1. Informacje podstawoweRozporządzenie w sprawie europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych (rozporządzenie w sprawie EMSWe) 1 opiera się na istniejącej sieci morskich krajowych pojedynczych punktów kontaktowych (MNSW) i ustanawia wspólne interoperacyjne środowisko przekazywania informacji ze statków na ląd podczas zawinięcia do portu. Rozporządzenie upoważnia Komisję do sporządzenia znormalizowanego zbioru danych obejmującego wszystkie obowiązki sprawozdawcze oraz do opracowania i utrzymania wspólnych interfejsów i usług dla MNSW. Będzie ono stosowane od dnia 15 sierpnia 2025 r. Przedmiotowy wieloletni plan wdrażania jest aktualizowany corocznie zgodnie z art. 19 rozporządzenia w sprawie EMSWe po odpowiednich konsultacjach z ekspertami krajowymi. Pierwsza wersja niniejszego dokumentu została przyjęta przez Komisję w 2021 r 2 ., a następnie zaktualizowana w roku 2023 3 .
2. Architektura IT EMSWe
EMSWe to zdecentralizowane środowisko oparte na sieci MNSW. Każdy z MNSW zapewnia: (i) moduł zharmonizowanego interfejsu sprawozdawczości (RIM) do komunikacji między systemami; oraz (ii) graficzny interfejs użytkownika (GUI) do komunikacji między użytkownikami a systemami w zakresie obowiązków sprawozdawczych podmiotów zgłaszających. Środowisko to uzupełniają wspólne usługi, takie jak: (i) system rejestru użytkowników EMSWe i zarządzania dostępem (URAM); (ii) wspólne bazy danych; oraz (iii) wspólna usługa adresowania (CAS).
Architektura wysokiego szczebla EMSWe wokół jednego MNSW
grafika
Powyższa ilustracja przedstawia architekturę wysokiego szczebla EMSWe z perspektywy państwa członkowskiego, w tym interakcje MNSW z podmiotami zgłaszającymi, instytucjami świadczącymi usługi w zakresie danych i systemami organów władzy państw członkowskich.
Poniżej wymieniono elementy składowe:
| Składnik |
Opis |
Artykuły |
| 1 |
MNSW |
Art. 2 ust. 3 |
| 2 |
GUI |
Art. 2 ust. 9, art. 6 ust. 4 |
| 3 |
RIM |
Art. 2 ust. 4, art. 6 ust. 1 |
| 4 |
URAM |
Art. 12 ust. 1, 2, 3 |
| 5 |
CAS |
Art. 2 ust. 10 |
| 6 |
Baza danych statków europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych (ESD) |
Art. 14 |
| 7 |
Wspólna baza danych dotyczących lokalizacji |
Art. 15 |
| 8 |
Wspólna baza danych dotyczących towarów niebezpiecznych |
Art. 16 |
| 9 |
Wspólna baza danych dotyczących bezpieczeństwa i higieny na statkach |
Art. 17 |
| 10 |
SafeSeaNet (krajowa sieć SafeSeaNet i centralny system SafeSeaNet) |
Art. 8 ust. 4 |
3. Przyjęcie prawa wtórnego
Do tej pory Komisja przyjęła następujące akty wtórne:
- Rozporządzenie delegowane (UE) 2023/205 4 ustanawiające zbiór danych EMSWe;
- Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2023/204 5 zawierające pierwszy zestaw specyfikacji i przepisów dotyczących zharmonizowanych aspektów MNSW oraz trzech wspólnych baz danych w ramach EMSWe 6 .
- Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2023/2790 7 ustanawiające specyfikacje RIM i systemu URAM.
Te trzy akty wtórne miały zostać przyjęte do dnia 15 sierpnia 2021 r. Jednak ze względu na szereg czynników, takich jak pandemia COVID-19 i większa złożoność techniczna wymagająca szeroko zakrojonych konsultacji z ekspertami z państw członkowskich, termin ten okazał się zbyt ambitny. W związku z tym ostatni akt został przyjęty w dniu 14 grudnia 2023 r. Niemniej jednak, aby przyspieszyć wdrażanie rozporządzenia w sprawie EMSWe, Komisja, z pomocą Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA) i w ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i branżą, rozpoczęła przygotowywanie głównych wspólnych komponentów (RIM i URAM) oraz przewodnika wdrażania komunikatów (MIG) przed przyjęciem wspomnianego powyżej prawa wtórnego (szczegółowe informacje znajdują się w rozdziale 5).
