Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2021 r. w sprawie praw podstawowych i praworządności w Słowenii, zwłaszcza opóźnienia w wyznaczeniu prokuratorów europejskich (2021/2978(RSP))

Prawa podstawowe i praworządność w Słowenii, zwłaszcza opóźnienie w wyznaczeniu prokuratorów europejskich

P9_TA(2021)0512

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2021 r. w sprawie praw podstawowych i praworządności w Słowenii, zwłaszcza opóźnienia w wyznaczeniu prokuratorów europejskich (2021/2978(RSP))

(2022/C 251/14)

(Dz.U.UE C z dnia 30 czerwca 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 2,

- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 86,

- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej ("karta"),

- uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE),

- uwzględniając europejską konwencję praw człowieka (ECHR) oraz powiązane orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC),

- uwzględniając sprawozdanie Komisji na temat praworządności z 2020 r. z dnia 30 września 2020 r. (COM(2020)0580) oraz sprawozdanie na temat praworządności z 2021 r. z dnia 20 lipca 2021 r. (COM(2021)0700),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie sprawozdania Komisji na temat praworządności z 2020 r. ¹ ,

- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2017/1939 z dnia 12 października 2017 r. wdrażające wzmocnioną współpracę w zakresie ustanowienia Prokuratury Europejskiej ² ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2020/2092 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii (rozporządzenie w sprawie warunkowości w zakresie praworządności) ³ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 października 2020 r. w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych ⁴ ,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z 17 listopada 2021 r. z wyjazdu delegacji ad hoc do Słowenii w dniach 13-15 października 2021 r. zorganizowanego w celu oceny przestrzegania wartości UE i praworządności,

- uwzględniając prace przeprowadzone przez Grupę ds. Monitorowania Demokracji, Praworządności i Praw Podstawowych Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (DFRMG),

- uwzględniając debatę plenarną Parlamentu Europejskiego przeprowadzoną 25 listopada 2020 r. w sprawie ingerencji Węgier w media w Słowenii i Macedonii Północnej,

- uwzględniając pisma wysłane przez Komisję w dniach 15 lutego, 29 kwietnia i 23 czerwca 2021 r. do ministra sprawiedliwości, w których wyrażono pewne obawy dotyczące zakończenia toczącej się krajowej procedury mianowania dwojga delegowanych prokuratorów europejskich, a także podejrzenia, że procedura krajowa nie została właściwie przeprowadzona,

- uwzględniając pismo ministra spraw zagranicznych Republiki Słowenii skierowane w dniu 4 maja 2020 r. do komisarza ds. wymiaru sprawiedliwości w odpowiedzi na przygotowanie przez Komisję pierwszego rocznego sprawozdania na temat praworządności,

- uwzględniając pismo premiera Republiki Słowenii skierowane w dniu 23 lutego 2021 r. do przewodniczącej Komisji w ramach przygotowań do słoweńskiej prezydencji w Radzie UE,

- uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 TUE Unia Europejska opiera się na wartościach takich jak poszanowanie godności osoby ludzkiej, wolność, demokracja, równość, praworządność i poszanowanie praw człowieka, które są wspólne dla wszystkich państw członkowskich i których musi przestrzegać zarówno Unia, jak i każde z państw członkowskich we wszystkich dziedzinach swojej polityki;

B. mając na uwadze, że praworządność należy do wspólnych wartości tworzących fundament UE; mając na uwadze, że za zagwarantowanie poszanowania praworządności jako jednej z głównych wartości Unii oraz za zapewnienie przestrzegania i stosowania prawa, wartości i zasad UE odpowiedzialna jest - na mocy traktatów - Komisja wraz z Parlamentem i Radą;

C. mając na uwadze, że skuteczny, niezawisły i bezstronny wymiar sprawiedliwości ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia praworządności i ochrony praw podstawowych i wolności obywatelskich mieszkańców UE;

