Sprawozdanie za rok 2022 dotyczące AlbaniiRezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 12 lipca 2023 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2022 dotyczącego Albanii (2022/2199(INI))
(C/2024/4005)
(Dz.U.UE C z dnia 17 lipca 2024 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Albanii, z drugiej strony 1 ,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 19 i 20 czerwca 2003 r. oraz agendę z Salonik dla Bałkanów Zachodnich,
- uwzględniając wniosek Albanii o członkostwo w Unii Europejskiej złożony 28 kwietnia 2009 r.,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 listopada 2010 r. zatytułowany "Opinia Komisji w sprawie wniosku Albanii o członkostwo w Unii Europejskiej" (COM(2010)0680),
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 26 i 27 czerwca 2014 r., w tym decyzję o przyznaniu Albanii statusu kraju kandydującego do UE,
- uwzględniając decyzję Rady z dnia 25 marca 2020 r. o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych między UE a Albanią,
- uwzględniając wyniki pierwszej konferencji międzyrządowej z udziałem Albanii z dnia 19 lipca 2022 r., a w szczególności otwarcie negocjacji akcesyjnych z Albanią,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 czerwca 2018 r. oraz z dnia 17 i 18 października 2019 r.,
- uwzględniając konkluzje Rady z dnia 18 czerwca 2019 r., 25 marca 2020 r., 14 grudnia 2021 r. i 13 grudnia 2022 r. w sprawie rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia,
- uwzględniając wyniki procesu berlińskiego zapoczątkowanego 28 sierpnia 2014 r.,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lutego 2020 r. "Usprawnienie procesu akcesyjnego - wiarygodna perspektywa członkostwa w UE dla państw regionu Bałkanów Zachodnich" (COM(2020)0057),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 października 2020 r. pt. "Plan gospodarczo-inwestycyjny dla Bałkanów Zachodnich" (COM(2020)0641),
- uwzględniając deklarację w sprawie wspólnego rynku regionalnego z dnia 9 listopada 2020 r. oraz deklarację w sprawie Zielonego programu działań dla Bałkanów Zachodnich przyjętą na szczycie w Sofii 10 listopada 2020 r.,
- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 6 października 2020 r. zatytułowany "Wytyczne dotyczące realizacji Zielonego programu działań dla Bałkanów Zachodnich" (SWD(2020)0223),
- uwzględniając oświadczenia ze szczytów UE-Bałkany Zachodnie, które odbyły się w Sofii 17 maja 2018 r., Zagrzebiu 6 maja 2020 r., Brdzie pri Kranju 6 października 2021 r. i Tiranie 6 grudnia 2022 r.,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1529 z dnia 15 września 2021 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) 2 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 października 2022 r. pt. "Komunikat w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2022 r." (COM(2022)0528),
- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 12 października 2022 r. pt. "Sprawozdanie za rok 2022 dotyczące Albanii" (SWD(2022)0332),
- uwzględniając badanie Rady Europy z listopada 2021 r. pt. "Beyond Definitions: a call for action against hate speech in Albania - a comprehensive study" [Poza definicjami - wezwanie do działania przeciwko mowie nienawiści w Albanii - kompleksowe badanie],
- uwzględniając opinię Komisji Weneckiej z dnia 14 grudnia 2021 r. w sprawie przedłużenia kadencji organów przejściowych odpowiedzialnych za ponowną ocenę sędziów i prokuratorów,
- uwzględniając sprawozdanie końcowe ograniczonej misji obserwacji wyborów z ramienia Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR) z dnia 26 lipca 2021 r. w sprawie wyborów parlamentarnych w Albanii z dnia 25 kwietnia 2021 r.,
- uwzględniając wspólną opinię Komisji Weneckiej i OBWE/ODIHR z dnia 11 grudnia 2020 r. w sprawie zmian w konstytucji Albanii z dnia 30 lipca 2020 r. oraz w kodeksie wyborczym z dnia 5 października 2020 r.,
- uwzględniając wszystkie inne opinie Komisji Weneckiej w sprawie Albanii,
- uwzględniając deklarację w sprawie bezpieczeństwa energetycznego i zielonej transformacji na Bałkanach Zachodnich oraz umowy w sprawie swobody przemieszczania się oraz uznawania kwalifikacji zawodowych i dyplomów ukończenia studiów wyższych, przyjęte na 9. szczycie procesu berlińskiego dla Bałkanów Zachodnich 3 listopada 2022 r.,
- uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego 01/2022 z dnia 10 stycznia 2022 r. pt. "Wsparcie UE na rzecz praworządności na Bałkanach Zachodnich - pomimo poczynionych wysiłków wciąż występują zasadnicze problemy",
- uwzględniając porozumienie robocze z dnia 4 lipca 2022 r. w sprawie współpracy między Prokuraturą Europejską (EPPO) a Prokuraturą Generalną Albanii,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 kwietnia 2021 r. w sprawie unijnej strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej 2021-2025 (COM(2021)0170),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 lipca 2020 r. pt. "Plan działania UE w sprawie nielegalnego handlu bronią palną na lata 2020-2025" (COM(2020)0608),
- uwzględniając wskaźnik postrzegania korupcji Transparency International z 2022 r., na podstawie którego Albania zajmuje 101 miejsce wśród 180 krajów,
- uwzględniając światowy indeks wolności prasy Reporterów bez Granic za 2022 r., w którym Albania plasuje się na 103 miejscu wśród 180 krajów,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 października 2019 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią 3 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie współpracy w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej na Bałkanach Zachodnich 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie obcych ingerencji we wszystkie procesy demokratyczne w Unii Europejskiej, w tym dezinformacji 5 ,
