united kingdom
ukraine

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa badań naukowych [COM(2024) 26 final - 2024/0012 (NLE)]

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa badań naukowych

[COM(2024) 26 final - 2024/0012 (NLE)]

(C/2024/6022)

(Dz.U.UE C z dnia 23 października 2024 r.)

Sprawozdawca: Stefano PALMIERI

Wniosek o konsultację Komisja Europejska, 29.5.2024
Podstawa prawna Artykuł 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Sekcja odpowiedzialna Sekcja Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji
Data przyjęcia przez sekcję 26.6.2024
Data przyjęcia na sesji plenarnej 10.7.2024
Sesja plenarna nr 589
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) 210/0/3

1. Wnioski i zalecenia

1.1. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) z zadowoleniem przyjmuje wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa w dziedzinie umiędzynarodowienia badań naukowych i innowacji technologicznych i zgadza się, że niezbędne jest podnoszenie świadomości państw członkowskich na ten temat oraz ściślejsze koordynowanie ich działań.

1.2. EKES uważa, że podstawowym elementem badań naukowych jest otwartość i rozpowszechnianie wiedzy zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym. Choć jest świadomy podatności sektora badań naukowych i innowacji na ewentualne wrogie wpływy podmiotów państwowych i niepaństwowych w obszarze niektórych działań na rzecz współpracy międzynarodowej w tym zakresie, to sądzi, że wskazane jest zapewnienie właściwej równowagi między wymogiem bezpieczeństwa a potrzebą utrzymania otwartości tego sektora na arenie międzynarodowej.

1.3. Komitet sądzi, że działania na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji nie powinny być nigdy sprzeczne z uznaniem pełnej autonomii i wolności badań naukowych. Jego zdaniem zasadnicze znaczenie ma potwierdzenie zasady "wolności w odpowiedzialności" podmiotów zajmujących się badaniami naukowymi i innowacjami, dzięki skutecznej, efektywnej i przejrzystej samorządności podmiotów w tym sektorze.

1.4. Komitet życzy sobie, by osiągnięto pełną autonomię badań naukowych i innowacji w jednolitych i spójnych ramach odniesienia we wszystkich państwach członkowskich UE.

1.5. EKES uważa, że konieczne jest wertykalne i horyzontalne zarządzanie wielopoziomowe, które zagwarantuje staranną ocenę ryzyka i wskazanie skutecznych środków zaradczych w różnych obszarach badań, innowacji, kształcenia i szkolnictwa wyższego. Ma zatem nadzieję, że Europejskie Centrum Eksperckie w dziedzinie Bezpieczeństwa Badań Naukowych będzie nie tylko czuwać nad koordynacją z innymi krajowymi strukturami wsparcia, lecz również prowadzić zasadniczą działalność jako platforma gromadząca i udostępniająca dokumentację dotyczącą należytej staranności, oceny ryzyka i możliwych niepokojących sytuacji z pełnym poszanowaniem wzajemnej przejrzystości między podmiotami w sektorze badań naukowych i innowacji. Centrum będzie musiało ponadto organizować kursy szkoleniowe i dokształcające w dziedzinie bezpieczeństwa badań naukowych.

1.6. Chociaż EKES oczekiwał, że w zaleceniu znajdą się bardziej szczegółowe wskazówki wspomagające działalność podmiotów prowadzących badania naukowe i innowacje, dotyczące:

i) należytej staranności; ii) profilowania ryzyka; iii) opracowania protokołów ustaleń z partnerskimi organizacjami międzynarodowymi w dziedzinie badań naukowych i innowacji, to jest zdania, że temu brakowi można zaradzić na późniejszym etapie w ramach przyszłej działalności Europejskiego Centrum Eksperckiego w dziedzinie Bezpieczeństwa Badań Naukowych.

1.7. Zdaniem EKES-u dążenie do zagwarantowania współpracy międzynarodowej na rzecz bezpiecznych badań naukowych i innowacji nie powinno nigdy prowadzić do dyskryminujących praktyk wobec podmiotów zajmujących się badaniami naukowymi i innowacjami lub ich nękania ani też stać w sprzeczności z prawami pracowniczymi i ochroną warunków pracy osób zatrudnionych w unijnym sektorze badań naukowych i innowacji.