Plany dotyczące innych aktów wtórnych są następujące:
- aktualizacja zbioru danych EMSWe 8 (planowana na 2024 r.);
- określenie specyfikacji CAS (planowane na 2025 r.);
- określenie specyfikacji wspólnej bazy danych dotyczącej bezpieczeństwa i higieny na statkach (planowane na 2025 r.);
- sporządzenie wykazu istotnych informacji, które należy ponownie wykorzystać i udostępnić na potrzeby kolejnego zawinięcia do portu (do ustalenia) 9 .
4. Strategia zaangażowania zainteresowanych stron
Aby zapewnić przejrzyste i uprzednie konsultacje z ekspertami z państw członkowskich i środowiskiem biznesowym, w 2023 r. Komisja powołała grupę ekspertów, tj. grupę koordynacyjną ds. europejskich morskich pojedynczych punktów kontaktowych (ECG). Członkowie ECG są krajowymi koordynatorami ds. EMSWe, jak określono w art. 18 rozporządzenia w sprawie EMSWe. Główne stowarzyszenia branżowe są również zapraszane do udziału w pracach grupy w charakterze obserwatorów. Ta grupa ekspertów spotyka się regularnie i umożliwia Komisji monitorowanie rozwoju sytuacji i omawianie postępów. Jest ona również dla państw członkowskich forum wymiany najlepszych praktyk.
Ponieważ rozporządzenie EMSWe obejmuje kilka formalności celnych związanych z wejściem i wyjściem, Komisja również konsultuje się często z odpowiednimi grupami ekspertów ds. ceł, takimi jak Grupa Koordynacyjna ds. Elektronicznych Systemów Celnych lub Grupa ds. Operacji Celnych (zarządzanymi przez DG TAXUD). Komisja konsultuje się z tymi grupami ekspertów ds. ceł w ramach wspólnych posiedzeń.
Aby zapewnić ciągłość wzajemnych połączeń i interoperacyjności między EMSWe a unijnym systemem wymiany informacji morskich (SafeSeaNet), Komisja powiadamia również grupę sterującą wysokiego szczebla ds. zarządzania cyfrowym systemem morskim i usługami morskimi, która ma uprawnienia do wprowadzania wszelkich zmian w systemie SafeSeaNet.
5. Harmonogram opracowywania i testowania wspólnych komponentów i usług
Moduł interfejsu sprawozdawczości (RIM)
Po wydaniu wersji 1.0 w sierpniu 2022 r. w grudniu 2023 r. opublikowano zaktualizowaną wersję 3.0 RIM. Ta zaktualizowana wersja 3.0 zawierała dodatkowe funkcje i zapewniała zgodność ze specyfikacjami RIM zawartymi w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2023/2790. Cała dokumentacja wymagana do włączenia do MNSW została udostępniona państwom członkowskim. Państwa członkowskie, przy wsparciu Komisji, powinny w pierwszej kolejności przeprowadzić badania zgodności w celu sprawdzenia, czy RIM został prawidłowo zintegrowany z MNSW. Następnie powinny przeprowadzić testy i zapewnić niezbędną integrację z innymi zainteresowanymi organami. Potem, wraz z zainteresowanymi stronami z branży, powinny one testować połączenia i procesy swoich całych MNSW.
Aby uzupełnić funkcjonowanie RIM, EMSA - w ścisłejwspółpracy z Komisją, sektorem żeglugi i państwami członkowskimi - opracowała MIG i udostępniła go państwom członkowskim w grudniu 2023 r. MIG opisuje komunikaty (formalności i odpowiedzi), które mają być wymieniane między nadawcami a MNSW za pośrednictwem RIM, zgodnie z wymogami art. 2 rozporządzenia wykonawczego (UE) 2023/2790. Od tego czasu EMSA dopracowała MIG i opracowuje techniczne przedstawienie formalności i odpowiedzi MIG (pliki definiujące strukturę XML - XSD). Oczekuje się, że pod koniec III kwartału 2024 r. Komisja, we współpracy z EMSA, opublikuje również MIG ze specyfikacjami technicznymi komunikatów dla branży i będzie go regularnie utrzymywać.