- uwzględniając swoje zalecenie z dnia 23 listopada 2022 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie nowej strategii rozszerzenia UE 6 ,
- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Albanii,
- uwzględniając wspólną deklarację z drugiego szczytu Parlamentu Europejskiego i przewodniczących parlamentów krajów Bałkanów Zachodnich z dnia 28 czerwca 2021 r.,
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0204/2023),
A. mając na uwadze, że rozszerzenie oparte na zasadach i wartościach jest historycznie najskuteczniejszym instrumentem polityki zagranicznej UE i stanowi geostrategiczną inwestycję w długotrwały pokój, demokrację, stabilność i bezpieczeństwo na kontynencie;
B. mając na uwadze, że integracja europejska przyczynia się do propagowania podstawowych wartości, takich jak poszanowanie demokracji, praw człowieka, praworządności i wolności wypowiedzi; mając na uwadze, że stanowi to zachętę do przeprowadzania podstawowych reform oraz stymuluje wzrost gospodarczy i współpracę regionalną;
C. mając na uwadze, że powtarzające się opóźnienia w procesie akcesyjnym mogą osłabić poparcie obywateli dla przystąpienia do UE;
D. mając na uwadze, że każdy kraj należy oceniać na podstawie jego własnych osiągnięć oraz że do rozstrzygania sporów dwustronnych nie powinno się nadużywać procesu akcesyjnego opartego na warunkowości;
E. mając na uwadze, że UE stanowi społeczność o kulturowej i językowej różnorodności, opartą na solidarności i wzajemnym poszanowaniu między tworzącymi ją narodami;
F. mając na uwadze, że wroga bezpośrednia lub zlecona ingerencja i dezinformacja ze strony obcych państw ma na celu wywoływanie niezgody, napięć i przemocy oraz destabilizację całego regionu;
G. mając na uwadze, że przyszłość Albanii i jej obywateli leży w Unii Europejskiej;
H. mając na uwadze, że perspektywa uzyskania przez Albanię statusu państwa członkowskiego w oparciu o osiągnięcia leży we własnym interesie UE - politycznym, gospodarczym i w dziedzinie bezpieczeństwa;
I. mając na uwadze, że UE jest nadal w pełni zaangażowana we wspieranie strategicznego wyboru Albanii dotyczącego członkostwa w UE, będącego wyrazem dążenia albańskich obywateli do demokracji i dobrobytu;
J. mając na uwadze, że Albania jest wiarygodnym partnerem w polityce zagranicznej, w tym dzięki swojemu aktywnemu zaangażowaniu w Radzie Bezpieczeństwa ONZ i NATO; mając na uwadze, że dzięki wysiłkom zmierzającym do zacieśnienia współpracy regionalnej i stosunków dobrosąsiedzkich kraj ten pozostaje ważnym sojusznikiem geopolitycznym i wiarygodnym partnerem;
K. mając na uwadze, że rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie uwydatnia zasadnicze znaczenie rozszerzenia UE z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa i stabilności na naszym kontynencie; mając na uwadze, że ukazuje to potrzebę zwiększenia odporności na wojnę hybrydową i wrogie obce ingerencje w procesy demokratyczne, a także konieczność zwiększenia zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa i cyberobrony oraz przeciwdziałania szpiegostwu i dezinformacji;
L. mając na uwadze, że zmieniające się warunki geopolityczne nadały nowy impuls do rozszerzenia;
M. mając na uwadze, że Albania powinna nadal koncentrować się na programie reform UE;
N. mając na uwadze, że transformacja demokratyczna, praworządność, prawa podstawowe i przestrzeganie przepisów, wartości i norm UE odgrywają kluczową rolę w procesie przystąpienia do UE i stanowią kluczowy punkt odniesienia dla oceny postępów na drodze do przystąpienia do UE; mając na uwadze, że każdy kraj przystępujący powinien wykazać solidne i nieodwracalne wyniki w zakresie odporności demokratycznej i transformacji społeczno-gospodarczej;
O. mając na uwadze, że ochrona i integracja osób należących do mniejszości i słabszych grup społecznych ma kluczowe znaczenie dla krajów aspirujących do członkostwa w UE;
P. mając na uwadze, że Albania musi jeszcze w pełni dostosować swoje ramy wyborcze do zaleceń OBWE/ODIHR i Komisji Weneckiej;
Q. mając na uwadze, że stosunki dobrosąsiedzkie i inkluzywna współpraca regionalna są niezbędne do pomyślnej integracji z UE;
R. mając na uwadze, że walka z korupcją na wysokim szczeblu, szkodliwą ingerencją zagraniczną, praniem pieniędzy i przestępczością zorganizowaną jest kwestią bezpieczeństwa europejskiego; mając na uwadze, że rozwiązanie tych kwestii ma kluczowe znaczenie dla postępów Albanii i innych krajów objętych procesem rozszerzenia na drodze do przystąpienia do UE, ponieważ podkreśla związek między bezpieczeństwem wewnętrznym a zewnętrznym;
S. mając na uwadze, że UE pozostaje zdecydowanie największym partnerem politycznym, handlowym i inwestycyjnym Albanii i całych Bałkanów Zachodnich; mając na uwadze, że UE jest głównym źródłem pomocy finansowej dla tego regionu; mając na uwadze, że UE zmobilizowała bezprecedensowe, przekrojowe dodatkowe wsparcie w następstwie pandemii i brutalnej napaści Rosji na Ukrainę;
T. mając na uwadze, że Albania jest celem nasilonych rosyjskich działań dezinformacyjnych i innych ataków hybrydowych; mając na uwadze, że kraj ten powinien wzmocnić ochronę swojej infrastruktury krytycznej i cyberbezpieczeństwo, a także środki zwalczania dezinformacji i transformacji energetycznej;
U. mając na uwadze, że kampanie dezinformacyjne i wprowadzające w błąd organizowane przez strony trzecie mają na celu umniejszanie roli UE i przedstawianie jej jako niewiarygodnego partnera;
V. mając na uwadze, że obywatele Albanii od grudnia 2010 r. korzystają z ruchu bezwizowego do strefy Schengen, a od 2015 r. mogą uczestniczyć w wymianach studenckich, akademickich i młodzieżowych w programie Erasmus+;
W. mając na uwadze, że rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych jest wyraźnym uznaniem postępów Albanii; mając na uwadze, że stanowi to nowy etap w stosunkach UE z Albanią i wymaga wspólnego zobowiązania w celu przygotowania się do członkostwa w UE;
