W 2015 r. Parlament Europejski i Rada UE przyjęły decyzję (UE) 2015/1814 1 ("decyzja w sprawie rezerwy stabilności rynkowej") w celu utworzenia rezerwy stabilności rynkowej w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) ustanowionego dyrektywą 2003/87/WE 2 ("dyrektywa EU ETS"). Celem rezerwy jest zapobieganie strukturalnej nadwyżce uprawnień na unijnym rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla. Wiąże się to z ryzykiem, że nadwyżka może uniemożliwiać wysłanie sygnału inwestycyjnego ze strony EU ETS niezbędnego do osiągnięcia unijnego celu redukcji emisji w sposób racjonalny pod względem kosztów. Celem rezerwy jest również zwiększenie odporności EU ETS na zakłócenia równowagi na rynku, dzięki czemu unijny rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla może sprawnie funkcjonować. Rezerwa zaczęła funkcjonować w styczniu 2019 r.
Zgodnie z art. 1 ust. 4 decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej do celów rezerwy Komisja publikuje co roku dane na temat łącznej liczby uprawnień znajdujących się w obiegu (TNAC) w odniesieniu do poprzedniego roku. Liczba ta określa, czy uprawnienia zostają wycofane z wolumenu aukcji i umieszczone w rezerwie, czy też uwolnione z rezerwy i sprzedane na aukcji. Coroczna publikacja TNAC jest zatem ważnym elementem rezerwy stabilności rynkowej i EU ETS.
15 maja 2023 r. Komisja opublikowała TNAC za 2022 r., która wynosiła 1 134 794 738 3 . W związku z tym 272 350 737 uprawnień miało zostać umieszczonych w rezerwie od 1 września 2023 r. do 31 sierpnia 2024 r. Liczba uprawnień w rezerwie, które zostały unieważnione na dzień 1 stycznia 2023 r., wyniosła łącznie 2 515 135 787.
Niniejszy komunikat jest ósmą publikacją TNAC i dotyczy 2023 r. Zawarto w nim szczegółowe podstawowe obliczenia i określono liczbę uprawnień, które zostaną umieszczone w rezerwie od 1 września 2024 r. do 31 sierpnia 2025 r. Wskazano w nim również liczbę uprawnień w rezerwie, które zostały unieważnione 1 stycznia 2024 r.
W komunikacie podkreślono istotne zmiany w funkcjonowaniu rezerwy stabilności rynkowej wprowadzone w ramach pakietu legislacyjnego "Gotowi na 55" - w kontekście zmian decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej 4 i dyrektywy EU ETS 5 - a także zmiany określone w rozporządzeniu (UE) 2023/435 6 ("rozporządzenie w sprawie REPowerEU"), przyjętym w ramach reakcji UE na kryzys energetyczny.
2. Funkcjonowanie rezerwy stabilności rynkowej
Rezerwa stabilności rynkowej uruchamia się automatycznie, gdy TNAC znajduje się poza ustalonym zakresem. Uprawnienia zostają wycofane z wolumenu aukcji i umieszczone w rezerwie, jeżeli TNAC przekroczy próg 833 milionów. Wskaźnik pobrania do rezerwy stabilności rynkowej ustala się na poziomie 24 % TNAC, gdy liczba ta przekroczy 1 096 mln. W przypadku gdy TNAC wynosi między 833 mln a 1 096 mln, pobór uprawnień odpowiada różnicy między TNAC a 833 mln. Jeżeli TNAC jest poniżej progu wynoszącego 400 mln, z rezerwy uwalnia się 100 mln uprawnień i zbywa na aukcji. Uprawnienia są umieszczane w rezerwie lub uwalniane z niej w okresie 12 miesięcy. Począwszy od 2023 r. wszelkie uprawnienia znajdujące się w rezerwie i przekraczające próg 400 mln tracą ważność.
Zgodnie z art. 1 ust. 5 decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej i zgodnie z niniejszym komunikatem 24 % TNAC na dzień 31 grudnia 2023 r. lub różnica między TNAC a 833 mln zostaną umieszczone w rezerwie na okres 12 miesięcy, począwszy od 1 września 2024 r. Odpowiednia liczba uprawnień zostanie odjęta od wolumenów aukcji państw członkowskich UE, trzech państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego - krajów Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - Islandii, Liechtensteinu i Norwegii, a także Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do wytwarzania energii elektrycznej w Irlandii Północnej. Uprawnienia te zostaną odjęte w zależności od udziałów aukcyjnych poszczególnych państw.
Zgodnie z art. 1 ust. 5 decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej do dnia 31 grudnia 2030 r. wszelkie uprawnienia rozdzielone na potrzeby solidarności i wzrostu w ramach EU ETS 7 nie są uwzględniane przy obliczaniu odpowiednich udziałów do celów rezerwy stabilności rynkowej.