System rejestru użytkowników i zarządzania dostępem (URAM) europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych
Wraz z RIM w grudniu 2023 r. Komisja utworzyła i udostępniła wspólny system rejestru użytkowników i zarządzania dostępem (URAM), aby ułatwić uwierzytelnianie nadawców (zgłaszających i dostawców usług w zakresie danych), którzy łączą się z RIM państwa członkowskiego. Centralne usługi URAM zostały udostępnione państwom członkowskim w środowisku badania zgodności w celu przeprowadzenia testów integracji połączeń i interakcji między ich RIM a usługami URAM. Państwa członkowskie będą zarządzać uwierzytelnianiem w swoim GUI zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 910/2014 w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym (rozporządzenie eIDAS) 10 .
Wspólna usługa adresowania (CAS)
Specyfikacje dotyczące CAS wymagane na mocy art. 13 ust. 2 rozporządzenia EMSWe mają zostać przyjęte orientacyjnie do końca 2024 r. Oczekuje się, że opracowywanie tej usługi rozpocznie się po pełnym wdrożeniu RIM.
Bazy danych
Zgodnie z planem EMSA opracowuje obecnie bazę danych dotyczących statków EMSWe, wspólną bazę danych dotyczących lokalizacji i wspólną bazę danych dotyczących towarów niebezpiecznych. W maju 2024 r. EMSA sfinalizowała i udostępniła publicznie przewodnik dotyczący interfejsu systemowego (SIG) - jest to przewodnik dotyczący wszystkich trzech baz danych 11 . Oczekuje się, że realizacja baz danych zostanie zakończona pod koniec III kwartału 2024 r., kiedy to EMSA będzie gotowa do przeprowadzenia prób rozruchowych wspólnie z państwami członkowskimi.
Jeżeli chodzi o bazę danych dotyczących bezpieczeństwa i higieny na statkach, jej wdrażanie jest nadal na etapie planowania, a prace nad opracowaniem jej specyfikacji rozpoczną się orientacyjnie w 2025 r. Po udostępnieniu przedmiotowa baza danych będzie wykorzystywana przez właściwe organy ds. zdrowia państw członkowskich w celu wymiany danych między nimi na zapleczu MNSW.
Szczegółowy harmonogram
| Wspólne komponenty i usługi |
Status |
Poziom bazowy |
| 2024 |
2025 |
2026 |
| III kw. |
IV kw. |
I kw. |
II kw. |
III kw. |
IV kw. |
I kw. |
II kw. |
III kw. |
IV kw. |
| RIM |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| RIM v2.0 z walidacją nadawcy |
zakończono |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| RIM v3.0 z walidacją syntaktyczną (1) |
zakończono |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| RIM v3.1 z wzmocnioną walidacją semantyczną |
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| MIG v1.0 i struktury komunikatów |
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (*)Integracja i testowanie przez państwa członkowskie |
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
| URAM |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Centralna usługa uwierzytelniania |
zakończono |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Centralny rejestr |
zakończono |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (*)Integracja z systemami RIM państw członkowskich (2) |
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
| CAS |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Tworzenie węzłów centralnych |
|
|
X |
X |
|
|
|
|
|
|
|
| (*)Integracja i testowanie przez państwa członkowskie |
|
|
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
| Baza danych statków europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych (ESD) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Zbiór danych referencyjnych i SIG |
zakończono |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Opracowanie centralnej bazy danych |
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (*)Integracja z systemami państw członkowskich |
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
| Wspólne komponenty i usługi |
Status |
Poziom bazowy |
| 2024 |
2025 |
2026 |
| III kw. |
IV kw. |
I kw. |
II kw. |
III kw. |
IV kw. |
I kw. |
II kw. |
III kw. |
IV kw. |
|
Próby rozruchowe |
|
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
| Wspólna baza danych dotyczących lokalizacji |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Zbiór danych referencyjnych i SIG |
zakończono |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Opracowanie centralnej bazy danych |
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (*)Integracja z systemami państw członkowskich |
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
|
Próby rozruchowe |
|
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
| Wspólna baza danych dotyczących towarów niebezpiecznych |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Zbiór danych referencyjnych i SIG |
zakończono |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Opracowanie centralnej bazy danych |
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| (*)Integracja z systemami państw członkowskich |
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
|
Próby rozruchowe |
|
|
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
X |
|
(*) Działania związane z integracją i badaniami zgodności wspólnych komponentów i usług centralnych zależą od dostępności i planowania krajowego każdego państwa członkowskiego. (1) RIM opracowany ściśle według specyfikacji RIM.
