united kingdom
ukraine

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie przeglądu ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów, które to ramy stanowią krok w kierunku dokończenia budowy unii bankowej" [COM(2023) 225 final] - "Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w odniesieniu do środków wczesnej interwencji, warunków uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz finansowania działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji" [COM(2023) 226 final - 2023/0111 (COD)] - "Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/59/UE w odniesieniu do środków wczesnej interwencji, warunków uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz finansowania działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji" [COM(2023) 227 final - 2023/0112 (COD)] - "Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/59/UE i rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w odniesieniu do niektórych aspektów minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych" [COM(2023) 229 final - 2023/0113 (COD)]

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie przeglądu ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów, które to ramy stanowią krok w kierunku dokończenia budowy unii bankowej"
[COM(2023) 225 final]

"Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w odniesieniu do środków wczesnej interwencji, warunków uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz finansowania działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji"

[COM(2023) 226 final - 2023/0111 (COD)]

"Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/59/UE w odniesieniu do środków wczesnej interwencji, warunków uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz finansowania działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji"

[COM(2023) 227 final - 2023/0112 (COD)]

"Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/59/UE i rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w odniesieniu do niektórych aspektów minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych"

[COM(2023) 229 final - 2023/0113 (COD)]

(2023/C 349/24)

(Dz.U.UE C z dnia 29 września 2023 r.)

Sprawozdawca: Giuseppe GUERINI

Współsprawozdawca: Christophe LEFÈVRE

Wnioski o konsultację 8.12.2022, pismo hiszpańskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Unii Europejskiej i Współpracy
Rada Unii Europejskiej, 23.6.2023 (COM(2023) 229 final), 11.7.2023 (COM(2023) 226 final), 11.7.2023 (COM(2023) 227 final)
Parlament Europejski, 12.6.2023 (COM(2023) 229 final), 10.7.2023 (COM(2023) 226 final i 227 final)
Komisja Europejska, 2.6.2023 (COM(2023) 225 final)
Podstawa prawna Art. 114 i 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Sekcja odpowiedzialna Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej
Data przyjęcia przez sekcję 27.6.2023
Data przyjęcia na sesji plenarnej 13.7.2023
Sesja plenarna nr 580
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) 175/0/2

1. Wnioski i zalecenia

1.1. EKES docenia kompleksową inicjatywę Komisji mającą na celu ukończenie prac nad przepisami dotyczącymi zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów (CMDI), ponieważ postępy w tworzeniu unii bankowej mają kluczowe znaczenie dla wzmocnienia europejskiego jednolitego rynku w interesie deponentów i podatników.

1.2. EKES uważa, że niedawne kryzysy bankowe w Stanach Zjednoczonych Ameryki (USA) uwypuklają wagę szybkiego ograniczenia ryzyka wystąpienia efektu domina i utraty zaufania inwestorów i deponentów, a także potrzebę zachowania elastyczności w reagowaniu na kryzysy bankowe. Niedawne doświadczenia pokazują też, jak ważne jest właściwe zorganizowanie przeniesienia banku znajdującego się w trudnej sytuacji do innego banku w bardzo krótkim czasie.

1.3. EKES docenia fakt, że we wniosku Komisji rozszerzono ochronę w ramach systemu gwarancji depozytów na depozyty organów publicznych, a także to, że Komisja dąży do większej harmonizacji narzędzi gwarantowania depozytów w całej UE. Ponieważ odpowiednio finansowane i zorganizowane fundusze gwarantowania depozytów odgrywają zasadniczą rolę, większa harmonizacja zaproponowana przez Komisję będzie z pewnością korzystna.

1.4. EKES zauważa, że jednym z głównych celów wniosku Komisji jest rozszerzenie zakresu stosowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Komitet w pełni rozumie podejście Komisji, kontekst oraz jej uzasadnienie regulacyjne i cele długoterminowe.

1.5. Mając na uwadze niedawne kryzysy bankowe, EKES wskazuje na potrzebę pragmatycznego i elastycznego podejścia opartego na specyfice poszczególnych spraw pod względem: (i) podejścia regulacyjnego; (ii) wyboru najskuteczniejszych dostępnych narzędzi; (iii) praktycznych konsekwencji podejmowanych działań; (iv) niezbędnej współpracy między zainteresowanymi stronami; (v) szybkości realizacji; (vi) charakteru zasobów finansowych, które mają zostać wykorzystane do wdrożenia wybranych rozwiązań w zakresie zarządzania kryzysowego.