Rozporządzenie REPowerEU zmienia dyrektywę EU ETS w celu wprowadzenia odstępstwa od art. 1 ust. 5a decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej poprzez wykorzystanie 27 mln nieprzydzielonych uprawnień w rezerwie stabilności rynkowej na potrzeby Funduszu Innowacyjnego. Miałyby one zostać odjęte od całkowitej liczby nieprzydzielonych uprawnień, które w przeciwnym razie zostałyby unieważnione w okresie do 31 grudnia 2030 r. Zmiana ta stała się skuteczna zanim uprawnienia w rezerwie, które przekraczały próg 400 mln, zostały unieważnione 1 stycznia 2024 r.
3. Łączna liczba uprawnień znajdujących się w obiegu
Zgodnie z art. 1 ust. 4 decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej łączna liczba uprawnień znajdujących się w obiegu w danym roku "odpowiada skumulowanej liczbie uprawnień wydanych w odniesieniu do instalacji i przedsiębiorstw żeglugowych i nieumieszczonych w rezerwie w okresie od dnia 1 stycznia 2008 r., w tym liczbie uprawnień wydanych w tym okresie zgodnie z art. 13 ust. 2 dyrektywy 2003/87/WE, w wersji obowiązującej na dzień 18 marca 2018 r., oraz uprawnień do stosowania międzynarodowych jednostek emisji wykorzystywanych przez instalacje w ramach unijnego systemu handlu emisjami do dnia 31 grudnia danego roku, po odjęciu skumulowanych ton zweryfikowanych emisji z instalacji i przedsiębiorstw żeglugowych objętych unijnym systemem handlu emisjami od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 31 grudnia danego roku i wszelkich uprawnień anulowanych zgodnie z art. 12 ust. 4 dyrektywy 2003/87/WE."
Podsumowując, TNAC istotna dla funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej obliczana jest przy użyciu zaktualizowanego wzoru:
TNAC = podaż - popyt
Oba elementy wzoru obliczeniowego zostały opisane szczegółowo w niniejszym komunikacie. Przegląd wszystkich danych liczbowych przedstawiono w tabeli na końcu komunikatu.
Zgodnie z art. 1 ust. 4a decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej na potrzeby obliczenia TNAC na 2024 r. zostaną uwzględnione uprawnienia wydane w odniesieniu do lotnictwa i zweryfikowane emisje lotnicze od dnia 1 stycznia 2024 r.
Zgodnie z dyrektywą EU ETS system EU ETS obejmuje emisje z działalności w zakresie transportu morskiego od dnia 1 stycznia 2024 r., a podaż i popyt ze strony przedsiębiorstw żeglugowych zostaną odzwierciedlone w obliczeniach TNAC na 2024 r.
Podaż
Podaż uprawnień na unijnym rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla składa się z następujących elementów.
- Uprawnienia przechowane 8 z 2. etapu EU ETS (2008-2012), których liczba wyniosła 1 749 540 826 9 .
- Uprawnienia przydzielone bezpłatnie od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2023 r., w tym uprawnienia przydzielone z rezerwy dla nowych instalacji. Ten wolumen wynosi 8 222 698 758 uprawnień 10
- Uprawnienia sprzedane na aukcji od 1 stycznia 2013 r. 11 do 31 grudnia 2023 r. oraz uprawnienia wykorzystane do celów elastyczności w latach 2021-2023 zgodnie z art. 6 rozporządzenia (UE) 2018/842 12 ("rozporządzenie w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego"). Zgodnie ze sprawozdaniami z aukcji udostępnionymi na wspólnej platformie aukcyjnej oraz odnośnych platformach opt-out 13 wolumen uprawnień sprzedanych na aukcji, w tym w ramach wczesnej sprzedaży na aukcji, wyniósł 7 591 181 500. Do tego wolumenu należy dodać 21 641 364 uprawnień w ramach elastyczności określonej w art. 6 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego 14 .
- Uprawnienia zmonetyzowane do celów programu NER300. Europejski Bank Inwestycyjny zmonetyzował łącznie 300 000 000 uprawnień.
- Międzynarodowe jednostki emisji wykorzystane w odniesieniu do emisji do dnia 31 grudnia 2020 r. 15 Instalacje wykorzystały 497 248 017 międzynarodowych jednostek emisji w odniesieniu do emisji, które wygenerowały 16 .
- Zgodnie z art. 1 ust. 4 decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej uprawnienia umieszczone w rezerwie nie są już uwzględniane w obliczeniach TNAC.
Popyt
Popyt na uprawnienia na unijnym rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla obejmuje całkowite zweryfikowane emisje z instalacji od 1 stycznia 2013 r. 17 do 31 grudnia 2023 r., które wynoszą 17 269 905 658 ton 18 oraz 668 272 uprawnienia anulowane w tym okresie zgodnie z art. 12 ust. 4 dyrektywy EU ETS.
