Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Pakiet rozszerzeniowy 2023 - Ukraina, Mołdawia i Gruzja (Opinia z inicjatywy własnej)

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Pakiet rozszerzeniowy 2023 - Ukraina, Mołdawia i Gruzja
(Opinia z inicjatywy własnej)

(C/2024/3662)

(Dz.U.UE C z dnia 26 czerwca 2024 r.)

Sprawozdawczym: Antje GROTHEER (DE/PES), przewodnicząca parlamentu kraju związkowego Brema
Dokument źródłowy: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Komunikat z 2023 r. w sprawie polityki rozszerzenia UE"

COM(2023) 690, SWD(2023) 697-699

ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR),

1. Z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady Europejskiej z 14 grudnia 2023 r. o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Ukrainą i Republiką Mołdawii oraz o przyznaniu Gruzji statusu kraju kandydującego przy założeniu, że zalecenie Komisji z 8 listopada 2023 r. zostanie wdrożone. Decyzja ta uwzględnia zobowiązania podjęte przez te kraje na drodze do członkostwa w UE i stanowi kolejny krok milowy w procesie akcesji opartej na osiągnięciach. KR oczekuje, że ta realistyczna perspektywa przystąpienia pobudzi program reform transformacyjnych zmierzający do spełnienia kryteriów przystąpienia w tych krajach, w tym w odniesieniu do wielopoziomowej demokracji, praworządności i zbliżenia do jednolitego rynku oraz spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, co zapewni tym krajom perspektywę bardziej sprawiedliwej, sprzyjającej włączeniu społecznemu i dostatniej przyszłości w Unii Europejskiej.

2. Podkreśla, że proces rozszerzenia obejmujący te trzy kraje, z których każdy na swój sposób jest narażony na rosyjską agresję, jest wyrazem ich prawa do samostanowienia, a także leży w geopolitycznym interesie Unii Europejskiej i przyczynia się do odbudowy szerszego europejskiego porządku pokojowego. Rozszerzenie należy rozumieć jako inwestycję w bezpieczeństwo i wiarygodność Unii, w perspektywę spójniejszego kontynentu europejskiego, w postępy w realizacji celów zrównoważonego rozwoju na większą skalę oraz we wspólne korzyści płynące z rozszerzonego jednolitego rynku.

3. Przyjmuje z aprobatą fakt, że inwestycja jest poparta porozumieniem instytucji UE w sprawie ustanowienia Instrumentu na rzecz Ukrainy, który musi zostać jak najszybciej wdrożony i powinien umożliwić Ukrainie antycypowanie stosowania zasad polityki regionalnej UE. W świetle przeprowadzonej niedawno przez Bank Światowy szybkiej oceny szkód i potrzeb, wedle której odbudowa i rekonstrukcja Ukrainy w następnym dziesięcioleciu pochłonie co najmniej 452,8 mld EUR, KR zgadza się z wnioskiem Parlamentu Europejskiego 1 , że środki przewidziane w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy nie będą wystarczające, i apeluje, by UE i państwa członkowskie zobowiązały się do dodatkowego długoterminowego finansowania dla Ukrainy. Uważa również, że zagrożenia ze strony Rosji, na które narażone są Mołdawia i Gruzja, wymagają większego wsparcia finansowego ze strony Unii Europejskiej.

4. Zgadza się z konkluzjami Rady Europejskiej z 15 grudnia 2023 r., w których stwierdzono, że potencjalni członkowie muszą zintensyfikować działania na rzecz reform, zwłaszcza w dziedzinie praworządności, zgodnie z opierającym się na osiągnięciach charakterem procesu akcesji i z pomocą UE. Równolegle Unia musi stworzyć niezbędne wewnętrzne podstawy i przeprowadzić reformy, szczególnie po to, aby zapewnić sprawne i skuteczne funkcjonowanie instytucji i polityk UE, która jest obecnie pod presją z powodu stosowania jednomyślności odnośnie do procesu rozszerzenia. W następstwie Konferencji w sprawie przyszłości Europy KR ponownie stwierdza zatem, że prace te wiązałyby się z reformą traktatów UE. KR wzywa również do większego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w dyskusje na temat sposobów ponownego określenia i realizacji długoterminowych ambicji UE w świetle wyzwań związanych z rozszerzeniem.