1.6. Zdaniem EKES-u restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja nie zawsze musi być najdogodniejszym rozwiązaniem pozwalającym w pełni chronić ekosystemy gospodarcze, w których działa bank znajdujący się w trudnej sytuacji. Jeżeli restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja może okazać się droższa niż likwidacja, banki te powinny ogłosić niewypłacalność.

1.7. EKES zgadza się z Komisją, że można by udoskonalić ocenę interesu publicznego dzięki przyjęciu bardziej przejrzystego i zharmonizowanego podejścia w całej UE. Dostrzega, że osiągnięcie równowagi między elastycznością a przewidywalnością jest bardzo trudnym zadaniem dla organów regulacyjnych, ale zachęca współprawodawców do znalezienia rozwiązań, które w jak największym stopniu zmniejszają niepewność prawa.

1.8. EKES uważa, że konieczne jest znalezienie odpowiedniej równowagi między lepszym sformułowaniem oceny interesu publicznego a proporcjonalnością stosowania jej w odniesieniu do małych, średnich i lokalnych banków. W obecnych ramach rozszerzenie zakresu oceny interesu publicznego na banki odgrywające ważną rolę na szczeblu regionalnym nadal pozostawia pewne wątpliwości.

1.9. EKES przypomina o znaczeniu przestrzegania zasady proporcjonalności w celu uzyskania rozporządzenia odpowiedniego do osiągnięcia zamierzonych celów bez nadmiernego szkodzenia interesom małych, średnich i lokalnych banków. Zasadę proporcjonalności należy również uwzględnić przy stosowaniu oceny interesu publicznego, zwłaszcza w odniesieniu do banków lokalnych, które nie stanowią zagrożenia dla stabilności finansowej.

1.10. Mając na uwadze różne kompetencje wchodzące w zakres regulowania działalności banków i regulowania pomocy państwa, EKES uważa, że cały pakiet dotyczący zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów powinien być odpowiednio skoordynowany z oczekiwanym przeglądem komunikatu z 2013 r. dotyczącym pomocy państwa w sektorze bankowym 1 . W przeciwnym razie istnieje ryzyko wdrożenia propozycji, które mogą być potencjalnie niezgodne z przepisami dotyczącymi pomocy państwa, co prowadziłoby do nieprzewidywalności oraz braku pewności prawa.

1.11. Komisja skoncentrowała się na wzmocnieniu strategicznego instrumentu transferowego z wykorzystaniem systemu gwarancji depozytów i możliwością uzyskania dostępu do jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji z zastrzeżeniem odpowiednich zabezpieczeń. Może to być krok w kierunku europejskiego systemu gwarantowania depozytów, ale do czasu dokończenia budowy unii bankowej nadal będziemy mieli do czynienia z brakiem efektywności, ponieważ rynek będzie w dalszym ciągu rozczłonkowany.

2. Kontekst i wniosek Hiszpanii do EKES-u o wydanie opinii

2.1. Rząd Hiszpanii zwrócił się do Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego o opinię rozpoznawczą w sprawie propozycji dotyczącej unii bankowej, mając na uwadze w szczególności potrzebę promowania szerszego stosowania oceny interesu publicznego - tak, by odnosiła się także do banków, zwłaszcza średnich i małych banków, w ramach zharmonizowanej procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w przypadku kryzysu.

2.2. 18 kwietnia 2023 r. Komisja opublikowała cztery różne wnioski ustawodawcze mające na celu wzmocnienie istniejących unijnych ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów, z położeniem nacisku na średnie i mniejsze banki 2 .

2.3. Według Komisji, "[j]ak pokazało [...] doświadczenie, upadłością wielu średnich i mniejszych banków zarządzano za pomocą rozwiązań wykraczających poza ramy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji" 3 , co czasami wiązało się z wykorzystaniem "pieniędzy podatników zamiast wymaganych zasobów wewnętrznych banku lub zasobów prywatnych, czy też finansowanych przez branżę zabezpieczeń (systemy gwarancji depozytów i fundusze na cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji)" 4 , co miało silny negatywny wpływ na gospodarkę i odbiór społeczny.

