Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 września 2023 r. w sprawie podjęcia rokowań w sprawie umowy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie wzmocnienia międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych (2023/2772(RSP))

P9_TA(2023)0326

Podjęcie rokowań w sprawie umowy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie wzmocnienia międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 września 2023 r. w sprawie podjęcia rokowań w sprawie umowy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie wzmocnienia międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych (2023/2772(RSP))

(C/2024/1765)

(Dz.U.UE C z dnia 22 marca 2024 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 14 czerwca 2023 r. dotyczące decyzji Rady upoważniającej do podjęcia rokowań w sprawie umowy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie wzmocnienia międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych (COM(2023)0327),

- uwzględniając wspólne oświadczenie prezydenta USA Joe Bidena i przewodniczącej Komisji Ursuli von der Leyen z dnia 10 marca 2023 r.,

- uwzględniając amerykańską ustawę o obniżeniu inflacji (IRA) z 2022 r.,

- uwzględniając wspólne amerykańsko-unijne oświadczenie wydane po posiedzeniu Rady UE-USA ds. Handlu i Technologii z dnia 31 maja 2023 r.;

- uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie podjęcia rokowań w sprawie umowy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie wzmocnienia międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych (O-000037/2023 - B9-0027/2023),

- uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Handlu Międzynarodowego,

A. mając na uwadze, że UE i USA łączy wspólny system wartości i że wspólnym podstawowym interesem obu stron jest kształtowanie środowiska międzynarodowego, które wzmacnia wielostronność i wartości demokratyczne, broni praw człowieka, stoi na straży prawa międzynarodowego i promuje międzynarodowy porządek oparty na zasadach oraz zrównoważony rozwój na całym świecie;

B. mając na uwadze, że USA są członkiem założycielem Światowej Organizacji Handlu (WTO) i od dziesięcioleci zdecydowanie opowiadają się za wielostronnym porządkiem świata opartym na zasadach;

C. mając na uwadze, że UE i USA rozpoczęły niedawno dialog na temat zachęt do korzystania z czystej energii ukierunkowany na ewentualne zmiany zasad dotyczących zielonych dotacji, które obie strony mogłyby zaproponować na szczeblu WTO; mając na uwadze, że w ramach Rady UE-USA ds. Handlu i Technologii uruchomiły również transatlantycką inicjatywę na rzecz zrównoważonego handlu, aby zwiększyć potencjał rynku transatlantyckiego jako katalizatora dekarbonizacji i transformacji ekologicznej;

D. mając na uwadze, że globalny wyścig o kształtowanie przyszłości produkcji czystych technologii energetycznych nabiera tempa, na co wpływ mają m.in. interwencje publiczne;

E. mając na uwadze, że cel, jakim jest promowanie czystej produkcji i innowacji w dziedzinie czystych technologii oraz intensyfikacja działań na rzecz klimatu, powinien zachęcać do produkcji czystych technologii w UE, a jednocześnie wzmacniać odporność międzynarodowych łańcuchów dostaw we współpracy z wiarygodnymi partnerami i ograniczać niepożądane strategiczne zależności;

F. mając na uwadze, że wielostronna struktura współpracy w zakresie surowców krytycznych mogłaby przynieść korzyści gospodarcze i społeczne w dziedzinie wydobycia surowców krytycznych i obejmować skuteczne zabezpieczenia, które zmniejszą wpływ na różnorodność biologiczną i ekosystemy w istniejących globalnych granicach;

G. mając na uwadze, że chociaż IRA stanowi największą pojedynczą inwestycję w klimat i czystą energię w historii USA, zawiera przepisy, które są dyskryminujące i zagrażają równym warunkom działania; mając w szczególności na uwadze, że IRA uniemożliwia eksporterom z UE korzystanie z ulg podatkowych lub subsydiów przyznawanych w ramach programu, w tym eksporterom pojazdów o napędzie akumulatorowym lub zasilanych ogniwami paliwowymi;

H. mając na uwadze, że UE i USA nie zawarły umowy o wolnym handlu;

I. mając na uwadze, że przyjęcie umowy w sprawie minerałów krytycznych jest uzasadnione, aby przyznać UE status równoważny partnerom USA objętym umową o wolnym handlu w odniesieniu do zapisanej w IRA ulgi związanej z czystymi pojazdami;

