupy ekspertów w ramach otwartej metody koordynacji: "From social inclusion to social cohesion - The role of culture policy" [Od włączenia społecznego do spójności społecznej - rola polityki kulturalnej], 2019.

Komisja Europejska

- Zorganizowana przez społeczeństwo obywatelskie Platforma ds. Dostępu do Kultury - wytyczne polityczne.

- Zalecenie Komisji w sprawie wspólnej europejskiej przestrzeni danych na potrzeby dziedzictwa kulturowego (C(2021) 7953 final).

- Zalecenie Komisji w sprawie digitalizacji i udostępniania w Internecie dorobku kulturowego oraz w sprawie ochrony zasobów cyfrowych (2011/711/EU).

- Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. "Nowy europejski program na rzecz kultury" (COM(2018) 267 final).

- Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. "Unia równości: Strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030" (COM(2021) 101 final).

- Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. "Wzmocnienie tożsamości europejskiej dzięki edukacji i kulturze" (COM(2017) 673 final).

- Statystyki Eurostatu dotyczące kultury.

- Sprawozdanie Komisji Europejskiej pt. "Culture and Democracy: the evidence. How citizens' participation in cultural activities enhances civic engagement, democracy and social cohesion: lessons from international research" [Kultura i demokracja: dowody. W jaki sposób uczestnictwo obywateli w działaniach kulturalnych wspiera zaangażowanie obywatelskie, demokrację i spójność społeczną: wnioski z badań międzynarodowych], 2023.

- Europejskie ramy działania w zakresie dziedzictwa kulturowego, dokument roboczy służb Komisji, 2019.

- Sprawozdanie pt. "Policies and good practices in the public arts and cultural institutions to promote better access to and wider participation in culture" [Polityki i dobre praktyki w publicznych instytucjach sztuki i kultury służące promowaniu lepszego dostępu i szerszego uczestnictwa w kulturze], 2012.

- "Study on audience development - How to place audiences at the center of cultural organisations" [Badanie dotyczące budowania publiczności - jak sprawić, by odbiorcy znaleźli się w centrum zainteresowania organizacji kulturalnych], 2017.

- Raport z burzy mózgów w ramach dialogu "Głosy kultury": "Social inclusion: partnering with other sectors" [Włączenie społeczne: partnerstwa z innymi sektorami], październik 2018.

- Sprawozdanie w ramach dialogu "Głosy kultury": "The role of culture in non-urban areas of the European Union" [Rola kultury w pozamiejskich obszarach Unii Europejskiej], 2020.

- Warsztaty dla ekspertów z państw członkowskich UE na temat kultury na rzecz spójności społecznej, 2020.

- Sprawozdanie w ramach dialogu "Głosy kultury": "Youth, Mental Health and Culture" [Młodzież, zdrowie psychiczne i kultura], 2023.

Parlament Europejski i Rada

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego (Dz.U. L 327 z 2.12.2016, s. 1).

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług (Dz.U. L 151 z 7.6.2019, s. 70).

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1564 z dnia 13 września 2017 r. w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem oraz w sprawie zmiany dyrektywy 2001/29/WE w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (Dz.U. L 242 z 20.9.2017, s. 6-13).

- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1563 z dnia 13 września 2017 r. w sprawie transgranicznej wymiany między Unią a państwami trzecimi kopii w dostępnych formatach określonych utworów i innych przedmiotów chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi z korzyścią dla osób niewidomych, osób słabowidzących lub osób z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem (Dz.U. L 242 z 20.9.2017, s. 1-5).

- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (Dz.U. L 130 z 17.5.2019, s. 92-125).

Parlament Europejski

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 grudnia 2022 r. pt. "Dążenie do równouprawnienia osób z niepełnosprawnościami" (2022/2026(INI)).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 czerwca 2018 r. w sprawie barier strukturalnych i finansowych w dostępie do kultury (2017/2255(INI)).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 marca 2022 r. w sprawie roli kultury, edukacji, mediów i sportu w walce z rasizmem (2021/2057(INI)).

- Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie realizacji Nowego europejskiego programu na rzecz kultury i strategii UE w dziedzinie międzynarodowych stosunków kulturalnych (2022/2047(INI)).

- Szczegółowa analiza przeprowadzona przez Parlament Europejski: "Access to Culture in the European Union" [Dostęp do kultury w Unii Europejskiej], lipiec 2017.

- Sprawozdanie pt. "Bariery strukturalne i finansowe w dostępie do kultury" (2017/2255(INI)).

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny

- Opinia pt. "Wkład obszarów wiejskich Europy w Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018 z myślą o zapewnieniu zrównoważonego rozwoju i spójności między obszarami wiejskimi a miejskimi" (EESC 2018/01641).