2.4. W związku z tym nowe proponowane przepisy umożliwiają organom wykorzystanie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jako kluczowego elementu zestawu narzędzi zarządzania kryzysowego oraz podkreślają, że restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja może być mniej uciążliwa dla klientów niż likwidacja, ponieważ zachowują oni dostęp do swoich rachunków, a funkcje krytyczne banku zostają utrzymane.

2.5. Przepisy zawarte we wnioskach Komisji ułatwiają także korzystanie z systemów gwarancji depozytów w sytuacjach kryzysowych w celu ochrony deponentów przed ponoszeniem strat, w przypadku gdy jest to konieczne, aby uniknąć rozprzestrzeniania się kryzysu na inne banki oraz powszechniejszego uszczerbku dla społeczności i gospodarki. Poprzez wykorzystanie finansowanych przez sektor zabezpieczeń (takich jak systemy gwarancji depozytów oraz fundusze na cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji) w ramach wniosku dąży się także do ochrony pieniędzy podatników w przypadku kryzysu bankowego.

2.6. Poziom gwarancji w wysokości 100 000 EUR na deponenta i bank, określony w dyrektywie w sprawie systemów gwarancji depozytów, zostaje potwierdzony dla wszystkich kwalifikujących się deponentów w UE i zostanie rozszerzony na podmioty publiczne, takie jak szpitale, szkoły i gminy, a także na pieniądze klientów zdeponowane w niektórych rodzajach funduszy klientów (tj. za pośrednictwem spółek inwestycyjnych, instytucji płatniczych, instytucji pieniądza elektronicznego). Wniosek Komisji ma również na celu harmonizację standardów ochrony deponentów w całej UE.

3. Uwagi ogólne

3.1. EKES podziela cele wniosków ustawodawczych przedstawionych przez Komisję, aby usprawnić zarządzanie kryzysami bankowymi i zapewnić odpowiednią ochronę depozytów bankowych w przypadku kryzysu.

3.2. EKES docenia kompleksową inicjatywę Komisji mającą na celu ukończenie prac nad przepisami dotyczącymi zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów, ponieważ udoskonalenie unii bankowej i postępy w jej budowie są kluczowym krokiem w kierunku wzmocnienia jednolitego rynku europejskiego w interesie deponentów i podatników. Co więcej, sfinalizowanie budowy unii bankowej ma istotne znaczenie dla osiągnięcia rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej, która jest w stanie zapewnić stabilność finansową i należyte zarządzanie kryzysowe w razie potrzeby.

3.3. Jak stwierdzono w poprzednich opiniach 5 , EKES uważa, że wzmocnienie istniejących ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów ma kluczowe znaczenie. Wyraźnie pokazały to niedawne przypadki kryzysów bankowych w USA i sprawa Credit Suisse, które miały szeroko zakrojone negatywne skutki dla stabilności systemu bankowego w Stanach Zjednoczonych i Szwajcarii, a także ogólnie dla międzynarodowych rynków finansowych oraz w szczególności sektora bankowego. W UE wciąż brakuje mechanizmu ochrony płynności w ramach procesu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

3.4. Komitet uważa, że wspomniane wyżej przypadki kryzysów bankowych po raz kolejny uwypuklają znaczenie szybkiego działania w celu ograniczenia szkód, w szczególności ryzyka efektu domina, a także podkreślają potrzebę elastyczności w reagowaniu na kryzysy bankowe. Wskazują również decydującą rolę mechanizmu ochrony płynności pokrywającego natychmiastowe potrzeby w zakresie płynności oraz zapewniającego czas potrzebny do opracowania realnej strategii restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

3.5. Zdaniem EKES niedawne doświadczenia uwypuklają też, jak ważne jest właściwe zorganizowanie przeniesienia banku znajdującego się w trudnej sytuacji do innego banku w bardzo krótkim czasie. Ważne jest zatem zapewnienie, aby ramy regulacyjne gwarantowały odpowiednie warunki dla takich przeniesień, ponieważ muszą one odbywać się bez zwykłych procedur należytej staranności, a skutki transakcji są ogromne i niepewne. Ponadto dotychczasowe doświadczenia pokazały, że istnieje potrzeba wprowadzenia ogólnego specjalnego reżimu w przypadku nabycia banku objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, który to reżim ułatwi integrację danego banku z nową grupą w najbardziej efektywny sposób.

