Sprawa C-289/22, A.T.S. 2003: Postanowienie Trybunału (piąta izba) z dnia 9 stycznia 2023 r. - A.T.S. 2003 Vagyonvédelmi és Szolgáltató Zrt., w likwidacji v. Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága

Postanowienie Trybunału (piąta izba) z dnia 9 stycznia 2023 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Fővárosi Törvényszék - Węgry) - A.T.S. 2003 Vagyonvédelmi és Szolgáltató Zrt., w likwidacji/Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága
(Sprawa C-289/22 1 , A.T.S. 2003)
[Odesłanie prejudycjalne - Artykuł 99 regulaminu postępowania - Podatki - Podatek od wartości dodanej (VAT) - Dyrektywa 2006/112/WE - Artykuły 167, 168 i 178 - Prawo do odliczenia naliczonego VAT - Oszustwo - Dowód - Obowiązek staranności podatnika - Uwzględnienie naruszenia przepisów krajowych regulujących świadczenie rozpatrywanych usług]

Język postępowania: węgierski

(2023/C 164/29)

(Dz.U.UE C z dnia 8 maja 2023 r.)

Sąd odsyłający

Fővárosi Törvényszék

Strony w postępowaniu głównym

Strona skarżąca: A.T.S. 2003 Vagyonvédelmi és Szolgáltató Zrt., w likwidacji

Druga strona postępowania: Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága

Sentencja

1) Dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej

należy interpretować w ten sposób, że:

sprzeciwia się ona praktyce krajowej polegającej na zaklasyfikowaniu jako "wykonywanie prawa niezgodne z przeznaczeniem tego prawa" decyzji podatnika o prowadzeniu działalności gospodarczej w formie umożliwiającej mu obniżenie kosztów gospodarczych i na odmówieniu temu podatnikowi z tego względu możliwości skorzystania z prawa do odliczenia naliczonego podatku od wartości dodanej (VAT), jeżeli nie zostało wykazane istnienie całkowicie sztucznej konstrukcji oderwanej od rzeczywistości gospodarczej, której jedynym lub przynajmniej zasadniczym celem jest uzyskanie korzyści podatkowej, której przyznanie byłoby sprzeczne z celami tej dyrektywy.

2) Dyrektywę 2006/112

należy interpretować w ten sposób, że:

nie sprzeciwia się ona temu, by organ podatkowy odmówił podatnikowi korzystania z prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) związanego ze świadczeniem usług, opierając się na ustaleniach wynikających z zeznań świadków, w świetle których ów organ podatkowy zakwestionował rzeczywisty charakter owego świadczenia usług lub uznał, że wiązało się ono z oszustwem w zakresie VAT, jeżeli, w pierwszym przypadku, podatnik nie wykazał, iż wspomniane świadczenie usług rzeczywiście zostało zrealizowane, lub, w drugim przypadku, jeżeli wspomniany organ podatkowy wykaże zgodnie z zasadami dowodowymi przewidzianymi w prawie krajowym, że ów podatnik dopuścił się oszustwa w zakresie VAT lub wiedział, względnie powinien był wiedzieć, że transakcja powoływana w celu uzasadnienia prawa do odliczenia była związana z takim oszustwem.

3) Dyrektywę 2006/112

należy interpretować w ten sposób, że:

- sprzeciwia się ona temu, aby organ podatkowy odmówił podatnikowi możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, uznając za wystarczający dowód istnienia oszustwa w zakresie VAT okoliczność, że podatnik ten lub inne podmioty biorące udział na wcześniejszym etapie w łańcuchu świadczenia usług naruszyli krajowe przepisy regulujące świadczenie danych usług, bez wykazania związku między tym naruszeniem a prawem do odliczenia VAT;

- takie naruszenie może jednak, w zależności od okoliczności faktycznych danego przypadku, stanowić jedną z wielu wskazówek co do istnienia takiego oszustwa, a także środek dowodowy, który można przyjąć w ramach całościowej oceny wszystkich tych okoliczności, aby wykazać, że podatnik jest jego sprawcą lub brał w nim udział, lub w celu wykazania, że podatnik ten wiedział lub powinien był wiedzieć, iż transakcja powoływana w celu uzasadnienia prawa do odliczenia była związana z tym oszustwem;

- do organu podatkowego należy określenie znamion oszustwa w zakresie VAT, przedstawienie dowodu popełnienia oszustwa i wykazanie, że podatnik jest sprawcą tego oszustwa lub aktywnie uczestniczył w nim, względnie że wiedział lub powinien był wiedzieć, że transakcja powoływana w celu uzasadnienia prawa do odliczenia była związana z tym oszustwem;

- wymóg ten niekoniecznie oznacza zidentyfikowanie wszystkich podmiotów uczestniczących w oszustwie oraz ich wszystkich odpowiednich działań.

4) Dyrektywę 2006/112 w związku z zasadą proporcjonalności

należy interpretować w ten sposób, że:

co do zasady do podatnika zamierzającego skorzystać z prawa do odliczenia VAT nie należy sprawdzenie, czy dostawca i inne podmioty uczestniczące na wcześniejszym etapie w łańcuchu świadczenia usług przestrzegali krajowych przepisów regulujących świadczenie danych usług oraz innych przepisów krajowych mających zastosowanie do ich działalności. Jednakże w przypadku istnienia przesłanek wynikających z naruszenia tych przepisów, które mogą wywołać u podatnika w chwili dokonywania przez niego nabycia podejrzenia co do wystąpienia nieprawidłowości lub oszustwa, można wymagać od tego podatnika, aby wykazał się zwiększoną starannością i podjął działania, jakich można od niego racjonalnie oczekiwać w celu upewnienia się, że poprzez to nabycie nie uczestniczy w transakcji związanej z oszustwem w zakresie VAT.

1 Dz.U. C 266 z 11.7.2022.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2023.164.23

Rodzaj: Postanowienie
Tytuł: Sprawa C-289/22, A.T.S. 2003: Postanowienie Trybunału (piąta izba) z dnia 9 stycznia 2023 r. - A.T.S. 2003 Vagyonvédelmi és Szolgáltató Zrt., w likwidacji v. Nemzeti Adó- és Vámhivatal Fellebbviteli Igazgatósága
Data aktu: 09/01/2023
Data ogłoszenia: 08/05/2023