| Sprawozdawczym: |
Mirja VEHKAPERÄ (FI/RE) |
| Dokument źródłowy: |
JOIN(2021) 27 final |
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
1. Wyraża uznanie dla Komisji Europejskiej i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa w związku z ich wspólnym komunikatem z dnia 13 października 2021 r., który jest wyrazem długotrwałego zaangażowania UE w rozwój Arktyki i współpracę w tym zakresie. Z zadowoleniem przyjmuje cele, priorytety i działania przedstawione w tym komunikacie, które mają zapewnić Arktyce pokój, zrównoważony rozwój i dostatek. Przyznaje, że wyzwania stojące przed Arktyką wymagają wspólnych, wielopłaszczyznowych wysiłków na poziomie lokalnym, regionalnym i międzynarodowym.
2. Zgadza się, że ze względu na zmianę klimatu, surowce oraz kwestie geostrategiczne Arktyka jest dla Unii Europejskiej kluczowym obszarem strategicznym. Zauważa wzrost zainteresowania Arktyką, w tym także ze strony państw spoza regionu arktycznego.
3. Zwraca uwagę na to, że geograficzna definicja regionu arktycznego nie jest jasna. Za serce Arktyki uznać można obszar położony na północ od koła podbiegunowego. Obejmuje on Ocean Arktyczny oraz terytoria należące do ośmiu państw: Kanady, Finlandii, Islandii, Norwegii, Szwecji, Danii, Stanów Zjednoczonych oraz Federacji Rosyjskiej.
4. Zauważa, że tereny wchodzące w skład pasa lądu, którego dotyczy niniejsza opinia, obejmują obszary położone bezpośrednio na południe od koła podbiegunowego, gdzie warunki środowiskowe i społeczno-gospodarcze oraz rozwój infrastruktury są niezaprzeczalnie i znacząco uzależnione od warunków panujących w Arktyce.
5. Podkreśla, że nie istnieje jedna Arktyka, lecz że jest to region bardzo duży i niejednorodny: niektóre obszary są odległe, charakteryzują się ekstremalnymi warunkami naturalnymi, zagrożeniami dla środowiska naturalnego i niską gęstością zaludnienia, podczas gdy inne są regionami wysoko rozwiniętymi, zurbanizowanymi, o dużym potencjale umiejętności, wysoko wykształconym społeczeństwie i dużym potencjale innowacyjnym, takimi jak region arktyczny UE.
6. Zauważa, że Arktyka jest miejscem życia milionów ludzi - ich dokładne oszacowanie zależy od sposobu określenia tego obszaru. Około 4 milionów mieszkańców mieszka na obszarze położonym na północ od koła podbiegunowego. Zamieszkuje ją kilka narodowości i ponad 40 różnych ludów tubylczych. Znaczna część mieszkańców tego regionu to obywatele UE.
7. Zauważa, że na przemiany zachodzące w Arktyce wpływ wywierają powiązane ze sobą zmiany środowiskowe, społeczne, kulturowe, gospodarcze, polityczne i dotyczące bezpieczeństwa. Zmiany te są dynamiczne, szybkie i głębokie, a także w coraz większym stopniu związane z rozwojem regionalnym, europejskim i światowym.
8. Zaznacza, że nawet jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę znacznie nasiliły się działania wojskowe w wielu obszarach Arktyki, zwłaszcza wskutek wzmocnienia zdolności wojskowych w rosyjskiej części Arktyki.
Bezpieczeństwo, stabilność i pokój w Arktyce
9. Zdecydowanie potępia niczym niesprowokowaną, nieuzasadnioną i bezprawną inwazję militarną Rosji na Ukrainę i wyraża zaniepokojenie geopolitycznymi zmianami, jakie ona powoduje w europejskim porządku bezpieczeństwa, oraz ich wpływem na Arktykę.