5. Podkreśla, że pluralistyczny proces rozszerzenia powinien opierać się na zaangażowaniu władz lokalnych i regionalnych w krajach kandydujących i w Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę ich zasadniczą rolę we wdrażaniu polityki i prawodawstwa UE oraz w maksymalizacji wpływu unijnych programów finansowania. Ponadto dla procesu rozszerzenia korzystna byłaby współpraca partnerska na szczeblu regionalnym i lokalnym, w szczególności w zakresie pomocy technicznej i budowania zdolności administracji publicznej, wspierania dostępu do programów finansowania UE i tworzenia systemów inwestycyjnych oraz zbliżenia do wspólnotowego dorobku prawnego i wymiany obywateli. W tym kontekście KR podkreśla rolę strategii makroregionalnych - takich jak strategia UE na rzecz regionu Dunaju lub przyszła specjalna strategia dla regionu Karpat - jako siły napędowej integracji europejskiej i spójności terytorialnej.

6. Przyjmuje do wiadomości komunikat Komisji Europejskiej z dnia 20 marca 2024 r. w sprawie reform poprzedzających rozszerzenie oraz przeglądów polityki 2 , w którym zapowiedziano przeprowadzenie szczegółowych przeglądów polityki tylko na początku 2025 r. Zgadza się z podejściem Komisji polegającym na stopniowej integracji i uważa, że rozszerzenia z 2004 r. i 2007 r. są dobrym wzorcem do naśladowania, również odnośnie do mechanizmów stopniowego wprowadzania i górnego limitu we wspólnej polityce rolnej i polityce spójności. KR zwraca uwagę na fakt, że w kilku badaniach stwierdzono już wykonalność rozszerzenia (w szczególności w odniesieniu do Ukrainy), biorąc pod uwagę różne mechanizmy górnego limitu, zdolność absorpcyjną i nasze doświadczenia z zastosowaniem podejścia etapowego, które było stosowane zarówno w przypadku rozszerzeń w 2004 r., jak i w 2007 r 3 . Jednocześnie KR podkreśla, że ocena skutków nie może opierać się wyłącznie na ekstrapolacji status quo, ponieważ wiele obszarów polityki, w tym polityka spójności i wspólna polityka rolna, musi zostać zreformowanych niezależnie od wyzwań związanych z rozszerzeniem. Zwraca uwagę na rozpoczęcie na początku 2024 r. własnego badania na temat instytucjonalnego i politycznego wpływu przyszłego rozszerzenia UE.

7. Proponuje rozwinięcie wymiany dotyczącej koordynacji między krajami na wszystkich szczeblach z udziałem gruzińskich, mołdawskich i ukraińskich funkcjonariuszek i funkcjonariuszy publicznych oraz urzędników wybieranych. Zwiększy to widoczność wprowadzonych reform, a także ułatwi wymianę doświadczeń i stawienie czoła wspólnym wyzwaniom trzech krajów wschodnich, sprzyjając wypracowaniu jednolitego podejścia.

8. Podkreśla dużą wagę wspierania i krzewienia lokalnej demokracji oraz autonomii w trzech krajach wschodnich na podstawie Europejskiej karty samorządu lokalnego i - tym samym - również znaczenie polityki rozszerzenia i polityki przedakcesyjnej UE dla docierania do osób za pośrednictwem zaufanego szczebla władz lokalnych.

9. Zgadza się z opinią Komisji, że ograniczone zdolności administracyjne organów wykonawczych i beneficjentów w krajach kandydujących i potencjalnych krajach kandydujących będą wyzwaniem dla absorpcji i jakości inwestycji i że konwergencja terytorialna będzie musiała być pierwszoplanowym celem. Ubolewa jednak, że Komisja pomija zasadniczą rolę, którą w krajach kandydujących muszą w tym względzie odegrać władze lokalne i regionalne.

