SPIS TREŚCIWażna uwaga
Wprowadzenie
Wytyczne dotyczące wypełniania szablonu
Instrukcje ogólne
Instrukcje szczegółowe
Załącznik A - Numeracja kolumn szablonu
Załącznik B - Wykaz 8- i 4-cyfrowych kodów zgodnych z klasyfikacją czynników materialnych ESAW, które obejmują kategorie maszyn lub produktów powiązanych uwzględnionych w załączniku I do rozporządzenia.14
WAŻNA UWAGA
Celem niniejszego dokumentu, którego podstawą jest art. 6 ust. 10 akapit drugi rozporządzenia (UE) 2023/1230 w sprawie maszyn 1 ("rozporządzenie"), jest udzielenie wytycznych tylko w kwestiach związanych z gromadzeniem danych i informacji, o których mowa w art. 6 ust. 5 lit. a)-d) tego rozporządzenia, oraz w sprawie wypełniania standardowego szablonu, który określono w załączniku do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2024/1922 2 ("szablon").
Niniejszy dokument skierowany jest do państw członkowskich, ale dotyczy on również państw trzecich, tj. państw niebędących członkami Unii Europejskiej (UE), które zawarły z UE umowę o rozszerzeniu zakresu stosowania przepisów rozporządzenia na te państwa. Odniesienia do "państw członkowskich" lub "UE", które zawarto w niniejszym dokumencie, należy zatem rozumieć również jako odniesienia do wspomnianych państw trzecich.
Niniejszy dokument ma służyć wyłącznie jako zbiór wytycznych. Jedynie przepisy unijnego aktu harmonizującego mają moc prawną.
Wiążąca wykładnia przepisów unijnych leży w wyłącznej kompetencji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Poglądy przedstawione w tym dokumencie nie mogą przesądzać o stanowisku, jakie Komisja może zająć przed Trybunałem Sprawiedliwości.
Niniejszy dokument odzwierciedla prawodawstwo obowiązujące w momencie sporządzania niniejszego dokumentu, a proponowane wytyczne mogą być modyfikowane w późniejszym terminie.
WPROWADZENIE
Rozporządzenie weszło w życie 19 lipca 2023 r., przy czym będzie miało zastosowanie od 20 stycznia 2027 r. Określono w nim wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczące projektowania i wytwarzania maszyn, produktów powiązanych i maszyn nieukończonych, aby umożliwić ich udostępnianie na rynku UE lub oddawanie do użytku w UE, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. Z dniem 20 stycznia 2027 r. rozporządzenie uchyli również i zastąpi dyrektywę 2006/42/WE 3 .
Zgodnie z art. 6 ust. 10 akapit pierwszy rozporządzenia Komisja ma zapewnić standardowy szablon na potrzeby gromadzenia przez państwa członkowskie danych i informacji, o których mowa w art. 6 ust. 5 lit. a)-d) tego rozporządzenia, w tym informacji, o których mowa w art. 6 ust. 9 rozporządzenia. Taki standardowy szablon ma zapewnić jednolite warunki na potrzeby gromadzenia danych i informacji do celów dodania kategorii maszyn lub produktów powiązanych do załącznika I do tego rozporządzenia lub wycofania kategorii maszyn lub produktów powiązanych z tego załącznika.
Stosowany obecnie standardowy szablon określono w załączniku do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2024/1922 ("szablon").
Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 10 akapit drugi rozporządzenia Komisja wydaje wytyczne dla państw członkowskich dotyczące gromadzenia i przekazywania porównywalnych wysokiej jakości danych i wysokiej jakości informacji. Celem niniejszego dokumentu jest sformułowanie wytycznych dla państw członkowskich zgodnie z art. 6 ust. 10 akapit drugi rozporządzenia.
WYTYCZNE DOTYCZĄCE WYPEŁNIANIA SZABLONU
Instrukcje ogólne
Zgodnie z art. 6 ust. 9 rozporządzenia szablon należy wypełnić i przedłożyć do 20 lipca 2025 r., a następnie co pięć lat.
Szablon przedłożony w danym roku (Y) obejmuje dane i informacje dotyczące okresu pięciu lat, jak wskazano w odpowiednich kolumnach szablonu.
W kontekście szablonu:
Y-2 (rok złożenia sprawozdania minus 2): obejmuje drugi rok kalendarzowy, od 1 stycznia do 31 grudnia, poprzedzający rok złożenia sprawozdania;
Y-3 (rok złożenia sprawozdania minus 3): obejmuje trzeci rok kalendarzowy (od 1 stycznia do 31 grudnia) poprzedzający rok złożenia sprawozdania;
Y-4 (rok złożenia sprawozdania minus 4): obejmuje czwarty rok kalendarzowy (od 1 stycznia do 31 grudnia) poprzedzający rok złożenia sprawozdania;
Y-5 (rok złożenia sprawozdania minus 5): obejmuje piąty rok kalendarzowy (od 1 stycznia do 31 grudnia) poprzedzający rok złożenia sprawozdania;
Y-6 (rok złożenia sprawozdania minus 6): obejmuje szósty rok kalendarzowy (od 1 stycznia do 31 grudnia) poprzedzający rok złożenia sprawozdania;
Przepisy UE dotyczące maszyn oznaczają: rozporządzenie lub dyrektywę 2006/42/WE lub przepisy UE dotyczące maszyn, które miały zastosowanie przed wejściem w życie dyrektywy 2006/42/WE.
Zaleca się, aby wypełnić szablon w języku angielskim.