D. mając na uwadze, że rozporządzenie (UE) 2017/1939 ustanawiające Prokuraturę Europejską na podstawie wzmocnionej współpracy między 22 państwami członkowskimi, w tym Słowenią, zostało przyjęte w dniu 12 października 2017 r. i weszło w życie w dniu 20 listopada 2017 r.; mając na uwadze, że Prokuratura Europejska, jako niezależna i zdecentralizowana prokuratura w Unii Europejskiej, ma kompetencje w zakresie prowadzenia postępowań przygotowawczych, wnoszenia i popierania oskarżeń oraz wytaczania powództw w sprawie przestępstw przeciwko budżetowi UE, takich jak nadużycia finansowe, korupcja lub poważne transgraniczne oszustwa związane z VAT;

E. mając na uwadze, że Prokuratura Europejska jest zorganizowana zarówno na szczeblu centralnym, jak i krajowym; mając na uwadze, że szczebel zdecentralizowany tworzą delegowani prokuratorzy europejscy w uczestniczących państwach UE, a prokuratorzy ci prowadzą sprawy, zajmują się postępowaniami przygotowawczymi i ściganiem w swoich państwach członkowskich pochodzenia; mając na uwadze, że delegowani prokuratorzy europejscy stanowią integralną część Prokuratury Europejskiej i jako tacy są funkcjonalnie i prawnie niezależni w prowadzeniu postępowań przygotowawczych i ściganiu przestępstw wchodzących w zakres kompetencji Prokuratury Europejskiej;

F. mając na uwadze, że 1 czerwca 2021 r. Prokuratura Europejska przejęła zadania związane z prowadzeniem postępowań przygotowawczych oraz czynności związane z wnoszeniem i popieraniem oskarżeń powierzone jej na mocy rozporządzenia (UE) 2017/1939; mając na uwadze, że do dnia 1 czerwca 2021 r. każde państwo członkowskie miało powołać co najmniej dwóch delegowanych prokuratorów europejskich; mając na uwadze, że 22 listopada 2021 r. Słowenia, jako ostatni kraj uczestniczący i ze znacznym opóźnieniem, powołała dwoje delegowanych prokuratorów; mając na uwadze, że w opinii rządu słoweńskiego nominacje te miały charakter jedynie tymczasowy, do czasu zakończenia krajowej procedury wyboru; mając na uwadze, że 24 listopada 2021 r. Kolegium Prokuratury Europejskiej powołało dwoje delegowanych prokuratorów europejskich ze Słowenii na okres pięciu lat; mając na uwadze, że państwo członkowskie nie może bez zgody Europejskiego Prokuratora Generalnego odwołać delegowanego prokuratora europejskiego ani wszcząć wobec niego postępowania dyscyplinarnego z powodów, które wiążą się z jego obowiązkami wynikającymi z rozporządzenia w sprawie Prokuratury Europejskiej;

G. mając na uwadze, że po powołaniu dwojga prokuratorów delegowanych do Prokuratury Europejskiej minister sprawiedliwości ogłosił zmianę legislacyjną, opracowaną przez urząd premiera i uchwaloną w ramach przyspieszonej procedury bez zwyczajowej konsultacji z ekspertami, która to zmiana przyznaje Ministerstwu Sprawiedliwości swobodę decyzyjną w zakresie proponowania kandydatów w przypadku zgłoszenia niewystarczającej liczby kandydatów w ramach zaproszenia publicznego, a tym samym oznacza przeniesienie władzy z Krajowej Rady Prokuratorów na rząd;

H. mając na uwadze, że ta sama zmiana legislacyjna przewiduje przepisy przejściowe, które umożliwiłyby zastąpienie prokuratorów delegowanych do Prokuratury Europejskiej w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy;