10. Wskazuje na potrzebę podjęcia wszelkich możliwych działań w ramach współpracy międzynarodowej w celu zapewnienia utrzymania bezpieczeństwa, stabilności i pokoju w Arktyce, a także podkreśla znaczenie utrzymania, wspierania i promowania pokojowej współpracy w regionie Arktyki z wykorzystaniem szeregu istniejących struktur współpracy, przede wszystkim Rady Arktycznej jako najważniejszej formy okołobiegunowej współpracy w Arktyce, zarówno na szczeblu międzyludzkim, jak i międzyrządowym. Dążąc do stabilności, UE musi również uznać rolę i potencjał międzynarodowych ram współpracy pozarządowej na szczeblu lokalnym i regionalnym, takich jak Forum Burmistrzów Regionów Arktyki, Sieć Słabo Zaludnionych Obszarów Północnych (ang. Network of Northern Sparsely Populated Areas - NSPA), Forum Północne, Arktyczna Rada Gospodarcza i Uniwersytet Arktyczny (UArctic), w promowaniu dialogu na rzecz stabilności; takie ramy współpracy na szczeblu niższym niż krajowy mogą wnieść istotną wartość dodaną, przynosząc rezultaty w postaci konkretnych projektów i skupiając partnerów w mniejszym stopniu ograniczonych sytuacją polityczną na wysokim szczeblu; wzywa instytucje UE do partnerstwa i współpracy z nimi.
11. Uważa za istotne, by Euro-Arktyczna Rada Morza Barentsa i Rada Regionu Morza Barentsa w dalszym ciągu promowały zrównoważony rozwój w regionie Morza Barentsa; współpraca UE w regionie Morza Bałtyckiego jest również powiązana z pakietem współpracy arktycznej.
12. Podkreśla niezaprzeczalną wartość Rady Arktycznej, która odpowiada przed mieszkańcami Arktyki, w tym ludnością rdzenną, i ponownie wyraża poparcie dla tej instytucji i prowadzonych przez nią prac. Podstawowe zasady suwerenności i integralności terytorialnej, oparte na prawie międzynarodowym, od dawna stanowią podstawę tych prac. Na skutek pogwałcenia tych zasad przez Rosję prace Rady Arktycznej zostały tymczasowo wstrzymane. Należy zastanowić się, w jaki sposób Rada może kontynuować swoją ważną działalność w świetle obecnych okoliczności. Ponawia swój nieustający od 21 lat apel o przyznanie Unii Europejskiej statusu obserwatora w Radzie Arktycznej.
13. Uznaje znaczenie wzmocnienia współpracy transgranicznej i międzynarodowej w dziedzinie ochrony ludności Arktyki, a także różnych rodzajów zarządzania kryzysowego.
Zmiana klimatu
14. Zgadza się z Komisją Europejską, że zmiana klimatu stanowi najpoważniejsze zagrożenie dla Arktyki. Wzrost temperatur trzykrotnie szybszy niż w pozostałych częściach świata, topnienie lodu i rozmarzanie wiecznej zmarzliny wywołują potężne efekty domina w całej Europie i na całej planecie.
15. Zachęca UE do objęcia wiodącej roli w działaniach na rzecz klimatu Arktyki, przy czym podkreśla znaczenie zajęcia się kwestią zmiany klimatu w Arktyce i dostosowania się do niej w szerokiej perspektywie w ramach rozwoju społeczno-gospodarczego regionu. Długoterminowa polityka klimatyczna w Arktyce musi być sprawiedliwa pod względem gospodarczym, społecznym i regionalnym, aby jej realizacja była skuteczna i akceptowana przez społeczeństwo. Oznacza to, że należy udzielać wsparcia regionom, sektorom i pracownikom, których zmiany dotkną w największym stopniu.
16. Podkreśla znaczący wpływ, jaki zmiana klimatu w Arktyce będzie miała na miasta i regiony w całej Europie, na przykład z powodu podnoszenia się poziomu mórz, co sprawi, że kilka obszarów przybrzeżnych stanie się niezdatnych do zamieszkania, lub z powodu zmiany prądów oceanicznych i charakterystyki opadów. Walka ze zmianą klimatu i ochrona środowiska w Arktyce stanowią absolutny priorytet. UE powinna rozwinąć unijne badania nad zmianą klimatu arktycznego.
17. Podkreśla zobowiązanie UE do uczynienia z regionu Arktyki zrównoważonego i prosperującego obszaru, co ściśle łączy zaangażowanie UE na rzecz Arktyki z Europejskim Zielonym Ładem i niebieską gospodarką UE.