Każde państwo członkowskie powinno wypełnić i przedłożyć tylko jeden szablon, w formacie programu Excel, zamieszczając w nim wszystkie dane dotyczące tego państwa członkowskiego.
Szablon można przedłożyć drogą elektroniczną za pośrednictwem odpowiedniej funkcyjnej skrzynki pocztowej.
Instrukcje szczegółowe
Górna część szablonu (od lewej do prawej)
- Rok ("Y") złożenia sprawozdania [pole zawierające liczbę całkowitą]
W tym polu należy podać rok kalendarzowy, w którym państwo członkowskie przedkłada Komisji wypełniony szablon.
- Państwo członkowskie [pole tekstowe, maks. 10 słów]
W tym polu należy podać nazwę państwa przekazującego dane i informacje.
Tabela główna szablonu (od lewej do prawej)
Załącznik A do niniejszych wytycznych zawiera ponumerowane kolumny, aby ułatwić odczytywanie ich kolejności.
- Kolumna pierwsza (1): Kategoria w załączniku I do rozporządzenia [do wyboru po przewinięciu w dół]
Słowo "kategoria" odnosi się do kategorii maszyn i produktów powiązanych, które wymieniono w załączniku I do rozporządzenia w momencie przedłożenia szablonu Komisji (w kolumnie pierwszej: "Tak") lub do innych kategorii, które według państw członkowskich należy potencjalnie włączyć do tego załącznika (w kolumnie pierwszej: "Nie").
Wszystkie dane i informacje w kolejnych kolumnach (od drugiej do trzydziestej dziewiątej) odnoszą się do kategorii maszyny lub produktu powiązanego, zgodnie z opisem w kolumnie pierwszej.
Pola w szablonie można rozszerzyć, aby objąć dowolną liczbę dodatkowych kategorii maszyn i produktów powiązanych, które w przyszłości będzie można potencjalnie włączyć do załącznika I do rozporządzenia w drodze odpowiedniego aktu delegowanego.
W przypadku wprowadzenia zmian do załącznika I do rozporządzenia - w drodze odpowiednich aktów delegowanych - należy odpowiednio dostosować kolumnę pierwszą.
- Kolumna druga (2): Kategoria w części załącznika I do rozporządzenia [do wyboru po przewinięciu w dół]
W odniesieniu do kategorii maszyn i produktów powiązanych, które wymieniono w załączniku I do rozporządzenia (w kolumnie pierwszej: "Tak") należy wskazać, w której części załącznika je wymieniono: w części A (w kolumnie drugiej: "A") albo w części B (w kolumnie drugiej: "B").
W odniesieniu do kategorii maszyn i produktów powiązanych, których nie wymieniono w załączniku I do rozporządzenia (w kolumnie pierwszej: "Nie") należy wskazać, że informacje te nie mają zastosowania (w kolumnie drugiej: "Nie dotyczy").
W przypadku zmian w załączniku I do rozporządzenia - w drodze odpowiednich aktów delegowanych - należy odpowiednio dostosować kolumnę drugą.
- Kolumna trzecia (3): Numer kategorii (jeżeli kategorię uwzględniono w załączniku I do rozporządzenia) [do wyboru po przewinięciu w dół]
W przypadku kategorii maszyn i produktów powiązanych, które wymieniono w części A lub B załącznika I do rozporządzenia, należy podać numer przypisany każdej kategorii maszyn i produktów powiązanych w tym załączniku.
W momencie sporządzania niniejszych wytycznych w części A załącznika I zawarto sześć (6) kategorii maszyn i produktów powiązanych, a w części B załącznika I - dziewiętnaście (19) kategorii maszyn i produktów powiązanych.
W odniesieniu do kategorii maszyn i produktów powiązanych, których nie wymieniono w załączniku I do rozporządzenia (w kolumnie pierwszej: "Nie") należy wskazać, że informacje te nie mają zastosowania (w kolumnie drugiej: "Nie dotyczy").
W przypadku zmian w załączniku I do rozporządzenia - w drodze odpowiednich aktów delegowanych - należy odpowiednio dostosować kolumnę trzecią.
- Kolumna czwarta (4): Opis kategorii (jeśli nie podano kategorii w załączniku I do rozporządzenia) [pole tekstowe, maks. 100 słów]
W przypadku kategorii maszyn i produktów powiązanych, które wymieniono w części A lub B załącznika I do rozporządzenia, nie ma potrzeby wskazywania czegokolwiek w tej kolumnie, ponieważ opis danych kategorii maszyn i produktów powiązanych znajduje się w załączniku.
W odniesieniu do kategorii maszyn i produktów powiązanych, których nie wymieniono w załączniku I do rozporządzenia (w kolumnie pierwszej: "Nie" i w kolumnie drugiej: "Nie dotyczy") należy podać krótki i jasny opis każdej nowej kategorii maszyny lub produktu powiązanego, która ma zostać dodana do tego załącznika.
W przypadku zmian w załączniku I do rozporządzenia - w drodze odpowiednich aktów delegowanych - należy odpowiednio dostosować kolumnę czwartą.
- Kolumna piąta (5): Art. 6 ust. 5 lit. a) rozporządzenia: wskaźniki szkody spowodowanej w przeszłości przez maszyny lub produkty powiązane w wyniku ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem lub podczas ich racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania (Y-2 do Y-6) [pole tekstowe, maks. 500 słów]
"Wskaźniki szkody" odnoszą się do takich informacji, jak:
- charakter zagrożenia powodującego szkodę związanego z funkcją danej kategorii maszyn lub produktów powiązanych, z uwzględnieniem użytkowania zgodnie z przeznaczeniem oraz racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania;
- czas trwania narażenia na zagrożenie;
- ciężkość doznanej szkody, w tym stopień odwracalności tej szkody;
- liczba osób dotkniętych szkodą;
- inne istotne informacje.