I. mając na uwadze, że prokuratorzy są integralną częścią systemu wymiaru sprawiedliwości i odgrywają kluczową rolę w ochronie praworządności; mając na uwadze, że istotne jest, aby prokuratorzy byli niezależni i byli w stanie wykonywać swoje zadania i obowiązki bez nieuzasadnionej ingerencji lub nacisków; mając na uwadze, że w Słowenii obsadzonych jest obecnie jedynie 206 z 258 stanowisk prokuratorów; mając na uwadze, że co najmniej 15 wybranych prokuratorów oczekuje na mianowanie przez rząd; mając na uwadze, że w rozdziale poświęconym Słowenii w sprawozdaniu na temat praworządności z 2021 r. Komisja stwierdziła, że nominacje prokuratorów krajowych zostały bezpodstawnie opóźnione;

J. mając na uwadze, że wolność mediów jest jednym z filarów i gwarancji funkcjonowania demokracji i praworządności; mając na uwadze, że wolność, pluralizm, niezależność i bezpieczeństwo dziennikarzy stanowią kluczowe elementy prawa do wolności wypowiedzi i informacji oraz mają zasadnicze znaczenie dla demokratycznego funkcjonowania UE i jej państw członkowskich;

K. mając na uwadze, że Słowenia zajmuje 36. miejsce w światowym rankingu wolności prasy opublikowanym w 2021 r. przez Reporterów bez Granic (w UE znajduje się na 18. miejscu), czyli spadła o cztery miejsca w porównaniu z ostatnim rokiem, kiedy zajmowała 32. miejsce ⁵ ; mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem Komisji na temat praworządności z 2021 r. oznacza to, że w kraju tym sytuacja w zakresie wolności mediów i ochrony dziennikarzy pogarsza się; mając na uwadze, że Komisarz Praw Człowieka Rady Europy zauważył w swoim memorandum z 4 czerwca 2021 r., że Słowenia ma dynamiczne środowisko medialne i prężne społeczeństwo obywatelskie, a prawa obywatelskie i polityczne, w tym prawo do wolności wypowiedzi i wolności pokojowego zgromadzania się, są ogólnie chronione zarówno przepisami prawa, jak i w praktyce; mając na uwadze, że Komisarz Praw Człowieka zwrócił również uwagę na "pogorszenie warunków wolności mediów w Słowenii w ciągu ostatniego roku" oraz na to, że "w ciągu ostatnich 13 miesięcy na platformie Rady Europy opublikowano 13 ostrzeżeń dotyczących Słowenii"; mając na uwadze, że w perspektywie kilku ostatnich lat stanowi to znaczny wzrost ⁶ ;

L. mając na uwadze, że Słoweńska Agencja Prasowa, jako krajowy i publiczny dostawca informacji, odgrywa ważną rolę w gwarantowaniu wolności i pluralizmu mediów w tym kraju; mając na uwadze, że niezależność agencji, jej wolność od ingerencji politycznej i korzystanie przez nią ze stabilnego finansowania, ma zasadnicze znaczenie dla świadczonej przez nią usługi publicznej; mając na uwadze, że art. 3 ustawy o Słoweńskiej Agencji Prasowej wyraźnie określa spoczywający na państwie obowiązek zapewnienia agencji autonomii instytucjonalnej, niezależności redakcyjnej i odpowiedniego finansowania na potrzeby świadczenia przez nią usługi publicznej;

M. mając na uwadze, że według Komisarza Praw Człowieka Rady Europy odnośne przepisy w Słowenii nie dotyczą konfliktu interesów między właścicielami mediów a partiami politycznymi; mając na uwadze, że brak przejrzystości i szczegółowych obowiązków spoczywających na organach państwowych w zakresie informowania o kwotach wydawanych przez państwo lub przedsiębiorstwa państwowe na reklamę w mediach rodzi problem potencjalnej instrumentalizacji politycznej reklam państwowych; mając na uwadze, że wciąż nie dokonano przeglądu przepisów dotyczących mediów i usług audiowizualnych; mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem Komisji na temat praworządności z 2021 r., gdyby przyjęto opublikowany przez rząd w lipcu 2020 r. projekt zmian do ustawy o środkach masowego przekazu, osiągnięto by większą przejrzystość w kwestii własności mediów;

