(C/2024/2665)(Dz.U.UE C z dnia 29 kwietnia 2024 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
- uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,
- uwzględniając decyzję Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylającą decyzję 2014/335/UE, Euratom 1 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 2 ("rozporządzenie finansowe"),
- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2020/2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021-2027 3 , wspólne oświadczenia uzgodnione między Parlamentem, Radą i Komisją w tym kontekście 4 , a także powiązane deklaracje jednostronne 5 ,
- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2022/2496 z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE, Euratom) 2020/2093 określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2021-2027 6 ,
- uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 16 grudnia 2020 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych ("porozumienie międzyinstytucjonalne") 7 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 kwietnia 2023 r. w sprawie preliminarza dochodów i wydatków Parlamentu Europejskiego na rok budżetowy 2024 8 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 października 2023 r. w sprawie wniosku dotyczącego śródokresowej rewizji wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 9 ,
- uwzględniając wniosek Komisji z dnia 20 czerwca 2023 r. dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie zmiany rozporządzenia (UE, Euratom) 2020/2093 określającego wieloletnie ramy finansowe na lata 2021-2027 (COM(2023)0337),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 czerwca 2023 r. zatytułowany "Śródokresowa rewizja wieloletnich ram finansowych 2021-2027" (COM(2023)0336) i towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji (SWD(2023) 0336),
- uwzględniając wniosek z dnia 20 czerwca 2023 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia Instrumentu na rzecz Ukrainy (COM(2023)0338),
- uwzględniając wniosek z dnia 20 czerwca 2023 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Platformę na rzecz technologii strategicznych dla Europy ("STEP") oraz zmieniającego dyrektywę 2003/87/WE i rozporządzenia (UE) 2021/1058, (UE) 2021/1056, (UE) 2021/1057, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 223/2014, (UE) 2021/1060, (UE) 2021/523, (UE) 2021/695, (UE) 2021/697 i (UE) 2021/241 (COM(2023)0335),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie wpływu zwiększenia kosztów finansowania zewnętrznego w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy na budżet UE na 2024 r. 10 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie ulepszenia wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027: gotowy na nowe wyzwania, odporny budżet UE 11 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2020/2092 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii 12 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) 13 ,
- uwzględniając międzyinstytucjonalną proklamację Europejskiego filaru praw socjalnych z dnia 13 grudnia 2017 r. 14 oraz swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2017 r. w tej sprawie 15 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2023 r. w sprawie strategii UE na rzecz zwiększenia konkurencyjności przemysłu oraz pobudzenia handlu i tworzenia miejsc pracy dobrej jakości 16 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie skutków społecznych i gospodarczych dla UE związanych z rosyjską wojną w Ukrainie - zwiększanie zdolności UE do działania 17 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 lutego 2023 r. pt. "Plan przemysłowy Zielonego Ładu na miarę epoki neutralności emisyjnej" (COM(2023)0062),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lipca 2023 r. w sprawie przystąpienia do strefy Schengen 18 , rezolucję z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Bułgarii i Rumunii: zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach lądowych, morskich i powietrznych 19 , swoje rezolucje z dnia 13 października 2011 r. i 18 października 2022 r. 20 w sprawie przystąpienia Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen oraz sprawozdanie z dnia 23 listopada 2022 r. z uzupełniającej dobrowolnej misji informacyjnej w Rumunii i Bułgarii w sprawie stosowania dorobku Schengen i jego rozwoju od 2011 r., przesłane Parlamentowi Europejskiemu w grudniu 2022 r., a także wniosek Komisji w sprawie przystąpienia tych dwóch państw do strefy Schengen,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. zatytułowany "Europejski Zielony Ład" (COM(2019) 0640) oraz rezolucję Parlamentu z dnia 15 stycznia 2020 r. w tej sprawie 21 ,
- uwzględniając unijną strategię na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025,
- uwzględniając porozumienie przyjęte na 21. Konferencji Stron UNFCCC (COP21) w Paryżu w dniu 12 grudnia 2015 r. (porozumienie paryskie) oraz porozumienie przyjęte na 15. Konferencji Stron Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej dnia 19 grudnia 2022 r. (globalne ramy różnorodności biologicznej z Kunmingu/Mon- trealu),
- uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych,
- uwzględniając projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2024, przyjęty przez Komisję dnia 5 lipca 2023 r. (COM(2023)0300),
- uwzględniając stanowisko w sprawie projektu budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2024, przyjęte przez Radę dnia 5 września 2023 r. 22 i przekazane Parlamentowi dnia 8 września 2023 r. (11565/2023 - C9-0336/ 2023),
- uwzględniając art. 94 Regulaminu,
- uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Spraw Zagranicznych, Komisję Rozwoju, Komisję Gospodarczą i Monetarną, Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisję Transportu i Turystyki, Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisję Rybołówstwa, Komisję Kultury i Edukacji, Komisję Spraw Konstytucyjnych oraz Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia,
- uwzględniając pismo przesłane przez Komisję Przemysłu, Badań Naukowych i Energii,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A9-0288/2023),
Sekcja III - Komisja Europejska
1. podkreśla, że rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie, po pandemii COVID-19, przyniosła dalsze ogromne konsekwencje gospodarcze i społeczne dla ludzi w Europie i na całym świecie, zwiększając inflację oraz powodując brak bezpieczeństwa energetycznego i ubóstwo energetyczne, wzrost cen żywności i energii oraz kryzys związany z kosztami utrzymania dla milionów ludzi, zwłaszcza znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji; podkreśla, że nowy kontekst geopolityczny i gospodarczy, w połączeniu z pogłębiającym się kryzysem klimatycznym i kryzysem różnorodności biologicznej oraz wynikającymi z nich bezprecedensowymi ekstremalnymi zdarzeniami pogodowymi i klęskami żywiołowymi mającymi wpływ na ludzi i społeczności w Europie i jej sąsiedztwie, spowodował nowe potrzeby polityczne, zwłaszcza w zakresie klimatu i energii, inwestycji społecznych, obrony, rolnictwa i polityki przemysłowej;
2. przypomina, że opracowując projekt budżetu na 2024 r. w oparciu o obowiązujące rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych (WRF), Komisja wyraźnie podkreśliła ograniczenia tych ram "po trzech latach bezprecedensowych kryzysów" i zwróciła uwagę, że rozporządzenie uzgodniono "w zupełnie innym kontekście geopolitycznym i gospodarczym";
