Parlament Europejski,- uwzględniając wniosek o uchylenie immunitetu Eleny Yonchevej z dnia 18 października 2019 r. przekazany przez Prokuratora Generalnego Republiki Bułgarii w celu przeprowadzenia w Bułgarii postępowania karnego przeciwko E. Yonchevej oskarżonej o przestępstwo z kodeksu karnego, i ogłoszony na posiedzeniu plenarnym w dniu 25 listopada 2019 r.,
- po wysłuchaniu wyjaśnień Eleny Yonchevej, zgodnie z art. 9 ust. 6 Regulaminu,
- uwzględniając art. 8 i 9 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej, jak również art. 6 ust. 2 Aktu dotyczącego wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r.,
- uwzględniając wyroki Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 21 października 2008 r., 19 marca 2010 r., 6 września 2011 r., 17 stycznia 2013 r., 19 grudnia 2019 r. i 17 września 2020 r. 1 ,
- uwzględniając art. 69 i 70 Konstytucji Republiki Bułgarii oraz art. 138 kodeksu organizacji i procedury Zgromadzenia Narodowego Republiki Bułgarii,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 października 2020 r. w sprawie praworządności i praw podstawowych w Bułgarii 2 ,
- uwzględniając art. 5 ust. 2, art. 6 ust. 1 oraz art. 9 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A9-0014/2022),
A. mając na uwadze, że, z jednej strony, Parlamentu nie można uznawać za sąd, a z drugiej - że posła nie można uznawać za "oskarżonego" w kontekście procedury uchylenia immunitetu 3 ;
B. mając na uwadze, że prokurator generalny Republiki Bułgarii złożył wniosek o uchylenie immunitetu Eleny Yonchevej w związku z postępowaniem w sprawie naruszenia art. 253 ust. 5 w związku z ust. 1 kodeksu karnego (pranie pieniędzy);
C. mając na uwadze, że 31 sierpnia 2018 r. wszczęto postępowanie przygotowawcze w tej sprawie i powierzono jego prowadzenie jednostce dochodzeniowej wyspecjalizowanej prokuratury zgodnie z art. 212 ust. 1 kodeksu postępowania karnego; mając na uwadze, że w wyniku wszczętego postępowania decyzją z 11 stycznia 2019 r. Elenę Yonchevą oskarżono o popełnienie przestępstwa z art. 253 ust. 5 kodeksu karnego;
D. mając na uwadze, że zarzucane jej czyny zostały rzekomo popełnione w latach 2010-2018 i polegały na transakcjach finansowych przeprowadzanych przy użyciu rzekomo sprzeniewierzonych środków wyprowadzonych z banku komercyjnego; mając na uwadze, że w tamtym czasie Elena Yoncheva pracowała jako dziennikarka, a następnie została posłanką do bułgarskiego parlamentu narodowego;
E. mając na uwadze, że Elena Yoncheva została wybrana do Parlamentu Europejskiego w wyborach, które odbyły się 26 maja 2019 r.; mając na uwadze, że 30 września 2019 r. decyzją właściwego prokuratora wyspecjalizowanej prokuratury postępowanie karne wszczęte przeciwko Elenie Yonczevej zostało zawieszone do czasu podjęcia przez Parlament Europejski decyzji w sprawie uchylenia jej immunitetu;
F. mając na uwadze, że 18 października 2019 r. prokurator generalny Republiki Bułgarii przekazał wniosek o uchylenie przysługującego jej immunitetu;
G. mając na uwadze, że czyny zarzucane Elenie Yonchevej nie dotyczą opinii lub stanowiska zajętego przez nią w głosowaniu w czasie wykonywania obowiązków posłanki, zgodnie z art. 8 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej;
H. mając na uwadze, że zgodnie z art. 9 Protokołu nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej posłowie do Parlamentu Europejskiego korzystają na terytorium swoich państw z immunitetów przyznawanych członkom parlamentu ich państwa;
I. mając na uwadze, że immunitet parlamentarny ma na celu ochronę Parlamentu i jego członków przed postępowaniami sądowymi w związku z działaniami podejmowanymi w ramach wykonywania obowiązków parlamentarnych, których nie można oddzielić od tych obowiązków;
J. mając na uwadze, że Elena Yoncheva twierdzi, iż padła w tej sprawie ofiarą fumus persecutionis, czyli "konkretnych dowodów" 4 wskazujących na to, że ww. postępowanie sądowe zostało wszczęte z zamiarem zaszkodzenia jej działalności politycznej, a w szczególności jej działalności jako posłanki do Parlamentu Europejskiego;