Łączna liczba uprawnień znajdujących się w obiegu
Na podstawie powyższego TNAC w 2023 r. wynosi 1 111 736 535 uprawnień.
Zasoby rezerwy stabilności rynkowej
Po unieważnieniu uprawnień w dniu 1 stycznia 2023 r. w rezerwie pozostało 486 087 000 uprawnień.
Zgodnie z komunikatami w sprawie TNAC w ostatnich latach w rezerwie umieszczono następujące wolumeny uprawnień:
- 231 874 266 uprawnień od 1 stycznia 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r. 19 ;
- 90 783 578 uprawnień od 1 września 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. 20 .
Na dzień 31 grudnia 2023 r. w rezerwie stabilności rynkowej znajdowało się 808 744 844 uprawnień. Z tej liczby 27 mln uprawnień zarezerwowano do celów Funduszu Innowacyjnego zgodnie z art. 10e ust. 4 dyrektywy EU ETS.
1 stycznia 2024 r. z puli tych uprawnień unieważniono 381 744 844 zgodnie z art. 1 ust. 5a decyzji w sprawie rezerwy stabilności rynkowej. Pozostałe zasoby rezerwy wynoszą 400 000 000 uprawnień.
4. WNIOSEK
Zgodnie z decyzją w sprawie rezerwy stabilności rynkowej w okresie 12 miesięcy od 1 września 2024 r. do 31 sierpnia 2025 r. w rezerwie stabilności rynkowej zostanie umieszczona łączna liczba 266 816 768 uprawnień.
W przyszłorocznej publikacji TNAC do celów rezerwy stabilności rynkowej określi się funkcjonowanie rezerwy w okresie od września 2025 r. do sierpnia 2026 r.
PODSUMOWANIE
Podaż | |
a) Uprawnienia przechowane z 2. etapu (2008-2012) | 1 749 540 826 |
b) Uprawnienia przydzielone bezpłatnie od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2023 r., w tym pochodzące z rezerwy dla nowych instalacji | 8 222 698 758 |
c) Uprawnienia sprzedawane na aukcji od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2023 r., w tym w ramach wczesnej sprzedaży na aukcji | 7 591 181 500 |
d) Uprawnienia wykorzystane do celów elastyczności w latach 2021-2023 zgodnie z art. 6 rozporządzenia (UE) 2018/842 | 21 641 364 |
e) Uprawnienia zmonetyzowane do celów programu NER300 | 300 000 000 |
f) Międzynarodowe jednostki emisji wykorzystane w odniesieniu do emisji do 31 grudnia 2020 r. | 497 248 017 |
Ogółem (podaż) | 18 382 310 465 |
Popyt | |
a) Zweryfikowane emisje (w tonach) z instalacji stacjonarnych w ramach EU ETS od 1 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2023 r. | 17 269 905 658 |
b) Uprawnienia anulowane zgodnie z art. 12 ust. 4 dyrektywy 2003/87/WE do 31 grudnia 2023 r. | 668272 |
Ogółem (popyt) | 17 270 573 930 |
Łączna liczba uprawnień znajdujących się w obiegu | 1 111 736 535 |
Zasoby rezerwy stabilności rynkowej | |
Uprawnienia w rezerwie stabilności rynkowej na dzień 31 grudnia 2023 r. | 808 744 844 |
Uprawnienia zarezerwowane na cele Funduszu Innowacyjnego zgodnie z art. 10e ust. 4 dyrektywy 2003/87/WE | 27 000 000 |
Uprawnienia, które zostały unieważnione 1 stycznia 2024 r. | 381 744 844 |
Uprawnienia znajdujące się w rezerwie stabilności rynkowej 1 stycznia 2024 r. | 400 000 000 |
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
10.04.2025Kobiety i mężczyźni z innych roczników są w nieco innej sytuacji niż emerytki z rocznika 1953. Dowiedzieli się bowiem o zastosowaniu do nich art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej znacznie wcześniej, bo od 2 do ponad 6 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego - przekonywał w Sejmie Sebastian Gajewski, wiceszef resortu pracy. Zdaniem prawników, ministerstwo celowo różnicuje sytuację wcześniejszych emerytów, by dla pozostałych roczników wprowadzić mniej korzystne rozwiązania niż dla rocznika 1953.
08.04.2025Sejm uchwalił w piątek ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do Senatu.
04.04.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2024.3415 |
Rodzaj: | Komunikat |
Tytuł: | Komunikat Komisji - Publikacja łącznej liczby uprawnień znajdujących się w obiegu w 2023 r. do celów rezerwy stabilności rynkowej w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji ustanowionego dyrektywą 2003/87/WE |
Data aktu: | 03/06/2024 |
Data ogłoszenia: | 03/06/2024 |