3. przypomina ponadto, że dwa tygodnie po opublikowaniu projektu budżetu Komisja przedstawiła wniosek dotyczący przeglądu rozporządzenia w sprawie WRF, a także wnioski ustawodawcze w sprawie ustanowienia Instrumentu na rzecz Ukrainy i Platformy na rzecz technologii strategicznych dla Europy (STEP), stwierdzając, że pakiet ten musi wejść w życie do 1 stycznia 2024 r., a zatem przed budżetem na 2024 r.;
4. zauważa, że choć Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rewizji WRF, Rada postanowiła sformułować swoje stanowisko w sprawie budżetu na 2024 r., zakładając, że ramy nie zostaną zmienione; wyraża głębokie ubolewanie, że pomimo drastycznych ograniczeń Rada postanowiła zastosować do czytania budżetu podejście rutynowe, obniżając środki na zobowiązania w projekcie budżetu o 772 mln EUR i środki na płatności o 515 mln EUR we wszystkich działach WRF, co zmniejszyłoby wpływ Unii, jej zdolność do działania i znaczenie na świecie oraz nie uwzględniałoby trudnej sytuacji gospodarczej i społecznej; uważa, że cięcia zaproponowane przez Radę są nieuzasadnione i nie wynikają z obiektywnej oceny potrzeb ani zdolności absorpcyjnej i są w wielu przypadkach sprzeczne ze wspólnymi ambicjami i porozumieniami politycznymi; postanawia zatem przywrócić środki we wszystkich liniach, w których Rada dokonała cięć, do poziomu określonego w projekcie budżetu;
5. przypomina, że budżet może zostać przyjęty wyłącznie zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem w sprawie WRF; ponownie wyraża głębokie przekonanie, że zmienione rozporządzenie w sprawie WRF musi stanowić ramy dla budżetu na 2024 r., oraz uważa, że aby zapewnić demokratyczne podejmowanie decyzji zgodnie z duchem traktatu, Parlament powinien sformułować swoje stanowisko na podstawie zmienionych ram; w związku z tym postanawia przeprowadzić czytanie budżetu na 2024 r. zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie rewizji WRF;
6. przypomina swoje utrwalone od dawna stanowisko, zgodnie z którym nowym priorytetom lub zadaniom politycznym powinny towarzyszyć nowe środki oraz że instytucje, organy i agencje zdecentralizowane Unii muszą dysponować odpowiednim personelem i odpowiednimi zasobami, aby mogły wypełniać swój mandat; ubolewa, że obecna sytuacja budżetowa skłoniła Komisję do przesunięcia znacznych środków w okresie obowiązywania WRF; podkreśla, że wszystkie wydatki z budżetu Unii muszą podlegać kontroli parlamentarnej;
7. podkreśla, że szybki postęp w zakresie nowych zasobów własnych ma zasadnicze znaczenie zarówno dla spłaty kosztów finansowania zewnętrznego Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy (EURI), jak i dla stabilności finansowej i wdrażania obecnych i przyszłych wieloletnich ram finansowych; z zadowoleniem przyjmuje pierwszy koszyk nowych zasobów własnych przedstawiony przez Komisję w grudniu 2021 r. oraz skorygowany drugi koszyk opublikowany w czerwcu 2023 r.; wzywa Radę do niezwłocznego poczynienia postępów w celu zapewnienia terminowego wprowadzenia nowych zasobów własnych, zgodnie z prawnie wiążącym harmonogramem załączonym do porozumienia międzyin- stytucjonalnego; podkreśla, że potrzebne będą solidniejsze nowe zasoby własne, aby zagwarantować odpowiedni budżet Unii w kolejnych latach, i oczekuje ambitnych i innowacyjnych wniosków Komisji, wykraczających poza porozumienie międzyinstytucjonalne;
8. podkreśla, że budżet na 2024 r. musi być dostosowany do celów Unii i jej zobowiązań międzynarodowych; zwraca uwagę, że trzeba kontynuować prace na rzecz osiągnięcia określonych w porozumieniu międzyinstytucjonalnym celów w zakresie uwzględniania kwestii klimatu i różnorodności biologicznej w wydatkach z budżetu Unii, w ramach szerszego celu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej Unii najpóźniej do 2050 r.; przypomina Komisji o jej zobowiązaniu wynikającym z porozumienia międzyinstytucjonalnego do regularnego podsumowywania postępów w realizacji celów w zakresie uwzględniania kwestii klimatu; wzywa Komisję, aby monitorowała wdrażanie zasady "nie czyń poważnych szkód" i w razie potrzeby podejmowała niezbędne działania naprawcze;
9. jest zaniepokojony tym, że według Komisji cel zakładający wydatki związane z różnorodnością biologiczną na poziomie 10 % w 2026 i 2027 r. najprawdopodobniej nie zostanie osiągnięty, a także zauważa z niepokojem, że brak wyraźnego planu realizacji uzgodnionych celów; podkreśla w związku z tym, że w budżecie na 2024 r. trzeba podjąć dalsze wysiłki, aby zrealizować cele w zakresie wydatków na różnorodność biologiczną w 2026 i 2027 r.; wzywa Komisję, by zwróciła należytą uwagę na wnioski zawarte w sprawozdaniu specjalnym Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w sprawie wydatków na klimat w budżecie na lata 2014-2020 oraz na potrzebę dokładnego monitorowania wydatków związanych z klimatem i różnorodnością biologiczną w odniesieniu do wszystkich programów i działań; podkreśla, że należy zapewnić spójność między finansowaniem działań związanych z klimatem i bioróżnorodnością;
10. przypomina, że wszystkie programy, strategie polityczne i działania Unii należy wdrażać w sposób promujący równość płci w realizacji ich celów; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje prace prowadzone przez Komisję, zgodnie z porozumieniem międzyinstytucjonalnym, w celu monitorowania wydatków związanych z równouprawnieniem płci, w szczególności poprzez ocenę ex post wpływu w aspekcie płci i przedstawianie sprawozdań na temat wolumenów; wzywa Komisję, by stosowała tę metodę do wszystkich programów WRF w celu wykazania wyników w odniesieniu do budżetu na 2024 r. oraz by systematycznie gromadziła, zgłaszała i oceniała dane segregowane według kryterium płci;
11. przypomina, że wielojęzyczność jest podstawową zasadą, dzięki której treść debat w instytucjach europejskich jest bardziej dostępna i przejrzysta, co stanowi gwarancję procesów demokratycznych;
Instrumenty szczególne
12. przypomina, że Komisja zaproponowała ustanowienie dwóch nowych instrumentów szczególnych poza pułapami WRF - EURI w celu lepszego zarządzania kosztami spłaty zadłużenia oraz Instrumentu na rzecz Ukrainy, którego celem jest zapewnienie długoterminowego rozwiązania strukturalnego w kontekście potrzeb finansowych Ukrainy - a także zwiększenie środków na instrument elastyczności oraz rezerwę na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej;
13. przypomina swoją ocenę, podzielaną obecnie przez Komisję, że należy znaleźć strukturalne rozwiązanie w zakresie spłaty kosztów finansowania zewnętrznego EURI; przypomina, że Parlament konsekwentnie nalegał, aby koszty spłaty EURI umieścić poza pułapami WRF; odnotowuje, że koszty spłaty EURI szacuje się w projekcie budżetu na 4 mld EUR w porównaniu z pierwotnie przewidzianą kwotą 2,1 mld EUR; bez rewizji WRF koszty te wyczerpałyby instrument elastyczności oraz doprowadziły do wykorzystania części jednolitego marginesu w 2024 r.;
14. zauważa, że w swoim stanowisku w sprawie budżetu na 2024 r. Rada zmniejsza środki przeznaczone na koszty finansowania zewnętrznego EURI, ponieważ ma nadzieję, że koszty te będą ostatecznie niższe, niż przewidywano w projekcie budżetu; nalega, aby zgodnie z zasadą ostrożności budżetowej władza budżetowa opierała się na obiektywnych prognozach Komisji i aktualizacjach listu w sprawie poprawek; proponuje zatem przywrócenie kwoty z projektu budżetu oraz, zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF, skreślenie linii budżetowej z działu 2b i umieszczenie pełnej kwoty w specjalnym instrumencie EURI poza pułapami WRF;