Zaangażowanie na rzecz przystąpienia do UE
1. z zadowoleniem przyjmuje zdecydowane, niezachwiane i strategiczne zaangażowanie Albanii na rzecz integracji z UE, odzwierciedlające konsensus między partiami politycznymi i ogromne poparcie wśród obywateli;
2. pochwala okazywaną przez Albanię solidarność, zaangażowanie w stosunki dobrosąsiedzkie, współpracę regionalną oraz spójną i całkowitą zgodność z polityką zagraniczną i bezpieczeństwa UE oraz promowanie międzynarodowego ładu opartego na zasadach, w tym jej jednoznaczną reakcję na rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie przez przyjęcie unijnych środków ograniczających wobec Rosji i Białorusi; pochwala zaangażowanie Albanii jako niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ na rzecz multilateralizmu;
3. z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Albanią; przypomina, że każdy kraj przystępujący do UE należy oceniać na podstawie jego osiągnięć oraz że tempo akcesji powinno zależeć od postępów w należytym funkcjonowaniu instytucji demokratycznych w oparciu o praworządność, dobre rządy i prawa podstawowe;
4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że rząd Albanii nadal koncentruje się na reformach związanych z UE i wzmocnił swoją strukturę koordynacyjną na rzecz integracji europejskiej oraz rolę parlamentu w procesie integracji z UE poprzez zmianę odpowiednich przepisów; podkreśla, że rząd powinien poczynić dalsze postępy w realizacji programu reform UE we współpracy z opozycją i wszystkimi grupami społecznymi, w tym za pośrednictwem Krajowej Rady Integracji Europejskiej i Krajowej Rady ds. Społeczeństwa Obywatelskiego;
5. podkreśla, że zarówno dla rządu albańskiego, jak i dla UE niezbędne jest zwiększenie przejrzystości, rozliczalności i inkluzywności procesu akcesyjnego, w tym jego wymiaru parlamentarnego, przez zapewnienie inkluzywnego uczestnictwa i zaufania obywateli oraz włączenie społeczeństwa obywatelskiego i mediów w rządy demokratyczne i dialog polityczny; podkreśla, że ważne jest ich skuteczne zaangażowanie w proces integracji z UE i inne mechanizmy konsultacyjne jako pełnoprawnych partnerów w tym procesie;
6. wzywa rząd albański do wzmożenia wysiłków na rzecz poprawy funkcjonowania praworządności i sądownictwa, zwalczania korupcji i przestępczości zorganizowanej, zapewnienia wolności mediów, wzmocnienia pozycji społeczeństwa obywatelskiego, zagwarantowania praw podstawowych i praw mniejszości, w tym społeczności LGBTIQ+, oraz zacieśnienia współpracy z instytucjami UE;
7. zachęca albańskich decydentów politycznych do przyspieszenia reform, które umożliwiły organizację długo wyczekiwanej pierwszej konferencji międzyrządowej i pomyślne rozpoczęcie przeglądu zgodności prawa krajowego z prawem unijnym, a także do wykazania się stałymi i widocznymi postępami w gwarantowaniu demokracji, praworządności i praw podstawowych, przy jednoczesnym zapewnieniu spójnej zgodności z polityką UE;
8. wzywa decydentów do wspólnej pracy na rzecz spełnienia kryteriów członkostwa najpóźniej do 2030 r.; przypomina, że podczas negocjacji akcesyjnych kraje kandydujące muszą przejść znaczącą transformację, aby spełnić kryteria członkostwa;
9. wyraża zaniepokojenie nieuzasadnionymi opóźnieniami w procesie akcesyjnym, podważającymi wiarygodność UE, zaangażowanie krajów Bałkanów Zachodnich i publiczne poparcie dla członkostwa w UE;
10. zachęca Komisję do przyspieszenia przekrojowego wsparcia, tak aby kraje objęte procesem rozszerzenia dostosowały się do polityki UE w dziedzinie gospodarki i jednolitego rynku, energii i transportu, polityki społecznej, edukacji, cyfryzacji, badań naukowych i innowacji, rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, ochrony ludności, spraw zagranicznych, bezpieczeństwa i obrony, w tym cyberbezpieczeństwa;
Demokracja i praworządność
11. przypomina, że praworządność i integralność instytucjonalna stanowią podstawę transformacji demokratycznej, odporności społecznej i spójności społeczno-gospodarczej;
12. pochwala postępy i zaangażowanie Albanii w realizację kompleksowej reformy wymiaru sprawiedliwości, która zwiększy niezależność, przejrzystość, skuteczność i rozliczalność albańskiego wymiaru sprawiedliwości, a także zaufania publicznego do niego;
13. zachęca ten kraj do przyspieszenia procesu sfinalizowania ponownej oceny (weryfikacji) sędziów i prokuratorów oraz złagodzenia jego efektów ubocznych poprzez obsadzenie wolnych stanowisk, ograniczenie zaległości w rozpatrywaniu spraw sądowych i poprawę skuteczności sądów krajowych w ramach nowej mapy sądowniczej, przy równoczesnym zapewnieniu powszechnego dostępu do wymiaru sprawiedliwości za pomocą przekrojowych środków i przy uwzględnieniu uwarunkowań społeczno-gospodarczych słabszych grup;
14. wzywa rząd albański do zwiększenia zdolności operacyjnej wymiaru sądownictwa, w tym Sądu Najwyższego, Wysokiego Inspektora Sprawiedliwości i Szkoły Sędziów, aby zaspokoić zapotrzebowanie na wykwalifikowanych sędziów w celu rozwiązania problemu znacznych zaległości w rozpatrywaniu spraw; przypomina, że konieczne jest zapewnienie skutecznych mechanizmów umożliwiających przeciwdziałanie korupcji i wszelkim przestępstwom w sądownictwie oraz ich ściganie za pomocą rozliczalnych, niezależnych i w pełni funkcjonujących instytucji sądowniczych i rządowych;
