(C/2024/7190)(Dz.U.UE C z dnia 2 grudnia 2024 r.)
1) Celem niniejszego dokumentu jest wycofanie wcześniejszego komunikatu Komisji, mianowicie wytycznych dotyczących stosowania mechanizmu odsyłania spraw przewidzianego w art. 22 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw w odniesieniu do określonych kategorii spraw 1 , w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach połączonych C-611/22 P i C-625/22 P.
1. Wprowadzenie - kontekst zmienionego podejścia do art. 22 i sprawy Illumina/GRAIL 2
2) W dniu 26 marca 2021 r. w dokumencie roboczym służb Komisji 3 przedstawiono wyniki oceny proceduralnych
i jurysdykcyjnych aspektów rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw, w ramach której zbadano m.in. skuteczność progów opartych na obrocie, od których zależy właściwość, przewidzianych w rozporządzeniu w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw. We wspomnianym dokumencie roboczym służb Komisji przedstawiono wniosek wynikający z tej oceny, że chociaż progi te, uzupełnione mechanizmami odsyłania określonymi w rozporządzeniu w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw, są zasadniczo skuteczne w wychwytywaniu transakcji mających znaczący negatywny wpływ na konkurencję na rynku wewnętrznym, szereg transakcji, które potencjalnie również mogłyby mieć taki wpływ, nie zostało objętych przeglądem Komisji ani państw członkowskich.
3) Po uznaniu mechanizmów odsyłania spraw przewidzianych w rozporządzeniu w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw za możliwy impuls do zaradzenia problemom, przynajmniej częściowo, Komisja opracowała zmienione podejście w odniesieniu do stosowania art. 22 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw. Zgodnie z tym zmienionym podejściem Komisja zamierzała zachęcać do odsyłania spraw i akceptować te odesłania w niektórych przypadkach, gdy odsyłające państwo członkowskie nie miało początkowej właściwości w danej sprawie, ale kryteria określone w art. 22 były spełnione.
4) W dniu 31 marca 2021 r. Komisja przyjęła komunikat ("wytyczne") 4 zawierający wskazówki dotyczące poszczególnych kategorii spraw, które mogłyby być odpowiednie do odesłania w sytuacjach, w których transakcja nie podlega zgłoszeniu na podstawie przepisów prawa odsyłającego państwa członkowskiego lub państw członkowskich, a zatem określający kryteria, które Komisja mogłaby uwzględniać w takich sytuacjach przy zachęcaniu do odesłania sprawy lub akceptowaniu takiego odesłania, co miało na celu wyjaśnienie zmienionego podejścia 5 .
5) Zgodnie z wytycznymi w dniu 19 kwietnia 2021 r. Komisja zaakceptowała wniosek o odesłanie złożony przez Francję, do którego dołączyły Belgia, Grecja, Islandia, Niderlandy i Norwegia ("państwa odsyłające"), o ocenę planowanego przejęcia przedsiębiorstwa GRAIL przez przedsiębiorstwo Illumina ("transakcja") na podstawie rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw ("decyzje w sprawie wniosku o odesłanie") 6 .
Transakcja nie osiągnęła progów obrotów określonych w rozporządzeniu w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw i nie została zgłoszona w żadnym państwie członkowskim, ale Komisja uznała, że spełnia ona kryteria odesłania na podstawie art. 22 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw i że kwalifikuje się ona do rozpatrzenia w rozumieniu wytycznych. Komisja stwierdziła w szczególności, że transakcja wpłynie na wymianę handlową na rynku wewnętrznym i może znacznie wpłynąć na konkurencję na terytorium państw, które wystąpiły z wnioskiem o odesłanie, a także że odesłanie jest właściwe, ponieważ znaczenie konkurencyjne przedsiębiorstwa GRAIL nie znajduje odzwierciedlenia w jego obrotach 7 .
2. Postępowanie przed sądami Unii
6) W dniu 28 kwietnia 2021 r. przedsiębiorstwo Illumina wniosło do Sądu Unii Europejskiej o stwierdzenie nieważności decyzji w sprawie wniosku o odesłanie.
7) W dniu 13 lipca 2022 r. Sąd utrzymał w mocy decyzje w sprawie wniosku o odesłanie, potwierdzając właściwość Komisji do zbadania transakcji 8 .
8) W dniu 22 września 2022 r. przedsiębiorstwo Illumina wniosło odwołanie od wyroku wydanego przez Sąd. W dniu 30 września 2022 r. również przedsiębiorstwo GRAIL wniosło odwołanie od wyroku wydanego przez Sąd.