10. Ponownie podkreśla potrzebę skuteczniejszej komunikacji, w tym na szczeblu lokalnym i regionalnym, w celu przeciwdziałania dezinformacji i wyeksponowania korzyści płynących z przyszłego rozszerzenia UE, a następnie integracji z UE, zwłaszcza poprzez podkreślenie wymiernych korzyści płynących z poprzednich rozszerzeń.

11. Nawiązując do swojego 10-punktowego pakietu wsparcia dla Ukrainy 4 , zobowiązuje się do:

- zaangażowania się we współpracę dwustronną z przedstawicielami władz lokalnych i regionalnych z trzech krajów wschodnich poprzez stworzenie podstaw do uruchomienia wspólnych komitetów konsultacyjnych,

- zapraszania przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych z tych krajów jako wstępnych obserwatorów, by zapoznali się z pracami i sieciami KR-u,

- włączenia tych krajów do programu "Młode osoby z mandatem wyborczym" (YEP),

- organizowania programów szkoleniowych dla urzędników lokalnych i regionalnych (zwłaszcza za pośrednictwem istniejącego programu "Natolin4Capacity Building" i TAIEX), krótkoterminowych wizyt studyjnych, staży i programów wzorowanych na programie dla oddelegowanych ekspertów krajowych, przy jednoczesnej kontynuacji Akademii Administracji Publicznej Partnerstwa Wschodniego. W tym kontekście KR będzie kontynuować prace przygotowawcze nad utworzeniem Akademii Administracji Publicznej Partnerstwa Wschodniego na szczeblu lokalnym i regionalnym, w szczególności poprzez studium wykonalności, które ma zostać przeprowadzone w pierwszej połowie 2024 r.

Ukraina

12. Z zadowoleniem przyjmuje "niezachwiane zobowiązanie" Rady Europejskiej "do dalszego zapewniania Ukrainie i jej ludności zdecydowanego wsparcia politycznego, finansowego, gospodarczego, humanitarnego, wojskowego i dyplomatycznego tak długo, jak długo będzie to niezbędne" 5 .

13. Zachęca Ukrainę, by wraz ze swoimi partnerami z europejskiego sojuszu miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy 6  nadal realizowała reformy decentralizacyjne i budowała zdolności władz lokalnych i regionalnych, co wymaga, aby:

- wyjaśnić, na mocy prawa, kryteria tworzenia dużej liczby organów administracji wojskowej na szczeblu lokalnym w kontekście stanu wojennego oraz przywrócenia samorządu lokalnego na wyzwolonych terytoriach i w pobliżu linii frontu, gdzie sytuacja w zakresie bezpieczeństwa umożliwia wykonywanie zadań demokratycznie wybranym organom; samorząd lokalny powinien być stopniowo przywracany tam, gdzie pozwala na to sytuacja w zakresie bezpieczeństwa,

- lepiej rozgraniczyć kompetencje między szczeblem centralnym i lokalnym oraz ustanowić odpowiednie struktury wewnętrzne dla administracji gminnej,

- wprowadzić pojęcie terytorialnego podmiotu publicznego jako osoby prawnej, co jest utrwaloną praktyką w Unii Europejskiej i zostało zapisane w Europejskiej karcie samorządu lokalnego,

- nie wprowadzać w życie ani projektu ustawy o planowaniu przestrzennym w obecnej formie, ani jej poszczególnych przepisów za pomocą zarządzeń, ponieważ stwarza to ryzyko związane z uczciwością wynikające z przekazania przez podmioty publiczne podmiotom prywatnym nadmiernych uprawnień kontrolnych w zakresie planowania przestrzennego i prowadzi do odebrania uprawnień władzom lokalnym,

- wzmocnić lokalną podstawę fiskalną w celu uniknięcia nieproporcjonalnej podatności gmin na zagrożenia finansowe; można to osiągnąć poprzez sprawiedliwy podział podatku dochodowego od osób fizycznych między gminy, w których podatnicy faktycznie zamieszkują, oraz poprzez niezbędne rozszerzenie źródeł podatków lokalnych,

- priorytetowo traktować stosowanie przejrzystych mechanizmów dystrybucji pomocy zagranicznej i środków budżetowych, w szczególności w celu wzmocnienia lokalnej odporności oraz zapewnienia opieki, rehabilitacji i ochrony socjalnej najsłabszym grupom społecznym.