15. z zadowoleniem przyjmuje propozycję ustanowienia Instrumentu na rzecz Ukrainy jako zapisanego w budżecie Unii długoterminowego rozwiązania strukturalnego w reakcji na potrzeby finansowe Ukrainy; podkreśla, że wsparcie dla Ukrainy powinno również obejmować transgraniczne działania i projekty realizowane w ramach partnerstwa z krajami sąsiadującymi; nalega na uruchomienie przez władzę budżetową Rezerwy na rzecz Ukrainy w ramach rocznej procedury budżetowej; podkreśla, że nomenklatura budżetowa musi zapewniać niezbędny stopień szczegółowości i przejrzystość w celu zagwarantowania właściwego nadzoru i podejmowania decyzji przez władzę budżetową; proponuje zatem utworzenie nowych linii budżetowych, które służyłyby realizacji tego celu;
16. podkreśla, że elastyczność budżetowa okazała się niezbędna dla Unii, pozwalając jej reagować na nieprzewidziane wydarzenia i dostosowywać priorytety w zakresie wydatków w związku ze zmieniającymi się potrzebami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi; podkreśla jednak, że w budżecie Unii nie ma wymaganej elastyczności; w związku z tym ponownie wyraża pogląd, że zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF w 2024 r. instrument elastyczności należy zwiększyć o 1,457 mld EUR;
17. uważa, że zapotrzebowanie na środki z rezerwy na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej (SEAR) prawdopodobnie wzrośnie, wobec czego niezbędne jest znaczne wzmocnienie tego instrumentu, aby umożliwić Unii działanie w sytuacjach nadzwyczajnych spowodowanych poważnymi klęskami żywiołowymi, ekstremalnymi zdarzeniami pogodowymi lub kryzysami w dziedzinie zdrowia publicznego w państwach członkowskich i krajach przystępujących, a także wspieranie państw spoza UE dotkniętych konfliktami, kryzysami uchodźczymi lub klęskami żywiołowymi lub znajdujących się w nadzwyczajnej sytuacji humanitarnej; w związku z tym zwiększa środki na SEAR w 2024 r. o 1,092 mld EUR zgodnie ze sprawozdaniem okresowym dotyczącym WRF; utrzymuje środki na Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji i pobrexitową rezerwę dostosowawczą zgodnie z propozycją w projekcie budżetu;
Dział 1 - Jednolity rynek, innowacje i gospodarka cyfrowa
18. przypomina, że programy ujęte w dziale 1 odgrywają kluczową rolę we wspieraniu badań naukowych i innowacji, zwiększaniu konkurencyjności i zrównoważoności gospodarki UE, we wspieraniu MŚP i startupów oraz inwestowaniu w infrastrukturę transgraniczną, przyczyniając się tym samym w znacznym stopniu do transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz do stymulowania sprawiedliwego, zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego, rozwoju gospodarczego i społecznego oraz tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy;
19. uznaje, że Komisja nie zrealizowała swojego zobowiązania zawartego w programie prac na 2023 r., że będzie "dążyć do utworzenia nowego Europejskiego Funduszu na rzecz Suwerenności"; przyznaje, że pomimo swojego ograniczonego rozmiaru i zakresu wniosek dotyczący STEP może szybciej przynieść rezultaty dzięki wykorzystaniu istniejących struktur programu i dążeniu do tworzenia synergii, co pomoże zapewnić otwartą strategiczną autonomię Unii, zmniejszyć zależność od państw spoza UE i pobudzić inwestycje w kluczowych sektorach strategicznych; uważa, że wniosek dotyczący STEP powinien posłużyć za środowisko testowe przed pełnym wdrożeniem Funduszu Suwerenności w kolejnym okresie WRF;
20. podkreśla, że w ramach wniosku dotyczącego STEP należy przydzielić dodatkowe środki na InvestEU i Europejską Radę ds. Innowacji (EIC); proponuje zatem zwiększenie środków na gwarancję InvestEU o 1,05 mld EUR, a na EIC o 125 mln EUR w 2024 r., zgodnie ze sprawozdaniem okresowym Parlamentu dotyczącym WRF; proponuje ponadto ponownie udostępnić 500 mln EUR umorzonych środków na badania naukowe na mocy art. 15 ust. 3 rozporządzenia finansowego dla EIC w ramach programu "Horyzont Europa", oprócz 95 mln EUR przewidzianych już w projekcie budżetu;
21. przypomina, że niedawno uzgodniony akt w sprawie czipów ma znaczący wpływ na budżet w dziale 1, w szczególności na programy "Horyzont Europa" i "Cyfrowa Europa"; uważa, że ograniczenie przez Radę finansowania aktu w sprawie czipów jest szczególnie trudne do zrozumienia, ponieważ przepisy uzgodniono niedawno, a cięcia są sprzeczne z wyraźnym priorytetem Unii; podkreśla, że zgodnie z porozumieniem politycznym dotyczącym aktu w sprawie czipów potrzeba dodatkowych 50 mln EUR, aby zaspokoić potrzeby w zakresie finansowania w latach 2024-2027; proponuje zatem pokrycie 25 % tego niedoboru poprzez przydzielenie w 2024 r. 12,5 mln EUR na Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów;
22. przypomina, że instrument "Łącząc Europę" ma kluczowe znaczenie dla pobudzenia inwestycji w wysokowydajne, zrównoważone sieci transeuropejskie, dla zapewnienia stabilności sektora energetycznego w przyszłości, np. przez wspieranie energii odnawialnej i efektywności energetycznej, oraz dla dekarbonizacji gospodarki UE, co przyspieszy transformację ekologiczną i będzie z korzyścią dla wzajemnych połączeń; podkreśla, że instrument "Łącząc Europę" - Transport, dzięki korytarzom solidarnościowym, m.in. wzdłuż Dunaju, ma zasadnicze znaczenie dla wspierania infrastruktury transportowej w Ukrainie i w kierunku Ukrainy, rozbudowy infrastruktury w sąsiednich regionach oraz umożliwienia transportu zbóż i towarów krytycznych w obu kierunkach, a także z zadowoleniem przyjmuje decyzję o włączeniu Ukrainy do tego programu; proponuje zwiększenie środków na instrument "Łącząc Europę" - Transport o 100 mln EUR w stosunku do projektu budżetu na 2024 r., aby wesprzeć te cele;
23. podkreśla, że dobrze funkcjonujący jednolity rynek ma decydujące znaczenie dla konkurencyjności Unii i dla poprawy dostępu unijnych przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, do rynków; podkreśla, że w szczególności MŚP mocno ucierpiały z powodu wysokiej inflacji i cen energii, w związku z czym proponuje zwiększenie o 10 mln EUR w stosunku do projektu budżetu środków przeznaczonych na dotyczący MŚP komponent programu na rzecz jednolitego rynku, w szczególności na mechanizmy dotyczące startupów i scale-upów; przypomina ponadto o roli programu w kontekście zdrowia ludzi, zwierząt i roślin; proponuje w związku z tym zwiększenie środków o 5 mln EUR, aby zapewnić skuteczne wdrożenie programów weterynaryjnych dotyczących chorób zwierząt i chorób odzwierzęcych, w szczególności w celu zwalczania gruźlicy bydła;
24. podkreśla, że sprawiedliwa transformacja ekologiczna i cyfrowa oraz zmiana ukierunkowania polityki przemysłowej wymagają znacznych inwestycji w rozwój umiejętności, w tym poprzez zmianę i podnoszenie kwalifikacji, oraz w niwelowanie przepaści cyfrowej między obszarami miejskimi i wiejskimi dzięki równemu dostępowi do powstających technologii, większym umiejętnościom cyfrowym i lepszym perspektywom na obszarach wiejskich i słabiej rozwiniętych; wskazuje na przykład na wartość akademii przemysłu neutralnego emisyjnie; proponuje zatem zwiększyć o 10 mln EUR środki na rozwój umiejętności przewidziane w programie na rzecz jednolitego rynku;
25. podkreśla zasadniczą rolę, jaką program "Horyzont Europa" odgrywa we wspieraniu badań naukowych i innowacji oraz w przekuwaniu wyników badań i innowacyjnych pomysłów w produkty i usługi, które pobudzają tworzenie miejsc pracy, zwiększają globalną konkurencyjność przedsiębiorstw UE oraz wspierają działania mające zaradzić zmianie klimatu i utracie różnorodności biologicznej; przypomina, że o wsparcie w ramach programu ubiega się zdecydowanie więcej wnioskodawców, niż może on obsłużyć, przez co wiele projektów badawczych ocenionych jako "doskonałe" nie otrzymuje wsparcia; proponuje zatem zwiększyć środki na program łącznie o 140 mln EUR w porównaniu z projektem budżetu (z wyłączeniem zwiększenia środków na platformę STEP) i przeznaczyć je dla Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, na działania "Maria Skłodowska-Curie" i klastry "Zdrowie", "Kultura", "Kli- Klimat, energetyka i mobilność" oraz "Żywność";