15. ubolewa nad konfrontacją polityczną, destrukcyjnymi działaniami i podburzającą retoryką ze strony polityków i urzędników wysokiego szczebla, a także nad łamaniem regulaminu parlamentu; wyraża zaniepokojenie ograniczeniem przestrzeni dla nadzoru parlamentarnego nad opozycją, w tym odrzuceniem parlamentarnych komisji śledczych; podkreśla wspólną polityczną i społeczną odpowiedzialność za reformy; wzywa podmioty polityczne do większego zaangażowania w dialog oraz do wzmocnienia demokratycznych instytucji i procedur poprzez konstruktywne zaangażowanie międzypartyjne i wewnątrzpartyjne, wzajemny szacunek, pluralistyczne konsultacje ze społeczeństwem obywatelskim i przejrzysty proces decyzyjny; podkreśla znaczenie budowania konstruktywnej kultury parlamentarnej przez sprzyjanie konsensusowi między wszystkimi podmiotami politycznymi oraz przestrzeganie praw i obowiązków opozycji;
16. przypomina o potrzebie wzmocnienia zdolności w zakresie nadzoru parlamentarnego oraz poprawy zarządzania i pluralizmu, w tym poprzez zwiększoną cyfryzację i przejrzystość;
17. ubolewa, że główne partie polityczne nie osiągnęły porozumienia w sprawie reformy ordynacji wyborczej; wzywa władze albańskie, by pilnie i jak najwcześniej przed wyborami parlamentarnymi w 2025 r. wdrożyły pozostałe poprawki do przepisów dotyczących wyborów i finansowania partii, zgodnie z zaleceniami OBWE/ODIHR i Komisji Weneckiej; wzywa władze do zagwarantowania wolności zrzeszania się, w tym w partiach politycznych, oraz wolności kandydowania w wyborach, w tym dla wszystkich mniejszości i wszystkich ugrupowań opozycyjnych, bez ingerencji państwa lub innej nieuzasadnionej ingerencji, poprzez dalszą poprawę dostępności i uczciwości wyborów oraz zapobieganie kupowaniu głosów i niewłaściwemu wykorzystywaniu zasobów administracyjnych, w tym poprzez cyfryzację, ochronę danych i równy dostęp do mediów, w celu zapewnienia sprawiedliwego, otwartego i przejrzystego procesu wyborczego;
18. kładzie nacisk na odpowiednie finansowanie oraz skuteczne i bezstronne funkcjonowanie niezależnych organów i agencji oraz na konsekwentne wdrażanie ich decyzji i zaleceń;
19. odnotowuje bieżące postępy i oczekuje systematycznej poprawy oraz konkretnych rezultatów w zakresie prewencji, proaktywnego prowadzenia dochodzeń i ścigania oraz niewybiórczego wydawania prawomocnych wyroków skazujących w sprawach dotyczących korupcji i przestępczości zorganizowanej, w tym przestępstw środowiskowych, cyberprzestępstw i przestępstw związanych z nielegalnym handlem;
20. z zadowoleniem przyjmuje rezultaty działalności wzmocnionej Wyspecjalizowanej Struktury ds. Walki z Korupcją i Przestępczością Zorganizowaną (SPAK); apeluje do rządu albańskiego o lepszą współpracę z Krajowym Biurem Śledczym oraz współpracę z agencjami UE i państwami członkowskimi w ramach walki z przestępczością zorganizowaną i bezkarnością;
21. zwraca uwagę, że walka z korupcją, w tym na wysokim szczeblu, wymaga bardziej ustrukturyzowanych i spójnych wysiłków, w tym odpowiednich zasobów, narzędzi i umiejętności; podkreśla potrzebę wyeliminowania kultury bezkarności;
22. wzywa do dalszych postępów w tworzeniu kompleksowej, skutecznej, należycie skoordynowanej i rozliczalnej administracji publicznej; wzywa do lepszego monitorowania majątku urzędników, aby przyczynić się do wyeliminowania korupcji ze wszystkich sfer życia publicznego;
23. podkreśla potrzebę osiągnięcia wymiernych rezultatów w sprawach o korupcję oraz kontynuowania zajęć, konfiskaty i odzyskiwania mienia pochodzącego z korupcji i przestępczości zorganizowanej, w tym w drodze przepisów ukierunkowanych na nielegalne wzbogacenie, cyfryzacji transakcji oraz rozszerzenia zamrażania i konfiskaty nielegalnie uzyskanego majątku;
24. zachęca do dalszej reformy policji w celu zapewnienia jej uczciwości, profesjonalizmu i pełnego poszanowania międzynarodowych norm w dziedzinie praw człowieka;
25. uznaje wkład społeczeństwa obywatelskiego i mediów w walkę z korupcją; podkreśla, że ważne jest ich skuteczne zaangażowanie w mechanizmy konsultacyjne jako pełnoprawnych partnerów w tym procesie;
26. popiera odejście od przepisów projektu ustawy o amnestii podatkowej i amnestii w sprawach karnych oraz proponowanego programu obywatelstwa dla inwestorów ("złotych paszportów"), które są niezgodne ze standardami UE i jej polityką wizową oraz mogą stwarzać zagrożenia pod względem bezpieczeństwa, prania pieniędzy, uchylania się od opodatkowania, korupcji i przestępczości zorganizowanej; w związku z tym odnotowuje zapowiedziane zawieszenie programu obywatelstwa dla inwestorów oraz zamiar rządu Albanii, by skorzystać z wiedzy eksperckiej UE na temat przeglądu projektu ustawy o amnestii podatkowej i amnestii w sprawach karnych;
27. wzywa władze albańskie do skoncentrowania uwagi na modernizacji systemu podatkowego i administracji podatkowej, w tym ujawnianiu informacji majątkowych i zgodności z przepisami, do zwiększenia kontroli w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz do ustanowienia biura do spraw odzyskiwania mienia; zachęca władze do ścigania możliwych przypadków przestępstw przeciwko budżetowi UE w ramach porozumienia roboczego w sprawie współpracy między EPPO a Prokuraturą Generalną Albanii; wzywa kraje Bałkanów Zachodnich do pogłębienia współpracy sądowej z UE w sprawach karnych w ramach porozumień roboczych z EPPO w celu ułatwienia skutecznego dochodzenia i ścigania przypadków niewłaściwego wykorzystania funduszy UE, w tym przez oddelegowanie krajowych urzędników łącznikowych do EPPO;
28. podkreśla spoczywający na władzach obowiązek zapewnienia przejrzystości i konkurencji w procedurach udzielania zamówień publicznych i zamówień rządowych, a także w procedurach dotyczących prywatyzacji, pomocy państwa i koncesji; podkreśla, że trzeba wzmocnić zabezpieczenia, przejrzystość i warunkowość w ramach procesu monitorowania strategicznych inwestycji zagranicznych, a także ścigać przypadki korupcji, oszustw, nadużywania urzędu i prania pieniędzy, przy jednoczesnym przeciwdziałaniu uchylaniu się od opodatkowania, nielegalnemu budownictwu i obchodzeniu sankcji; przypomina, że procedury udzielania zamówień w przypadku projektów infrastrukturalnych, w tym w porcie Dur- res i w jego okolicach, muszą być zgodne z normami UE dotyczącymi zamówień publicznych wskazanymi w układzie o stabilizacji i stowarzyszeniu;