18. Jest zdania, że należy zastanowić się nad tym, jak wdrażać Zielony Ład i pakiet klimatyczny "Gotowi na 55" z uwzględnieniem specyfiki regionu arktycznego UE, aby zapewnić równe traktowanie. Przykładowo w kontekście handlu uprawnieniami do emisji należy uwzględnić szczególne warunki żeglugi zimowej w Arktyce.
19. Uważa, że wszelka działalność w Arktyce musi uwzględniać odporność przyrody, ochronę klimatu, zasady zrównoważonego rozwoju oraz poszanowanie praw ludności i ludów tubylczych zamieszkujących ten region. Interesy gospodarcze i zrównoważoną działalność gospodarczą należy analizować z tej perspektywy, zgodnie z zawartymi w protokole w sprawie inwestycji w Arktyce wytycznymi dotyczącymi odpowiedzialnego inwestowania na tym obszarze.
Arktyka i jej ludność
20. W pełni zgadza się z Komisją Europejską, że ludność zamieszkująca Arktykę stanowi kluczowy priorytet z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju i odporności społeczeństw, oraz podkreśla wyzwania demograficzne, jak i to, że zrównoważony rozwój wymaga dialogu sprzyjającego włączeniu społecznemu i rzeczywistego uczestnictwa w podejmowaniu decyzji na wszystkich szczeblach.
21. Podkreśla rolę, jaką odgrywają miasta Arktyki, które są kluczowymi podmiotami w rozwoju i dostosowaniu do zmieniającego się kontekstu. Inwestycje w zrównoważoną infrastrukturę miejską, transport, cyfryzację, gospodarkę odpadami, gospodarkę o obiegu zamkniętym i rozwiązania energooszczędne z jednej strony oraz inwestycje społeczne w takich dziedzinach jak edukacja i zdrowie z drugiej strony przyczyniają się do tworzenia wysokiej jakości i atrakcyjnego środowiska życia, nowych przedsiębiorstw itp. Miasta są również ważne dla utrzymania Arktyki jako obszaru tętniącego życiem, konkurencyjnego i zamieszkałego - należy przy tym uznać, że zamieszkana Arktyka wzmacnia bezpieczeństwo.
22. W związku z tym wzywa Komisję Europejską do wspierania miast arktycznych, nawiązywania z nimi partnerstw i ścisłej współpracy z nimi - zwłaszcza z Forum Burmistrzów Regionów Arktyki, które skupia przedstawicieli samorządów lokalnych z ośmiu państw arktycznych z UE i spoza UE - w zakresie konkretnych projektów i dziedzin, takich jak neutralność klimatyczna i efektywność energetyczna, urbanistyka, społeczeństwo integracyjne, miejsca pracy, umiejętności i przyciąganie talentów oraz zdrowe i inteligentne miasta. Podkreśla, że Forum Burmistrzów Regionów Arktyki jest instrumentem miękkiej dyplomacji, które powinno uzyskać status obserwatora w Radzie Arktycznej, aby reprezentować wszystkie społeczności arktyczne, w tym ludność rdzenną. Uważa, że Forum Burmistrzów Regionów Arktyki powinno zostać partnerem unijnych instytucji w wielopoziomowym dialogu i kształtowaniu polityki dotyczącej przyszłości Arktyki oraz wzywa Komisję Europejską do refleksji nad konkretnymi sposobami osiągnięcia tego celu.
23. Sugeruje Komisji Europejskiej by, wraz z Forum Burmistrzów Regionów Arktyki, opracowała arktyczną agendę miejską na rzecz zrównoważonych, prosperujących, atrakcyjnych i tętniących życiem miast arktycznych będących na miarę przyszłości, a także by przeznaczyła odpowiednie zasoby na jej wdrożenie. Komisja Europejska mogłaby również opracować plan działania zawierający konkretne pomysły dotyczące dalszego zaangażowania Forum Burmistrzów Regionów Arktyki w jej prace.
24. Zwraca uwagę na to, że w Arktyce potrzebna jest inteligentna, nowoczesna polityka wobec obszarów wiejskich oraz współpraca miast i wsi, aby powstrzymać odpływ zasobów z obszarów wiejskich oraz wzmocnić rozwój kompetencji i poprawić warunki życia na wiejskich obszarach Arktyki.