14. W odniesieniu do procesu odbudowy, aby przygotować zbliżenie Ukrainy do polityki regionalnej UE, ponownie stwierdza 7 , że Instrument na rzecz Ukrainy powinien:

- stosować zasadę partnerstwa określoną w europejskim kodeksie postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych,

- włączać ukraińskie władze lokalne i regionalne oraz ich stowarzyszenia w proces opracowywania i wdrażania Planu Ukrainy w ramach Instrumentu na rzecz Ukrainy,

- opierać się na strategiach regionalnych na poziomie NUTS 2 w Planie Ukrainy, a zwłaszcza uwzględniać sytuację pod względem regionalnego narażenia na działania wojenne i szczególnych wyzwań dotyczących spójności oraz potrzeb regionalnych w zakresie odbudowy i rekonstrukcji,

- stosować zasadę "lepszego odbudowywania" zgodnie z wytycznymi OECD w celu dalszego zbliżenia Ukrainy do realizacji celów zrównoważonego rozwoju i Europejskiego Zielonego Ładu oraz wspierania działań mających na celu naprawienie szkód w środowisku spowodowanych wojną, a także usunięcie zniszczeń i przeszkód w rozwoju powodowanych przez miny lądowe,

- stosować w przygotowywaniu, projektowaniu, budżetowaniu i wykonaniu programów odbudowy oraz w całym związanym z nimi procesie decyzyjnym podejście skupiające się na aspekcie płci z myślą o odpornej odbudowie Ukrainy sprzyjającej włączeniu społecznemu.

KR domaga się także, aby do wielostronnej platformy koordynacji darczyńców dodać komponent terytorialny, w obrębie którego rolę koordynacyjną odgrywałby europejski sojusz miast i regionów na rzecz odbudowy Ukrainy. Ponadto oczekuje, że Ministerstwo Odbudowy będzie wspierać zdecentralizowany proces odbudowy i rekonstrukcji oparty na systematycznym i skoordynowanym zaangażowaniu samorządowych władz lokalnych i regionalnych oraz ich stowarzyszeń w opracowywanie i wdrażanie polityki.

15. Podkreśla, że wojna i prawdopodobieństwo, że ponad 20 % uchodźców (wielu Ukraińców w wieku produkcyjnym i ich dzieci) nie wróci do kraju po wojnie, znacznie pogarszają negatywne perspektywy demograficzne Ukrainy - do tego stopnia, że niedobór siły roboczej, zwłaszcza w niektórych częściach kraju, najprawdopodobniej będzie jednym z głównych wyzwań związanych z powojenną odbudową 8 . W związku z tym podkreśla potrzebę stworzenia warunków umożliwiających powrót osób przesiedlonych i ich integrację lub reintegrację oraz priorytetowego traktowania inwestycji w kapitał ludzki, w szczególności w edukację, szkolenie zawodowe, podnoszenie kwalifikacji i wsparcie dla młodzieży, kobiet, weteranów i ich rodzin oraz osób wewnętrznie przesiedlonych. Rozsądne byłoby również dokonanie przeglądu i przyjęcie nowej krajowej polityki migracyjnej, która stanowiłaby odpowiedź na obecne wyzwania związane z masowym odpływem osób z Ukrainy i związanym z tym niedoborem siły roboczej.

16. Przyznaje, że od czasu opublikowania 8 listopada zalecenia Komisji dla Rady dotyczącego rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych parlament Ukrainy przyjął (w dniu 8 grudnia 2023 r.) trzy projekty ustaw:

1) zmianę szczegółowych ustaw dotyczących praw mniejszości w celu uwzględnienia oceny ekspertów Rady Europy;

2) wzmocnienie Krajowego Biura Antykorupcyjnego oraz autonomii i niezależności Specjalnej Prokuratury Antykorupcyjnej (SAPO);

3) rozszerzenie uprawnień Krajowej Agencji ds. Zapobiegania Korupcji.