N. mając na uwadze, że - pomimo prawnego obowiązku wypłaty dotacji państwowej - w 2021 r. rząd Słowenii wstrzymał na 312 dni niezbędne do świadczenia usługi publicznej finansowanie Słoweńskiej Agencji Prasowej; mając na uwadze, że Słoweńska Agencja Prasowa złożyła do sądu wniosek o wykonanie płatności za świadczenie usługi publicznej; mając na uwadze, że 8 listopada 2021 r. Słoweńska Agencja Prasowa i rządowe biuro ds. komunikacji podpisały umowę o świadczenie usług publicznych na listopad i grudzień 2021 r.; mając na uwadze, że 17 listopada 2021 r. rządowe biuro ds. komunikacji wypłaciło 676 000 EUR za usługę publiczną świadczoną przez Słoweńską Agencję Prasową w okresie od stycznia do kwietnia; mając ponadto na uwadze, że za sierpień agencji wypłacono 140 000 EUR za usługę publiczną; mając na uwadze, że niezapłacone pozostają roszczenia dotyczące finansowania usługi publicznej w wysokości co najmniej 507 000 EUR;

O. mając na uwadze, że aby uniknąć bankructwa, w 2021 r. stowarzyszenie słoweńskich dziennikarzy wraz ze Słoweńską Agencją Prasową zebrały 385 132 EUR w swoich dwóch kampaniach finansowania społecznościowego pt. "#zaobSTAnek ⁷ " w związku z tym, że przetrwanie profesjonalnej i autonomicznej agencji oraz miejsca pracy około 100 pracowników były poważnie zagrożone;

P. mając na uwadze, że umowa o świadczenie usług publicznych na 2022 r. jest obecnie przedmiotem negocjacji między Słoweńską Agencją Prasową a rządowym biurem ds. komunikacji; mając na uwadze, że 12 listopada 2021 r. we wspólnym oświadczeniu ⁸  w sprawie szybkiego reagowania w kwestii wolności mediów podpisanym przez Europejskie Centrum Wolności Prasy i Mediów (ECPMF), Europejską Federację Dziennikarzy (EFJ), Free Press Unlimited (FPU), Międzynarodowy Instytut Prasowy (IPI) i OBC Transeuropa (OBCT) wydano ostrzeżenie dotyczące długoterminowej rentowności finansowej Słoweńskiej Agencji Prasowej i wyrażono obawy, że nowy nadzór rządowego biura ds. komunikacji nad działalnością finansową Słoweńskiej Agencji Prasowej może naruszyć niezależność redakcyjną, przy czym dodano, że warunki handlowe zawarte w podpisanych ustaleniach osłabiają zrównoważony charakter modelu biznesowego agencji na warunkach obecnej umowy, ponieważ odpowiednie i sprawiedliwe finansowanie, przy jednoczesnym zagwarantowaniu niezależności redakcyjnej agencji, jest - zgodnie z przepisami prawa - kwestią kluczową;

Q. mając na uwadze, że w Słowenii nadal rośnie liczba przypadków nękania, gróźb i postępowań sądowych przeciwko dziennikarzom, głównie dziennikarkom, a takich działań dopuszczają się czołowi politycy i osobistości publiczne, w tym członkowie rządu; mając na uwadze, że odnotowano przypadki ingerencji politycznej w media w Słowenii; mając na uwadze, że dziennikarze nadal napotykają przeszkody w uzyskiwaniu dostępu do informacji i dokumentów publicznych;

R. mając na uwadze, że nie istnieje przejrzysty i jasny zestaw zasad dystrybucji reklam zamieszczanych mediach przez władze krajowe, regionalne i lokalne; mając na uwadze, że ta sytuacja jest szczególnie nieprzejrzysta w przypadku lokalnych mediów; mając na uwadze, że sytuacja ekonomiczna mediów w Słowenii pogorszyła się podczas pandemii COVID-19 i nie przyjęto żadnych szczególnych środków w celu złagodzenia skutków pandemii odczuwanych przez media;

