Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 27 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 1 .PODSTAWOWE SPECYFIKACJE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ
"GRAPPA DELLA VALLE D'AOSTA/GRAPPA DE LA VALLÉE D'AOSTE"
Nr UE: PGI-IT-02479 - 30 sierpnia 2018
1. Nazwa
"Grappa della Valle d'Aosta/Grappa de la Vallée d'Aoste"
2. Kategoria napoju spirytusowego
Okowita z wytłoków z winogron (kategoria nr 6 w rozporządzeniu (WE) nr 110/2008)
3. Opis napoju spirytusowego
Właściwości fizyczne, chemiczne lub organoleptyczne
- Bezbarwna, poza przypadkami dodania roślin lub karmelu lub poddania dojrzewaniu w drewnianych pojemnikach.
- Przejrzysta i krystaliczna, dająca odczucia zapachowe i retronosowe o cechach aromatycznych od kwiatowych do owocowych w zależności od wykorzystanego surowca. Na podniebieniu grappa jest ciepła, delikatna i wzbogacona korzennym posmakiem w przypadku produktów poddanych dojrzewaniu.
- Nie jest aromatyzowana, z wyjątkiem przypadków określonych w tradycyjnych metodach, które przewidują dodanie miodu, roślin aromatycznych lub ich części oraz owoców lub ich części.
Cechy szczególne (w porównaniu z napojami spirytusowymi należącymi do tej samej kategorii)
- Objętościowa zawartość alkoholu w "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" jest nie mniejsza niż 38 %, a zawartość substancji lotnych innych niż alkohol etylowy i metylowy wynosi lub przekracza 140 gramów na hektolitr alkoholu 100 % obj.
- Jeśli chodzi o białe grappy, to najczęściej występującymi wrażeniami aromatycznymi są wrażenia charakterystyczne dla (głównie lokalnych) odmian winorośli pochodzenia, które przejawiają się w nutach kwiatowych/balsamicznych/ owocowych (takich jak jaśmin, szałwia, brzoskwinia, morela, owoce egzotyczne). W przypadku grapp poddanych leżakowaniu korzenny posmak można przypisać korzenno-roślinnemu charakterowi wielu tradycyjnych odmian winorośli, a także nutom drzewnym zawartym w beczkach oraz samemu okresowi dojrzewania.
- Zawartość cukru nie przekracza 20 gramów na litr, wyrażonego jako cukier inwertowany. Ograniczenie to obejmuje również ewentualne wykorzystanie miodu do celów aromatyzowania. W przypadku gdy okowita ta leżakowała przez co najmniej 12 miesięcy, może zawierać karmel.
4. Obszar geograficzny, którego dotyczy wniosek
Całe terytorium regionu autonomicznego Dolina Aosty.
5. Metoda otrzymywania napoju spirytusowego
"Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" jest otrzymywana w wyniku destylacji, wyłącznie przy użyciu aparatu destylacyjnego kotłowego, sfermentowanych lub na wpół sfermentowanych wytłoków z winogron, bezpośrednio za pomocą pary wodnej lub przez dodanie wody do aparatu destylacyjnego (system łaźni wodnej). W produkcji grappy dozwolone jest stosowanie naturalnego płynnego drożdżowego osadu winiarskiego w ilości nie większej niż 25 kg na 100 kg wykorzystanych wytłoków z winogron. Surowce są pozyskiwane wyłącznie z odmian dopuszczonych do uprawy w Dolinie Aosty. Surowce muszą być bardzo dobrze zachowane i pozyskiwane z winogron produkowanych i przetwarzanych na terytorium regionu autonomicznego Dolina Aosty. Ilość alkoholu z osadów drożdżowych nie może przekraczać 35 % całkowitej zawartości alkoholu w wyrobie gotowym. Naturalny płynny drożdżowy osad winiarski może być wykorzystany poprzez dodanie osadu do wytłoków z winogron przed ich destylacją. Działania te muszą być przeprowadzone w tej samej destylarni produkcyjnej. Destylacja sfermentowanych lub na wpół sfermentowanych wytłoków z winogron, wyłącznie przy użyciu aparatu destylacyjnego kotłowego, musi odbywać się na poziomie poniżej 86 % obj. Otrzymany produkt może zostać poddany redestylacji w ramach tej dopuszczalnej wartości. Przestrzeganie ograniczeń musi być potwierdzone przez prowadzenie dokumentacji, w której każdego dnia odnotowuje się ilości wytłoków i naturalnego płynnego drożdżowego osadu winiarskiego przeznaczane do destylacji.