29. pochwala współpracę międzynarodową i zachęca do niej, a także wzywa do dalszych działań w zakresie rozbijania międzynarodowych sieci przestępczych w ramach zacieśnionej współpracy z agencjami UE działającymi w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, takimi jak Europol, Eurojust i Frontex; współpraca ta powinna obejmować zintensyfikowane działania skierowane przeciwko produkcji narkotyków i nielegalnej broni oraz zorganizowanemu handlowi narkotykami, nielegalną bronią i ludźmi; wzywa władze Albanii do zwiększenia krajowych zdolności operacyjnych i dotyczących odzyskiwania mienia; podkreśla, że w obszarze przeciwdziałania cyberprzestępczości, handlowi ludźmi i praniu pieniędzy nadal niezbędna jest poprawa wyników;
30. podkreśla istotny wkład Albanii w ochronę granic zewnętrznych UE i zapobieganie przestępczości transgranicznej; z zadowoleniem przyjmuje skuteczne międzynarodowe dochodzenia i europejskie operacje policyjne mające na celu zwalczanie handlu ludźmi, narkotykami i bronią palną, a także oszustw internetowych i zagrożeń terrorystycznych;
31. podkreśla potrzebę zwalczania nielegalnego handlu bronią strzelecką i lekką, jako że Albania jest nadal krajem przeznaczenia i krajem tranzytowym;
32. zachęca Albanię, by zwiększyła wysiłki na rzecz ograniczenia liczby nieuzasadnionych wniosków o azyl składanych przez jej obywateli oraz dalej dostosowywała politykę wizową do unijnego wykazu państw trzecich wymagających wizy;
33. potępia wrogą ingerencję zagraniczną i ataki hybrydowe, w tym kampanie manipulacji i dezinformacji, szpiegostwo, podżeganie do wszelkich form radykalizacji i cyberataki na obywateli Albanii i albańską infrastrukturę krytyczną, mające na celu zdestabilizowanie kraju i zdyskredytowanie UE; zachęca Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, by poprawiły koordynację i dalej wspierały władze albańskie w znacznym wzmacnianiu odporności tego kraju na takie zagrożenia poprzez zwiększenie bezpieczeństwa cyfrowego, ochrony danych i zdolności w zakresie cyberobrony, w ścisłej współpracy z NATO; podkreśla, że niezbędne jest skuteczne wdrożenie i egzekwowanie krajowej strategii na rzecz cyberbezpieczeństwa;
34. potępia nieuprawnione wykorzystywanie prywatnych danych obywateli, w tym przez partie polityczne, i wzywa władze, by podjęły pilne działania w celu zapobiegania wyciekom danych i przyspieszenia dostosowania do dorobku prawnego UE w zakresie ochrony danych osobowych;
Prawa podstawowe i prawa człowieka
35. odnotowuje kroki prawne podjęte w celu wyeliminowania dyskryminacji mniejszości i wzywa do podjęcia praktycznych kroków z myślą o integracji mniejszości LGBTIQ+, Romów, mniejszości egipskiej oraz wszystkich innych mniejszości etnicznych i kulturowych; wzywa władze do wyeliminowania dyskryminacji krzyżowej, z którą borykają się te grupy, poprzez systemowe podejście instytucjonalne we wszystkich sferach życia społecznego, gospodarczego i politycznego, a także do przeprowadzenia niezwłocznych dochodzeń w sprawie łamania ich praw;
36. wyraża zaniepokojenie aresztowaniem nowego burmistrza Himary Frediego Beleriego w przeddzień wyborów lokalnych w maju, które stanowiło naruszenie zasady domniemania niewinności oraz uniemożliwiło wybranemu burmistrzowi objęcie urzędu, ponieważ do dziś przebywa on w areszcie; podkreśla, że kwestia ta jest związana z ogólnym poszanowaniem praw podstawowych, nierozstrzygniętą kwestią własności członków greckiej mniejszości etnicznej na obszarze gminnym oraz oskarżeniami o ingerencje ze strony państwa;
37. wzywa władze do dalszej współpracy z organizacjami reprezentującymi społeczności romską i egipską w celu zapewnienia ich dobrostanu i integracji w społeczeństwie;
38. wzywa władze, by podjęły dialog z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego działającymi na rzecz ochrony praw społeczności LGBTIQ+ oraz by zapewniły ramy prawne i wdrożenie przepisów w celu zagwarantowania integracji i ochrony członków tej społeczności;
39. wzywa władze do intensyfikacji działań na rzecz zwalczania przemocy ze względu na płeć, wzmocnienia ochrony dzieci, przyjęcia i wdrożenia przepisów dotyczących praw mniejszości, zwłaszcza oczekiwanych regulacji dotyczących samookreślenia mniejszości narodowych i używania języków mniejszości, oraz do przeprowadzenia spisu ludności w pełnej zgodności z normami UE; podkreśla, że trzeba skonsolidować prawa własności i prawa dotyczące wpisu do księgi wieczystej oraz dokończyć proces zwrotu wywłaszczonego mienia i wypłaty odszkodowań z tytułu wywłaszczonego mienia;
40. wzywa władze do zapewnienia edukacji włączającej poprzez podjęcie natychmiastowych środków w celu położenia kresu segregacji romskich i egipskich uczniów i zapobiegania jej, zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; apeluje do władz, aby intensywniej zwalczały wykorzystywanie seksualne dzieci w internecie;
41. apeluje do władz Albanii o dalsze wzmożenie wysiłków na rzecz równouprawnienia płci i praw kobiet, w tym przez priorytetowe traktowanie uwzględniania aspektu płci, pogłębioną współpracę z organizacjami kobiecymi oraz poprawienie równowagi płci wśród pracowników;
42. wzywa albańskich ustawodawców do podjęcia kroków w celu zapewnienia odpowiedniej reprezentacji kobiet na wszystkich stanowiskach decyzyjnych; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje obecny rząd, w którym po raz pierwszy większość stanowią kobiety; wzywa władze, by dalej próbowały rozwiązać problem niewdrożenia praw kobiet pracujących, a także problem stereotypów płciowych, braku równowagi płci oraz luki płacowej między kobietami a mężczyznami na rynku pracy; zwraca uwagę na znaczne różnice w sytuacji kobiet i mężczyzn, takie jak niższy udział kobiet w rynku pracy; podkreśla, że trzeba położyć kres dyskryminacji w przepisach prawnych dotyczących urlopu macierzyńskiego oraz poprawić możliwości w zakresie opieki nad dziećmi i edukacji przedszkolnej;