- Kolumny od szóstej do dziesiątej (6-10): Art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia: informacje o wadach związanych z bezpieczeństwem wykrytych w trakcie nadzoru rynku oraz materiały potencjalnie dostępne w systemach informacyjnych zarządzanych przez Komisję, tj. podjęte działania naprawcze (zapewnienie zgodności), wycofanie z obrotu lub odzyskanie / Liczba sztuk maszyn lub produktów powiązanych, w których stwierdzono wady, rocznie [pole zawierające liczbę całkowitą]
Należy podać liczbę zdarzeń w danym roku, jakie wystąpiły w odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego. Jako źródła danych można wskazać wszystkie lub dowolną liczbę spośród wymienionych poniżej źródeł: system informacyjny i komunikacyjny do celów nadzoru rynku (ICSMS) i systemu wczesnego ostrzegania Safety Gate; europejską bazę danych o urazach (EU-IDB); krajowe statystyki wypadków przy pracy; grupę ds. współpracy administracyjnej w zakresie maszyn (AdCo); inne istotne źródła.
Należy wypełnić wszystkie pola. Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, w kolumnie jedenastej należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
- Kolumna jedenasta (11): Art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia: informacje o wadach związanych z bezpieczeństwem wykrytych w trakcie nadzoru rynku oraz materiały potencjalnie dostępne w systemach informacyjnych zarządzanych przez Komisję, tj. podjęte działania naprawcze (zapewnienie zgodności), wycofanie z obrotu lub odzyskanie /wyjaśnienia [pole tekstowe. maks. 500 słów]
W odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego należy przedstawić odpowiednie informacje na temat wykorzystanych źródeł danych, a także jakości i zakresu danych w podziale na źródła.
Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
W tym polu należy również podać opis głównych defektów i przyczyny stwierdzonych usterek oraz potencjalnej szkody, jaką te defekty lub usterki mogą spowodować.
- Kolumna dwunasta (12): Art. 6 ust. 5 lit. c) rozporządzenia: informacje dotyczące znanych wypadków (przy pracy i niezwiązanych z pracą) i poważnych zdarzeń potencjalnie wypadkowych, w tym charakterystykę tych wypadków lub zdarzeń potencjalnie wypadkowych (Y-2 do Y-6) [pole tekstowe. maks. 500 słów]
W tym polu należy umieścić opis charakterystyki wypadków lub zdarzeń potencjalnie wypadkowych (znanych również jako sytuacje grożące wypadkiem), obejmujący takie elementy jak:
- główne scenariusze wypadków;
- główne przyczyny wypadków;
- określenie ryzyka resztkowego podczas wypadków;
- liczba ofiar;
- inne istotne informacje.
- Kolumny od trzynastej do siedemnastej (13-17): Art. 6 ust. 5 lit. d) rozporządzenia: dane dotyczące wypadków lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanych przez maszynę lub produkt powiązany w ciągu poprzednich lat (Y-2 do Y-6)/Liczba wypadków przy pracy (śmiertelnych) rocznie [pole zawierające liczbę całkowitą]
"Wypadek przy pracy" oznacza konkretne zdarzenie, które ma miejsce w czasie pracy, prowadzi do urazu fizycznego lub psychicznego i jest spowodowane przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania.
"Wypadek śmiertelny" oznacza wypadek spowodowany przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, który to wypadek prowadzi do zgonu poszkodowanego w okresie nieprzekraczającym 1 roku od dnia wypadku.
Należy podać liczbę zdarzeń w danym roku, jakie wystąpiły w odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego. Jako źródła danych można wskazać wszystkie lub dowolną liczbę spośród wymienionych poniżej źródeł: europejską bazę danych o urazach (EU-IDB); opracowywane przez Eurostat europejskie statystyki wypadków przy pracy (ESAW); grupę ds. współpracy administracyjnej w zakresie maszyn (AdCo); inne istotne źródła.
Pole to obejmuje wszystkie rodzaje urazów, takie jak: rany i powierzchniowe zranienia; zwichnięcia, skręcenia i naciągnięcia; wstrząśnienia mózgu i obrażenia wewnętrzne, złamania kości, zatrucia i zakażenia; wstrząsy; poparzenia, oparzenia i odmrożenia; amputacje (utrata części ciała); skutki wywołane dźwiękiem, drganiami i ciśnieniem; wpływ ekstremalnych temperatur, światła i promieniowania; utonięcia i uduszenia; liczne obrażenia; urazy psychiczne.