Zgodnie z tradycyjnymi metodami produkcji do "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" można dodać miód, rośliny aromatyczne lub ich części, a także owoce lub ich części. Do aromatyzowania "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" wykorzystuje się następujące rośliny aromatyczne lub ich części: Glycirrhiza glabra L., Ruta graveolens, Juniperus communis L., Juglans regia L., Artemisia umbelliformis L., Artemisia genipi (Weber), Artemisia gla- cialis L., Rubus idaeus L., Vaccinium myrtillus L., Sambucus nigra L., Achillea millefolium, Achillea moschata (Wulfen), Rosa canina L., Prunus persica L., Vanilla planifoglia J. e A., Laurus nobilis L., Illicium verum H., Pinus cembra L., Thymus L.
Można dodać maksymalnie 20 gramów cukru na litr, wyrażonego jako cukier inwertowany.
Możliwe jest stosowanie karmelu jako barwnika do grappy, którą poddano dojrzewaniu przez co najmniej dwanaście miesięcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami unijnymi i krajowymi.
"Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" może być poddawana dojrzewaniu w beczkach, kadziach i innych drewnianych pojemnikach, które nie są lakierowane ani powlekane, przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy, w monitorowanych przez organy podatkowe obiektach znajdujących się w regionie. Dozwolone są normalne sposoby czyszczenia i konserwacji drewna.
"Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" musi być destylowana na terytorium regionu.
6. Związek ze środowiskiem geograficznym lub pochodzeniem geograficznym
Surowce muszą być pozyskiwane wyłącznie z winogron produkowanych i przetwarzanych na terytorium regionu autonomicznego Dolina Aosty. Warunki klimatyczne panujące w winnicach położonych na dużych wysokościach (jak w całym regionie alpejskim, którego grappa zawsze była symbolicznym destylatem) sprzyjają syntezie i gromadzeniu się typowych dla danej odmiany aromatów w skórkach winogron. Niskie temperatury surowej alpejskiej zimy, która następuje po zbiorach, zapobiegają ryzyku zanieczyszczenia bakteryjnego lub grzybiczego przechowywanych wytłoków z winogron lub je ograniczają. Ponadto ograniczona ilość surowca oraz bliskość gospodarstw winiarskich i desty- larni umożliwiają destylację wyłącznie świeżych wytłoków z winogron lub wytłoków z winogron przechowywanych przez minimalną ilość czasu. Chociaż czynniki te ograniczają wielkość produkcji, mogą one wpłynąć na poprawę cech jakości. Staranne stosowanie urządzeń do destylacji w małych partiach pozwala na odpowiednie wydobycie naturalnych aromatów charakterystycznych dla "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" i jest niezbędne do uzyskania czystych destylatów jednoodmianowych, co byłoby niemożliwe w przypadku stałych instalacji przemysłowych.
Produkcja "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste", tradycyjnie polegająca na bezpośredniej destylacji wytłoków z winogron w małych rzemieślniczych aparatach destylacyjnych kotłowych, jest ściśle związana z terytorium pochodzenia. Produkcja "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" jest zgodna z powołaniem do uprawy winorośli w regionie oraz z dużym zróżnicowaniem warunków środowiskowych i uprawianych odmian.