25. Zaznacza, że arktyczny sektor kultury i sektor kreatywny, wraz z sektorem turystycznym, mają potencjał w zakresie międzynarodowego wzrostu, dzięki czemu powstają miejsca pracy i rośnie atrakcyjność regionu, na przykład dla kobiet i młodych ludzi. Wsparcie UE dla rozwoju tej branży ma fundamentalne znaczenie. Warto zauważyć, że na Europejskie Stolice Kultury wybrano Umea (Szwecja) w 2014 r., Bod0 (Norwegia) w 2024 r. i Oulu (Finlandia) w 2026 r.
26. Podkreśla znaczenie promowania dialogu między młodymi ludźmi i angażowania ich w opracowywanie i wdrażanie strategii UE oraz apeluje do Komisji Europejskiej o inwestowanie w młodych ludzi, edukację oraz programy mobilności i wymiany studentów, w tym wymiany wirtualne. Wzywa Komisję Europejską do aktywnego promowania regionu arktycznego UE w ramach programu "DiscoverEU", ponieważ regiony oddalone i słabiej zaludnione są często pomijane w tym programie.
27. Zauważa, że w świetle Deklaracji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach ludności rdzennej instytucje UE muszą prowadzić negocjacje z ludnością rdzenną w regionie za pośrednictwem ich własnych organów przedstawicielskich w sprawie wszelkich działań, które mogą mieć wpływ na ludy tubylcze; w związku z tym UE powinna wspierać cel utworzenia delegacji Samów w Brukseli, zainicjowany przez Radę Samów.
28. Uważa, że należy koniecznie podnosić poziom świadomości i wiedzy w Komisji Europejskiej i innych instytucjach na temat szczególnego statusu i potrzeb całej rdzennej ludności Arktyki.
Zrównoważony i odporny model gospodarczy Arktyki
29. Jest zdania, że należy zastanowić się nad tym, jak wdrażać Zielony Ład i pakiet klimatyczny "Gotowi na 55" z uwzględnieniem specyfiki regionu arktycznego UE, aby zapewnić równe traktowanie, biorąc pod uwagę szczególne uwarunkowania naturalne regionu arktycznego.
30. Podkreśla, że zrównoważony rozwój regionu arktycznego musi opierać się na jego atutach terytorialnych oraz na wspólnym planowaniu długoterminowym. Należy wspierać potencjał ekologicznego wzrostu gospodarczego w regionie arktycznym UE, opierając się na podejściu ukierunkowanym na konkretne obszary, na wyjątkowej wiedzy jej mieszkańców, miast, regionów i zasobach naturalnych. Wielopoziomowe sprawowanie rządów, dialog i wzajemne poszanowanie to elementy, które stanowią podstawę osiągnięcia zrównoważonego wykorzystania zasobów oraz powstawania nowych przedsiębiorstw, które zapewnią zatrudnienie i tworzenie wartości.
31. Zauważa, że Arktyka może dostarczyć Europie wiedzy, produktów, zasobów i energii, które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów UE w zakresie klimatu. Silne gałęzie przemysłu UE oparte na zasobach naturalnych Arktyki obejmują produkcję energii, turystykę, górnictwo, leśnictwo, biogospodarkę i rybołówstwo; duży potencjał Arktyki w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych wspiera transformację. Wzywa UE do wspierania transformacji tych gałęzi przemysłu w sektory przemysłu zrównoważonego. Inteligentna specjalizacja może stworzyć ramy umożliwiające przekształcenie słabych punktów w szanse.
32. Podkreśla, że zrównoważony rozwój Arktyki musi przynosić korzyści przede wszystkim społecznościom lokalnym. Uznaje znaczenie dostępu UE do surowców krytycznych niezbędnych do transformacji ekologicznej, przypomina jednak, że ich eksploatacja miałaby znaczące konsekwencje dla gospodarek, środowiska i mieszkańców państw arktycznych.