Należy wypełnić wszystkie pola. Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, w kolumnie trzydziestej ósmej należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
Wypadki należy zgłaszać w kolumnach od trzynastej do siedemnastej oraz w odniesieniu do opisu kategorii (kolumny od pierwszej do czwartej), jeżeli:
- taka maszyna lub produkt powiązany stanowią "czynnik materialny" związany z: "czynnością wykonywaną przez poszkodowanego w chwili wypadku" (tj.: używaniem przez poszkodowanego narzędzia, przedmiotu lub instrumentu, gdy miał miejsce wypadek, tuż przed wypadkiem); lub "wydarzeniem będącym odchyleniem od stanu normalnego" (tj. gdy okoliczności wypadku odbiegały od normalnej praktyki, a maszynę lub produkt powiązany stanowiło narzędzie, przedmiot lub instrument związany z odbiegającym od normy zdarzeniem); lub "wydarzeniem powodującym uraz" (tzn. maszyna lub produkt powiązany były narzędziem, przedmiotem lub przyrządem, które spowodowały uraz fizyczny lub psychiczny ofiary; oraz
- wypadek taki można przypisać maszynie lub produktowi powiązanemu, użytkowanym zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, o ile takie racjonalnie przewidywalne niewłaściwe użytkowanie nie wiąże się z usunięciem przewidzianych przez producenta środków bezpieczeństwa, takich jak osłony ochronne; wypadek można przypisać maszynie lub powiązanemu produktowi, jeżeli:
- wynika z projektu lub wykonania maszyny lub produktu powiązanego, niezależnie od tego, czy maszyna lub produkt powiązany są zgodne z odpowiednimi normami zharmonizowanymi lub czy takie normy zharmonizowane wykazują braki pod względem możliwości domniemania zgodności z przepisami UE dotyczącymi maszyn mającymi zastosowanie w chwili wprowadzenia maszyny lub produktu powiązanego do obrotu na rynku UE, czy też nie wykazują takich braków;
- jest spowodowany błędami operatora, jeżeli dają się one racjonalnie przewidzieć lub ryzyko ich wystąpienia wzrosło w związku ze złymi warunkami ergonomicznymi;
- jest spowodowany niewłaściwą konserwacją, która wynika z niedokładnych lub niepełnych instrukcji dotyczących konserwacji.
"Czynnik materialny": opisano go w najnowszym wydaniu dokumentu Eurostatu "Podsumowanie metodyki europejskich statystyk wypadków przy pracy (ESAW)" opublikowanym na stronie internetowej Eurostatu. "Wydanie z 2013 r." jest aktualną wersją tego dokumentu 4 .
Tabela w załączniku B do niniejszego dokumentu zawiera wykaz kodów zgodnych z klasyfikacją czynników materialnych ESAW, które to kody obejmują niektóre kategorie maszyn lub produktów powiązanych uwzględnionych w załączniku I do rozporządzenia w momencie opracowywania niniejszych wytycznych. Kody wymienione w załączniku B do niniejszego dokumentu są orientacyjne i należy je stosować w sytuacji, gdy jako źródło danych wykorzystuje się rozszerzone dane krajowe zgromadzone w ramach ESAW, a opis czynnika materialnego ESAW dokładnie odpowiada danym zgłoszonym w odpowiednim wierszu szablonu. Z kodów można również korzystać w celu lepszego zrozumienia lub wyszukiwania w odpowiednich bazach danych kategorii maszyn lub produktów powiązanych, które są obecnie wymienione w załączniku I do rozporządzenia. Należy zauważyć, że obecnie w bazie danych ESAW w odniesieniu do zmiennej ESAW "czynnik materialny" nie stosuje się 8-cyfrowej klasyfikacji (stosuje się jedynie 4-cyfrową klasyfikację). Mimo że w bazie danych ESAW nie ma kodów 8-cyfrowych, kody te można wykorzystać do lepszego zrozumienia, co należy uwzględnić w powiązanych kodach 4-cyfrowych. Dane i informacje przedstawione w szablonie powinny w każdym przypadku dokładnie odnosić się do kategorii maszyny lub produktu powiązanego, zgodnie z opisem w kolumnie trzeciej lub czwartej szablonu.
- Kolumny od osiemnastej do dwudziestej drugiej (18-22): Art. 6 ust. 5 lit. d) rozporządzenia: dane dotyczące wypadków lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanych przez maszynę lub produkt powiązany w ciągu poprzednich lat (Y-2 do Y-6)/Liczba wypadków przy pracy (poważnych) rocznie [pole zawierające liczbę całkowitą]
"Wypadek przy pracy" oznacza konkretne zdarzenie, które ma miejsce w czasie pracy, prowadzi do urazu fizycznego lub psychicznego i jest spowodowane przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania.
"Poważny wypadek" oznacza wypadek, który nie spowodował zgonu osoby poszkodowanej, wywołany przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, prowadzący do trwałego lub znacznego uszczerbku na zdrowiu osoby poszkodowanej, takiego jak amputacja części ciała.
Należy podać liczbę zdarzeń w danym roku, jakie wystąpiły w odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego. Jako źródła danych można wskazać wszystkie lub dowolną liczbę spośród wymienionych poniżej źródeł: europejską bazę danych o urazach (EU-IDB); opracowywane przez Eurostat europejskie statystyki wypadków przy pracy (ESAW); grupę ds. współpracy administracyjnej w zakresie maszyn (AdCo); inne istotne źródła.
Pole to obejmuje wszystkie rodzaje urazów, takie jak: rany i powierzchniowe zranienia; zwichnięcia, skręcenia i naciągnięcia; wstrząśnienia mózgu i obrażenia wewnętrzne, złamania kości, zatrucia i zakażenia; wstrząsy; poparzenia, oparzenia i odmrożenia; amputacje (utrata części ciała); skutki wywołane dźwiękiem, drganiami i ciśnieniem; wpływ ekstremalnych temperatur, światła i promieniowania; utonięcia i uduszenia; liczne obrażenia; urazy psychiczne.