26. podkreśla istotną rolę zdecentralizowanych agencji działających w ramach tego działu, w szczególności ze względu na rozwój sytuacji geopolitycznej; proponuje zwiększenie środków i personelu Agencji Unii Europejskiej ds. Cyber- bezpieczeństwa i Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki zgodnie z ich stwierdzonymi potrzebami i rozszerzonymi mandatami;
27. wzmacnia dział 1 o 1 454 239 500 EUR w środkach na zobowiązania w stosunku do projektu budżetu (z wyłączeniem projektów pilotażowych i działań przygotowawczych) i o 1 684 239 500 EUR w porównaniu z czytaniem w Radzie; zwraca uwagę, że 1 175 000 000 EUR z tego zwiększenia środków jest przeznaczone specjalnie na platformę STEP; podkreśla, że zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF pułap dla działu 1 wzrósłby w 2024 r. o 1,375 mld EUR;
Dział 2a - Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna
28. podkreśla kluczową rolę, jaką polityka spójności odgrywa w realizacji priorytetów polityki UE i pobudzaniu unijnej gospodarki, przyczyniając się do sprawiedliwego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego i rozwoju, promując konwergencję gospodarczą i społeczną oraz solidarność między krajami i regionami, wspierając transformację ekologiczną i cyfrową, stymulując innowacje i zatrudnienie oraz niwelując nierówności regionalne i społeczne; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby przyspieszyły realizację polityki spójności i tym samym zapewniły jej terminową absorpcję, zwłaszcza ze względu na dodatkową presję na wdrażanie wynikającą z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności; podkreśla, że trzeba zapewnić ciągłość projektów przez odpowiednie przeniesienie projektów z okresu WRF 2014-2020 na lata 2021-2027;
29. jest głęboko zaniepokojony utrzymującymi się wysokimi cenami energii i żywności oraz długoterminową wysoką inflacją, co przynosi szerokie negatywne skutki gospodarcze i prowadzi, w szczególności, do kryzysu związanego z kosztami utrzymania w całej Unii; podkreśla rolę polityki spójności w uruchamianiu środków mających pomóc i ulżyć osobom, społecznościom i regionom najbardziej dotkniętym kryzysem; podkreśla w związku z tym, że w 2024 r. - oprócz zakładanych 4 % - 4,8 mld EUR z budżetu Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+) objętego zarządzaniem dzielonym ma zostać przeznaczone na pomoc żywnościową i podstawową pomoc materialną dla osób najbardziej potrzebujących; wzywa państwa członkowskie, aby ze względu na obecny kryzys związany z kosztami utrzymania przyznały większą część środków z EFS+ organizacjom, które udzielają wsparcia i pomocy żywnościowej osobom znajdującym się w najtrudniejszej sytuacji i najbardziej potrzebującym;
30. podkreśla, że należy odpowiednio finansować programy objęte działem 2a, aby zagwarantować, że cele polityki spójności jako głównej polityki inwestycyjnej UE zostaną zrealizowane; podkreśla, że władze lokalne i regionalne odgrywają kluczową rolę, jeżeli chodzi o zapewnienie skutecznej realizacji programów UE, i apeluje o wzmocnienie dialogu na szczeblu lokalnym i regionalnym, z jednej strony, i szczeblu Unii, z drugiej strony, w tym poprzez odpowiednie finansowanie odnośnych działań i instytucji; podkreśla, że miasta muszą otrzymać wystarczające środki finansowe, aby móc wdrażać programy UE na szczeblu lokalnym;
31. ubolewa, że z powodu ograniczonej elastyczności obecnych WRF Komisja ucieka się do zmiany ukierunkowania polityki spójności, która nie jest narzędziem reagowania kryzysowego, ale po którą wielokrotnie sięgano - ze szkodą dla jej długoterminowych celów politycznych - aby zrekompensować braki w elastyczności budżetowej lub mechanizmach reagowania kryzysowego w WRF;
32. przyjmuje stanowisko Rady w odniesieniu do działu 2a;
Dział 2b - Odporność i wartości
33. podkreśla, że przez zapewnienie, aby wszystkie koszty finansowania zewnętrznego EURI zostały pokryte przez specjalny instrument EURI poza pułapami WRF, przywrócono by pewien margines w dziale 2b i stworzono przestrzeń budżetową dla instrumentu elastyczności i dla jednolitego marginesu; podkreśla, że zwłaszcza z uwagi na wysokie stopy procentowe umieszczenie linii EURI w dziale 2b miało wpływ na programy ujęte w tym samym dziale, ponieważ Komisja de facto nie mogła proponować zwiększenia środków tam, gdzie jest to potrzebne;
34. w związku z tym zwraca uwagę na sztandarowe programy Erasmus+ i Europejski Korpus Solidarności, które odgrywają istotną rolę we wspieraniu mobilności edukacyjnej, podnoszeniu umiejętności i szans na zatrudnienie oraz promowaniu włączenia społecznego; podkreśla rolę programu Erasmus+ w zacieśnianiu współpracy uniwersyteckiej, modernizacji edukacji i wspieraniu działań mających zmniejszyć odsetek osób przedwcześnie kończących naukę; podkreśla cenny wkład, jaki od rozpoczęcia wojny wnosi on we wspieranie ukraińskich studentów i pracowników dydaktycznych;
35. podkreśla, że w obu programach istnieje prawny wymóg wprowadzenia środków, które zwiększą wskaźniki uczestnictwa osób o mniejszych szansach; ubolewa, że uczestnicy ze środowisk defaworyzowanych często nie mogą wziąć udziału w programie, ponieważ w związku z gwałtownym wzrostem inflacji i wzrostem kosztów utrzymania dotacje są niewystarczające; dołoży wszelkich starań, by Erasmus+ nie stał się de facto selektywnym programem otwartym tylko dla tych, których stać na udział w nim; przypomina, że Komisja jest zobowiązana wprowadzić środki wsparcia finansowego dla osób o mniejszych szansach, i postuluje dostosowanie dotacji z programu Erasmus+, aby uwzględnić wyższą inflację i wyższe koszty utrzymania; proponuje w związku z tym zwiększyć środki o 100 mln EUR na program Erasmus+ i o 2 mln EUR na Europejski Korpus Solidarności w stosunku do projektu budżetu, w szczególności po to, aby programy te były dostępne dla wszystkich;
36. podkreśla znaczenie silniejszej Unii Zdrowotnej i zwiększonej gotowości w Europie po pandemii, a także potrzebę lepszego zrozumienia i leczenia długotrwałych skutków i następstw COVID-19, m.in. dzięki finansowaniu badań translacyjnych, badań klinicznych i badań podstawowych; podkreśla istotną rolę, jaką w tej dziedzinie odgrywa Program UE dla zdrowia, a także we wspieraniu działań na rzecz powszechnego zabezpieczenia zdrowotnego w całej Unii, obejmującego wysokiej jakości dostęp do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz dostęp do nowych technologii i urządzeń do zdalnego monitorowania, telemedycyny i urządzeń diagnostycznych wspieranych przez AI, które mogą pomóc w zapewnieniu lepszej opieki na obszarach wiejskich; proponuje w związku z tym zwiększyć środki programu o 20 mln EUR w stosunku do projektu budżetu, m.in. po to, aby zrównoważyć przesunięcia środków do Europejskiego Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia;
37. jest bardzo zaniepokojony pogłębiającymi się skutkami ekstremalnych zdarzeń pogodowych i klęsk żywiołowych w Europie, w jej sąsiedztwie i na świecie, oraz niepokoi go to, czy Unia jest w stanie reagować skutecznie i na czas; podkreśla, że klęski te są coraz częściej związane ze zmianą klimatu i dlatego w przyszłości mogą występować z większą częstotliwością i mieć intensywniejszy przebieg; podkreśla, że trzeba inwestować w środki łagodzenia zmiany klimatu i działania adaptacyjne, w szczególności w regionach podatnych na zagrożenia, oraz że trzeba zwiększyć zdolność Unii do reagowania; w związku z tym zwiększa środki na Unijny Mechanizm Ochrony Ludności o 20 mln EUR w stosunku do projektu budżetu, aby zapewnić skuteczne reagowanie i chronić życie ludzkie, m.in. przez powoływanie w sytuacjach wyjątkowych wspólnych zespołów medycznych;
