(Sprawa C-236/23 1 , Matmut)(Odesłanie prejudycjalne - Obowiązkowe ubezpieczenie w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych - Dyrektywa 2009/103/WE - Artykuły 3 i 13 - Umowa ubezpieczenia zawarta na podstawie umyślnego fałszywego oświadczenia dotyczącego głównego kierowcy - Uregulowanie krajowe uznające, że wobec "poszkodowanego pasażera", który jest również ubezpieczającym, można powołać się na nieważność umowy ubezpieczenia wynikającą z umyślnego złożenia przez niego fałszywego oświadczenia w chwili zawarcia umowy - Nadużycie prawa - Powództwo przeciwko ubezpieczającemu zmierzające do pociągnięcia go do odpowiedzialności z tytułu umyślnego fałszywego oświadczenia)
(C/2024/6390)
Język postępowania: francuski
(Dz.U.UE C z dnia 4 listopada 2024 r.)
Sąd odsyłający
Cour de cassation
Strony w postępowaniu głównym
Strona powodowa: Mutuelle assurance des travailleurs mutualistes (Matmut)
Strona pozwana: TN, MAAF assurances SA, Fonds de garantie des assurances obligatoires de dommages (FGAO), PQ
Sentencja
Artykuł 3 akapit pierwszy i art. 13 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności
należy interpretować w ten sposób, że:
stoją one na przeszkodzie - chyba że sąd odsyłający stwierdzi istnienie nadużycia prawa - uregulowaniu krajowemu, które pozwala, po pierwsze, powołać się wobec pasażera pojazdu, który uczestniczył w wypadku drogowym, będącego poszkodowanym w tym wypadku, jeżeli jest on również ubezpieczającym, na nieważność umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wynikającą z fałszywego oświadczenia tego ubezpieczającego złożonego przy zawarciu tej umowy, co do tożsamości głównego kierowcy danego pojazdu, oraz po drugie, ubezpieczycielowi, w przypadku gdy na taką nieważność nie można się faktycznie powołać wobec takiego "poszkodowanego pasażera", na uzyskanie zwrotu całości kwot, które ubezpieczyciel wypłacił temu pasażerowi w wykonaniu umowy ubezpieczenia, w drodze powództwa wytoczonego przeciwko temu pasażerowi, opartego na jego winie umyślnej przy zawarciu tej umowy, ponieważ taki zwrot prowadziłby do pozbawienia przepisów tej dyrektywy wszelkiej skuteczności (effet utile), ograniczając w sposób nieproporcjonalny prawo poszkodowanego do uzyskania odszkodowania z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych.