Należy wypełnić wszystkie pola. Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, w kolumnie trzydziestej ósmej należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
Wypadki należy zgłaszać w kolumnach od osiemnastej do dwudziestej drugiej oraz w odniesieniu do opisu kategorii (kolumny od pierwszej do czwartej), jeżeli:
- taka maszyna lub produkt powiązany stanowią "czynnik materialny" związany z: "czynnością wykonywaną przez poszkodowanego w chwili wypadku" (tj.: używaniem przez poszkodowanego narzędzia, przedmiotu lub instrumentu, gdy miał miejsce wypadek, tuż przed wypadkiem); lub "wydarzeniem będącym odchyleniem od stanu normalnego" (tj. gdy okoliczności wypadku odbiegały od normalnej praktyki, a maszynę lub produkt powiązany stanowiło narzędzie, przedmiot lub instrument związany z odbiegającym od normy zdarzeniem); lub "wydarzeniem powodującym uraz" (tzn. maszyna lub produkt powiązany były narzędziem, przedmiotem lub przyrządem, które spowodowały uraz fizyczny lub psychiczny ofiary; oraz
- wypadek taki można przypisać maszynie lub produktowi powiązanemu, użytkowanym zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, o ile takie racjonalnie przewidywalne niewłaściwe użytkowanie nie wiąże się z usunięciem przewidzianych przez producenta środków bezpieczeństwa, takich jak osłony ochronne; wypadek można przypisać maszynie lub powiązanemu produktowi, jeżeli:
- wynika z projektu lub wykonania maszyny lub produktu powiązanego, niezależnie od tego, czy maszyna lub produkt powiązany są zgodne z odpowiednimi normami zharmonizowanymi lub czy takie normy zharmonizowane wykazują braki pod względem możliwości domniemania zgodności z przepisami UE dotyczącymi maszyn mającymi zastosowanie w chwili wprowadzenia maszyny lub produktu powiązanego do obrotu na rynku UE, czy też nie wykazują takich braków;
- jest spowodowany błędami operatora, jeżeli dają się one racjonalnie przewidzieć lub ryzyko ich wystąpienia wzrosło w związku ze złymi warunkami ergonomicznymi;
- jest spowodowany niewłaściwą konserwacją, która wynika z niedokładnych lub niepełnych instrukcji dotyczących konserwacji.
"Czynnik materialny": opisano go w najnowszym wydaniu dokumentu Eurostatu "Podsumowanie metodyki europejskich statystyk wypadków przy pracy (ESAW)" opublikowanym na stronie internetowej Eurostatu. "Wydanie z 2013 r." jest aktualną wersją tego dokumentu 5 .
Tabela w załączniku B do niniejszego dokumentu zawiera wykaz kodów zgodnych z klasyfikacją czynników materialnych ESAW, które to kody obejmują niektóre kategorie maszyn lub produktów powiązanych uwzględnionych w załączniku I do rozporządzenia w momencie opracowywania niniejszych wytycznych. Kody wymienione w załączniku B do niniejszego dokumentu są orientacyjne i należy je stosować w sytuacji, gdy jako źródło danych wykorzystuje się rozszerzone dane krajowe zgromadzone w ramach ESAW, a opis czynnika materialnego ESAW dokładnie odpowiada danym zgłoszonym w odpowiednim wierszu szablonu. Z kodów można również korzystać w celu lepszego zrozumienia lub wyszukiwania w odpowiednich bazach danych kategorii maszyn lub produktów powiązanych, które są obecnie wymienione w załączniku I do rozporządzenia. Należy zauważyć, że obecnie w bazie danych ESAW w odniesieniu do zmiennej ESAW "czynnik materialny" nie stosuje się 8-cyfrowej klasyfikacji (stosuje się jedynie 4-cyfrową klasyfikację). Mimo że w bazie danych ESAW nie ma kodów 8-cyfrowych, kody te można wykorzystać do lepszego zrozumienia, co należy uwzględnić w powiązanych kodach 4-cyfrowych. Dane i informacje przedstawione w szablonie powinny w każdym przypadku dokładnie odnosić się do kategorii maszyny lub produktu powiązanego, zgodnie z opisem w kolumnie trzeciej lub czwartej szablonu.
- Kolumny od dwudziestej trzeciej do dwudziestej siódmej (23-27): Art. 6 ust. 5 lit. d) rozporządzenia: dane dotyczące wypadków lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanych przez maszynę lub produkt powiązany w ciągu poprzednich lat (Y-2 do Y-6)/Liczba wypadków przy pracy (innych) rocznie [pole zawierające liczbę całkowitą]
"Wypadek przy pracy" oznacza konkretne zdarzenie, które ma miejsce w czasie pracy, prowadzi do urazu fizycznego lub psychicznego i jest spowodowane przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania.
"Inny wypadek" oznacza każdy wypadek (który ani nie jest poważny, ani nie prowadzi do zgonu osoby poszkodowanej) spowodowany przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, którego następstwem jest hospitalizacja lub nieobecność w pracy trwająca co najmniej 4 dni.
Należy podać liczbę zdarzeń w danym roku, jakie wystąpiły w odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego. Jako źródła danych można wskazać wszystkie lub dowolną liczbę spośród wymienionych poniżej źródeł: europejską bazę danych o urazach (EU-IDB); opracowywane przez Eurostat europejskie statystyki wypadków przy pracy (ESAW); grupę ds. współpracy administracyjnej w zakresie maszyn (AdCo); inne istotne źródła.
Pole to obejmuje wszystkie rodzaje urazów, takie jak: rany i powierzchniowe zranienia; zwichnięcia, skręcenia i naciągnięcia; wstrząśnienia mózgu i obrażenia wewnętrzne, złamania kości, zatrucia i zakażenia; wstrząsy; poparzenia, oparzenia i odmrożenia; amputacje (utrata części ciała); skutki wywołane dźwiękiem, drganiami i ciśnieniem; wpływ ekstremalnych temperatur, światła i promieniowania; utonięcia i uduszenia; liczne obrażenia; urazy psychiczne.