43. uznaje postęp osiągnięty we wdrażaniu konwencji stambulskiej; z zadowoleniem przyjmuje pierwsze sprawozdanie Albanii w tej sprawie i wzywa władze do skuteczniejszego zapobiegania przemocy seksualnej i ze względu na płeć oraz kobietobójstwu oraz do skuteczniejszego reagowania na te zjawiska, a także do zwiększenia wsparcia dla osób, które doświadczyły przemocy; przypomina, że trzeba pilnie zwiększyć środki na wdrożenie postanowień konwencji stambulskiej, wzmocnić świadomość kobiet na temat przysługujących im praw, zintensyfikować prewencję i zapewnić wsparcie osobom, które doświadczyły przemocy domowej i niegodziwego traktowania w internecie;
44. z zadowoleniem przyjmuje plan działania na rzecz osób LGBTI na lata 2021-2027 w Albanii i apeluje o jego realizację; z zadowoleniem przyjmuje sukces jedenastej Parady Równości zorganizowanej w 2022 r. w Tiranie; wzywa władze do przyjęcia przepisów w sprawie uznawania tożsamości płciowej i związków lub małżeństw osób tej samej płci; wyraża poważne zaniepokojenie dyskryminacją osób LGBTIQ+ w zakresie dostępu do opieki zdrowotnej, edukacji, wymiaru sprawiedliwości, zatrudnienia i mieszkań; ubolewa nad przypadkami napaści fizycznej i mowy nienawiści wobec społeczności LGBTIQ+;
45. ubolewa nad brakiem postępów, jeśli chodzi o prawa osób z niepełnosprawnościami; wzywa do pełnego dostosowania przepisów do Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych poprzez ratyfikację protokołu fakultatywnego do tej konwencji; apeluje o odpowiednie finansowanie krajowego planu działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2025;
46. podkreśla, że trzeba rozwiązać problem dyskryminacji i przemocy, usunąć bariery utrudniające włączenie społeczno-gospodarcze, promować zatrudnienie i zapewnić osobom z niepełnosprawnościami dostęp do głosowania;
47. przypomina, że konieczne jest skuteczne i nieselektywne zapewnienie prawa do swobodnego, pokojowego zgromadzania się; zwraca uwagę, że ważne jest podejmowanie działań w związku z zarzutami dotyczącymi uchybień policji i niewspółmiernego użycia siły przez policję, aby postawić sprawców przed wymiarem sprawiedliwości;
48. zauważa, że konieczne są dalsze postępy w celu poprawy warunków przetrzymywania zgodnie z zaleceniem Europejskiego Komitetu do spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu;
49. ubolewa nad brakiem postępów w osiąganiu przejrzystości instytucjonalnej oraz nad pogarszającą się sytuacją w zakresie wolności wypowiedzi i wolności mediów; podkreśla rolę rządu i przywódców politycznych w Albanii w tworzeniu warunków sprzyjających korzystaniu z tych wolności;
50. potępia próby zdyskredytowania reporterów i arbitralnego zatajania informacji publicznych, jak decyzje o zakazaniu dziennikarzom wstępu na konferencje prasowe rządu, a także niezdolność do zapewnienia bezpieczeństwa dziennikarzy i mediów; potępia wszelką przemoc wobec nich;
51. zachęca rząd albański, by poprawił dostęp do informacji o swoich pracach i kontrolę nad nimi za pośrednictwem formalnych kanałów, takich jak konferencje prasowe i wywiady, oraz by zapewnił dziennikarzom równy, bezpośredni i przejrzysty dostęp do oficjalnych źródeł;
52. wzywa władze do podjęcia natychmiastowych działań przeciwko politycznej i gospodarczej ingerencji w działalność mediów i do położenia kresu atakom słownym, kampaniom oszczerstw i zastraszaniu wobec dziennikarzy, zwłaszcza w przypadku dziennikarzy relacjonujących wydarzenia związane z praworządnością, ponieważ zagraża to jakości dziennikarstwa, niezależności mediów i zdolności dziennikarzy do relacjonowania kwestii leżących w interesie publicznym;
53. wzywa władze, aby przyjęły ramy prawne zapewniające ochronę dziennikarzy, obrońców praw człowieka i innych zainteresowanych stron przed strategicznymi powództwami zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej (SLAPP);
54. wyraża zaniepokojenie utrzymującą się podburzającą retoryką, w tym ze strony polityków wysokiego szczebla, urzędników publicznych i innych osobistości publicznych; wzywa do przeprowadzenia dochodzeń w sprawie wszystkich ataków na krytyczne media oraz apeluje do władz o postawienie przed sądem sprawców ataków na dziennikarzy;
55. potępia wszelkie próby wykorzystywania przepisów do zwiększenia politycznej kontroli nad instytucjami medialnymi; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje wycofanie projektu przepisów dotyczących zniesławienia, zgodnie z zaleceniem Komisji Weneckiej;
56. wzywa rząd Albanii do zapewnienia niezależności nadawcy publicznego i organu regulacyjnego ds. mediów oraz przejrzystości w zakresie własności, finansowania i reklamy publicznej mediów; ubolewa, że większość albańskich mediów nie ma zrównoważonego modelu biznesowego i przejrzystego finansowania;
57. wzywa władze i społeczeństwo obywatelskie do współpracy na rzecz zwalczania dezinformacji i manipulacyjnych narracji przez promowanie umiejętności korzystania z mediów, utworzenie środowiska sprzyjającego niezależnym mediom i poprawę praw pracowniczych i socjalnych dziennikarzy;
58. wzywa UE, by pomagała w koordynowaniu regionalnych wysiłków na rzecz zwalczania dezinformacji poprzez mobilizowanie odpowiednich zainteresowanych stron oraz by wzmocniła dialog, badania i analizy w celu opracowania opartych na dowodach reakcji na zagrożenia dezinformacyjne; wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, aby proaktywnie rozwijała wiarygodność UE w regionie i by rozszerzała monitorowanie prowadzone przez grupę zadaniową StratCom, aby skupić się na transgranicznych zagrożeniach dezinformacyjnych pochodzących z krajów Bałkanów Zachodnich i sąsiadujących z nimi;