33. Zauważa, że północne regiony Szwecji, Finlandii i Norwegii, których ponad 70 % powierzchni pokrywają lasy, są jednymi z najbardziej zalesionych regionów w Europie i jednymi z największych eksporterów produktów leśnych na świecie. Sektor leśny w regionie Arktyki wpływa na życie mieszkańców Arktyki na wiele sposobów - jest źródłem dobrobytu i działalności gospodarczej, a także rekreacji i spędzania czasu na powietrzu. Lasy odgrywają również kluczową rolę w łagodzeniu skutków zmiany klimatu. Nowa strategia leśna UE 2030 powinna stanowić zasadę przewodnią mającą poprawić ilość i jakość lasów w UE, jednak północne regiony bogate w lasy wymagają wsparcia i inwestycji na rzecz sprzyjania gospodarce opartej na biozasobach oraz ekologicznemu, nowoczesnemu i zrównoważonemu leśnictwu, uwzględniającym specyfikę regionalną.
34. Uważa, że Arktyka powinna aktywnie promować działalność gospodarczą, która tworzy przyszłościowe miejsca pracy. Z szacunkowych danych opublikowanych na początku 2022 r. wynika, że potencjał inwestycyjny regionu arktycznego UE wynosi około 150 mld EUR do 2030 r., przy czym jest on w znacznym stopniu powiązany z osiąganiem zielonej transformacji. Nacisk kładzie się na inwestycje w stal neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla, produkcję akumulatorów oraz wydobycie minerałów. W sektorze energetycznym nacisk kładzie się na wytwarzanie energii wiatrowej.
35. Podkreśla, że transformacja energetyczna ma kluczowe znaczenie w walce ze zmianą klimatu; potrzebne są nowe sposoby produkcji i zużycia energii. UE musi skoncentrować swoje wysiłki na modernizacji sektora energetycznego Arktyki, aby zmniejszyć zależność od paliw kopalnych i zwiększyć niezależność energetyczną UE. Import energii ze źródeł kopalnych sprawia, że region ten jest podatny na wpływ sytuacji geopolitycznej i rynków światowych - należy przy tym uznać, że w perspektywie krótkoterminowej północ jest kluczem do rozwiązania problemu zależności energetycznej UE.
36. Podkreśla, że w Arktyce, ze względu na wytwarzanie energii, energochłonne gałęzie przemysłu oraz trudne warunki dla zrównoważonego transportu i infrastruktury, zasadnicze znaczenie ma zapewnienie sprawiedliwej transformacji energetycznej oraz dostosowanie z myślą o ludności i przemyśle tego regionu. Inwestycje powinny dotyczyć energii odnawialnej, technologii energetycznych i przyszłych rozwiązań energetycznych, takich jak klastry odnawialnego wodoru i akumulatorów, zdecentralizowana produkcja energii, odzyskiwanie ciepła i cyfryzacja sektora energetycznego.
37. Podkreśla, że wzrost zapotrzebowania na surowce spowodowany elektryfikacją społeczeństwa będzie wywierać presję na zrównoważone górnictwo i przetwórstwo w Arktyce. Region Arktyki posiada ogromne zasoby minerałów ziem rzadkich, co pomogłoby zminimalizować zależność UE od Chin, które obecnie produkują 90 % z nich. UE powinna dopilnować, by Arktyka odgrywała kluczową rolę w europejskim sojuszu na rzecz surowców, i chronić przy tym przyrodę arktyczną, pomimo interesów UE związanych z możliwościami wydobywania i pozyskiwania surowców. Europejskie podmioty z regionu Arktyki dysponują wiodącymi w skali światowej umiejętnościami w zakresie zrównoważonego przemysłu i przetwórstwa na wszystkich etapach łańcucha wartości. Rada Arktyczna powinna to uwzględnić.
38. Podkreśla potrzebę ukierunkowania środków finansowych UE w celu wsparcia i zapewnienia zrównoważonych inwestycji w Arktyce oraz osiągnięcia równowagi między odpowiedzialnym eksploatowaniem zasobów naturalnych a ochroną środowiska, aby w pełni uwolnić potencjał i zdolność do transformacji Arktyki jako siły napędowej ekologicznej, niebieskiej i cyfrowej transformacji UE.