1.8. EKES uważa również, że wskazane są odpowiednie kursy dla podmiotów działających w tym sektorze w zakresie metod odpowiedzialnego umiędzynaradawiania badań naukowych oraz świadomej oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji.

1.9. Komitet wyraża gotowość do organizowania wraz z Europejskim Centrum Eksperckim w dziedzinie Bezpieczeństwa Badań Naukowych spotkań tematycznych z podmiotami sektora badań naukowych i innowacji, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i partnerami społecznymi w odpowiednich kategoriach.

1.10. EKES sądzi, że zapewnienie większego bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji będzie wymagać:

i) ochrony własności intelektualnej innowacji mogących gwarantować bezpieczeństwo narodowe, finansowanych z inwestycji w badania naukowe i innowacje; ii) objęcia przedsiębiorstw podlegających połączeniom i przejęciom w dziesięciu sektorach krytycznych i w sektorze produktów podwójnego zastosowania monitorowaniem bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

2. Uwagi ogólne

2.1. EKES uważa, że ze względu na niedawne zmiany geopolityczne możliwe zagrożenia hybrydowe ze strony podmiotów państwowych i niepaństwowych wymagały potwierdzenia otwartej autonomii strategicznej UE nie tylko w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa, ale również w innych obszarach, takich jak gospodarka (finanse, przemysł, handel), energia, badania naukowe i innowacje technologiczne, technologie informacyjno-komunikacyjne, sieci itp. W tym kontekście zdaniem EKES-u zwiększenie bezpieczeństwa w zakresie umiędzynaradawiania badań naukowych i innowacji ma absolutnie kluczowe znaczenie dla zapewnienia rzeczywistego funkcjonowania globalnego ekosystemu odporności UE 1 .

2.2. EKES zgadza się, że specyfika badań naukowych i innowacji, oparta na otwartości i swobodnym rozpowszechnianiu wiedzy - w tym poprzez jej umiędzynaradawianie - jest czynnikiem sukcesu zapewniającym ich samoistny rozwój, lecz zarazem dostrzega ich swoistą słabość, gdyż może to narażać ten sektor na wrogie ingerencje i niewłaściwe wykorzystanie. Z tego względu uważa, że wprowadzone środki powinny zapewniać właściwą równowagę między wymogami bezpieczeństwa a potrzebą utrzymania międzynarodowej otwartości badań naukowych i innowacji.

2.3. EKES sądzi, że środki mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji nie mogą nigdy podważać zasady autonomii i wolności badań naukowych, i zgadza się z zawartym we wniosku stwierdzeniem, że "odpowiedzialność za międzynarodową współpracę w dziedzinie badań naukowych i innowacji spoczywa [...] na instytucjach szkolnictwa wyższego i innych organizacjach prowadzących badania naukowe". Dlatego też jego zdaniem należy zawsze potwierdzać zasadę "wolności w odpowiedzialności" podmiotów działających w obszarze badań naukowych i innowacji przez skuteczną, efektywną i przejrzystą samorządność podmiotów w tym sektorze.

2.4. EKES z zadowoleniem przyjmuje propozycję zwiększenia bezpieczeństwa w zakresie umiędzynaradawiania badań naukowych i innowacji przez lepszą koordynację działań realizowanych przez poszczególne państwa członkowskie. Sądzi, że zalecenie Rady jest odpowiednim narzędziem, by rozpocząć rzeczywiste uświadamianie tego problemu wszystkim państwom członkowskim i zarazem zagwarantować skuteczną koordynację realizowanych działań. Ma nadzieję, że w dwuletnim sprawozdaniu z 2027 r. możliwe będzie dokonanie oceny stosowności opracowania prawnie wiążącej inicjatywy - dyrektywy lub rozporządzenia - która będzie w stanie zapewnić jednolite, skuteczne i spójne podejście w UE.

2.4.1. Aby zapewnić rzeczywiste usprawnienie badań naukowych i innowacji, wszystkie państwa członkowskie, bez wyjątku, powinny zagwarantować taki sam poziom bezpieczeństwa w celu uniknięcia niebezpiecznego efektu domina, gdy niektóre państwa członkowskie nie będą miały wystarczającej świadomości zagrożeń i nie wdrożą tych samych norm bezpieczeństwa.