59. z zadowoleniem przyjmuje prace Sojuszu na rzecz Etycznych Mediów w Albanii w zakresie wdrażania kodeksu etyki dziennikarskiej; wzywa członków Stowarzyszenia Zawodowych Dziennikarzy Albanii do przestrzegania najwyższych norm branżowych, zwłaszcza poprzez przyjęcie inicjatywy na rzecz zaufania do dziennikarstwa uruchomionej przez Reporterów bez Granic;
60. podkreśla znaczenie integracyjnych ram znaczącego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w procesy decyzyjne i proces integracji z UE na szczeblu krajowym i lokalnym, w tym za pośrednictwem Krajowej Rady ds. Społeczeństwa Obywatelskiego i Partnerstwa na rzecz Otwartego Rządu, oraz wzywa rząd albański do poprawy skuteczności tych platform; wzywa wszystkie podmioty polityczne i władze do zaprzestania stosowania i do potępienia mowy nienawiści, kampanii oszczerstw i nękania wobec niezależnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka oraz do dopilnowania, by sprawcy zostali postawieni przed sądem;
61. apeluje o dokonanie przeglądu przepisów ustawy o rejestracji organizacji nienastawionych na zysk, jako że przepisy te podważają wolność wypowiedzi i zrzeszania się; jest szczególnie zaniepokojony wysoce nieproporcjonalnymi grzywnami za naruszenia administracyjne popełniane przez organizacje nienastawione na zysk; z zadowoleniem przyjmuje samoregulacyjny kodeks norm dla organizacji nienastawionych na zysk i sugeruje uproszczenie elektronicznej rejestracji organizacji społeczeństwa obywatelskiego;
Współpraca regionalna i stosunki dobrosąsiedzkie
62. z zadowoleniem przyjmuje kontynuowanie przez Albanię dialogu w celu zapewnienia stosunków dobrosąsiedzkich i współpracy regionalnej, które są zasadniczymi elementami procesu rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia; wyraża uznanie dla konstruktywnego zaangażowania Albanii w inkluzywne inicjatywy współpracy regionalnej i transgranicznej; z zadowoleniem przyjmuje konkretne porozumienia w sprawie swobodnego przepływu i wzajemnego uznawania kwalifikacji w ramach procesu berlińskiego i wzywa do ich szybkiego wdrożenia; pochwala postępy osiągnięte w kontekście szczytu UE-Bałkany Zachodnie w Tiranie - pierwszego w historii wydarzenia tego rodzaju w regionie;
63. podkreśla, że trzeba w pełni wykorzystać istniejące inicjatywy regionalne i międzyrządowe, w szczególności Inicjatywę Adriatycko-Jońską, Inicjatywę Środkowoeuropejską, strategię UE na rzecz regionu Morza Adriatyckiego i Morza Joń- skiego oraz proces berliński, a także tworzyć synergie między nimi;
64. pochwala Albanię za odgrywanie kluczowej roli w promowaniu stabilności i współpracy na Bałkanach Zachodnich, w tym za jej udział w misjach i operacjach prowadzonych przez UE i NATO;
65. z zadowoleniem przyjmuje środek wsparcia na rzecz Bałkańskiej Medycznej Grupy Zadaniowej w wysokości 6 mln EUR w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju, zapewniający niezbędne wyposażenie i materiały dla jednostek medycznych sił zbrojnych Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Macedonii Północnej i Serbii;
66. przypomina o potrzebie zakończenia procesu odtajniania akt komunistycznych i udostępnienia ich badaczom i ogółowi społeczeństwa, aby przyspieszyć proces ustanawiania sprawiedliwości i pojednania, oddać sprawiedliwość ofiarom i zapewnić odszkodowania osobom, które przeżyły, i ich rodzinom;
Reformy społeczno-gospodarcze
67. wzywa władze do kontynuowania reform strukturalnych zgodnie z programem reform gospodarczych na lata 2023-2025 oraz do umożliwienia trwałej odbudowy i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu dzięki lepszemu zarządzaniu finansami publicznymi i sprawowaniu rządów, praworządności, cyfryzacji i dostępności oraz ograniczeniu wykluczenia społecznego, a także dzięki formalizacji gospodarki oraz poprawie edukacji i usług opieki zdrowotnej; apeluje o dalsze wysiłki na rzecz podnoszenia kwalifikacji, poprawy warunków pracy i dialogu społecznego w drodze konstruktywnego dialogu i rokowań zbiorowych;
68. podkreśla, że ważne jest wzmacnianie pozycji młodzieży i promowanie możliwości dla młodszych pokoleń Albańczyków; odnotowuje opracowanie planu działania na rzecz wdrożenia gwarancji dla młodzieży na Bałkanach Zachodnich; zachęca do zwiększenia inwestycji w badania naukowe i innowacje, co pomoże przeciwdziałać drenażowi mózgów wśród naukowców i młodych ludzi;
69. apeluje do władz, aby zmniejszyły zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem społecznym przez poprawę dostępu do usług społecznych, edukacyjnych i opieki zdrowotnej, szczególnie dla społeczności romskiej, egipskiej i osób LGBTIQ+ oraz innych mniejszości i słabszych grup;
70. podkreśla transformacyjny charakter istotnej pomocy UE udzielanej w ramach IPA III i ram inwestycyjnych dla Bałkanów Zachodnich; odnotowuje rolę Planu gospodarczo-inwestycyjnego dla Bałkanów Zachodnich i jego sztandarowych projektów; przypomina, że zgodnie z warunkami IPA III należy ograniczyć lub zawiesić finansowanie w przypadku regresu lub nieuzasadnionych opóźnień w procesie reform, w szczególności w obszarze demokracji, praw podstawowych i praworządności;
Energia, środowisko, zrównoważony rozwój i łączność
71. z zadowoleniem przyjmuje działania Albanii na rzecz przyspieszenia transformacji energetycznej i dywersyfikacji energetycznej w kierunku energii wiatrowej i słonecznej oraz wzywa władze do zapewnienia zrównoważonego wykorzystania energii wodnej; pochwala w tym względzie szybkie wdrażanie pakietu wsparcia energetycznego UE dla Bałkanów Zachodnich o wartości 1 mld EUR, obejmującego natychmiastowe wsparcie budżetowe w wysokości 80 mln EUR dla Albanii; wzywa władze do jak najlepszego wykorzystania tej pomocy, by zbudować odporny i przyjazny dla środowiska rynek energii zgodnie z Zielonym programem działań dla Bałkanów Zachodnich;