S. mając na uwadze, że w sprawozdaniu Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego w sprawie monitorowania pluralizmu mediów z 2021 r. podkreślono obawy dotyczące sytuacji finansowej krajowego nadawcy RTV Słowenia oraz presji politycznej wywieranej na tego nadawcę, a podobne obawy zgłaszały też różne zainteresowane strony; mając na uwadze, że Europejska Federacja Dziennikarzy i inicjatywa szybkiego reagowania w kwestii wolności mediów sygnalizują obawy w związku z proponowanymi zmianami programów informacyjnych w słoweńskiej publicznej stacji telewizyjnej RTV Słowenia, które mogłyby ograniczyć zdolność nadawcy do informowania opinii publicznej i sprawowania kontroli nad osobami znajdującymi się u władzy ⁹ ;

T. mając na uwadze, że Słowenia, podobnie jak niektóre inne państwa członkowskie, nie wdrożyła jeszcze wszystkich przepisów dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych ¹⁰  i Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej ¹¹ , w szczególności tych dotyczących niezależności krajowego regulatora rynku mediów, a także zaostrzonych przepisów dotyczących zwalczania nawoływania do przemocy lub nienawiści i promowania bezpieczniejszego, bardziej sprawiedliwego i zróżnicowanego krajobrazu audiowizualnego;

U. mając na uwadze, że według doniesień nadal istnieją obawy dotyczące nacisków na niezależne instytucje publiczne i media, w tym kampanii oszczerstw, pomówień, dochodzeń karnych, a także strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej (powództw typu SLAPP) wnoszonych przez czołowe osobistości publiczne i polityków, w tym członków rządu; mając na uwadze, że Słowenia nie w pełni zdepenalizowała zniesławienie, co może wywierać efekt mrożący dla wolności wypowiedzi i zgłaszania nadużyć ze strony osób sprawujących urzędy publiczne oraz może prowadzić do autocenzury;

V. mając na uwadze, że środki ograniczające mające na celu zwalczanie rozprzestrzeniania się pandemii COVID-19 przyjmowano głównie w formie rozporządzeń i dekretów, a rzadziej w formie ustaw i aktów; mając na uwadze, że Sąd Konstytucyjny uznał szereg słoweńskich dekretów rządowych i przepisów prawnych dotyczących środków ograniczających za niezgodne z konstytucją, ponieważ naruszają one zasadę proporcjonalności lub są pozbawione podstawy prawnej;

W. mając na uwadze, że w rozdziale poświęconym Słowenii w sprawozdaniu na temat praworządności z 2020 i 2021 r. Komisja stwierdziła, że zapewnienie odpowiednich zasobów Radzie Sądownictwa i Krajowej Radzie Prokuratorów jest ważnym warunkiem niezależnego i skutecznego funkcjonowania tych organów samorządu;

X. mając na uwadze, że do Sądu Konstytucyjnego wniesiono rekordową liczbę spraw; mając na uwadze, że szeregu wyroków Sądu Konstytucyjnego nie wdrożono w wymaganym terminie;

Y. mając na uwadze, że pojawiły się doniesienia o ingerencji politycznej w organy śledcze i organy ścigania, w szczególności w Krajowe Biuro Śledcze (NBI); mając na uwadze, że w październiku 2020 r. Sąd Administracyjny wydał orzeczenie sprawie niezgodności z prawem zwolnienia byłego dyrektora NBI oraz mając na uwadze, że rozpatrywane jest odwołanie w tej sprawie; mając na uwadze, że zgodnie z rozdziałem dotyczącym Słowenii zawartym w sprawozdaniu Komisji na temat praworządności z 2021 r. brakuje konkretnych rezultatów postępowań prowadzonych przez Biuro w sprawach dotyczących korupcji na wysokim szczeblu;