17. W odniesieniu do walki z korupcją za największy priorytet uważa przyjęcie ustawy regulującej lobbing (zgodnie ze

standardami europejskimi) oraz konsekwentną kontynuację reform sądownictwa i zamówień publicznych.

18. W odniesieniu do praw mniejszości z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zgodnie z nową ustawą osoby należące do mniejszości narodowych (wspólnot) Ukrainy, których języki są językami urzędowymi Unii Europejskiej i które rozpoczęły kształcenie na poziomie szkoły średniej przed dniem 1 września 2018 r. w języku odpowiedniej mniejszości narodowej (wspólnoty), będą miały prawo do dalszego korzystania z takiej edukacji do czasu ukończenia pełnego kształcenia na poziomie szkoły średniej zgodnie z przepisami obowiązującymi przed wejściem w życie ustawy o ochronie funkcjonowania języka ukraińskiego jako języka państwowego. KR uważa ustawę za bardzo pozytywny krok w prawodawstwie dotyczącym mniejszości i oczekuje, że Ukraina będzie realizowała swój program ochrony praw mniejszości narodowych i zapewni ich rzeczywisty udział w życiu politycznym, gospodarczym i społecznym zgodnie z Konwencją ramową Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych.

19. Podkreśla, że reintegracja terytoriów znajdujących się obecnie pod rosyjską okupacją będzie wymagała szczególnej uwagi w zakresie wdrażania praw podstawowych. Należy tego dokonać w formie aktualizacji krajowej strategii w zakresie praw człowieka i związanego z nią planu działania.

20. Jeśli chodzi o reformę administracji publicznej, oczekuje, że niedawno przyjęta ustawa o służbie w samorządzie lokalnym przyniesie rzeczywisty postęp w kierunku rekrutacji i procedur selekcji opartych na osiągnięciach oraz w kierunku reformy wynagrodzeń także dla urzędników na szczeblu lokalnym i regionalnym. Ze względu na potrzebę znacznej pomocy technicznej dla administracji publicznej Ukrainy w procesie przystąpienia do UE konieczne jest wzmocnienie trzeciego filaru Instrumentu na rzecz Ukrainy.

21. Z zadowoleniem przyjmuje plan działania na rzecz wdrożenia krajowej strategii na rzecz społeczeństwa obywatelskiego obejmujący 43 zadania mające na celu poprawę systemu udziału społeczeństwa w kształtowaniu polityki publicznej, stworzenie otoczenia sprzyjającego rozwojowi niezależnego i różnorodnego społeczeństwa obywatelskiego i promowanie udziału organizacji społeczeństwa obywatelskiego w społecznym i gospodarczym rozwoju Ukrainy, w lokalnych programach zrównoważonego rozwoju oraz w zaspokajaniu potrzeb społeczności znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji.

22. Ponownie wyraża poparcie dla utworzenia Wspólnego Komitetu Konsultacyjnego z Ukrainą na wniosek rządu Ukrainy i na podstawie oficjalnego oświadczenia Rady Stowarzyszenia UE-Ukraina.

Mołdawia

23. Wyraża uznanie dla ogromnych wysiłków podjętych przez Mołdawię na drodze do integracji europejskiej w niezwykle trudnych warunkach. Wpływają na nie przyjęcie największej w Europie liczby uchodźców z Ukrainy uciekających przed rosyjską agresją, inflacja, zagrożenia dla dostaw energii i ataki hybrydowe, takie jak manipulacja informacjami i cybe- rataki.

24. Wzywa Mołdawię do poczynienia postępów w reformach samorządu lokalnego, w szczególności w odniesieniu do decentralizacji fiskalnej i środków służących wdrożeniu ustawy o dobrowolnym łączeniu przyjętej w lipcu 2023 r., mającej na celu poprawę funkcjonowania i zdolności administracji lokalnej oraz świadczenia usług publicznych.