Najczęściej występującymi wrażeniami aromatycznymi grapp są wrażenia charakterystyczne dla (głównie lokalnych) odmian winorośli pochodzenia, które przejawiają się w nutach kwiatowych/balsamicznych/owocowych (takich jak jaśmin, szałwia, brzoskwinia, morela, owoce egzotyczne). W przypadku grapp poddanych leżakowaniu korzenny posmak można przypisać korzenno-roślinnemu charakterowi wielu tradycyjnych odmian winorośli, a także nutom drzewnym zawartym w beczkach oraz samemu okresowi dojrzewania.
Wytwórnie wina, z których pozyskuje się świeże i sfermentowane wytłoki z winogron, znajdują się w pobliżu desty- larni; dzięki temu wytłoki mogą być szybko poddane destylacji, zanim zaczną się psuć, co pozwala zachować właściwości organoleptyczne winogron. Ma to zasadnicze znaczenie dla wydobycia aromatów i związków, które nadają "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" jej właściwości organoleptyczne. Do uzyskania takiego rezultatu w znacznym stopniu przyczynia się również surowa alpejska zima.
Surowce muszą być pozyskiwane wyłącznie z odmian winorośli dopuszczonych do uprawy w Dolinie Aosty, jak przewidziano w specyfikacji produktu win objętych kontrolowaną nazwą pochodzenia "Valle d'Aosta".
Pochodzenie surowców musi być możliwe do ustalenia na podstawie dokumentów towarzyszących i rejestrów desty- larni.
Ponadto szczególnie rygorystyczne wymogi dotyczące wytłoków z winogron (określone w przepisach krajowych) powodują, że w wytłokach z winogron, a w konsekwencji w powstałych z nich produktach ekstrakcji i destylacji, występuje większa różnorodność związków dających odczucia zapachowe i retronosowe o cechach aromatycznych od kwiatowych do owocowych w zależności od wykorzystanego surowca. Na podniebieniu grappa jest ciepła, delikatna i wzbogacona korzennym posmakiem w przypadku produktów poddanych dojrzewaniu.
Renoma "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" wywodzi się z dawnej tradycji produkcji grappy na małą skalę. Pierwsze historyczne dokumenty odnoszące się do produkcji grappy w Dolinie Aosty pochodzą z 1843 r., kiedy to angielski podróżnik Arthur Thomas wspomina o produkcji grappy w Dolinie Aosty. (P. Malvezzi, 1972, "Viag- giatori inglesi in Valle d'Aosta"). W wielu późniejszych źródłach historycznych udokumentowano destylację wytłoków z winogron w regionie, początkowo przeprowadzaną głównie przez grupy rzemieślniczych plantatorów winorośli, ale coraz częściej powierzaną lokalnym destylarniom powstałym w tym okresie. W tym kontekście należy wspomnieć o badaniu rolniczym dotyczącym warunków klasy rolniczej w 1878 r. (P. Careggio, 2004, "L'inchiesta agraria sulle condizioni della classe agricola. 1885", red. Le Chateau), rękopisie z 1887 r. na temat rolnictwa w Dolinie Aosty (L. Argentier, 2004, "Leçons sur l'agriculture valdôtaine", red. Le Château), obszernym sprawozdaniu historycznym zamieszczonym w książce "Vini e distillati della Valle D'Aosta" (Vola e Sanguinetti, 1971, red. Musumeci), a ponadto zbiorze rozmów z plantatorami winorośli z Doliny Aosty ("Vini, vigneti e vignerons della Valle D'Aosta", P. Cossavella, 2012, Tipografia Valdostana). W kronikach rolników z Doliny Aosty znajdują się również liczne zapisy promocyjne pochodzące z początku XX wieku ("Almanach de l'agriculteur valdotain", 1911, Imprimerie Joseph Marguerettaz; "Messager valdo- tain" wydanie z 1912 r. i 1931 r. Imprimerie Catholique).