9) W dniu 3 września 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uwzględnił te odwołania, stwierdzając, że art. 22 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw nie upoważnia Komisji do przyjmowania odesłań dotyczących koncentracji od państw członkowskich, które ustanowiły krajowy system kontroli koncentracji, a nie są właściwe do badania tych koncentracji na podstawie własnego prawa krajowego 9 . Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uchylił zatem wyrok Sądu w sprawie T-227/21 i stwierdził nieważność decyzji w sprawie wniosku o odesłanie.
3. Wniosek
10) W świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach połączonych C-611/22 P i C-625/22 P, w którym uchylono wyrok Sądu w sprawie T-227/21 i stwierdzono nieważność decyzji w sprawie wniosku o odesłanie, Komisja nie może powoływać się na art. 22 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw w celu akceptacji odesłań dotyczących koncentracji od państw członkowskich, które ustanowiły krajowy system kontroli koncentracji, a nie są właściwe do badania tych koncentracji na podstawie własnego prawa krajowego.
11) W związku z tym wytyczne doprecyzowujące zmienione podejście są przynajmniej częściowo bezprzedmiotowe, w związku z czym Komisja powinna wycofać te wytyczne zgodnie z zasadą dobrej administracji.
1 Komunikat Komisji - Wytyczne dotyczące stosowania mechanizmu odsyłania spraw przewidzianego w art. 22 rozporządzenia UE w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw w odniesieniu do określonych kategorii spraw, C (2021) 1959, (Dz.U. C 113 z 31.3.2021, s. 1).
2 Sprawa M.10188 - Illumina/GRAIL.
3 Zob. dokument roboczy służb Komisji, Ocena proceduralnych i jurysdykcyjnych aspektów unijnej kontroli połączeń, 26 marca 2021 r. (SWD(2021) 66 final).
4 Komunikat Komisji - Wytyczne dotyczące stosowania mechanizmu odsyłania spraw przewidzianego w art. 22 rozporządzenia UE w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw w odniesieniu do określonych kategorii spraw, C (2021) 1959, (Dz.U. C 113 z 31.3.2021, s. 1).
5 Ponadto w grudniu 2022 r. Komisja opublikowała na swojej stronie internetowej dokument zawierający często zadawane pytania wraz z odpowiedziami zatytułowany "Praktyczne informacje na temat wdrażania wytycznych", mający na celu uzupełnienie wytycznych oraz dostarczenie łączącym się stronom i osobom trzecim praktycznych informacji dotyczących stosowania art. 22 rozporządzenia w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw. W związku z rozwojem wypadków opisanym w niniejszym komunikacie dokument ten zostaje usunięty ze strony internetowej.
6 Sprawa M.10188 - Illumina/GRAIL, decyzje Komisji z dnia 19 kwietnia 2021 r. przyjęte na podstawie art. 22 ust. 1 rozporządzenia Rady nr 139/2004 i art. 57 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym: C(2021) 2847 final, skierowana do Francji; C(2021) 2849 final, skierowana do Belgii; C(2021) 2848 final, skierowana do Grecji; C(2021) 2854 final, skierowana do Islandii; C(2021) 2855 final, skierowana do Niderlandów; C(2021) 2851 final, skierowana do Norwegii oraz decyzja w sprawie sprostowania z dnia 20 kwietnia 2021 r., C(2021) 2894 final, skierowana do Islandii.
7 Sprawa ta doprowadziła do przyjęcia szeregu decyzji Komisji, a mianowicie (i) decyzji przyjętej w dniu 22 lipca 2021 r. w sprawie wszczęcia drugiego etapu dochodzenia w sprawie planowanego nabycia GRAIL przez Illumina (sprawa M.10188), (ii) decyzji przyjętej w dniu 6 września 2022 r. zakazującej nabywania GRAIL przez Illumina (sprawa M.10188), (iii) dwóch decyzji w sprawie środków tymczasowych przyjętych w dniu 29 października 2021 r. w sprawie (M.10493) i w dniu 28 października 2022 r. (sprawa M.10938), (iv) decyzji przyjętej w dniu 12 października 2023 r. nakazującej zastosowanie środków naprawczych zobowiązujących Illumina do wycofania się z przejęcia GRAIL (sprawa M.10939) oraz (v) decyzji przyjętej w dniu 12 lipca 2023 r. nakładającej grzywnę na Illumina i GRAIL za dokonanie połączenia przed zatwierdzeniem przez Komisję (sprawa M.10483). Decyzje te zostały wycofane.
8 Sprawa T-227/21, Illumina/Komisja, ECLI:EU:T:2022:447.
9 Sprawy połączone C-611/22 P i C-625/22 P, Illumina i Grail/Komisja, ECLI:EU:C:2024:677.
