(C/2024/7104)(Dz.U.UE C z dnia 5 grudnia 2024 r.)
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat przedmiotowego środka pomocy w terminie jednego miesiąca od daty publikacji na adres Urzędu Nadzoru EFTA:
EFTA Surveillance Authority
Registry
Avenue des Arts 19H
1000 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
registry@eftasurv.int
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom norweskim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
Streszczenie
Procedura
7 lutego 2023 r. Urzędu Nadzoru EFTA ("ESA") otrzymał formalną skargę zawierającą zarzut, że przedsiębiorstwo Bane NOR SF ("Bane NOR") otrzymywało niezgodną z prawem pomoc państwa poprzez wykorzystanie państwowych zasobów finansowych przeznaczonych na realizację jego misji publicznej na dofinansowanie swojej działalności komercyjnej.
6 czerwca 2023 r., 1 września 2023 r. i 12 stycznia 2024 r. skarżący złożył dodatkowe uwagi. Skarżący wzmocnił swoją pierwotną skargę i rozszerzył ją na domniemaną pomoc otrzymaną przez kontrahentów Bane NOR, którym miano zaoferować warunki korzystniejsze niż warunki rynkowe.
Opis środka(-ów)
Bane NOR jest operatorem infrastruktury kolejowej w Norwegii. Jest to przedsiębiorstwo państwowe, a jego główną funkcją jest zarządzanie różnymi zadaniami operacyjnymi dotyczącymi infrastruktury kolejowej.
Oprócz działalności w branży kolejowej Bane NOR oferuje stronom trzecim dostęp do swojej sieci światłowodowej, w szczególności dostęp do infrastruktury fizycznej (pasywnej) i światłowodu ciemnego. Bane NOR jest właścicielem infrastruktury światłowodowej wzdłuż sieci kolejowej, co ma kluczowe znaczenie dla dobrego i bezpiecznego funkcjonowania przewozów kolejowych. Bane NOR oferuje stronom trzecim nadwyżkę przepustowości swojej sieci światłowodowej.
Ponadto Bane NOR zawarło porozumienia umowne ze stronami trzecimi, w ramach których wnosiły one wkład w część kosztów budowy i utrzymania infrastruktury światłowodowej ("umowy dotyczące budowy i eksploatacji") albo udostępniały one swoje światłowodowe zdolności przesyłowe w zmian za zdolności Bane NOR ("umowy SWAP").
Skarga dotyczyła dwóch następujących środków, które zostały wstępnie ocenione w decyzji.
1. Domniemana pomoc na rzecz Bane NOR poprzez korzystanie z finansowania państwowego przeznaczonego na jego misję publiczną do subsydiowania skrośnego działalności gospodarczej, a mianowicie komercyjnego udostępniania infrastruktury pasywnej i światłowodów ciemnych ("środek 1").
2. Domniemana pomoc na rzecz kontrahentów Bane NOR poprzez warunki korzystniejsze niż warunki rynkowe zawarte w szeregu umów dotyczących budowy i eksploatacji, a także umów SWAP ("środek/środki 2").
Wstępna ocena pomocy państwa
Wprowadzenie
Aby dany środek mógł zostać uznany za pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG, musi dojść do łącznego spełnienia następujących warunków: (i) beneficjent musi być przedsiębiorstwem (tj. prowadzić działalność gospodarczą); (ii) środek musi być przyznany przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych; (iii) musi przynosić korzyść; (iv) musi sprzyjać niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów (selektywność); oraz (v) musi zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem i wpływać na wymianę handlową w obrębie EOG.
Pojęcie przedsiębiorstwa i działalności gospodarczej
Władze norweskie twierdzą, że przedsiębiorstwo Bane NOR nie prowadzi działalności gospodarczej, zapewniając dostęp do swojej infrastruktury światłowodowej. Wynika to z faktu, że zapewnienie dostępu zarówno do infrastruktury pasywnej, jak i światłowodu ciemnego jest ściśle związane z misją publiczną Bane NOR jako zarządcy infrastruktury kolejowej, a zatem ma charakter niegospodarczy.
W swojej decyzji w odniesieniu do środka 1 ESA wstępnie stwierdził, że zapewnianie połączeń światłowodowych przez Bane NOR jest działalnością gospodarczą, a zatem Bane NOR stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
W odniesieniu do środka/środków 2 ESA ma wątpliwości, czy wszystkie strony umów SWAP oraz umów dotyczących budowy i eksploatacji zawartych z Bane NOR prowadzą działalność gospodarczą
Możliwość przypisania środków państwu i istnienie zasobów państwowych
Władze norweskie twierdzą, że środka 1 nie można przypisać państwu norweskiemu, ponieważ Bane NOR posiada niezależność w podejmowaniu decyzji.
W swojej decyzji ESA wyraża wątpliwości co do tego, czy środek 1 i środek/środki 2 można przypisać państwu norweskiemu, ponieważ Bane NOR samo jest organem publicznym lub ponieważ w przyjęcie środka zaangażowany był organ publiczny.
Ponadto ESA wstępnie stwierdził, że zarówno w przypadku środka 1, jak i środka/środków 2 korzyść zostałaby przyznana przy użyciu zasobów państwowych.
Przyznanie korzyści
Pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG nie obejmuje środka przyznanego przedsiębiorstwu przy użyciu zasobów państwowych, jeżeli przedsiębiorstwo to mogłoby uzyskać taką samą korzyść w okolicznościach odpowiadających normalnym warunkom rynkowym. Oceny warunków, na jakich przyznano taką korzyść, dokonuje się przez zastosowanie testu prywatnego inwestora.
W swojej decyzji, na podstawie dostępnych informacji, ESA wyraża wątpliwości i nie może wykluczyć, że środek 1 przyniósł korzyść Bane NOR w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG. ESA doszedł do tego samego wniosku również w odniesieniu do korzyści uzyskanej przez kontrahentów Bane NOR w odniesieniu do środka/środków 2.
Selektywność
Jedynie te środki pomocy, które przyznają korzyść w sposób selektywny niektórym przedsiębiorstwom, kategoriom przedsiębiorstw lub niektórym sektorom gospodarki, mogą zostać uznane za niezgodne z prawem zgodnie z art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
W swojej decyzji ESA wstępnie stwierdził, że zarówno środek 1, jak i środek/środki 2 przynoszą korzyści określonym przedsiębiorstwom, a zatem są selektywne w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
Wpływ na wymianę handlową i zakłócenie konkurencji
Aby środek stanowił pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG, musi on zakłócać konkurencję i wpływać na wymianę handlową między Umawiającymi się Stronami Porozumienia EOG.
W swojej decyzji ESA wstępnie stwierdził, że zarówno środek 1, jak i środek/środki 2 zakłócają konkurencję i wpływają na wymianę handlową wewnątrz EOG, ponieważ wzmacniają pozycję konkurencyjną poszczególnych przedsiębiorstw.
Wstępny wniosek dotyczący istnienia pomocy państwa
Na podstawie powyższych rozważań ESA nie może wykluczyć, że środek 1 i środek/środki 2 stanowią pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
Ocena zgodności
Władze norweskie nie przedstawiły żadnych argumentów uzasadniających, dlaczego - gdyby środki te stanowiły pomoc państwa - należałoby uznać je za zgodne z funkcjonowaniem Porozumienia EOG. ESA również nie stwierdził żadnych wyraźnych podstaw zgodności.
W związku z tym, jeżeli środki stanowią pomoc państwa, ESA ma wątpliwości co do ich zgodności z funkcjonowaniem Porozumienia EOG.