72. przypomina o znaczeniu inwestycji UE w projekty takie jak elektrownia słoneczna na zbiorniku Vau i Dejes, modernizacja elektrowni wodnej Fierza, renowacja kampusu Uniwersytetu Tirańskiego i nowa linia kolejowa łącząca Tiranę z Dur- res; wzywa władze do intensyfikacji wysiłków na rzecz usprawnienia działań środowiskowych i klimatycznych w sektorach rolnictwa, energii, transportu i przemysłu;
73. wyraża poparcie dla przewodnictwa Albanii w Urzędzie Wspólnoty Energetycznej w kontekście przyspieszenia integracji tego regionu z rynkiem energii UE; z zadowoleniem przyjmuje jej plan oszczędności energii, produkcji czystej energii i dywersyfikacji dostaw energii w ramach REPowerEU i wspólne zakupy energii w ramach unijnej platformy energetycznej;
74. apeluje o dalsze postępy w reformowaniu sektora energii elektrycznej oraz w zapewnianiu zrównoważonych mechanizmów finansowania efektywności energetycznej;
75. apeluje o starannie zaplanowane środki dotyczące różnorodności biologicznej, wody, powietrza, klimatu, regionalnego gospodarowania odpadami, recyklingu i zanieczyszczenia przemysłowego;
76. podkreśla, że Albania musi poprawić swoją infrastrukturę gospodarowania odpadami i zwiększyć wysiłki na rzecz wzmocnienia odporności krajowej na skutki zmiany klimatu, w tym poprzez aktualizację krajowej strategii dotyczącej zmiany klimatu i włączenie kwestii zmiany klimatu do strategii i planów sektorowych;
77. wyraża zaniepokojenie zanieczyszczeniem odpadami morskimi w Albanii, które dotyka kraje sąsiadujące, i wzywa do podjęcia pilnych działań w celu rozwiązania tego problemu;
78. wzywa rząd Albanii do zwiększenia starań o poprawę jakości powietrza i ograniczenie bardzo poważnego zanieczyszczenia powietrza, zwłaszcza na obszarach miejskich;
79. z dużym zadowoleniem przyjmuje utworzenie Parku Narodowego Dzikiej Rzeki Wjosy, pierwszego parku narodowego dzikiej rzeki w Europie, i wyraża uznanie dla udziału społeczeństwa obywatelskiego w tworzeniu tego parku; wzywa władze do uwzględnienia obaw wyrażonych przez społeczeństwo obywatelskie w związku z wyznaczeniem granic sieci obszarów chronionych;
80. wzywa rząd Albanii, by szybko dostosował się do dorobku prawnego UE dotyczącego wody, ukończył i przyjął plany gospodarowania wodami w dorzeczu, ograniczył zanieczyszczenia ściekami oraz podjął działania w celu zapewnienia ochrony Jeziora Ochrydzkiego poprzez zaprzestanie uwalniania do niego pozostałości górniczych; wzywa rząd Albanii do zwiększenia wysiłków na rzecz ochrony środowiska morskiego i różnorodności biologicznej, w tym przez wyznaczenie morskich obszarów chronionych i skuteczne zarządzanie nimi;
81. podkreśla potrzebę rozwoju nowoczesnego, ekologicznego i przyjaznego dla klimatu rolnictwa na małą i średnią skalę, które zapewnia rolnikom środki do życia oraz chroni zasoby naturalne i różnorodność biologiczną Albanii;
82. wzywa do zwiększenia przejrzystości, przeprowadzania, egzekwowania i monitorowania ocen oddziaływania na środowisko i strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, zwłaszcza w odniesieniu do projektów mających poważne skutki środowiskowe i społeczno-gospodarcze, takich jak projekt elektrowni wodnej Skawica; wyraża zaniepokojenie gospodarczymi i środowiskowymi skutkami niekonkurencyjnych projektów rozwojowych finansowanych z zagranicy;
83. wzywa władze do podjęcia pilnych działań na rzecz zwalczania przestępstw przeciwko środowisku oraz usprawnienia i przyspieszenia egzekwowania polityki i prawa w dziedzinie ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, zwłaszcza jeśli chodzi o obszary chronione i gatunki krytycznie zagrożone, jak ryś bałkański; wzywa rząd Albanii, by opracował przepisy dotyczące zrównoważonego zarządzania dziką fauną i florą oraz by egzekwował moratorium na pozyskiwanie drewna;
84. wzywa rząd Albanii do wstrzymania projektów, które mogą naruszać krajowe i międzynarodowe normy ochrony różnorodności biologicznej, np. jak projekt międzynarodowego portu lotniczego we Wlorze, oraz do zaprzestania rozwoju elektrowni wodnych na obszarach chronionych;
85. z zadowoleniem przyjmuje pełne przystąpienie Albanii do Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności oraz związane z tym zwiększenie istotnego wsparcia UE na rzecz gotowości ludności na wypadek sytuacji wyjątkowych oraz skoordynowanego reagowania na kryzysy związane z trzęsieniami ziemi, powodziami i pożarami roślinności; zachęca kraj do dalszej modernizacji zdolności w zakresie zarządzania kryzysowego;
86. wzywa do szybkiego przyjęcia krajowej strategii transportowej wraz z odnośnym planem działania na lata 2021-2025; podkreśla, że konieczne są istotne starania o strukturalną transformację łączności cyfrowej oraz połączeń energetycznych i transportowych;
87. ponownie podkreśla potrzebę wypełnienia luk w połączeniach transportowych i modernizacji infrastruktury publicznej na Bałkanach Zachodnich, przy wsparciu państw członkowskich UE i Planu gospodarczo-inwestycyjnego dla Bałkanów Zachodnich oraz zgodnie z porozumieniem paryskim i celami UE w zakresie dekarbonizacji; w związku z tym wzywa władze wszystkich państw europejskich do ukończenia podstawowych projektów infrastrukturalnych, w tym paneuropejskich korytarzy VIII i X;
88. z zadowoleniem przyjmuje zniesienie kosztów roamingu między krajami Bałkanów Zachodnich i wyraża poparcie dla stopniowego zniesienia opłat roamingowych między UE a Bałkanami Zachodnimi po ich obniżeniu z dniem 1 października 2023 r.;
°
°°
89. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz prezydentowi, rządowi i parlamentowi Republiki Albanii.