Edukacja i badania naukowe
39. Zauważa, że wysokiej jakości badania naukowe oraz dostęp do edukacji są kluczowymi warunkami wstępnymi sprzyjającymi dynamice i atrakcyjności Arktyki. Podkreśla, że jednym z największych wyzwań stojących przed regionem Arktyki jest drenaż mózgów, czy to wskutek opuszczania go przez ludzi wykształconych, czy też z powodu wyjeżdżania w celu zdobycia wykształcenia i niewracania. Wnosi, aby władze lokalne i regionalne współpracowały ze sobą i wymieniały się przykładami najlepszych praktyk dotyczących sposobów sprostania temu wyzwaniu.
40. Podkreśla potrzebę angażowania regionalnych instytucji edukacyjnych i badawczych oraz ich sieci w proces kształtowania polityki badawczej w Arktyce oraz interpretowania badań arktycznych jako obejmujących wszystkie działania badawcze, które przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju i przynoszą korzyści mieszkańcom Arktyki, a nie tylko jako badań polarnych. Utworzenie arktycznego ekosystemu innowacji, opartego na strategiach inteligentnej specjalizacji, powinno przyczynić się do regionalnego rozwoju regionu arktycznego UE oraz stworzyć dalsze możliwości w zakresie innowacji i współpracy.
41. Wzywa do udostępnienia wystarczających środków na realizację wyznaczonych celów. Arktyka powinna zostać uznana za temat przekrojowy w różnych programach finansowania; należy również promować synergię między programami. Oprócz programu "Horyzont Europa" i programu Erasmus+ do istotnych instrumentów należą te o charakterze regionalnym, takie jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne oraz programy współpracy terytorialnej.
Łączność
42. Jest zdania, że ekologicznej transformacji przemysłu towarzyszyć musi szybki rozwój ekologicznych środków transportu, przy czym należy udostępniać dotacje wspierające przejście z paliw kopalnych na środki transportu o napędzie elektrycznym i wodorowym. Zwraca uwagę na to, że w Arktyce zasadnicze znaczenie ma również bezpieczeństwo transportu lotniczego. Zrównoważoną alternatywę stanowią samoloty elektryczne.
43. Z zadowoleniem przyjmuje rozbudowę korytarza TEN-T w tej części Arktyce, która znajduje się w UE, i podkreśla znaczenie wzmocnienia połączeń transportowych, zarówno północ-południe, jak i wschód-zachód, w celu połączenia regionów przyłączonych do sieci transportowych UE w północnej Norwegii, Szwecji i Finlandii oraz umożliwienia połączeń z Oceanem Arktycznym. Jest zdania, że przepisy dotyczące TEN-T muszą w większym stopniu uwzględniać specyficzne cechy Arktyki, takie jak znaczne odległości, żegluga zimowa i niewielka liczba ludności, aby wspierać rozwój strategicznie ważnych węzłów transportowych w Arktyce.
44. Zauważa, że inwestycje w infrastrukturę i transport w regionie Arktyki znajdują odzwierciedlenie w szerszym regionie i przyczyniają się do poprawy warunków funkcjonowania i konkurencyjności tego regionu, w tym pod względem rozwoju społecznego, przemysłu i bezpieczeństwa dostaw z perspektywy europejskiej.
45. Jest zaniepokojony coraz większym zainteresowaniem tym regionem ze strony państw trzecich - mowa tu na przykład o rosnącym zainteresowaniu Chin własnością infrastruktury krytycznej, budową podmorskich kabli i żeglugą światową. Uważa za niezwykle istotne, by UE odgrywała rolę inwestora w regionie, aby uniknąć realizowania dużych projektów w Arktyce przez strony trzecie.
46. Podkreśla kluczowe znaczenie zaangażowania UE na rzecz korygowania nierównowagi cyfrowej na obszarach arktycznych. Powszechne przyjęcie szybkich technologii mobilnych piątej i szóstej generacji w Arktyce wiąże się z koniecznością zainwestowania przez Unię Europejską we wzmocnienie połączeń szkieletowych i technologii satelitarnych w Finlandii, Szwecji i Norwegii. Niski poziom opóźnień, który jest wymagany m.in. w przypadku rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa i telemedycyny, zależy od skutecznych połączeń szkieletowych w Arktyce. Zapewnienie bezpieczeństwa i międzynarodowej konkurencyjności arktycznych regionów peryferyjnych Europy i wzmocnienie cyfryzacji idą ze sobą w parze. Możliwe jest również zastosowanie rozwiązań naziemnych, co oznacza, że należy określić kombinację odpowiednich technologii, które umożliwią stworzenie stabilnej, niezawodnej i niedrogiej łączności. Przy opracowywaniu nowych możliwości i usług cyfrowych kluczowe znaczenie mają konsultacje z różnymi grupami, aby zapewnić, że nowe rozwiązania będą odpowiadać potrzebom użytkowników. Ponadto łączność odgrywa również ważną rolę we wspieraniu bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju.