25. Oczekuje, że Mołdawia zadba o działanie instytucji antykorupcyjnych w ramach jasnej struktury organizacyjnej i przy zapewnieniu odpowiednich zasobów. Mołdawia powinna kontynuować aktualizowanie i wdrażanie planu działania na rzecz "deoligarchizacji", zwłaszcza w świetle wniosku Komisji, że niezależne agencje regulacyjne w Mołdawii są nadal podatne na wpływ interesów prywatnych oraz organów lub sektorów przemysłu, które mają regulować.

26. Podkreśla, że chociaż utworzono znaczną liczbę nowych stanowisk w celu wzmocnienia zdolności administracji publicznej do przygotowania się do przystąpienia do UE, a wynagrodzenia niektórych kategorii urzędników państwowych wzrosły, to mołdawska administracja publiczna nadal boryka się z utrzymującym się niedoborem wykwalifikowanych zasobów ludzkich i dysfunkcyjnym systemem rozwoju zawodowego lokalnych urzędników służby cywilnej. Inwestowanie w dalsze reformy oraz rozwiązanie problemów z równością płci w administracji publicznej musi być zatem priorytetem w procesie akcesyjnym Mołdawii.

27. Wzywa Mołdawię do zwiększenia wysiłków na rzecz wdrożenia programu wspierającego ludność romską na lata 2022-2025.

28. Zwraca uwagę na fakt, że znaczna część ludności Mołdawii posiada już obywatelstwo UE, w związku z czym oczekuje pozytywnych skutków ubocznych dla zdolności Mołdawii do spełnienia wymogów dotyczących swobodnego przepływu osób i obywatelstwa UE.

29. Zachęca rząd mołdawski do przedłożenia Radzie Stowarzyszenia UE-Mołdawia wniosku o utworzenie Wspólnego Komitetu Konsultacyjnego między KR-em a mołdawskimi władzami lokalnymi.

Gruzja

30. Uważa głęboką polaryzację polityczną, brak skutecznej współpracy ponadpartyjnej i powszechną dezinformację na temat UE za główne przeszkody na drodze Gruzji do integracji europejskiej. W związku z tym wzywa Gruzję do usunięcia wszystkich niedociągnięć stwierdzonych przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE (ODIHR) i Komisję Wenecką, a w szczególności do dalszej poprawy ram dotyczących wyborów.

31. Jest zdania że Gruzja musi położyć nacisk na inkluzywne kształtowanie polityki i wzmocnić środki demokracji uczestniczącej na szczeblu lokalnym. Bezpośrednie zaangażowanie obywateli w lokalny proces decyzyjny ma kapitalne znaczenie dla skutecznego zminimalizowania wpływu politycznego. Można to osiągnąć poprzez znaczne wzmocnienie kompetencji rad lokalnych i przyznanie im większych uprawnień, zwłaszcza odnośnie do zarządzania budżetem lokalnym, w celu przywrócenia równowagi w dynamice władzy. Ma to zasadnicze znaczenie dla złagodzenia polaryzacji politycznej i zapobiegania bezpośredniej ingerencji rządu centralnego w decyzje burmistrzów. Ponadto KR podziela najpoważniejsze obawy dotyczące ewentualnego ponownego przedłożenia projektu ustawy o "przejrzystości wpływów zagranicznych", inspirowanego rosyjską ustawą o zagranicznych agentach. Taka ustawa zagroziłaby wolności mediów i autonomii organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które są warunkiem wstępnym demokracji funkcjonalnej i procesu przystąpienia Gruzji do UE.

32. Podkreśla, że Gruzja musi kontynuować całościową i skuteczną reformę systemu sądownictwa, uwzględniającą niektóre z kluczowych zaleceń Komisji Weneckiej, aby zapewnić skuteczną niezależność, rozliczalność i bezstronność.

33. Wyraża zaniepokojenie wycofaniem się Gruzji z sieci antykorupcyjnej OECD, ale z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie zmienionego planu działania na rzecz "deoligarchizacji" w oparciu o wcześniejsze zalecenia Komisji Weneckiej oraz planu działania na lata 2023-2024 na rzecz zwalczania przestępczości zorganizowanej.