2.5. EKES uważa, że należy zapewnić wertykalne (unijne, krajowe, regionalne) i horyzontalne (krajowe struktury wsparcia w zakresie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji, instytucje szkolnictwa wyższego, publiczne i prywatne instytuty badawcze, krajowe organy finansujące, związki zawodowe, krajowe agencje bezpieczeństwa itp.) wielopoziomowe zarządzanie, które może zagwarantować staranną ocenę ryzyka i określenie skutecznych środków zaradczych w różnych obszarach badań naukowych, innowacji, kształcenia i szkolnictwa wyższego. W tym kontekście ma nadzieję, że Europejskie Centrum Eksperckie w dziedzinie Bezpieczeństwa Badań Naukowych zagwarantuje koordynację wertykalnego wielopoziomowego zarządzania, zapewniając spójność działań realizowanych przez państwa członkowskie dzięki jednolitemu i spójnemu podejściu oraz ustanawiając jasne zasady i obowiązki w obrębie społeczności zajmującej się badaniami naukowymi i innowacjami.

2.5.1. EKES zastanawia się, czy przy pełnym poszanowaniu autonomii podmiotów wdrażających badania naukowe i innowacje, w celu zapewnienia jednolitego kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji, Rada nie powinna udzielać państwom członkowskim bardziejprecyzyjnych zaleceń (wytycznych, a nie wskazówek dotyczących zasad) zarówno w odniesieniu do zadań i funkcji Europejskiego Centrum Eksperckiego w dziedzinie Bezpieczeństwa Badań Naukowych i krajowych struktur wsparcia, jak i kryteriów sporządzania krajowych planów działania, tak aby funkcjonowały one w tych samych ramach odniesienia.

2.5.2. Komitet oczekiwałby zawarcia w zaleceniu bardziej szczegółowych wskazówek:

2.5.2.1. w celu wspierania działań w zakresie należytej staranności i związanego z nimi profilowania ryzyka:

a) organizacji uczestniczącej w badaniach naukowych i innowacjach z siedzibą w UE,

b) międzynarodowej organizacji partnerskiej,

c) kraju, z którego pochodzi partner międzynarodowy,

d) czterech obszarów technologii krytycznych w zakresie badań naukowych i innowacji objętych współpracą międzynarodową (obecnie: zaawansowane półprzewodniki, sztuczna inteligencja, technologie kwantowe i biotechnologie) oraz produktów podwójnego zastosowania.

2.5.2.2. w celu opracowania protokołów ustaleń z międzynarodowymi organizacjami partnerskimi w dziedzinie badań naukowych i innowacji z myślą o ochronie wolności akademickiej, wzajemności i porozumień w sprawie zarządzania aktywami intelektualnymi oraz nielegalnego transferu wiedzy i technologii.

2.5.3. EKES uważa, że o ile prawdą jest, iż krajowe podmioty publiczne lub prywatne działające w obszarze badań naukowych i innowacji będą miały pełną autonomię w podejmowaniu decyzji w sprawie oceny ryzyka, to jednak decyzje te muszą być wdrażane w spójnych i jednolitych w UE ramach odniesienia, które można opracować jedynie na szczeblu unijnym.

2.5.4. Zdaniem EKES-u pierwszoplanową rolę będą odgrywać działania w zakresie należytej staranności i profilowania ryzyka, prowadzone w każdym państwie członkowskim przez podmioty działające w obszarze badań naukowych i innowacji z zachowaniem pełnej autonomii i przejrzystości w celu wyeliminowania ryzyka niewłaściwego wykorzystania umiędzynaradawiania badań naukowych i innowacji. Z tego względu ubolewa, że w zaleceniu Rady nie opracowano konkretnych narzędzi (kwestionariuszy, list kontrolnych itp.) czy też propozycji najlepszych praktyk mających na celu wspieranie podmiotów działających w obszarze badań naukowych i innowacji w zakresie należytej staranności i oceny ryzyka 2 .