38. podkreśla kluczową rolę, jaką program "Kreatywna Europa" odgrywa we wspieraniu sektora kultury i sektora kreatywnego, zwiększaniu umiejętności korzystania z mediów i zwalczaniu dezinformacji oraz w działaniach na rzecz wolności i pluralizmu mediów i ich ochronie jako podstawy funkcjonującej demokracji; podkreśla, że gwałtowny wzrost cen energii i inflacja w następstwie pandemii COVID-19 wywarły znaczący wpływ na sektor kultury i sektor kreatywny, które często składają się z małych organizacji i indywidualnych artystów; proponuje zatem zwiększyć finansowanie programu "Kreatywna Europa" o 25 mln EUR w stosunku do projektu budżetu i przeznaczyć 15 mln EUR na komponent Kultura i 10 mln EUR na komponent międzysektorowy;
39. ponownie podkreśla znaczenie programu "Obywatele, równość, prawa i wartości" dla propagowania europejskich wartości i praw obywateli, pobudzania aktywnego zaangażowania obywatelskiego i budowania odpornych społeczeństw; przypomina, że program ma zasadnicze znaczenie dla zwalczania przemocy ze względu na płeć, szczególnie ważnego w kontekście wymiernego wzrostu przemocy wobec kobiet, oraz przemocy wobec społeczności LGBTQI+; podkreśla wartość programu, jeśli chodzi o wspieranie najważniejszych zasad demokracji, praworządności, solidarności, sprawiedliwości, niedyskryminacji, równości i inkluzywności; proponuje zatem zwiększyć środki na program o 6 mln EUR w stosunku do projektu budżetu i przeznaczyć je na komponenty "Zaangażowanie i uczestnictwo obywateli", Daphne i "Wartości Unii";
40. uważa, że konieczne jest zwiększenie środków w linii budżetowej przeznaczonej dla społeczności turecko-cypryj- skiej o 2 mln EUR w stosunku do projektu budżetu w celu finansowania Komisji ds. Osób Zaginionych na Cyprze oraz wsparcia Komisji Technicznej ds. Dziedzictwa Kulturowego złożonej z przedstawicieli obu społeczności;
41. podkreśla znaczenie wymiaru społecznego w budżecie Unii oraz potrzebę skutecznego dialogu społecznego oraz odpowiedniego informowania i szkolenia organizacji pracowniczych, aby dalej rozwijać i zwiększać zdolności i zaangażowanie partnerów społecznych; w związku z tym podnosi środki w każdej z odpowiednich linii budżetowych o 1 mln EUR w stosunku do projektu budżetu;
42. przypomina o podstawowej roli zdecentralizowanych agencji objętych działem 2b; zwiększa poziom finansowania i zatrudnienia Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn, Europejskiego Urzędu ds. Pracy i Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych zgodnie ze stwierdzonymi potrzebami tych agencji i aby zapewnić im odpowiednie kadry i zasoby potrzebne, żeby podołać obciążeniu pracą i zrealizować zadania;
43. podkreśla, jak ważna jest ochrona budżetu Unii przed nadużyciami finansowymi, korupcją i innymi uchybieniami; w związku z tym podkreśla główną rolę, jaką Prokuratura Europejska (EPPO) odgrywa w ochronie interesów finansowych Unii, w tym jeśli chodzi o wykorzystanie funduszy NextGenerationEU, oraz w pilnowaniu, by przestrzegano praworządności; proponuje zatem ukierunkowane zwiększenie środków na EPPO i podniesienie jej poziomu zatrudnienia, aby umożliwić temu organowi wykonywanie powierzonych mu zadań; wzywa wszystkie państwa członkowskie, aby przystąpiły do EPPO, co zapewniłoby solidniejszą ochronę interesów finansowych Unii;
44. ogólnie podnosi środki w dziale 2b o 199 485 306 EUR w środkach na zobowiązania w stosunku do projektu budżetu (z wyłączeniem projektów pilotażowych i działań przygotowawczych) oraz o 812 302 190 EUR w porównaniu z czytaniem w Radzie; przypomina, że zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF koszty EURI nie zostałyby uwzględnione w dziale 2b;
Dział 3 - Zasoby naturalne i środowisko
45. podkreśla, że wniosek dotyczący STEP przewiduje dodatkowe środki na zobowiązania w 2024 r. na fundusz innowacyjny w dziale 3 oraz proporcjonalne podniesienie pułapu; uważa, że proponowany przydział środków na fundusz innowacyjny stanowi istotny postęp, jeżeli chodzi o jego pełne ujęcie w budżecie; przypomina o ważnej roli, jaką fundusz innowacyjny odgrywa we wspieraniu inwestycji w produkcję wodoru i infrastrukturę wodorową; proponuje zatem utworzenie nowej linii budżetowej dla funduszu innowacyjnego, w której znalazłyby się środki w wysokości 1,25 mld EUR zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF;
46. ponownie wyraża zaniepokojenie negatywnym wpływem rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie na światowe bezpieczeństwo żywnościowe, przystępność cenową żywności i jej łańcuchy dostaw oraz na europejski sektor rolny i zdolność rolników do wytrzymania presji inflacyjnej i wzrostu cen środków produkcji; wzywa Komisję, aby przeanalizowała skutki wojny dla rolników i produkcji żywności, w tym w odniesieniu do importu z Ukrainy, oraz zaproponowała niezbędne środki; podkreśla, że trzeba wspierać nowych i młodych rolników za pomocą dodatkowych mechanizmów - co powinno być rozwiązaniem strukturalnym - i tym samym zapewnić zrównoważony charakter sektora i wymianę pokoleń; proponuje zatem zwiększyć wsparcie dochodu dla młodych rolników o 40 mln EUR w stosunku do projektu budżetu;
47. podkreśla, że programy dla szkół prowadzone w ramach wspólnej polityki rolnej są ważne, gdyż zapewniają dzieciom szerszy dostęp do zdrowej i bogatej w składniki odżywcze żywności, oraz zwraca uwagę, że na zasięg programów wpływają rosnące ceny żywności; postanawia w związku z tym zwiększyć wsparcie dla tych programów o 5 mln EUR w stosunku do projektu budżetu;
48. podkreśla ważną rolę, jaką odgrywa program LIFE, jako sztandarowy program UE, w realizacji Europejskiego Zielonego Ładu i osiągnięciu unijnego celu neutralności klimatycznej zgodnie z porozumieniem paryskim, we wspieraniu środków łagodzenia zmiany klimatu i działań adaptacyjnych, ograniczaniu emisji i zwiększaniu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, tworzeniu gospodarki o obiegu zamkniętym, ochronie ekosystemów i odwróceniu niepokojącej tendencji utraty różnorodności biologicznej; jest zaniepokojony nasileniem się ekstremalnych zdarzeń pogodowych spowodowanych zmianą klimatu i podkreśla potrzebę podjęcia pilnych działań; podkreśla rolę programu LIFE w przyspieszaniu sprawiedliwej transformacji; proponuje zatem zwiększyć środki na program o 30 mln EUR w stosunku do projektu budżetu;
49. przypomina, że tradycyjnie list w sprawie poprawek będzie uzupełnieniem obrazu sytuacji, jeśli chodzi o dostępność środków z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, oraz że podejście do poprawek można odpowiednio dostosować w trakcie postępowania pojednawczego;
50. wzmacnia dział 3 o 1 325 000 000 EUR w środkach na zobowiązania w stosunku do projektu budżetu (z wyłączeniem projektów pilotażowych i działań przygotowawczych) i o 1 335 000 000 EUR w porównaniu z czytaniem w Radzie; zwraca uwagę, że 1 250 000 000 EUR z tej podwyższonej kwoty jest przeznaczone specjalnie dla STEP; podkreśla, że zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF pułap dla działu 3 również wzrósłby o 1,25 mld EUR w 2024 r.;
Dział 4 - Migracja i zarządzanie granicami