3.6. Integracja banku objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją i zarządzanie nim jest złożonym procesem, zatem kroki i wymogi regulacyjne muszą zostać usprawnione. Poszczególne zaangażowane organy powinny mieć możliwość należytego koordynowania swoich ról w ramach procesów regulacyjnych lub przyspieszonych procedur zatwierdzania środków w zakresie zarządzania kryzysowego. Ponadto zasadnicze znaczenie ma zadbanie o to, aby w razie potrzeby można było wykonywać takie przeniesienia również ponad granicami w UE.

3.7. EKES docenia fakt, że we wniosku Komisji rozszerzono ochronę w ramach systemu gwarancji depozytów na depozyty organów publicznych, a także to, że Komisja dąży do większej harmonizacji instrumentów gwarantowania depozytów w całej UE. Przez ochronę zarówno prywatnych, jak i publicznych oszczędzających oraz deponentów detalicznych w przypadku upadłości banku gwarantowanie depozytów minimalizuje ryzyko uchylania się od wypłaty depozytów i ogranicza ryzyko efektu domina. Zdaniem Komitetu takie gwarantowanie depozytów należy w niektórych przypadkach dostosować w celu uwzględnienia deponentów znajdujących się w trudnej sytuacji gospodarczej, takich jak osoby z niepełnosprawnościami lub osoby z chorobami przewlekłymi. Ponieważ odpowiednio finansowane i zorganizowane fundusze gwarantowania depozytów mają kluczowe znaczenie, większa harmonizacja zaproponowana przez Komisję z pewnością będzie korzystna.

3.8. EKES zauważa, że jednym z głównych celów wniosku Komisji jest rozszerzenie zakresu stosowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, jeżeli rozwiązanie to zostanie uznane za zgodne z interesem publicznym. Likwidacja może nastąpić tylko wtedy, gdy: (i) może spełnić - skuteczniej niż restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja - cele, które w dyrektywie w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków określono dla samej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji; oraz (ii) nie ma potrzeby korzystania z funduszy publicznych.

3.9. Komitet w pełni rozumie podejście Komisji oraz jej uzasadnienie regulacyjne i cele długoterminowe. EKES zwraca jednak uwagę na potrzebę przyjęcia - jak pokazały niedawne kryzysy bankowe w Stanach Zjednoczonych - pragmatycznego podejścia w odniesieniu do podejścia regulacyjnego, wykorzystania najskuteczniejszych dostępnych narzędzi, praktycznych konsekwencji podejmowanych działań, niezbędnej współpracy między zainteresowanymi stronami, szybkości realizacji i wreszcie zasobów finansowych, które należy wykorzystać do wdrożenia wybranych narzędzi zarządzania kryzysowego.

3.10. Zdaniem EKES restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja nie zawsze musi być najdogodniejszym rozwiązaniem pozwalającym w pełni chronić ekosystemy gospodarcze, w których działa bank, zwłaszcza mały lub średni, znajdujący się w trudnej sytuacji. Warto zauważyć, że w przypadku małych i średnich banków restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja może okazać się droższa niż inne formy interwencji, zwłaszcza na - często ograniczonym - poziomie lokalnym, na którym działa dany bank. W związku z tym Komitet sugeruje, że udział w rynku średnich, małych i lokalnych banków, które nie prowadzą działalności transgranicznej, mógłby być oceniany w odniesieniu do ogólnego udziału w rynku krajowym, a nie na poziomie regionalnym w państwach członkowskich.

3.11. EKES uważa, że cały pakiet ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów powinien być należycie skoordynowany z oczekiwanym przeglądem komunikatu z 2013 r. w sprawie pomocy państwa w sektorze bankowym 6 , który odegrał rolę w wywołaniu obecnej nieprzewidywalności co do tego, czy należy uruchomić restrukturyzację i uporządkowaną likwidację, czy nie. Przyjęcie wniosków regulacyjnych dotyczących zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów bez wiedzy na temat zasad pomocy państwa może oznaczać, że zostaną wdrożone propozycje potencjalnie niezgodne z przepisami dotyczącymi pomocy państwa.