Z. mając na uwadze, że rząd uchwalił nową zmienioną ustawę o organizacji i pracy w policji, obowiązującą od 13 listopada 2021 r., która zawiera przepisy przejściowe stanowiące, że wysocy rangą funkcjonariusze policji przestają zajmować stanowiska ze skutkiem natychmiastowym, co oznacza zakończenie zatrudnienia około 130 szefów policji, w tym dyrektorów policji mundurowej i policji kryminalnej, dyrektorów wszystkich ośmiu jednostek policji i 110 komendantów posterunków policji; mając na uwadze, że zmiany w ustawie o policji zmieniają procedury regulujące moment przejęcia sprawy przez prokuratora, co może mieć wpływ na niezależność prokuratury; mając na uwadze, że w 2021 r. odwołano trzech dyrektorów NBI, a w wyższych szczeblach policji nastąpił szereg istotnych zmian, w tym niezgodne z prawem odwołanie dyrektora krajowej jednostki policji; mając na uwadze, że minister spraw wewnętrznych i dyrektor generalny policji nie wykonali dotychczas wyroku nr 82/2020-33 w sprawie tego niezgodnego z prawem zwolnienia ¹² ;

AA. mając na uwadze, że w rozdziale dotyczącym Słowenii w sprawozdaniu Komisji na temat praworządności z 2021 r. przestrzeń dla społeczeństwa obywatelskiego uznano za "ograniczoną"; mając na uwadze, że odnotowano kampanie oszczerstw wobec organizacji pozarządowych, prowadzone zwłaszcza za pośrednictwem mediów społecznościowych; mając na uwadze, że kampanie te szczególnie dotknęły organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które zajmują się problematyką migrantów, umiejętności korzystania z mediów i handlu ludźmi; mając na uwadze, że zgodnie z danymi uzyskanymi przez słoweńską sieć parasolową organizacji pozarządowych CNVOS tylko organizacje pozarządowe, którym przyznano status organizacji pożytku publicznego, skutecznie uzyskują środki publiczne; mając na uwadze, że finansowanie organizacji pozarządowych zwiększono z 372 mln EUR w 2019 r. do 416 mln EUR w 2020 r. oraz mając na uwadze, że rząd wprowadził szereg zmian legislacyjnych w celu wsparcia organizacji pozarządowych w czasie pandemii ¹³ ;

AB. mając na uwadze, że Sąd Najwyższy Słowenii uznał, iż postępowanie słoweńskiej policji w przypadku osoby ubiegającej się o azyl, która padła ofiarą "zawracania łańcuchowego", jest nielegalne i stanowi naruszenie zakazu wydaleń zbiorowych, zakazu tortur i prawa wnioskodawcy do dostępu do procedur azylowych ¹⁴ ;

AC. mając na uwadze, że delegacja DRFMG odwiedziła Słowenię 13-15 października 2021 r. i stwierdziła, że ogólnie instytucje publiczne, zwłaszcza Sąd Konstytucyjny, Komisarz ds. Ochrony Danych i Prokurator Generalny, działają dobrze; mając jednocześnie na uwadze, że DRFMG wyraziła też głębokie zaniepokojenie innymi kwestiami, o których mowa w niniejszej rezolucji;

1. uważa, że kluczowe znaczenie ma zapewnienie pełnego poszanowania wspólnych wartości europejskich zapisanych w art. 2 TUE;

2. jest głęboko zaniepokojony poziomem debaty publicznej, atmosferą wrogości, nieufnością i głęboką polaryzacją w Słowenii, które podważyły zaufanie do organów publicznych i między nimi; podkreśla fakt, że wybitne osobistości publiczne i politycy, w tym członkowie rządu, muszą dawać przykład i zapewniać pełną szacunku i cywilizowaną debatę publiczną, wolną od zastraszania, ataków, oszczerstw i nękania;