51. podkreśla, że wojna napastnicza Rosji przeciwko Ukrainie, konflikty zbrojne i niestabilność w sąsiednich regionach, a także ubóstwo, głód, skutki zmiany klimatu i podstawowe tendencje w rozwoju gospodarczym oraz zmiany demograficzne wciąż popychają ludzi do przyjazdu do Unii, aby szukać tu schronienia, bezpieczeństwa, wolności lub lepszego życia lub połączyć się z bliskimi członkami rodziny - wywiera to znaczną presję na programy i agencje ujęte w dziale 4; w związku z tym powtarza, że finansowanie w ramach tego działu należy zwiększyć o 250 mln EUR w 2024 r., zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF;
52. ponownie podkreśla, że trzeba realizować politykę migracyjną i azylową opartą na solidarności, wspólnej odpowiedzialności i poszanowaniu praw człowieka zgodnie z wartościami Unii i zobowiązaniami międzynarodowymi; podkreśla, że wojna znacznie zwiększyła presję na systemy azylowe i systemy przyjmowania w państwach członkowskich oraz że Unia musi zapewnić długoterminowe wsparcie przyjmującym państwom członkowskim, aby ułatwić przyjmowanie i integrację uchodźców z Ukrainy i innych uchodźców, którym przyznano ochronę międzynarodową, aby stawić czoła ostatnim tendencjom migracyjnym oraz zapewnić skuteczne zarządzanie migracją, w tym jeśli chodzi o skuteczne, bezpieczne i godne procedury powrotu i readmisji; podkreśla ponadto, że trzeba przewidzieć skutki finansowe terminowego porozumienia w sprawie paktu o migracji i azylu oraz wzmocnić Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (FAMI) z uwagi na jego centralną rolę w pomyślnym wdrażaniu paktu; przypomina o ważnej roli, jaką władze lokalne i regionalne odgrywają w terenie w procesie integracji, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji państw członkowskich; z uwagi na powyższe postanawia wzmocnić FAMI o 110 mln EUR w stosunku do projektu budżetu w 2024 r., zważywszy na pozytywną rolę FAMI w udzielaniu uchodźcom natychmiastowego wsparcia;
53. przypomina o zasadniczej roli, jaką Agencja Unii Europejskiej ds. Azylu odgrywa we wspieraniu państw członkowskich w zakresie procedur azylowych i procedur ochrony międzynarodowej; proponuje zwiększyć poziom zatrudnienia i finansowania agencji w związku z jej większym obciążeniem pracą;
54. podkreśla, że skuteczne i sprawiedliwe zarządzanie granicami zewnętrznymi Unii i ich ochrona mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa Unii, zagwarantowania sprawnego i efektywnego wdrażania unijnej polityki migracyjnej i azylowej oraz zachowania swobodnego przepływu osób w Unii i prawidłowego funkcjonowania strefy Schengen; podkreśla ponadto, że trzeba lepiej zapobiegać nielegalnej migracji, aby chronić osoby znajdujące się w trudnej sytuacji przed sieciami przemytu i handlu ludźmi, oraz zająć się kwestią instrumentalizacji migrantów w ramach ataków hybrydowych; podkreśla fundamentalną rolę, jaką w tym względzie odgrywa Instrument Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (IZGW); zauważa, że Komisja proponuje wzmocnić IZGW powyżej poziomów programowania finansowego w projekcie budżetu, ale zwraca uwagę, że to "wzmocnienie" tylko częściowo równoważy powtarzające się przesunięcia środków z IZGW w celu sfinansowania zmienionych mandatów agencji; proponuje zwiększyć środki na IZGW o 60 mln EUR w stosunku do projektu budżetu, m.in. aby przyspieszyć przystąpienie Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen oraz realizację projektów pilotażowych ustalonych z Komisją;
55. podkreśla, że trzeba dodatkowo zwiększyć środki dla eu-LISA i zatrudnienie w agencji, aby mogła ona realizować newralgiczne projekty w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego i zarządzania granicami; podkreśla, że Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) musi mieć zasoby niezbędne do skutecznego wykonywania mandatu i prowadzenia działań operacyjnych, i w związku z tym postanawia przywrócić projekt budżetu agencji;
56. wzmacnia dział 4 ogółem o 173 941 500 EUR w środkach na zobowiązania w stosunku do projektu budżetu oraz o 193 941 500 EUR w porównaniu z czytaniem w Radzie; podkreśla, że zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF pułap dla działu 4 również wzrósłby o 250 mln EUR w 2024 r.;
Dział 5 - Bezpieczeństwo i obrona
57. podkreśla, że wyzwania związane z obronnością nasiliły się od początku wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie, co sprawiło, że wsparcie dla sektora obronnego jest ważniejsze niż kiedykolwiek, aby zapewnić Europie bezpieczeństwo; podkreśla, że należy zwiększyć rolę Unii w dziedzinie bezpieczeństwa międzynarodowego, i uważa, że europejska współpraca w dziedzinie obronności prowadzi do większej skuteczności, potencjalnych oszczędności i bardziej inteligentnych wydatków oraz jest kluczowa dla zwiększenia strategicznej autonomii Unii; ponownie podkreśla, że należy szybko zwiększyć zdolności produkcyjne przemysłu obronnego i interoperacyjność państw członkowskich, zwłaszcza tych znajdujących się na pierwszej linii, które są w związku z tym najbardziej narażone na obecne zagrożenia;
58. zwraca uwagę, że poczyniono znaczne postępy, jeśli chodzi o popyt w dziedzinie obronności, dzięki aktowi na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego przez wspólne zamówienia, a także po stronie podaży, dzięki rozporządzeniu w sprawie wspierania produkcji amunicji 23 ; zwraca uwagę, że oba rozporządzenia wyczerpują wszystkie marginesy w dziale 5 i wymagają wykorzystania w 2024 r. instrumentu elastyczności, oprócz znacznych przesunięć z Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO);
59. podkreśla, że wniosek w sprawie STEP obejmuje dodatkowe środki na EFO; w związku z tym proponuje zwiększyć środki na EFO o 625 mln EUR w 2024 r. zgodnie ze sprawozdaniem okresowym dotyczącym WRF;
60. zwraca uwagę na znaczenie "mobilności wojskowej" dla umożliwienia państwom członkowskim udzielenia szybkiego wsparcia w kontekście wojny poprzez zwiększenie przepustowości infrastruktury dla ciężkiego i wielkoskalo- wego transportu wojskowego, usprawnienie korytarzy transportowych i poprawę logistyki; podkreśla, że program jest nadsubskrybowany, posiada znaczną zdolność absorpcyjną i zostanie w pełni wykorzystany do końca 2023 r.; postanawia zatem zwiększyć środki na "mobilność wojskową" o 45 mln EUR w stosunku do PB;
61. wzmacnia dział 5 ogółem o 670 000 000 EUR w środkach na zobowiązania, powyżej poziomów z PB, oraz o 687 000 000 EUR w porównaniu z czytaniem w Radzie; zwraca uwagę, że kwota 625 000 000 EUR z tych zwiększonych środków jest przeznaczone specjalnie dla STEP; podkreśla, że zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF pułap dla działu 5 również wzrósłby o 625 mln EUR w 2024 r.;
Dział 6 - Sąsiedztwo i świat
62. podkreśla, że szczególnie w następstwie wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie sytuacja międzynarodowa gwałtownie się pogorszyła w wyniku kryzysu żywnościowego, energetycznego i gospodarczego, który drastycznie zwiększył presję w dziale 6; ubolewa, że finansowanie w ramach działu 6 było zdecydowanie niewystarczające od samego początku WRF oraz że w WRF nie uwzględniono dalszego finansowania potrzeb uchodźców z Syrii, Iraku i innych krajów, nie pozostawiając prawie żadnych możliwości sprostania dodatkowym wyzwaniom;
63. zwraca uwagę, że rezerwa na Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) - "Globalny wymiar Europy" została bardzo szybko wyczerpana i wykorzystana w sposób wykraczający poza jego podstawowy cel, jakim jest reagowanie na pojawiające się wyzwania i priorytety, podczas gdy budżet na pomoc humanitarną w dużej mierze opierał się na mobilizacji poważnie napiętego programu SEAR; w związku z tym powtarza, że finansowanie w ramach działu należy zwiększyć o 2,875 mld EUR w 2024 r., zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF;