3.12. W ogólnym ujęciu EKES przypomina o znaczeniu przestrzegania zasady proporcjonalności w celu uzyskania rozporządzenia odpowiedniego do osiągnięcia zamierzonych celów bez nadmiernego szkodzenia interesom małych, średnich i lokalnych banków. Zasadę proporcjonalności należy również uwzględnić przy wykonywaniu oceny interesu publicznego, zwłaszcza w odniesieniu do banków lokalnych, które nie stanowią zagrożenia dla stabilności finansowej.

4. Uwagi szczegółowe

4.1. EKES zgadza się z Komisją, że można by udoskonalić ocenę interesu publicznego dzięki przyjęciu bardziej przejrzystego i zharmonizowanego podejścia w całej UE. Komitet przyznaje, że osiągnięcie równowagi między elastycznością a przewidywalnością jest faktycznie bardzo trudnym zadaniem dla organów regulacyjnych, a jednocześnie zauważa, że omawiane wnioski ustawodawcze nie wydają się umożliwiać pełnej eliminacji znacznych uprawnień dyskrecjonalnych przyznanych wcześniej zaangażowanym organom, a tym samym pozostawiają pewien brak pewności prawa.

4.2. EKES uznaje za konieczne znalezienie odpowiedniej równowagi między ulepszonym sformułowaniem kryterium interesu publicznego a proporcjonalnością stosowania go w odniesieniu do małych i lokalnych banków. W obecnych ramach rozszerzenie zakresu oceny interesu publicznego na banki odgrywające ważną rolę na szczeblu regionalnym nadal pozostawia pewne wątpliwości.

4.3. Ponieważ zakres oceny interesu publicznego wydaje się szerszy niż w przypadku poprzednich przepisów z myślą o objęciu szerszej gamy przypadków niż w przeszłości, EKES uważa, że kluczowe znaczenie ma to, by test najmniejszych kosztów (tj. mniejsze obciążenie w przypadku interwencji zapobiegawczych/dotyczących alternatywnych systemów gwarancji depozytów w odniesieniu do wypłat) działał skutecznie i zapewniał wystarczające pole manewru, gdy istnieją warunki do zapobiegania kryzysowi/deeskalacji kryzysu za pomocą alternatywnych instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.

4.4. EKES podkreśla, że wnioski ustawodawcze stwarzają niepewność co do podziału kompetencji, zwłaszcza odnośnie do tego, w jaki sposób uprawnienia i obowiązki zostaną rozdzielone między organy krajowe i europejskie potencjalnie zaangażowane w złożony proces decyzyjny dotyczący zarządzania kryzysami bankowymi. W takim kontekście kluczowe znaczenie ma szybkość wykonania, co ostatnio pokazało kilka przypadków zarówno w UE, jak i w Stanach Zjednoczonych.

4.5. EKES zauważa, że kryteria minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych (MREL) należy określić i stosować na podstawie wielkości i szczególnego profilu ryzyka danych banków, mając na celu z jednej strony zapewnienie równych warunków działania dla istotnych banków o porównywalnej operacyjności, a z drugiej strony ochronę konkretnego modelu biznesowego przyjętego przez małe i lokalne banki oraz banki działające w konkretnych i wyspecjalizowanych sektorach czy branżach.

4.6. Jeżeli chodzi o MREL, domniemana proporcjonalność w definicji tego kryterium przyjętej przez Komisję Europejską pozostaje niejasna. MREL zawsze składałby się (tak jak w przypadku banków, które już przyjęły ten wymóg) z dodatkowej rezerwy kapitałowej niezbędnej do pokrycia wszelkich strat, do której dodaje się kwotę na dokapitalizowanie. EKES uważa, że ważne jest dostosowanie wymogów MREL do różnych rozmiarów i modeli biznesowych banków.

4.7. EKES zauważa, że w całej UE należy wzmocnić i zachować rolę banków w UE, a także ich różne cechy i modele biznesowe, które zapewniają silniejszy i zróżnicowany europejski system bankowy. Przepisy bankowe powinny należycie uwzględniać potrzebę rzeczywistego wzrostu gospodarczego i długoterminowy wpływ na wzrost gospodarczy w Europie, a także wpływ społeczny na zatrudnienie. W związku z tym EKES uważa, że - gdy takie rozwiązanie jest możliwe i dostępne - o wiele lepiej jest stworzyć warunki i narzędzia służące zapobieganiu kryzysowi i zażegnaniu go niż interweniować w ramach operacji ratunkowych po fakcie.