2.6. Zdaniem EKES-u uzasadniony cel, którym jest zagwarantowanie współpracy międzynarodowej na rzecz bezpiecznych badań naukowych i innowacji, nie powinien nigdy prowadzić do dyskryminujących praktyk wobec podmiotów działających w obszarze badań naukowych i innowacji lub do ich nękania. Z tego względu uważa, że dążenie do zwiększenia bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji nie powinno nigdy kolidować z prawami pracowniczymi i ochroną warunków pracy osób zatrudnionych w sektorze badań naukowych i innowacji w UE. Sądzi również, że należy przewidzieć odpowiednie kursy dla podmiotów działających w tym sektorze w zakresie metod odpowiedzialnego umiędzynaradawiania badań naukowych i świadomej oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji.

2.7. Komitet ostrzega przed wykorzystywaniem wszelkich narzędzi zwiększających bezpieczeństwo badań naukowych i innowacji do wdrażania protekcjonistycznych praktyk w zakresie produktów i usług w UE.

2.8. EKES zgadza się, że ocena skutków wniosku jest w tej chwili całkowicie bezużyteczna, ponieważ należy przetestować wniosek pod kątem działań następczych przygotowanych przez państwa członkowskie (w planach krajowych i przez krajowe ośrodki wsparcia na rzecz bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji) oraz przez podmioty działające w obszarze badań naukowych i innowacji. Dlatego też sądzi, że dla monitorowania i - następnie - oceny usprawnienia działań na rzecz bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji przydatne będą sporządzane co dwa lata sprawozdania dotyczące globalnego podejścia do badań naukowych i innowacji.

3. Problemy i kwestie krytyczne

3.1. Zdaniem EKES-u rzeczywista zdolność na szczeblu UE do oceny konkretnych i możliwych do zidentyfikowania zagrożeń dla umiędzynaradawiania badań naukowych i innowacji ma zasadnicze znaczenie dla podjęcia działań mających na celu ograniczenie ryzyka.

3.2. W tym szczególnym kontekście profilowanie ryzyka jest kluczowym działaniem mającym na celu ograniczenie zagrożeń dla badań naukowych i innowacji, w związku z czym EKES uważa, że potrzebne są dalsze wyjaśnienia dotyczące różnych czynników ryzyka. Zdaniem EKES-u w ramach tego działania instytucje szkolnictwa wyższego i placówki badawcze będą musiały należycie uwzględniać zagrożenia związane ze współpracą międzynarodową w zakresie badań naukowych i innowacji:

a) potencjalnie zagrażające rzeczywistemu funkcjonowaniu globalnego ekosystemu odporności UE i jej państw członkowskich,

b) związane ze wzmocnieniem zagranicznych arsenałów wojskowych lub osłabieniem zdolności wojskowych UE,

c) związane z proliferacją broni masowego rażenia,

d) wynikające z działalności terrorystycznej,

e) związane z dziesięcioma obszarami technologii krytycznych i produktami podwójnego zastosowania,

f) dotyczące dostępności surowców krytycznych oraz badań naukowych w tej dziedzinie.

3.3. Komitet ma świadomość, że ocena ryzyka w dziedzinie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji musi zawsze odbywać się indywidualnie, z zachowaniem pełnej autonomii instytucji szkolnictwa wyższego oraz organizacji publicznych i prywatnych, które prowadzą działalność badawczo-innowacyjną. Jego zdaniem w przypadku indywidualnej oceny oprócz zagrożeń związanych ze współpracą międzynarodową w dziedzinie badań naukowych i innowacji należy również odpowiednio przeanalizować zagrożenia wynikające z braku współpracy.

3.4. EKES uważa, że do kompetencji Europejskiego Centrum Eksperckiego w dziedzinie Bezpieczeństwa Badań Naukowych powinno należeć jak najszybsze opracowanie wytycznych dotyczących międzynarodowej współpracy w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Centrum powinno również:

a) organizować regularne spotkania koordynacyjne z pozostałymi 27 krajowymi ośrodkami wsparcia na rzecz bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji w celu zapewnienia jednolitej i skoordynowanej na szczeblu UE strategii działania w zakresie ograniczania ryzyka,