3. z zadowoleniem przyjmuje wyznaczenie - z sześciomiesięcznym opóźnieniem - 24 listopada 2021 r. dwóch delegowanych prokuratorów ze Słowenii do kolegium Prokuratury Europejskiej, co oznacza, że Prokuratura Europejska została już w pełni utworzona, a wszystkie uczestniczące państwa członkowskie powołały delegowanych prokuratorów europejskich; uważa, że w pełni funkcjonująca Prokuratura Europejska ma zasadnicze znaczenie dla ochrony integralności budżetu UE i zapewnienia ścigania przestępstw przeciwko interesom finansowym UE; wyraża zaniepokojenie proponowanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmianami legislacyjnymi dotyczącymi prokuratorów krajowych, które umożliwiłyby zmiany z mocą wsteczną kryteriów mianowania prokuratorów krajowych i doprowadziłyby do ryzyka odwołania dwojga nowo mianowanych prokuratorów delegowanych do Prokuratury Europejskiej ze Słowenii ¹⁵ ; apeluje do rządu Słowenii, aby zapewnił skuteczne operacje strukturalne Prokuratury Europejskiej w Słowenii zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu w sprawie Prokuratury Europejskiej;

4. apeluje do rządu, aby jak najszybciej zakończył proces mianowania prokuratorów krajowych oczekujących na zatwierdzenie; odnotowuje wzrost zasobów Rady Sądownictwa i Krajowej Rady Prokuratorów i podkreśla, jak ważna jest autonomia finansowa tych organów samorządu i zapewnienie im adekwatnych środków;

5. odnotowuje wznowienie przez państwo płatności na rzecz Słoweńskiej Agencji Prasowej; podkreśla, że długoterminowa rentowność finansowa agencji jest niezbędna, aby mogła ona niezależnie wykonywać swoją funkcję;

6. wzywa rząd, aby wznowił finansowanie agencji przez państwo, do którego jest prawnie zobowiązany, oraz aby dokonywał tych płatności regularnie i w pełnej zgodności z prawem krajowym; wzywa rząd do zagwarantowania niezależności redakcyjnej agencji;

7. wyraża zaniepokojenie wszelkimi atakami, kampaniami oszczerstw, zniesławieniami, dochodzeniami karnymi i powództwami typu SLAPP, których dopuszczają się czołowe osobistości publiczne i politycy, w tym członkowie rządu, w szczególności gdy źródłem takich działań są władze i urzędnicy publiczni, oraz wzywa wszystkie podmioty do zaprzestania takich działań; wzywa rząd Słowenii, aby zapewnił wystarczające środki finansowe na telewizję publiczną RTV Słowenia, zaprzestał wszelkich ingerencji politycznych i presji na jej politykę redakcyjną oraz by chronił niezależność tego nadawcy; wzywa władze, aby poprawiły przejrzystość własności mediów, ustanowiły jasne zasady dotyczące kwot wydawanych na reklamę przez państwo lub przedsiębiorstwa państwowe oraz zapewniły obywatelom i dziennikarzom odpowiedni dostęp do informacji publicznych;

8. odnotowuje zmiany legislacyjne zaproponowane przez rząd w lipcu 2020 r., które miały zostać przyjęte do końca 2021 r., a których przyjęcie zwiększyłoby przejrzystość mediów; wzywa rząd, Zgromadzenie Narodowe i Radę Narodową Słowenii, aby przyspieszyły prace nad planowaną ustawą o środkach masowego przekazu; podkreśla ponadto, że potrzebne są jasne zasady umieszczania reklam państwowych, aby zapewnić opinii publicznej i dziennikarzom skuteczny dostęp do informacji publicznej;

9. wyraża zaniepokojenie utrzymującą się praktyką rządów w drodze dekretu, a zatem bez kontroli parlamentarnej, i wyraża szczególne obawy co do konieczności i proporcjonalności obecnych nadzwyczajnych środków w kontekście pandemii COVID-19; zauważa, że wiele dekretów rządowych jest pozbawionych jasnej podstawy prawnej i często nie jest publikowanych w Dzienniku Urzędowym;