(2) Centralne usługi URAM będą dostępne podczas testów odbiorczych w trakcie włączania do RIM państw członkowskich. Po
przeprowadzeniu testów usługi URAM będą dostępne w środowisku produkcyjnym.
|
6. Zastosowanie rozporządzenia
Komisja poczyniła postępy w pracach zgodnie z aktualizacją wieloletniego planu wdrażania z 2023 r. 12 , w szczególności w trzech obszarach: (i) przyjęcie specyfikacji RIM i URAM; (ii) wydanie wersji 3.0 RIM; oraz (iii) dostępność usług URAM umożliwiająca rozpoczęcie wdrażania na szczeblu krajowym.
Ze strony Komisji od drugiej połowy 2024 r. dostępne są badania wspólnych komponentów i usług centralnych (z wyłączeniem tymczasowo wspólnej bazy danych dotyczących bezpieczeństwa i higieny na statkach i CAS) z systemami państw członkowskich, które będą przeprowadzane w zależności od dostępności i gotowości państw członkowskich.
Ze strony państw członkowskich, chociaż niektóre państwa członkowskie stopniowo rozpoczęły działania wdrożeniowe, za które odpowiadają, inne robią wolniejsze postępy niż pierwotnie planowano, jeżeli uwzględni się również opisane powyżej opóźnienia. Oczekuje się, że wdrażanie nie będzie zsynchronizowane między państwami członkowskimi i będzie miało miejsce orientacyjnie w okresie do 18 miesięcy od daty rozpoczęcia stosowania określonej w rozporządzeniu w sprawie EMSWe na dzień 15 sierpnia 2025 r. Komisja będzie nadal monitorować wdrażanie rozporządzenia, wykorzystując ankiety i ścisłą współpracę z koordynatorami krajowymi. Komisja będzie również wspierać państwa członkowskie na poziomie technicznym i biznesowym w celu zapewnienia prawidłowego i szybkiego zintegrowania i testowania wspólnych komponentów i usług centralnych we wszystkich MNSW.
1 Dz.U. L 198 z 25.7.2019, s. 64.
2 Dz.U. C 299 z 27.7.2021, s. 3.
3 Dz.U. C, C/2023/100, 6.10.2023.
4 Dz.U. L 33 z 3.2.2023, s. 24.
5 Dz.U. L 33 z 3.2.2023, s. 1.
6 Wzory arkuszy kalkulacyjnych, o których mowa w załączniku I do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2023/204, są opracowywane przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA) i zostaną udostępnione orientacyjnie do III kwartału 2024 r.
7 Dz.U. L, 2023/2790, 18.12.2023.
8 Komisja regularnie aktualizuje zbiór danych EMSWe zgodnie z art. 3 ust. 3, korzystając z pomocy technicznej EMSA.
9 EMSA przeprowadzi studium wykonalności w celu zidentyfikowania elementów danych na potrzeby ewentualnego ponownego wykorzystywania, z uwzględnieniem wszelkich ograniczeń i warunków nałożonych przez podstawowe prawodawstwo i przepisy dotyczące ochrony danych osobowych i szczególnie chronionych danych handlowych. Po określeniu tych danych konieczne może być zmodernizowanie systemu SafeSeaNet, jego mechanizmów i interfejsów wymiany danych (w tym niezbędnych środków bezpieczeństwa i dokumentacji), aby umożliwić szersze ponowne wykorzystywanie i wymianę danych między MNSW.
10 Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 73.
12 Dz.U. C, C/2023/100, 6.10.2023.