64. podkreśla znaczenie linii budżetowej dotyczącej południowego sąsiedztwa we wspieraniu reform politycznych, gospodarczych i społecznych w regionie, w udzielaniu pomocy uchodźcom, w szczególności uchodźcom syryjskim i palestyńskim, oraz w umożliwianiu wsparcia wzdłuż południowych szlaków migracyjnych; proponuje zatem zwiększyć środki na tę linię o 650 mln EUR w stosunku do projektu budżetu, w tym w celu zapewnienia przewidywalnego finansowania dla UNWRA, aby wyjść naprzeciw coraz większym potrzebom na miejscu;
65. jednoznacznie potępia brutalne ataki terrorystyczne Hamasu na Izrael i jego ludność; podkreśla, że budżet Unii musi nadal zapewniać wsparcie na rzecz budowania pokoju i stabilności w regionie, zwalczania nienawiści i fundamentalizmu oraz propagowania praw człowieka; wzywa Komisję do dokładnego przeprowadzenia zapowiedzianego przeglądu, w tym wykorzystania wszystkich funduszy unijnych w regionie, oraz do jak najszybszego przedstawienia władzy budżetowej wyników; podkreśla, że spodziewane jest pogorszenie sytuacji humanitarnej w regionie i wzywa Komisję do ponownej oceny potrzeb tego regionu w zakresie pomocy humanitarnej, aby zagwarantować, że finansowanie unijne będzie nadal docierać do osób potrzebujących pomocy;
66. podkreśla, że wojna wywarła szczególnie istotny wpływ na kraje wschodniego sąsiedztwa, takie jak Republika Mołdawii, które zapewniły schronienie i pomoc uchodźcom uciekającym przed wojną i zmagały się z efektem domina w postaci gwałtownie rosnącej inflacji oraz wzrostu cen energii i żywności; podkreśla znaczenie stałego wsparcia dla krajów kandydujących we wdrażaniu niezbędnych reform związanych z przystąpieniem, w zwiększaniu ich odporności oraz zapobieganiu zagrożeniom hybrydowym i przeciwdziałaniu im; z zadowoleniem przyjmuje decyzję o przyznaniu Ukrainie i Republice Mołdawii statusu krajów kandydujących oraz podkreśla, że należy przeznaczyć niezbędne fundusze na wsparcie ich procesu akcesyjnego; postanawia w związku z tym zwiększyć środki dla wschodniego sąsiedztwa o 450 mln EUR w stosunku do projektu budżetu; proponuje ponadto zwiększenie o 50 mln EUR w 2024 r. wsparcia w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) dla Bałkanów Zachodnich w związku z przystąpieniem do UE;
67. podziela ocenę Rady, zgodnie z którą Komisja powinna była uwzględnić w projekcie budżetu potrzeby w zakresie pomocy humanitarnej wynikające z wojny; z uwagi na stanowiący duże wyzwanie kontekst międzynarodowy, rosnącą niestabilność geopolityczną, coraz większe skrajne ubóstwo oraz częstsze klęski żywiołowe i ekstremalne zdarzenia pogodowe uważa, że potrzeby w zakresie pomocy humanitarnej w 2024 r. będą prawdopodobnie o wiele większe, niż Rada oszacowała to w swoim czytaniu; przypomina ponadto, że pomoc humanitarna dla Ukrainy będzie nadal wpisywać się w zakres działu 6, a nie Instrumentu na rzecz Ukrainy; podkreśla, że niedostateczny dostęp do pomocy humanitarnej dotyczy w największym stopniu najsłabszych grup społecznych, w szczególności kobiet i dzieci; zwraca uwagę, że budżet Unii na pomoc humanitarną w dużej mierze opierał się na SEAR, przez co odbierał zasoby przeznaczone na inne cele SEAR i zmniejszał zdolność Unii do reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych; proponuje zatem zwiększyć środki na pomoc humanitarną o 550 mln EUR w stosunku do projektu budżetu;
68. przypomina, że rezerwa na ISWMR ma umożliwić Unii elastyczne i skuteczne reagowanie na zmieniający się krajobraz polityki zewnętrznej i pojawiające się wyzwania dzięki elastyczności budżetowej; proponuje zatem zwiększyć środki w rezerwie o 800 mln EUR w stosunku do projektu budżetu w 2024 r.;
69. podkreśla swoje poparcie dla wdrożenia porozumienia pokojowego w Kolumbii oraz potrzebę kontynuowania odpowiednich działań finansowanych w ramach funduszu powierniczego UE dla Kolumbii; proponuje zatem zwiększyć środki o 10 mln EUR w stosunku do projektu budżetu na program geograficzny "Ameryki" w ramach ISWMR; potwierdza ponadto swoje niezachwiane zaangażowanie w ochronę i promowanie praw człowieka i podstawowych wolności na całym świecie oraz zwiększa o 10 mln EUR środki przydzielone na program tematyczny "Podstawowe prawa i wolności";
70. ponownie podkreśla swoje zaangażowanie na rzecz międzynarodowego wymiaru programu Erasmus+, który umożliwia wymianę w ramach mobilności edukacyjnej z krajami partnerskimi na całym świecie; w związku z tym zwiększa środki na międzynarodowy wymiar programu Erasmus+ o 10 mln EUR w stosunku do projektu budżetu, podzielone równo między ISWMR i IPA III;
71. przypomina, że odsetki należne z tytułu pożyczek w ramach pomocy makrofinansowej+ w wysokości 18 mld EUR wypłaconych Ukrainie w 2023 r. miały zostać pokryte przez państwa członkowskie, przy czym wkład z budżetu Unii miał nastąpić jedynie w przypadku dostępności środków; uważa, że takie środki nie są dostępne, w związku z czym usuwa tę linię i obniża środki na dotację na spłatę odsetek w ramach pomocy makrofinansowej+;
72. wzmacnia dział 6 ogółem o 2 525 000 000 EUR w środkach na zobowiązania, powyżej poziomów z projektu budżetu, oraz o 2 407 100 000 EUR w porównaniu z czytaniem w Radzie; podkreśla, że zgodnie ze sprawozdaniem okresowym w sprawie WRF pułap dla działu 6 wzrósłby w 2024 r. o 2,875 mld EUR;
Dział 7 - Europejska administracja publiczna
73. przypomina, że wydatki w dziale 7 należy ustalić na poziomie gwarantującym skuteczną i wydajną administrację Unii; w związku z tym zwraca uwagę, że wniosek Komisji dotyczący rewizji WRF ograniczyłby potrzebę korzystania z jednolitego marginesu w odniesieniu do wydatków w dziale 7 w 2024 r.;
74. przyjmuje stanowisko Rady w sprawie działu 7 w odniesieniu do sekcji 3;
Projekty pilotażowe i działania przygotowawcze
75. przypomina, jak ważne są projekty pilotażowe i działania przygotowawcze, ponieważ są to narzędzia formułowania priorytetów politycznych i wprowadzania nowych inicjatyw mogących przekształcić się w stałe działania i programy UE; po przeprowadzeniu starannej analizy wszystkich przedłożonych wniosków i uwzględniając w pełni ocenę Komisji dotyczącą tego, czy są one zgodne z wymogami prawnymi i możliwe do wdrożenia, przyjmuje wyważony pakiet projektów pilotażowych i działań przygotowawczych, który odzwierciedla priorytety polityczne Parlamentu; wzywa Komisję do szybkiego wdrożenia projektów pilotażowych i działań przygotowawczych oraz do przekazywania informacji zwrotnych na temat ich wyników i rezultatów osiąganych w terenie;
Płatności
76. podkreśla, że w budżecie na rok 2024 trzeba zapewnić wystarczający poziom środków na płatności, i postanawia zasadniczo zwiększyć środki na płatności w tych liniach, w których wprowadzono zmiany w środkach na zobowiązania; odnotowuje niski poziom płatności zaproponowany przez Komisję na 2024 r., co wynika z opóźnień w realizacji niektórych programów z powodu ich późnego przyjęcia i zakłóceń w realizacji projektów spowodowanych kryzysem związanym z COVID-19; podkreśla w związku z powyższym ryzyko zaległości w płatnościach w późniejszych latach okresu WRF oraz w kolejnych WRF, a także przypomina swoje stanowisko w sprawie rewizji WRF w tym względzie;
Inne sekcje
Sekcja 1 - Parlament Europejski