34. Podkreśla, że gruzińska administracja publiczna zmaga się z fragmentacją i ograniczoną standaryzacją i musiałaby przejść znaczącą transformację cyfrową. KR z zadowoleniem przyjmuje jednak fakt, że przepisy wzmacniające sprawowanie władzy na szczeblu lokalnym i świadczenie usług komunalnych uwzględniono w strategii decentralizacji na lata 2020-2025, strategii i planie działania w zakresie reformy administracji publicznej oraz w krajowej strategii i wizji rozwoju do 2030 r.

35. Podkreśla, że - pomimo dobrze opracowanej strategii decentralizacji w Gruzji - toczący się proces wdrażania wymaga dodatkowych narzędzi skutecznego monitorowania. Za pomocą większej liczby narzędzi należy zróżnicować obecne wdrażanie, które odbywa się wyłącznie pod kierunkiem rządu krajowego. Równoległy i niezależny proces monitorowania jest niezbędny, aby śledzić wdrażanie oraz mierzyć wyniki reform decentralizacyjnych i reform administracji publicznej.

36. Zaznacza, że postępowania o udzielenie zamówienia publicznego muszą być dostosowane do prawodawstwa UE, aby skutecznie realizować programy UE zapewniające finansowanie różnych celów związanych z rozwojem lokalnym i regionalnym. Ma to szczególne znaczenie, gdyż na poziomie lokalnym brakuje ewidentnie umiejętności w zakresie zarządzania projektami.

37. Uważa, że należy wzmocnić przepisy antydyskryminacyjne i podjąć bardziej zdecydowane środki w celu przeciwdziałania nawoływaniu do nienawiści i przestępstwom z nienawiści oraz zapobiegania im. Potrzebna jest krajowa strategia zwalczania wszelkich form nienawiści i dyskryminacji oraz ochrony mniejszości etnicznych i religijnych.

38. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Gruzja zastosowała się do zaleceń Unii Europejskiej dotyczących potrzeby zwiększenia równouprawnienia płci i zwalczania przemocy wobec kobiet, ale jest nadal zaniepokojony, że pomimo wprowadzenia parytetów płci kobiety pozostają niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach publicznych 9 .

39. Podkreśla potrzebę dalszego wzmacniania mechanizmów zorganizowanego dialogu z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności poprzez wprowadzenie mechanizmu konsultacji publicznych online lub wkładu w projekty ustaw lub dokumenty polityczne. Ubolewa, że sprawozdanie Komisji Europejskiej wydaje się łączyć organizacje społeczeństwa obywatelskiego z władzami lokalnymi i regionalnymi.

Bruksela, dnia 17 kwietnia 2024 r

1 "Potrzeba niezachwianego unijnego wsparcia Ukrainy dwa lata po napaści Rosji na ten kraj", czwartek, 29 lutego 2024 r. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2024-0119_PL.html.
3 Dokument polityczny Instytutu im. Jacques'a Delorsa What does it cost?. Financial implications of the next enlargement, 14 grudnia 2023 r.; dokument programowy CEPS, Emerson, M., The Potential Impact cf Ukrainian Accession on the EU's Budget - and the Importance of Control Valves, wrzesień 2023 r.; WIIW, Outlier or not - the Ukrainian economy's preparedness for EU accession, listopad 2023 r.
5 Konkluzje z 15 grudnia 2023 r.
7 Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Instrument na rzecz Ukrainy (Dz.U. C, C/2023/1332, 22.12.2023, ELI: http://data.europa. eu/eli/C/2023/1332/oj).
8 Zob. WIIW, Tverdostup, M., The Demographic Challenges to Ukraine's Economic Reconstruction (wiiw.ac.at), lipiec 2023 r.
9 Tylko trzema z 64 gmin kierują burmistrzynie.

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024
ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2024.3662

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Pakiet rozszerzeniowy 2023 - Ukraina, Mołdawia i Gruzja (Opinia z inicjatywy własnej)
Data aktu: 26/06/2024
Data ogłoszenia: 26/06/2024