Więcej UE w Arktyce, więcej Arktyki w UE
47. Zachęca Komisję Europejską do kontynuowania prac nad wnioskiem dotyczącym utworzenia punktu kompleksowej obsługi umożliwiającego gromadzenie narzędzi i środków finansowych na rzecz rozwoju Arktyki.
48. Wzywa obecną prezydencję Rady i przyszłe prezydencję do zadbania o to, by kwestie dotyczące Arktyki zajmowały ważne miejsce w programie działań UE.
49. Wzywa Komisję Europejską oraz Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do przeznaczenia wystarczających środków na realizację polityki UE wobec Arktyki. Uznaje potrzebę zwiększenia wewnątrzunijnej koordynacji i współpracy w kwestiach dotyczących Arktyki na wszystkich szczeblach podejmowania decyzji oraz zagwarantowania pełnego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w wielopoziomowe sprawowanie rządów, wdrażanie strategii UE oraz unijnych instrumentów finansowania.
50. Wzywa Komisję Europejską i ESDZ do zorganizowania Arktycznego forum zainteresowanych stron oraz dialogu z ludnością rdzenną w części Arktyki znajdującej się w UE w ramach współpracy z podmiotami regionalnymi i lokalnymi, przy czym należy zwrócić szczególną uwagę na to, by w przyszłości głos mogła zabierać młodzież. W celu zapewnienia ciągłości dialogu Europejski Komitet Regionów zachęca przedstawicieli instytucji UE do zwiększenia uczestnictwa w wydarzeniach i spotkaniach w regionie związanych z polityką wobec Arktyki.
51. Wzywa Komisję Europejską do rozważenia możliwości powołania Forum Doradczego, którego zadaniem będzie nadzorowanie realizacji polityki UE wobec Arktyki. W skład Forum wchodziłyby najważniejsze zainteresowane strony, w tym władze regionalne i lokalne.
52. Stwierdza, że opublikowanie nowej polityki UE wobec Arktyki w tym samym czasie, co rozpoczęcie nowego okresu programowania UE na lata 2021-2027, stanowi istotną przesłankę jej pomyślnego wdrożenia. Z zadowoleniem przyjmuje istnienie różnych instrumentów finansowania, zwłaszcza w ramach programów EFRR i EWT, ubolewa jednak, że małym organizacjom często brakuje zdolności administracyjnych i finansowych, by w pełni z nich korzystać. Instrumenty finansowania UE w Arktyce powinny być dostosowane do szczególnych potrzeb i możliwości terytorialnych Arktyki, w tym do potrzeb ludności rdzennej.
53. Zauważa, że - uwzględniając specyfikę Arktyki - programy polityki spójności UE, a zwłaszcza transgraniczne programy Interreg, stanowią ważne ramy dla kontaktów międzyludzkich ponad granicami. Należy jednak stworzyć więcej możliwości angażowania partnerów z państw arktycznych nienależących do UE, aby promować współpracę okołobiegunową oraz mobilność i współpracę na osi północ-północ.
54. Zauważa wreszcie, że w nadchodzących dziesięcioleciach region Arktyki nadal będzie miał strategiczne znaczenie dla UE oraz że UE będzie musiała iść naprzód, zacieśniając współpracę wielostronną i wprowadzając wielopoziomowe sprawowanie rządów z udziałem ludności Arktyki, aby sprostać wyzwaniom związanym z położeniem geopolitycznym, środowiskiem naturalnym i szczególnymi uwarunkowaniami społeczno-gospodarczymi regionu Arktyki, a także wykorzystać w pełni jego potencjał w zakresie ekologicznych, niebieskich i cyfrowych przemian.
Bruksela, dnia 29 czerwca 2022 r.