77. jest świadomy ograniczeń działu 7 w obecnych WRF; przypomina, że ograniczenia te są wynikiem cięć dokonanych przez Radę w stosunku do już bardzo niskiego poziomu środków w pierwotnym wniosku Komisji przy uzgadnianiu obecnych WRF na lata 2021-2027; wyraża zdziwienie i głębokie zaniepokojenie jednostronną decyzją Komisji o obniżeniu preliminarza budżetowego Parlamentu na 2024 r., co po raz kolejny łamie tradycję dobrej współpracy między obiema instytucjami; przypomina, że preliminarz budżetowy Parlamentu został przygotowany i przyjęty ze szczególnym uwzględnieniem zaleceń Komisji; w związku z powyższym przywraca środki w budżecie na 2024 r. ustalone na poziomie 2 383 401 312 EUR, zgodnie z preliminarzem dochodów i wydatków przyjętym na posiedzeniu plenarnym 20 kwietnia 2023 r.; wprowadza dostosowania techniczne neutralne pod względem budżetowym, aby uwzględnić zaktualizowane informacje, które na początku bieżącego roku nie były dostępne;
78. odnotowuje, że chociaż jego budżet jest ujęty w sekcji 1 - Parlament Europejski, Urząd ds. Europejskich Partii Politycznych i Europejskich Fundacji Politycznych (APPF) jest niezależnym organem Unii; wyraża zadowolenie, że liczba stanowisk przydzielonych APPF jest wyraźnie określona w planie zatrudnienia oraz że konkretna kwota związana z personelem została uwzględniona w uwagach do budżetu dotyczących zarówno pozycji 1200, jak i 1400; oczekuje, że informacje te będą nadal ujawniane w przyszłych budżetach; zgadza się na usunięcie na tej podstawie art. 502 z nomenklatury budżetowej począwszy od 2024 r.;
79. ponownie podkreśla priorytety Parlamentu na nadchodzący rok budżetowy, mianowicie skoncentrowanie budżetu Parlamentu na jego podstawowych funkcjach jako współprawodawcy, działania jako jeden z organów władzy budżetowej, reprezentowania obywateli i kontrolowania pracy innych instytucji, a także zapewnienie zasobów na projekty priorytetowe dotyczące współpracy z obywatelami, ekologicznego Parlamentu promującego oszczędność zasobów, dostępny Parlament, w pełni szanujący kwestie płci, oraz zwiększenie bezpieczeństwa, cyberbezpieczeństwa i rozwoju IT;
80. zgodnie ze swoją wspomnianą powyżej rezolucją z 20 kwietnia 2023 r. w sprawie preliminarza dochodów i wydatków na rok budżetowy 2024 oraz z uwzględnieniem odpowiedzi udzielonych przez sekretarza generalnego 19 lipca 2023 r.:
a) zwraca się do Prezydium o opracowanie rozwiązania technicznego, które umożliwi posłom korzystanie z przysługującego im prawa do głosowania w czasie, gdy przebywają na urlopie macierzyńskim bądź ojcowskim lub na długim zwolnieniu chorobowym;
b) ponawia wniosek do Prezydium o zmianę przepisów wykonawczych do tytułu VII warunków zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej w celu zapewnienia pełnego zrównania między urzędnikami, innymi pracownikami i akredytowanymi asystentami parlamentarnymi stawek dodatków wypłacanych w związku z podróżami służbowymi między trzema miejscami pracy Parlamentu; przyjmuje do wiadomości, że właściwe służby Parlamentu opracowują wniosek w celu rozwiązania tej kwestii, i zachęca Prezydium do podjęcia działań niezwłocznie po przedłożeniu wniosku;
c) ubolewa nad ciągłym sprzeciwem Prezydium wobec uchylenia decyzji z 2 października 2000 r. i 15 grudnia 2014 r., które wyraźnie zakazują udziału akredytowanych asystentów parlamentarnych w oficjalnych delegacjach i misjach komisji; ponownie zwraca się do Konferencji Przewodniczących i Prezydium o dokonanie przeglądu przepisów wykonawczych regulujących prace delegacji i misji poza granicami Unii oraz decyzji w sprawie wyjazdów komisji poza trzy miejsca pracy; podkreśla, że w ramach takiego przeglądu należy rozważyć możliwość, aby akredytowani asystenci parlamentami - po spełnieniu pewnych warunków - mogli towarzyszyć posłom w oficjalnych delegacjach i misjach Parlamentu;
d) przypomina Prezydium, że przed podjęciem jakiejkolwiek ważnej decyzji w sprawie kwestii związanych z budynkami należy odpowiednio poinformować Komisję Budżetową i skonsultować się z nią ze względu na istotne skutki budżetowe tych decyzji; z zadowoleniem przyjmuje politykę utrzymania budynków Parlamentu przyjętą przez Prezydium 8 marca 2021 r., wprowadzającą tzw. "paszporty renowacji budynków"; zwraca się do Prezydium o zbadanie możliwości wprowadzenia oszczędności; apeluje o proaktywną politykę w zakresie nieruchomości, która musi koncentrować się na ekologicznej renowacji budynków i zadbać o to, by Parlament dążył do poprawy efektywności energetycznej, a tym samym do zmniejszenia zużycia energii i emisji CO2 oraz kosztów eksploatacji infrastruktury Parlamentu;
Inne sekcje (sekcje 4-10)
81. potępia horyzontalne podejście Komisji do zmniejszenia preliminarza budżetowego instytucji w celu przestrzegania zasady stabilnego zatrudnienia oraz maksymalnego wzrostu o 2 % w przypadku wydatków niezwiązanych z wynagrodzeniami, pomimo presji inflacyjnej drugi rok z rzędu i niezależnie od nowych zadań powierzonych instytucjom przez Komisję i współprawodawców;
82. podkreśla, że największa część budżetów instytucji opiera się na zobowiązaniach statutowych lub umownych, na które ma wpływ inflacja, oraz że nie mają one kontroli nad stopami inflacji i rosnącymi cenami energii; jest zaniepokojony wysokimi kosztami utrzymania i rosnącymi cenami w Luksemburgu, w szczególności rosnącymi kosztami mieszkaniowymi, co utrudnia wszystkim instytucjom mającym siedzibę w Luksemburgu rekrutację pracowników; zwraca się do wszystkich instytucji mających siedzibę w Luksemburgu o zajęcie się tym utrzymującym się od dawna problemem również w kontaktach z luksemburskimi odpowiednikami;
83. podkreśla, że instytucje potrzebują wystarczającej liczby pracowników do wykonywania powierzonych im zadań; z zadowoleniem przyjmuje nieustanne wysiłki podejmowane przez instytucje, które przesuwają personel i starają się o dodatkowy przyrost wydajności, ale uznaje ograniczenia tego podejścia, biorąc pod uwagę obecną inflację i coraz liczniejsze obowiązki;
84. zwiększa, w następujących należycie uzasadnionych przypadkach, poziom środków lub personelu powyżej kwot przedstawionych w projekcie budżetu, aby zapewnić instytucjom zasoby wystarczające do wywiązania się ze swoich zobowiązań prawnych i umownych oraz do odpowiedniego, wydajnego i skutecznego wykonywania rosnącej liczby zadań wynikających z ich mandatu; proponuje zatem, aby:
a) przywrócić poziom środków zgodnie z preliminarzem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich przez zwiększenie poziomu środków powyżej kwot przedstawionych w projekcie budżetu w liniach budżetowych przeznaczonych na pokrycie środków związanych z wydatkami umownymi i obowiązkowymi;
b) przywrócić poziom środków częściowo zgodnie z preliminarzami Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Europejskiego Komitetu Regionów, Europejskiego Inspektora Ochrony Danych i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych przez zwiększenie środków w stosunku do projektu budżetu w liniach budżetowych obejmujących środki związane z wydatkami umownymi i obowiązkowymi;
c) zwiększyć plany zatrudnienia powyżej kwot przedstawionych w projekcie budżetu o odpowiednie środki zgodnie z wnioskami instytucji dotyczącymi Europejskiego Inspektora Ochrony Danych i Europejskiej Rady Ochrony Danych, aby umożliwić im sprostanie nowym obowiązkom, oraz częściowo zgodnie z wnioskami instytucji dotyczącymi Europejskiego Komitetu Regionów w celu zwiększenia zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa, a także dotyczącymi Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w celu wdrożenia Strategicznego kompasu, wzmocnienia centrum reagowania kryzysowego oraz zwiększenia cyberbezpieczeństwa i nasilenia walki z dezinformacją;
o
o o
85. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji wraz z poprawkami do projektu budżetu ogólnego Radzie, Komisji, innym zainteresowanym instytucjom i organom oraz parlamentom narodowym.