J. mając na uwadze, że ciągłe włączanie Parlamentu Europejskiego aż do przyjęcia mandatu negocjacyjnego zagwarantowałoby solidniejszy i legitymizowany demokratycznie proces;

1. z zadowoleniem przyjmuje współpracę Komisji z administracją USA na najwyższym szczeblu i wzywa strony do znalezienia rozwiązań w celu zrekompensowania dyskryminujących przepisów zawartych w IRA, które mają wpływ na unijne podmioty prowadzące eksport na rynek USA i zagrażają równym warunkom działania;

2. z zadowoleniem przyjmuje podjęcie rokowań w sprawie umowy z USA w sprawie wzmocnienia międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych w zakresie, w jakim rokowania te pozwolą osiągnąć zrównoważony wynik zgodny z zasadami WTO i usprawnić współpracę korzystną dla obu stron;

3. podkreśla, że w UE obowiązują jedne z najwyższych na świecie norm w odniesieniu do przepisów dotyczących klimatu i środowiska oraz że dzięki nim produkty z UE powinny zostać objęte korzyściami przewidzianymi w IRA; podkreśla, że w umowie należy również zagwarantować pełne poszanowanie dorobku prawnego UE w zakresie klimatu i zrównoważonego rozwoju, że powinna być ona dostosowana do działań UE na rzecz wzmocnienia jej otwartej strategicznej autonomii oraz pozostawać bez uszczerbku dla niedawno przyjętych przepisów i aktualnie rozpatrywanych wniosków ustawodawczych, w tym rozporządzenia (UE) 2023/1542 w sprawie baterii i zużytych baterii 1 , aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie 2  i aktu w sprawie surowców krytycznych 3 ;

4. popiera współpracę transatlantycką, w tym za pośrednictwem forów międzynarodowych, w zakresie sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu normalizacji w odniesieniu do oceny cyklu życia oraz wydobycia, etykietowania i recyklingu minerałów krytycznych w celu stworzenia zrównoważonych łańcuchów wartości i dostaw; z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie transatlantyckiej inicjatywy na rzecz zrównoważonego handlu i oczekuje szybkiego wdrożenia jej programu prac; wzywa Komisję do bliskiej współpracy ze Stanami Zjednoczonymi w celu przeanalizowania pełnego potencjału Rady UE-USA ds. Handlu i Technologii, do ścisłejkolaboracji z innymi partnerami strategicznymi w celu promowania odpornych, zrównoważonych i wiarygodnych globalnych łańcuchów wartości materiałów krytycznych, a także do wykorzystania tej umowy jako okazji do tworzenia wartości dodanej w krajach, z których pochodzą te minerały krytyczne, i do współpracy z nimi, przy jednoczesnym ograniczeniu niepożądanych strategicznych zależności;

5. popiera deklarowany cel umowy, jakim jest wzmocnienie międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych, a tym samym zagwarantowanie wzajemnych zobowiązań w dziedzinie handlu, pracy i ochrony środowiska, a także propagowanie przyjęcia technologii akumulatorów pojazdów elektrycznych przez sformalizowanie wspólnego zobowiązania UE i USA do ułatwiania handlu i zmniejszania niepewności przedsiębiorstw;

6. z zadowoleniem przyjmuje cel polegający na wypracowaniu wspólnego zrozumienia polityki i praktyk nierynkowych powodujących zakłócenia w dziedzinie minerałów krytycznych oraz opracowaniu skoordynowanych działań, w tym z innymi partnerami strategicznymi, aby wspierać dywersyfikację łańcucha dostaw oraz zmniejszyć podatność na zagrożenia i niepożądane strategiczne zależności;

7. podkreśla, że umowa powinna również zagwarantować jasność w odniesieniu do odpowiednich definicji, i wzywa obie strony do uzgodnienia wszystkich minerałów wymienionych w IRA, które mają być objęte umową, oraz do określenia wykazu sektorów związanych z minerałami krytycznymi, które są przedmiotem tej umowy;