Należy wypełnić wszystkie pola. Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, w kolumnie trzydziestej ósmej należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
Wypadki należy zgłaszać w kolumnach od dwudziestej trzeciej do dwudziestej siódmej oraz w odniesieniu do opisu kategorii (kolumny od pierwszej do czwartej), jeżeli:
- taka maszyna lub produkt powiązany stanowią "czynnik materialny" związany z: "czynnością wykonywaną przez poszkodowanego w chwili wypadku" (tj.: używaniem przez poszkodowanego narzędzia, przedmiotu lub instrumentu, gdy miał miejsce wypadek, tuż przed wypadkiem); lub "wydarzeniem będącym odchyleniem od stanu normalnego" (tj. gdy okoliczności wypadku odbiegały od normalnej praktyki, a maszynę lub produkt powiązany stanowiło narzędzie, przedmiot lub instrument związany z odbiegającym od normy zdarzeniem); lub "wydarzeniem powodującym uraz" (tzn. maszyna lub produkt powiązany były narzędziem, przedmiotem lub przyrządem, które spowodowały uraz fizyczny lub psychiczny ofiary; oraz
- wypadek taki można przypisać maszynie lub produktowi powiązanemu, użytkowanym zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, o ile takie racjonalnie przewidywalne niewłaściwe użytkowanie nie wiąże się z usunięciem przewidzianych przez producenta środków bezpieczeństwa, takich jak osłony ochronne; wypadek można przypisać maszynie lub powiązanemu produktowi, jeżeli:
- wynika z projektu lub wykonania maszyny lub produktu powiązanego, niezależnie od tego, czy maszyna lub produkt powiązany są zgodne z odpowiednimi normami zharmonizowanymi lub czy takie normy zharmonizowane wykazują braki pod względem możliwości domniemania zgodności z przepisami UE dotyczącymi maszyn mającymi zastosowanie w chwili wprowadzenia maszyny lub produktu powiązanego do obrotu na rynku UE, czy też nie wykazują takich braków;
- jest spowodowany błędami operatora, jeżeli dają się one racjonalnie przewidzieć lub ryzyko ich wystąpienia wzrosło w związku ze złymi warunkami ergonomicznymi;
- jest spowodowany niewłaściwą konserwacją, która wynika z niedokładnych lub niepełnych instrukcji dotyczących konserwacji.
"Czynnik materialny": opisano go w najnowszym wydaniu dokumentu Eurostatu "Podsumowanie metodyki europejskich statystyk wypadków przy pracy (ESAW)" opublikowanym na stronie internetowej Eurostatu. "Wydanie z 2013 r." jest aktualną wersją tego dokumentu 6 .
Tabela w załączniku B do niniejszego dokumentu zawiera wykaz kodów zgodnych z klasyfikacją czynników materialnych ESAW, które to kody obejmują niektóre kategorie maszyn lub produktów powiązanych uwzględnionych w załączniku I do rozporządzenia w momencie opracowywania niniejszych wytycznych. Kody wymienione w załączniku B do niniejszego dokumentu są orientacyjne i należy je stosować w sytuacji, gdy jako źródło danych wykorzystuje się rozszerzone dane krajowe zgromadzone w ramach ESAW, a opis czynnika materialnego ESAW dokładnie odpowiada danym zgłoszonym w odpowiednim wierszu szablonu. Z kodów można również korzystać w celu lepszego zrozumienia lub wyszukiwania w odpowiednich bazach danych kategorii maszyn lub produktów powiązanych, które są obecnie wymienione w załączniku I do rozporządzenia. Należy zauważyć, że obecnie w bazie danych ESAW w odniesieniu do zmiennej ESAW "czynnik materialny" nie stosuje się 8-cyfrowej klasyfikacji (stosuje się jedynie 4-cyfrową klasyfikację). Mimo że w bazie danych ESAW nie ma kodów 8-cyfrowych, kody te można wykorzystać do lepszego zrozumienia, co należy uwzględnić w powiązanych kodach 4-cyfrowych. Dane i informacje przedstawione w szablonie powinny w każdym przypadku dokładnie odnosić się do kategorii maszyny lub produktu powiązanego, zgodnie z opisem w kolumnie trzeciej lub czwartej szablonu.
- Kolumny od dwudziestej ósmej do trzydziestej drugiej (28-32): Art. 6 ust. 5 lit. d) rozporządzenia: dane dotyczące wypadków lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanych przez maszynę lub produkt powiązany w ciągu poprzednich lat (Y-2 do Y-6)/Liczba wypadków niezwiązanych z pracą (śmiertelnych) rocznie [pole zawierające liczbę całkowitą]
"Wypadek niezwiązany z pracą" oznacza konkretne zdarzenie, które ma miejsce podczas użytkowania niezwiązanego z pracą i prowadzi do urazu fizycznego lub psychicznego spowodowanego przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania.
"Wypadek śmiertelny" oznacza wypadek niezwiązany z pracą spowodowany przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, który prowadzi do zgonu poszkodowanego w okresie nieprzekraczającym jednego roku od dnia wypadku niezwiązanego z pracą.
Należy podać liczbę zdarzeń w danym roku, jakie wystąpiły w odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego. Jako źródła danych można wskazać wszystkie lub dowolną liczbę spośród wymienionych poniżej źródeł: europejską bazę danych o urazach (EU-IDB); grupę ds. współpracy administracyjnej w zakresie maszyn (AdCo); inne istotne źródła.