b) opracowywać i aktualizować, na własnej stronie internetowej, bazę danych wspierającą działania w zakresie należytej staranności prowadzone przez placówki badawczo-innowacyjne państw członkowskich, w podziale na sektory i kraje o krytycznym znaczeniu/problematyczne lub niepodzielające poglądów 3 , z którymi współpraca w dziedzinie badań naukowych i innowacji może nastręczać problemów związanych z ich bezpieczeństwem (taką jak np. TIM Dual Use 4 , Chinese Defence Universities Tracker ASPI 5 , Iran Watch 6 , wykazy zawarte w indeksie wolności akademickiej na świecie 7  oraz w opracowanym przez World Justice Project wskaźniku praworządności 8  itp.),

c) pełnić funkcję platformy gromadzącej i udostępniającej dokumentację dotyczącą należytej staranności i oceny ryzyka, tak aby wszystkie europejskie podmioty działające w obszarze badań naukowych i innowacji mogły korzystać z wiedzy zawartej w tej dokumentacji,

d) zgłaszać i udostępniać informacje o niepokojących sytuacjach w przypadkach, w których doszło do naruszenia bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji w państwach członkowskich,

e) w odniesieniu do każdej instytucji szkolnictwa wyższego oraz publicznych i prywatnych organizacji prowadzących działalność w zakresie badań naukowych i innowacji - mapować finansowanie otrzymywane od państw spoza UE,

f) odgrywać rolę platformy wiedzy przez przekazywanie informacji na temat doświadczeń zdobywanych zarówno w państwach członkowskich, jak i w innych krajach (również w dziedzinie cyberbezpieczeństwa) oraz uwypuklanie najlepszych praktyk, które należy rozważyć 9 ,

g) organizować szkolenia i kursy doszkalające w dziedzinie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji dla poszczególnych podmiotów,

h) dbać o to, aby podmioty działające w obszarze badań naukowych i innowacji regularnie uczestniczyły w kuźniach myśli, okrągłych stołach, seminariach itp. w celu zapewnienia wymiany pomysłów i praktyk w zakresie usprawniania badań naukowych i innowacji w UE.

3.5. EKES uważa, że zakres bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji powinien obejmować nie tylko cztery obszary technologii krytycznych dla bezpieczeństwa gospodarczego UE, ale również pozostałych sześć obszarów wymienionych w załączniku do zalecenia Komisji 10 : zaawansowana łączność i nawigacja oraz zaawansowane technologie cyfrowe, zaawansowane technologie detekcji, technologie kosmiczne i napędowe, technologie energetyczne, robotyka i systemy autonomiczne oraz zaawansowane materiały, technologie produkcji i recyklingu.

3.6. Komitet jest zdania, że współpraca międzynarodowa w dziedzinie badań naukowych i innowacji powinna opierać się na sprawiedliwej mobilności pracowników oraz na pełnej zgodności z Europejskim kodeksem postępowania w zakresie rzetelności badawczej 11  i deklaracją z Bonn o wolności badań naukowych 12  i zapewniać przy tym utrzymanie i dalsze podniesienie wysokich standardów badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej.

3.7. EKES zgadza się, że międzynarodowa współpraca studentów i profesorów spoza UE ma zasadnicze znaczenie dla poszerzania europejskiej wiedzy w zakresie badań naukowych i innowacji. Co się tyczy odpowiedzialnego umiędzynara- dawiania badań naukowych i innowacji, wszelka ocena ryzyka współpracy międzynarodowej (studentów, badaczy i profesorów) musi być zatem w głównej mierze zadaniem instytucji szkolnictwa wyższego oraz publicznych i prywatnych organizacji działających w obszarze badań naukowych i innowacji, które muszą unikać wszelkich form arbitralnej dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie etniczne, pochodzenie religijne, przekonania polityczne, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, warunki osobiste i społeczne.

3.8. EKES uważa, że w stosunkach z innymi krajami spoza UE należy zagwarantować bezpieczeństwo badań naukowych i innowacji przez przestrzeganie zasad wzajemności i przejrzystości, przy zapewnieniu normalnych równych warunków działania wszystkim podmiotom działającym w obszarze badań naukowych i innowacji oraz krajom zainteresowanym współpracą międzynarodową.

3.9. Komitet jest zdania, że autonomia badań naukowych i związane z nią kontakty z innymi organami (takimi jak ministerstwa, krajowe agencje bezpieczeństwa, organy wojskowe itp.) wymagają jasnego określenia zakresu odpowiedzialności i kompetencji w łańcuchu dowodzenia i kontroli, lecz muszą się również opierać na "zasadzie autonomii i wolności badań naukowych" oraz na "wolności w odpowiedzialności" dzięki skutecznej, efektywnej i przejrzystej samorządności podmiotów w tym sektorze.