K. mając na uwadze, że z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, iż Parlament dysponuje "bardzo szerokim zakresem uznania co do kierunku, jaki zamierza nadać decyzji w następstwie wniosku o uchylenie immunitetu (...), ze względu na polityczny charakter takiej decyzji" 5 ;
L. mając na uwadze, że Elena Yoncheva zasiada w komisji LIBE i podczas jej posiedzeń regularnie wypowiada się przeciwko władzom politycznym w swoim kraju; mając na uwadze, że wchodziła ona między innymi w skład delegacji parlamentarnej, która udała się do Bułgarii w dniach 23 i 24 września 2021 r. w ramach monitorowania praworządności w tym kraju;
M. mając na uwadze, że postępowanie wyjaśniające wszczęto przeciwko niej dopiero 31 sierpnia 2018 r., czyli w czasie, gdy powszechnie wiadomo było o jej zaangażowaniu politycznym, podczas gdy zarzucane jej czyny miała rzekomo popełniać od 2010 r., i nie przedstawiono przekonującego uzasadnienia takiej zwłoki w podjęciu działania;
N. mając na uwadze, że postępowanie sądowe wszczęto na podstawie zawiadomienia dwóch posłów będących przeciwnikami politycznymi Eleny Yonchevej;
O. mając na uwadze, że najpierw jako dziennikarka śledcza, a następnie posłanka do parlamentu narodowego, Elena Yoncheva krytykowała władze za niepodjęcie dochodzenia w Bułgarii w sprawie korupcji na wysokim szczeblu, i nadal piętnuje ten fakt jako posłanka do Parlamentu Europejskiego;
P. mając na uwadze, że w styczniu 2019 r. Unia Dziennikarzy Bułgarskich publicznie stwierdziła, że postępowanie przeciwko Elenie Yonchevej miało związek z jej śledztwem dziennikarskim i stanowiło próbę zamachu na jej wolność wypowiedzi jako przeciwniczki politycznej;
Q. mając na uwadze, że 28 września 2021 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał dopuszczalność skargi wniesionej przez Elenę Yonchevą przeciwko Bułgarii w związku z tym postępowaniem na podstawie art. 6 ust. 2 (domniemanie niewinności) oraz art. 13 (prawo do skutecznego środka prawnego) i art. 18 (brak bezprawnego celu ograniczenia praw) europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka;
R. mając na uwadze, że z akt przedłożonych Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka wynika, iż 12 czerwca 2020 r. kilka bułgarskich mediów elektronicznych opublikowało rozmowę telefoniczną dotyczącą wszczęcia postępowania karnego przeciwko Elenie Yonchevej; mając także na uwadze, że biegły w załączonej do akt ekspertyzie uznał, iż jednym z głosów słyszanych w nagraniu jest głos premiera Bułgarii;
S. mając na uwadze, że korespondencja i niezwykła waga tych dowodów budzą poważne podejrzenia co do zamiaru zaszkodzenia działalności politycznej Eleny Yonchevej, a w szczególności jej działalności jako posłanki do Parlamentu Europejskiego, przy czym okoliczność wszczęcia śledztwa przed wyborami nie wystarcza, by temu zaprzeczyć;
T. mając na uwadze, że w związku z tym można domniemywać zaistnienie w tej sprawie fumus persecutionis;
1. odmawia uchylenia immunitetu Eleny Yonchevej;
2. zobowiązuje swoją przewodniczącą do natychmiastowego przekazania niniejszej decyzji i sprawozdania właściwej komisji władzom Republiki Bułgarii i Elenie Yonchevej.
1 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 października 2008 r., Marra/De Gregorio i Clemente, C-200/07 i C-201/07, ECLI:EU:C:2008:579; wyrok Sądu z dnia 19 marca 2010 r., Gollnisch/Parlament, T-42/06, ECLI:EU:T:2010:102; wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 6 września 2011 r., Patriciello, C-163/10, ECLI: EU:C:2011:543; wyrok Sądu z dnia 17 stycznia 2013 r., Gollnisch/Parlament, T-346/11 i T-347/11, ECLI:EU:T:2013:23; wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2019 r., Junqueras Vies, C-502/19, ECLI:EU:C:2019:1115; wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 17 września 2020 r., Troszczynski, C-12/19.
2 Teksty przyjęte w tym dniu, P9_TA(2020)0264.
3 Wyrok Sądu z dnia 30 kwietnia 2019 r., Briois/Parlement, T-214/18, ECLI:EU:T:2019:266.
4 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 17 września 2020 r., Troszczynski, C-12/19, pkt 26.
5 Wyrok Sądu z dnia 17 stycznia 2013 r., Gollnisch, T346/11 i T347/11, ECLI:EU:T:2013:23, pkt 59 i przytoczone orzecznictwo.