Pole to obejmuje wszystkie rodzaje urazów, takie jak: rany i powierzchniowe zranienia; zwichnięcia, skręcenia i naciągnięcia; wstrząśnienia mózgu i obrażenia wewnętrzne, złamania kości, zatrucia i zakażenia; wstrząsy; poparzenia, oparzenia i odmrożenia; amputacje (utrata części ciała); skutki wywołane dźwiękiem, drganiami i ciśnieniem; wpływ ekstremalnych temperatur, światła i promieniowania; utonięcia i uduszenia; liczne obrażenia; urazy psychiczne.
Pola zaznaczone na szaro obejmują kategorie maszyn lub produktów powiązanych, w odniesieniu do których nie znaleziono zastosowań niezwiązanych z pracą. W związku z tym nie należy ich wypełniać. Poza tymi polami należy wypełnić wszystkie inne pola. Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, w kolumnie trzydziestej ósmej należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
Aby można było zgłosić wypadek w odniesieniu do danej kategorii maszyny lub produktu powiązanego, konieczne jest, aby wypadek taki można było przypisać maszynie lub produktowi powiązanemu, użytkowanym zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, o ile takie racjonalnie przewidywalne niewłaściwe użytkowanie nie wiąże się z usunięciem przewidzianych przez producenta środków bezpieczeństwa, takich jak osłony ochronne. Wypadek można przypisać maszynie lub produktowi powiązanemu, jeżeli:
- wynika z projektu lub wykonania maszyny lub produktu powiązanego, niezależnie od tego, czy maszyna lub produkt powiązany są zgodne z odpowiednimi normami zharmonizowanymi lub czy takie normy zharmonizowane wykazują braki pod względem możliwości domniemania zgodności z przepisami UE dotyczącymi maszyn, mającymi zastosowanie w chwili wprowadzenia maszyny lub produktu powiązanego do obrotu na rynku UE, czy też nie wykazują takich braków;
- jest spowodowany błędami operatora, jeżeli dają się one racjonalnie przewidzieć lub ryzyko ich wystąpienia wzrosło w związku ze złymi warunkami ergonomicznymi;
- jest spowodowany niewłaściwą konserwacją, która wynika z niedokładnych lub niepełnych instrukcji dotyczących konserwacji.
- Kolumny od trzydziestej trzeciej do trzydziestej siódmej (33-37): Art. 6 ust. 5 lit. d) rozporządzenia: dane dotyczące wypadków lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanych przez maszynę lub produkt powiązany w ciągu poprzednich lat (Y-2 do Y-6)/Liczba wypadków niezwiązanych z pracą (poważnych lub innych) rocznie [pole zawierające liczbę całkowitą]
"Wypadek niezwiązany z pracą" oznacza konkretne zdarzenie, które ma miejsce podczas użytkowania niezwiązanego z pracą i prowadzi do urazu fizycznego lub psychicznego spowodowanego przez maszynę lub produkt powiązany użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania.
"Wypadek poważny lub inny wypadek" oznacza wypadek niezwiązany z pracą spowodowany przez maszynę lub produkt podobny użytkowane zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, który nie jest wypadkiem śmiertelnym.
Należy podać liczbę zdarzeń w danym roku, jakie wystąpiły w odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego. Jako źródła danych można wskazać wszystkie lub dowolną liczbę spośród wymienionych poniżej źródeł: europejską bazę danych o urazach (EU-IDB); grupę ds. współpracy administracyjnej w zakresie maszyn (AdCo); inne istotne źródła.
Pole to obejmuje wszystkie rodzaje urazów, takie jak: rany i powierzchniowe zranienia; zwichnięcia, skręcenia i naciągnięcia; wstrząśnienia mózgu i obrażenia wewnętrzne, złamania kości, zatrucia i zakażenia; wstrząsy; poparzenia, oparzenia i odmrożenia; amputacje (utrata części ciała); skutki wywołane dźwiękiem, drganiami i ciśnieniem; wpływ ekstremalnych temperatur, światła i promieniowania; utonięcia i uduszenia; liczne obrażenia; urazy psychiczne.
Pola zaznaczone na szaro obejmują kategorie maszyn lub produktów powiązanych, w odniesieniu do których nie znaleziono zastosowań niezwiązanych z pracą. W związku z tym nie należy ich wypełniać. Poza tymi polami należy wypełnić wszystkie inne pola. Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, w kolumnie trzydziestej ósmej należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
Aby można było zgłosić wypadek w kolumnie od trzydziestej trzeciej do trzydziestej siódmej oraz w odniesieniu do danej kategorii maszyny lub produktu powiązanego (kolumny pierwsza do czwartej), konieczne jest, aby taki wypadek można było przypisać maszynie lub produktowi powiązanemu użytkowanym zgodnie z przeznaczeniem, z uwzględnieniem racjonalnie przewidywalnego niewłaściwego użytkowania, o ile takie racjonalnie przewidywalne niewłaściwe użytkowanie nie wiąże się z usunięciem przewidzianych przez producenta środków bezpieczeństwa, takich jak osłony ochronne;
Wypadek można przypisać maszynie lub powiązanemu produktowi, jeżeli:
- wynika z projektu lub wykonania maszyny lub produktu powiązanego, niezależnie od tego, czy maszyna lub produkt powiązany są zgodne z odpowiednimi normami zharmonizowanymi lub czy takie normy zharmonizowane wykazują braki pod względem możliwości domniemania zgodności z przepisami UE dotyczącymi maszyn mającymi zastosowanie w chwili wprowadzenia maszyny lub produktu powiązanego do obrotu na rynku UE, czy też nie wykazują takich braków;
- jest spowodowany błędami operatora, jeżeli dają się one racjonalnie przewidzieć lub ryzyko ich wystąpienia wzrosło w związku ze złymi warunkami ergonomicznymi;
- jest spowodowany niewłaściwą konserwacją, która wynika z niedokładnych lub niepełnych instrukcji dotyczących konserwacji.