3.10. EKES uważa, że należy dokładnie ocenić zagrożenia związane z umiędzynaradawianiem badań naukowych i innowacji w krajach spoza UE, w przypadku których badania cywilne nie są prowadzone oddzielnie od badań wojskowych.

3.11. Zdaniem EKES-u działania mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji należy postrzegać jako interwencję zorganizowaną, a nie tymczasową interwencję nadzwyczajną.

3.12. Komitet uważa, że zwiększenie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji musi odbywać się poprzez ścisłą koordynację monitorowania i analizy bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Zwiększenie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji doprowadzi do odpowiedniego wzmocnienia cyberbezpieczeństwa. Również w tym przypadku współpraca, którą należy podjąć w ramach wielopoziomowego zarządzania, umożliwi zapewnienie odpowiednich poziomów bezpieczeństwa, aby wzmocnić struktury informatyczne poszczególnych podmiotów działających w obszarze badań naukowych i innowacji (z wykorzystaniem metod, które będą zdaniem poszczególnych podmiotów bardziej adekwatne: sprzętu z certyfikatem cyberbezpieczeństwa, zasady zerowego zaufania oraz ochrony w głąb).

3.13. EKES uważa ponadto, że w dziedzinie bezpieczeństwa badań naukowych i innowacji należy również przewidzieć przedsięwzięcie środków ochronnych dla przedsiębiorstw prywatnych działających w dziesięciu sektorach technologii krytycznych i w sektorze produktów podwójnego zastosowania. W tym kontekście konieczne będą:

i) ochrona własności intelektualnej innowacji mogących gwarantować bezpieczeństwo narodowe, finansowanych z inwestycji w badania naukowe i innowacje; ii) objęcie przedsiębiorstw podlegających połączeniom i przejęciom w dziesięciu sektorach krytycznych i w sektorze produkcji podwójnego zastosowania monitorowaniem bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Bruksela, dnia 10 lipca 2024 r

1 Hybrid Threats: A Comprehensive Resilience Ecosystem.
2 Np. ARMA, UKRI Research Innovation, UKRI Research England, Due Diligence Questionnaire.
3 Kraje, które naruszają uznane na szczeblu międzynarodowym normy i zasady takie jak: Powszechna deklaracja praw człowieka, praworządność, wolność akademicka oraz niezależność osób i organizacji od ingerencji państwa.
8 World Justice Project (WJP), Rule of Law Index® 2023 report.
9 Np. Marwaha, S., Timlin, J., Dickson, L., Kagiri-Kalanzi, E., Johnson, J., Complex Collaborations.Efficiency, Equity, Quality and Security in International Research, sprawozdanie końcowe ARMA, marzec 2024 r.
10 Zalecenie Komisji (UE) 2023/2113 z dnia 3 października 2023 r. w sprawie obszarów technologii krytycznych dla bezpieczeństwa gospodarczego UE, na potrzeby pogłębionej oceny ryzyka z udziałem państw członkowskich (Dz.U. L, 2023/2113, 11.10.2023).
11 Zrzeszenie Europejskich Akademii Nauk, Europejski kodeks postępowania w zakresie rzetelności badawczej, wydanie zmienione, Berlin, 2023.
12 Deklaracja z Bonn o wolności badań naukowych, przyjęta w Bonn 20 października 2020 r. podczas konferencji ministerialnej w sprawie europejskiej przestrzeni badawczej.

Zmiany w prawie

Rząd organizuje monitoring metanu

Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Rząd zaktualizował wykaz zakazanej kukurydzy

Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.

Krzysztof Koślicki 22.04.2025
Od 18 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 17.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom - podpisana

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Jaka wysokość diety dla członków komisji wyborczych w wyborach prezydenta

500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia

Robert Horbaczewski 10.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2024.6022

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie zwiększenia bezpieczeństwa badań naukowych [COM(2024) 26 final - 2024/0012 (NLE)]
Data aktu: 23/10/2024
Data ogłoszenia: 23/10/2024