7. Przepisy unijne lub krajowe/regionalne
Dekret Ministerstwa Polityki Rolnej, Żywnościowej i Leśnej nr 5396 z dnia 27 listopada 2008 r., w którym m.in. ustanowiono bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące wytłoków niż wymogi określone w przepisach unijnych.
Ustawa szczególna regionu autonomicznego Dolina Aosty.
8. Wnioskodawca
Nazwa: Istituto Tutela Grappa della Valle d'Aosta.
Adres: Zona Industriale 12, 11020 Saint-Marcel Aosta.
9. Dodatkowe informacje na temat oznaczenia geograficznego oraz przepisy szczególne dotyczące etykietowania
Oprócz nazwy w języku włoskim "Grappa della Valle d'Aosta" można - jednocześnie lub alternatywnie - stosować również nazwę w języku francuskim "Grappa de la Vallée d'Aoste" zgodnie z art. 38 ustawy szczególnej regionu autonomicznego Dolina Aosty, w którym przyznaje się równy status językowi francuskiemu i włoskiemu.
Nazwie "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" może towarzyszyć odniesienie:
a) do nazwy jednej odmiany winorośli, jeżeli grappa została wydestylowana z surowców pochodzących z winifikacji tej odmiany winorośli: dozwolony jest próg tolerancji innych odmian winorośli, z wyłączeniem wszystkich, które nie są dopuszczone do uprawy w Dolinie Aosty, do 15 % masy;
b) do nazw nie więcej niż dwóch odmian winorośli, jeżeli grappa została wydestylowana z surowców pochodzących w całości z winifikacji tych odmian winorośli. Odmiany winogron muszą być podane na etykiecie w kolejności malejącej pod względem masy. Odmian winorośli stanowiących mniej niż 15 % masy całkowitej nie można wskazywać na etykiecie;
c) do jednego z siedmiu podobszarów geograficznych produktu ujętego w obowiązującej specyfikacji produktu dotyczącej wina objętego kontrolowaną nazwą pochodzenia Valle d'Aosta, wyłącznie wówczas, gdy surowce pochodzą z winifikacji winogron zgodnych z wyżej wspomnianą specyfikacją, w kontekście dodatkowych informacji dla konsumenta;
d) do metody destylacji, jedynie destylacji okresowej, oraz do rodzaju aparatu destylacyjnego.
W przypadku grapp, które kwalifikowałyby się do opatrzenia jednocześnie więcej niż jednym z odniesień określonych w lit. a) i b) powyżej, nazwie może towarzyszyć tylko jedno z tych odniesień.
Nazwie "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" musi towarzyszyć odniesienie do nazwy wszelkich roślin aromatycznych lub ich części oraz owoców lub ich części, dodawanych zgodnie z tradycyjnymi metodami produkcji, o których mowa w lit. d) niniejszej dokumentacji technicznej.
W przypadku leżakowania przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy w beczkach, kadziach i innych drewnianych pojemnikach, które nie są lakierowane ani powlekane, w obiektach, w których odbywa się proces dojrzewania "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" monitorowanych przez organy podatkowe możliwe jest stosowanie słów "vecchia" lub "invecchiata" w ramach prezentacji i promocji. Słów "riserva" lub "stravecchia" można używać w odniesieniu do "Grappa della Valle d'Aosta"/"Grappa de la Vallée d'Aoste" dojrzewającej przez co najmniej 18 miesięcy. Okres leżakowania może być wyrażony w latach i miesiącach lub jedynie w miesiącach.
Nie naruszając powyższych przepisów dotyczących dojrzewania, w celu przekazania konsumentom dokładnych informacji, możliwe jest również określenie rodzaju wykorzystanego drewnianego naczynia (np. barrique, tonneau, caratello itp.), w tym za pomocą odpowiednich przymiotników, wyłącznie wówczas, gdy grappa była przechowywana w tym rodzaju pojemnika przez co najmniej połowę minimalnego czasu dojrzewania wymaganego dla danej klasy ("invec- chiata", "riserva").