- Kolumna trzydziesta ósma (38): Art. 6 ust. 5 lit. d) rozporządzenia: dane dotyczące wypadków lub uszczerbku na zdrowiu spowodowanych przez maszynę lub produkt powiązany w ciągu poprzednich lat (Y-2 do Y-6)/Wyjaśnienia [pole tekstowe, maks. 500 słów]
W odniesieniu do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego należy przedstawić odpowiednie informacje na temat wykorzystanych źródeł danych, a także jakości i zakresu danych w podziale na źródła.
Jeżeli wskazano, że liczba zdarzeń w danym roku wynosi zero, należy wyjaśnić, czy jest to spowodowane brakiem danych, czy też niewystąpieniem zdarzeń.
W tym polu należy również podać opis głównych przyczyn usterki maszyny lub powiązanego produktu.
- Kolumna trzydziesta dziewiąta (39): Dodatkowe istotne informacje [pole tekstowe, maks. 500 słów]
Pole to może zawierać informacje (w zakresie, w jakim są dostępne i w jakim zdaniem państwa członkowskiego mogą one dodatkowo ułatwić Komisji przeprowadzanie oceny) odnoszące się do każdej kategorii maszyny lub produktu powiązanego, takie jak:
- liczba sztuk maszyn lub produktów podobnych sprzedanych na terytorium państwa członkowskiego;
- liczba pracowników sektora;
- kiedy maszynę lub produkt powiązany wprowadzono do obrotu w rynku UE;
- czy brakowało norm zharmonizowanych (oraz, w odniesieniu do rozporządzenia, wspólnych specyfikacji ustanowionych na jego podstawie), które obejmują odpowiednie zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa;
- ryzyko resztkowe, w tym ryzyko, które według producenta można ograniczyć poprzez specjalistyczne szkolenia lub stosowanie środków ochrony indywidualnej, a które to ryzyko prowadzi do powtarzających się poważnych lub śmiertelnych wypadków lub uszczerbku na zdrowiu;
- nieprawidłowe stosowanie odpowiednich norm zharmonizowanych lub wspólnych specyfikacji, w przypadku którego przeprowadzone działania w zakresie nadzoru rynku nie doprowadziły w rozsądnym czasie do znacznej poprawy sytuacji na rynku;
- niepewność istniejących, związanych z nowymi technologiami metod oceny ryzyka;
- zgodność - lub jej brak - maszyny lub produktu powiązanego z przepisami UE dotyczącymi maszyn obowiązującymi w momencie wprowadzenia ich do obrotu na rynku UE; w przypadku niezgodności: czy zastosowano odpowiednie normy zharmonizowane, które przywołano w tych przepisach UE (lub, w odniesieniu do rozporządzenia, we wszelkich wspólnych specyfikacjach ustanowionych na jego podstawie); czy niezgodność wynikała z braków w odpowiednich normach zharmonizowanych przywołanych w tych przepisach UE (lub, w odniesieniu do rozporządzenia, we wszelkich wspólnych specyfikacjach ustanowionych na jego podstawie).
- W odniesieniu do całkowitej liczby maszyn lub produktów powiązanych, u których stwierdzono wady, zgłoszonej na podstawie art. 6 ust. 5 lit. b) rozporządzenia:
- odsetek (%) maszyn lub produktów powiązanych:
- których nie zmodyfikowano po wprowadzeniu do obrotu w UE;
- które nieznacznie zmodyfikowano po wprowadzeniu do obrotu w UE;
- które poddano istotnym modyfikacjom po wprowadzeniu do obrotu w UE;
- odsetek (%) maszyn lub produktów powiązanych, które wprowadzono do obrotu w UE podczas stosowania:
- rozporządzenia;
- dyrektywy 2006/42/WE;
- przepisów UE dotyczących maszyn, które obowiązywały przed wejściem w życie dyrektywy 2006/42/WE;
- liczba producentów produkujących zgłoszone maszyny lub produkty powiązane;
- odsetek (%) maszyn lub produktów powiązanych, w odniesieniu do których zaangażowano jednostkę notyfikowaną.
- W odniesieniu do całkowitej liczby wypadków zgłoszonych zgodnie z art. 6 ust. 5 lit. d) rozporządzenia:
- odsetek (%) wypadków z udziałem maszyn lub produktów powiązanych:
- których nie zmodyfikowano po wprowadzeniu do obrotu w UE;
- które nieznacznie zmodyfikowano po wprowadzeniu do obrotu w UE;
- które poddano istotnym modyfikacjom po wprowadzeniu do obrotu w UE;
- odsetek (%) wypadków z udziałem maszyn lub produktów powiązanych, które wprowadzono do obrotu w UE podczas stosowania:
- rozporządzenia;
- dyrektywy 2006/42/WE;
- przepisów UE dotyczących maszyn, które obowiązywały przed wejściem w życie dyrektywy 2006/42/WE;
- liczba producentów produkujących maszyny lub produkty powiązane uczestniczące w zgłoszonych wypadkach;
- odsetek (%) wypadków z udziałem maszyn lub produktów powiązanych, w odniesieniu do których zaangażowano jednostkę notyfikowaną;
- inne istotne informacje.