4.8. Wczesne interwencje mogą często okazać się skuteczne i mniej kosztowne niż restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja. Procedury dotyczące środków zapobiegawczych i alternatywnych są określone w dyrektywie w sprawie systemów gwarancji depozytów i zarządzane przez krajowe systemy gwarancji depozytów zgodnie ze zharmonizowanymi przepisami i istniejącymi zabezpieczeniami w kilku państwach członkowskich UE. Należy przeprowadzić przegląd hierarchii wierzycieli, aby umożliwić sprawne funkcjonowanie testu najmniejszych kosztów, a w rezultacie wdrożenie środków wczesnej interwencji. Ważne jest również osiągnięcie harmonizacji na szczeblu europejskim lub przynajmniej opracowanie wytycznych dotyczących obliczeń na podstawie "zasady najmniejszych kosztów".

4.9. Krajowe systemy gwarancji depozytów i systemy gwarancji stanowią kluczowy element siatki bezpieczeństwa przewidzianej w ramach UE w celu ochrony stabilności finansowej i zwiększenia zaufania rynku. Z tego względu systemy gwarancji depozytów powinny odgrywać większą rolę, niezależnie od ich prywatnego lub publicznego charakteru prawnego czy dobrowolnego lub obowiązkowego charakteru składek składających się na ich zasoby. Istotne jest pełnienie przez nie funkcji publicznej oraz ich rygorystyczne podejście rynkowe do dokonywania wyborów pod nadzorem właściwych organów.

4.10. Rola systemów gwarancji depozytów okazała się szczególnie istotna dla małych i średnich banków (najmniej istotnych instytucji), które mają ograniczoną zdolność dostępu do rynku, by móc emitować instrumenty kwalifikujące się do minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych. Warto zauważyć, że liczne banki, w tym małe i lokalne banki, wykazały zdolność do skutecznego wdrażania środków zapobiegawczych umożliwiających prawidłowe radzenie sobie z kryzysami.

4.11. Podobnie jak we wcześniejszych opiniach 7  EKES przypomina, że europejski "ekosystem" finansowy i bankowy powinien być zdywersyfikowany, zrównoważony i zdolny do uznania kluczowej roli małych i średnich banków na szczeblu lokalnym, ich ogólnego znaczenia na szczeblu krajowym oraz wartości dodanej, jaką banki te wnoszą na rzecz społeczności lokalnych, a także pozytywnego wpływu zwiększenia kompetencji w sektorze bankowych na społeczeństwo jako całość. Rola spółdzielczych banków kredytowych 8 , "banków etycznych" i poziomu lokalnego lub sektorowego, jak w przypadku banków spółdzielczych i banków etycznych dla podmiotów gospodarki społecznej, ma w tym względzie decydujące znaczenie i jest zgodna z zasadą społecznej gospodarki rynkowej zapisaną w Traktatach UE.

4.12. Z drugiej strony należy również uznać rolę większych transgranicznych grup bankowych, ponieważ w przypadku gdy są one zorganizowane jako jednostki zależne, zapewniają lepszą dywersyfikację, są w mniejszym stopniu zależne od instytucji dominujących i umożliwiają łatwiejsze oddzielenie jednostek zależnych od grupy, zmniejszając tym samym ryzyko efektu domina i zwiększając stabilność. Międzynarodowe banki europejskie mają kluczowe znaczenie dla umiędzynarodowienia europejskich przedsiębiorstw.

4.13. EKES apeluje o odpowiednią koordynację między, z jednej strony, przepisami unii bankowej dotyczącymi zarządzania kryzysowego i ramami gwarantowania depozytów, a z drugiej strony stosowaniem zasad pomocy państwa określonych w art. 107 TFUE 9 . Koordynacja ta powinna zapobiegać niepewności prawa i zróżnicowanemu traktowaniu prawnemu banków zlokalizowanych w różnych miejscach UE. W tym względzie należy rzetelnie uwzględnić ustanowioną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zasadę, zgodnie z którą programy finansowane z funduszy prywatnych nie wchodzą w zakres art. 107 TFUE (Tercas) 10 .

Bruksela, dnia 13 lipca 2023 r.