8. apeluje, aby umowa obejmowała również minerały krytyczne uzyskiwane w procesie recyklingu; wyraża zadowolenie, że w projekcie wytycznych negocjacyjnych zawarto odniesienie do potrzeby promowania obiegu zamkniętego, ale ubolewa, że w wytycznych nie stwierdzono wyraźnie, że w zakres negocjacji wchodzą surowce wtórne;

9. z zadowoleniem przyjmuje wyrażone w wytycznych negocjacyjnych ambicje w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i przepisów dotyczących pracy oraz odniesienie do podstawowych zasad i praw w pracy określonych przez Międzynarodową Organizację Pracy; podkreśla, że w umowie należy również zagwarantować pełne poszanowanie podejścia UE do handlu i zrównoważonego rozwoju oraz że powinna ona pozostawać bez uszczerbku dla niedawno przyjętych przepisów i aktualnie rozpatrywanych wniosków ustawodawczych, w tym wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej na rynku unijnym 4 ;

10. podkreśla, że należy uwzględnić mechanizm zapewniania przejrzystości służący wzajemnej wymianie informacji na temat wsparcia publicznego udzielanego sektorowi minerałów krytycznych, a także system wczesnego ostrzegania o zakłóceniach w łańcuchu dostaw minerałów krytycznych;

11. wzywa Komisję, aby kontynuowała ocenę możliwego wpływu IRA na przemysł europejski i jego konkurencyjność, w tym zakłóceń w handlu i inwestycjach, z uwzględnieniem obecnych wyzwań dla łańcuchów dostaw oraz wysokich kosztów energii, transportu i surowców, a także aby nadal prowadziła dialog ze Stanami Zjednoczonymi na temat sposobów rozwiązania tych kwestii;

12. apeluje do Komisji, aby najpóźniej dwa lata po ratyfikacji przeprowadziła ocenę ex post skutków tej umowy oraz przeanalizowała, w jakim stopniu osiąga ona wyznaczone cele;

13. odnotowuje ambitny harmonogram zakończenia negocjacji ze Stanami Zjednoczonymi; przypomina w tym kontekście o potrzebie natychmiastowego i pełnego zaangażowania Parlamentu oraz przekazywania mu informacji na każdym etapie negocjacji, aby zagwarantować kontrolę demokratyczną; przypomina, że każda formalna umowa będąca wynikiem takich negocjacji będzie wymagała zgody Parlamentu; podkreśla, że potrzeba szybkiego znalezienia rozwiązania nie powinna szkodzić ambicjom;

14. apeluje do Komisji, aby przekazała rządowi Stanów Zjednoczonych, że umowę w sprawie minerałów krytycznych należy traktować jedynie jako jeden z pierwszych kroków w kierunku rozwiania wszystkich obaw UE dotyczących zarówno IRA - bez uszczerbku dla ewentualnych działań na szczeblu WTO - jak i, w szerszym ujęciu, utrzymujących się napięć handlowych w stosunkach UE-USA; wzywa Komisję do dalszej współpracy z rządem USA w celu rozwiązania pozostałych nierozstrzygniętych kwestii;

15. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Biuru przedstawiciela handlowego USA i Kongresowi USA.

1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 z dnia 12 lipca 2023 r. w sprawie baterii i zużytych baterii, zmieniające dyrektywę 2008/98/WE i rozporządzenie (UE) 2019/1020 oraz uchylające dyrektywę 2006/66/WE (Dz.U. L 191 z 28.7.2023, s. 1).
2 Wniosek Komisji z dnia 16 marca 2023 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji produktów technologii neutralnych emisyjnie (akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie) (COM(2023)0161).
3 Wniosek Komisji z dnia 16 marca 2023 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy na potrzeby zapewnienia bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1724 i (UE) 2019/1020 (COM(2023)0160).
4 Wniosek Komisji z dnia 14 września 2022 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zakazu produktów wytwarzanych z wykorzystaniem pracy przymusowej na rynku unijnym (COM(2022)0453).

Zmiany w prawie

Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2024.1765

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 września 2023 r. w sprawie podjęcia rokowań w sprawie umowy ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie wzmocnienia międzynarodowych łańcuchów dostaw minerałów krytycznych (2023/2772(RSP))
Data aktu: 14/09/2023
Data ogłoszenia: 22/03/2024