- Opinia pt. "Zapewnienie równych szans i włączenia społecznego w dostępie do kultury i do uczenia się przez całe życie: rola publicznych instytucji kultury" (SOC/809-EESC-2024).

Europejski Komitet Regionów

- Opinia pt. "Promowanie polityki kulturalnej na obszarach wiejskich w ramach strategii rozwoju i spójności terytorialnej oraz Agendy 2030" (C/2024/1040).

Organizacja Narodów Zjednoczonych

- Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych przyjęta w 2006 r.

- Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (1966).

- Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (1966).

- Konwencja ONZ o prawach dziecka (1989).

- Sprawozdanie Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) 2023: https://unctad.org/publication/trade-and-development-report-2023.

- Oenzetowski Pakt na rzecz przyszłości, 2024.

UNESCO

- UNESCO World Conference on Cultural Policies and Sustainable Development - MONDIACULT 2022 [Światowa Konferencja UNESCO na temat Polityk Kulturalnych oraz Zrównoważonego Rozwoju: MONDIACULT 2022]: https://www.unesco.org/en/articles/unesco-world-conference-cultural-policies-and-sustainable-development-mondiacult-2022.

- Konwencja UNESCO z 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego.

- UNESCO: Framework for Culture and Arts Education [Ramy UNESCO na rzecz edukacji kulturalnej i artystycznej], 2024.

Inne dokumenty

- Deklaracja z Caceres wydana przez unijnych ministrów kultury 25-26 września 2023 r. podczas hiszpańskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.

- ESSnet "Kultura", Sprawozdanie końcowe sieci Europejskiego Systemu Statystycznego poświęconej kulturze, 2012: https://ec.europa.eu/assets/eac/culture/library/reports/ess-net-report_en.pdf.

- EU-Statistics on Income and Living Conditions (EU-SILC) data collection https://ec.europa.eu/eurostat/web/income-and- living-conditions/information-data.

- Karta z Porto Santo (25 kwietnia 2021 r.) https://portosantocharter.eu/the-charter

- Recommendation of the Committee of Ministers of the Council of Europe on the role of culture, cultural heritage and landscape in helping to address global challenges [Zalecenie Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie roli kultury, dziedzictwa kulturowego i krajobrazu w sprostaniu globalnym wyzwaniom] (CM/Rec (2022) 15).

- "Culture's contribution to health and well-being" [Wkład kultury w zdrowie i dobrostan], sprawozdanie w ramach projektu CultureForHealth, 2023.

- "Arts and Health: supporting the mental well-being of forcibly displaced people" [Sztuka i zdrowie: wspieranie dobrostanu psychicznego osób przymusowo przesiedlonych], Światowa Organizacja Zdrowia i CultureForHealth, 2022.

1 Oenzetowski Pakt rzecz przyszłości został przyjęty podczas Szczytu Przyszłości ONZ (Nowy Jork, 22-23 września 2024 r.).
2 Karta z Porto Santo została przyjęta podczas konferencji zorganizowanej w dniach 27-28 kwietnia 2021 r. w ramach portugalskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
3 Deklaracja z Caceres została wydana przez unijnych ministrów kultury w dniach 25-26 września 2023 r. podczas hiszpańskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
4 Zalecenie Rady (2022/C 466/01).
6 Te wysiłki to np. unijna Nagroda Access City, znak dziedzictwa europejskiego, Dzień Autorów Europejskich, inicjatywa Culture Moves Europe, inicjatywa Europejska Stolica Kultury, unijne nagrody kulturalne oraz, ogólniej, projekty finansowane w ramach programów "Kreatywna Europa" i "Horyzont Europa".
7 Recommendation of the Committee of Ministers to Member States on the role of culture, cultural heritage and landscape in helping to address global challenges [Zalecenie Komitetu Ministrów dla państw członkowskich w sprawie roli kultury, dziedzictwa kulturowego i krajobrazu w realizacji globalnych wyzwań] https://search.coe.int/cm?i=0900001680a67952.
8 Unijne ramy dotyczące sytuacji społecznej i zawodowej artystów i pracowników sektora kultury i sektora kreatywnego - https:// www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2023-0405_PL.html.

Zmiany w prawie

Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom - podpisana

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Jaka wysokość diety dla członków komisji wyborczych w wyborach prezydenta

500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia

Robert Horbaczewski 10.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2024.7446

Rodzaj: Informacja
Tytuł: Konkluzje Rady w sprawie poprawy i wspierania dostępu do kultury
Data aktu: 13/12/2024
Data ogłoszenia: 13/12/2024