1 Komunikat Komisji w sprawie stosowania od dnia 1 sierpnia 2013 r. reguł pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego ("komunikat bankowy") (Dz.U. C 216 z 30.7.2013, s. 1).
2 COM(2023) 226 final, COM(2023) 227 final, COM(2023) 228 final i COM(2023) 229 final.
3 Komunikat prasowy, 18 kwietnia 2023 r., Komisja Europejska.
4 Komunikat prasowy, 18 kwietnia 2023 r., Komisja Europejska.
5 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 i dyrektywę 2014/59/UE w odniesieniu do traktowania ostrożnościowego grup globalnych instytucji o znaczeniu systemowym stosujących strategię restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wielokrotnego punktu kontaktowego oraz metodykę pośredniej subskrypcji instrumentów kwalifikujących się do spełnienia minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych"[COM(2021) 665 final - 2021/0343 (COD)] (Dz.U. C 152 z 6.4.2022, s. 111) i Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów »Dokończenie budowy unii bankowej«"[COM(2017) 592 final] (Dz.U. C 237 z 6.7.2018, s. 46).
6 Komunikat Komisji w sprawie stosowania od dnia 1 sierpnia 2013 r. reguł pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego ("komunikat bankowy") (Dz.U. C 216 z 30.7.2013, s. 1).
7 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Uwagi dodatkowe na zalecenia dotyczącego zalecenia Rady w sprawie polityki gospodarczej w strefie euro"(COM(2021) 742 final) (opinia z inicjatywy własnej) (Dz.U. C 75 z 28.2.2023, s. 43) i Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w celu ustanowienia europejskiego systemu gwarantowania depozytów (COM(2015) 586 final - 2015/0270 (COD)) (Dz.U. C 177 z 18.5.2016, s. 21).
8 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Promowanie bardziej zrównoważonej i bardziej sprzyjającej włączeniu społecznemu unii bankowej dzięki poprawie wkładu banków wspólnotowych w rozwój lokalny i tworzenie społecznie odpowiedzialnego międzynarodowego i europejskiego systemu finansowego" (opinia z inicjatywy własnej) (Dz.U. C 364 z 28.10.2020, s. 14).
9 Dz.U. C 115 z 9.5.2008, s. 91.
10 Wyrok w sprawie C-425/19 P.

Zmiany w prawie

Od 17 kwietnia fotografowanie obiektów obronnych i krytycznych tylko za zezwoleniem

Od 17 kwietnia policja, straż miejska, żandarmeria wojskowa otrzymają podstawą prawną do karania tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.

Robert Horbaczewski 12.04.2025
Prezydent podpisał ustawę o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom - podpisana

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 11.04.2025
Jaka wysokość diety dla członków komisji wyborczych w wyborach prezydenta

500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia

Robert Horbaczewski 10.04.2025
Dlaczego ministerstwo różnicuje sytuację wcześniejszych emerytów?

Kobiety i mężczyźni z innych roczników są w nieco innej sytuacji niż emerytki z rocznika 1953. Dowiedzieli się bowiem o zastosowaniu do nich art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej znacznie wcześniej, bo od 2 do ponad 6 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego - przekonywał w Sejmie Sebastian Gajewski, wiceszef resortu pracy. Zdaniem prawników, ministerstwo celowo różnicuje sytuację wcześniejszych emerytów, by dla pozostałych roczników wprowadzić mniej korzystne rozwiązania niż dla rocznika 1953.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2025
Przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną – Sejm uchwalił ustawę

Sejm uchwalił w piątek ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do Senatu.

Grażyna J. Leśniak 04.04.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2023.349.161

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie przeglądu ram zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów, które to ramy stanowią krok w kierunku dokończenia budowy unii bankowej" [COM(2023) 225 final] - "Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w odniesieniu do środków wczesnej interwencji, warunków uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz finansowania działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji" [COM(2023) 226 final - 2023/0111 (COD)] - "Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/59/UE w odniesieniu do środków wczesnej interwencji, warunków uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz finansowania działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji" [COM(2023) 227 final - 2023/0112 (COD)] - "Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2014/59/UE i rozporządzenie (UE) nr 806/2014 w odniesieniu do niektórych aspektów minimalnego wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych" [COM(2023) 229 final - 2023/0113 (COD)]
Data aktu: 29/09/2023
Data ogłoszenia: 29/09/2023