10. zauważa, że ramy prawne i instytucjonalne służące zapobieganiu korupcji i jej zwalczaniu są wciąż udoskonalane, co znajduje odzwierciedlenie w szczególności w zmianach legislacyjnych, które zwiększyły niezależność, poprawiły organizację i funkcjonowanie Komisji ds. Zapobiegania Korupcji - mimo ograniczonych zasobów ludzkich, jakimi dysponuje ten organ - i co umocniło ramy prawne dotyczące lobbingu, ochrony sygnalistów i deklaracji majątkowych; zauważa, że poprzednią strategię w dużej mierze wdrożono, ale nadal wyraża zaniepokojenie brakiem skutecznego

egzekwowania przepisów antykorupcyjnych oraz faktem, że niektóre działania pozostają w toku i nie przyjęto żadnego nowego planu, oraz sygnalizuje obawy co do zdolności do prowadzenia skutecznych dochodzeń i z powodu niewielkiej liczby wyroków skazujących w sprawach o korupcję, zwłaszcza dotyczących wysoko postawionych osób;

11. wzywa rząd Słowenii do dopilnowania, aby zmiany w ustawie o policji w żaden sposób nie prowadziły do nadmiernej ingerencji politycznej ani nie wpływały na zdolności sił policyjnych lub na rolę i niezależność prokuratury; wzywa rząd Słowenii do zapewnienia wystarczających środków finansowych, aby umożliwić władzom wykonywanie ich zadań w pełni i bez nieuzasadnionych przeszkód;

12. zaleca, aby władze zintensyfikowały wysiłki na rzecz rozwiązania głównych problemów związanych z prawami człowieka, które dotyczą osób ubiegających się o azyl i migrantów, Romów, "skreślonych" i osób żyjących w ubóstwie ¹⁶ ;

13. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rzecznikowi Praw Obywatelskich przyznano status A jako krajowej instytucji praw człowieka, zgodnie z zasadami paryskimi i po dążeniu do otrzymania tego statusu od 2015 r.;

14. wzywa rząd do pełnego poszanowania słoweńskiej konstytucji oraz prawa i zobowiązań unijnych i międzynarodowych;

15. uważa, że wszystkie państwa członkowskie muszą w pełni przestrzegać prawa UE w swoich praktykach ustawodawczych i administracyjnych oraz bezwzględnie respektować praworządność i zasadę podziału władzy;

16. wzywa Słowenię do bezzwłocznej transpozycji do prawa krajowego dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych oraz Europejskiego kodeksu łączności elektronicznej; wzywa również władze słoweńskie do transpozycji do prawa krajowego unijnej dyrektywy dotyczącej sygnalistów ¹⁷ ;

17. wzywa rząd Słowenii, aby szybko i w pełni wdrożył orzeczenia Sądu Konstytucyjnego; wzywa rząd Słowenii do zapewnienia wystarczającego finansowania Radzie Sądownictwa i Krajowej Radzie Prokuratorów, Sądowi Konstytucyjnemu i Sądowi Najwyższemu oraz do poszanowania ich autonomii finansowej, tak aby te organy samorządu i niezależne instytucje mogły funkcjonować niezależnie i skutecznie;

18. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji i Radzie, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Słowenii, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0313.

2 Dz.U. L 283 z 31.10.2017, s. 1.

3 Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 1.

4 Dz.U. C 395 z 29.9.2021, s. 2.

5 https://rsf.org/en/ranking/2021

6 https://rm.coe.int/memorandum-on-freedom-of-expression-and-media-freedom-in-slovenia/1680a2ae85

7 https://www.zaobstanek.si/en

8 https://ipi.media/slovenia-mfrr-welcomes-end-to-sta-funding-crisis/

9 https://www.ecpmf.eu/slovenia-concerns-over-controversial-changes-to-rtv-programming/

10 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1808 z dnia 14 listopada 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2010/13/UE w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) ze względu na zmianę sytuacji na rynku (Dz.U. L 303 z 28.11.2018, s. 69).

11 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiająca Europejski kodeks łączności elektronicznej (Dz.U. L 321 z 17.12.2018, s. 36).

12 https://www.24ur.com/novice/slovenija/spremembe-policija.html

13 https://www.cnvos.si/en/ngo-sector-slovenia/public-funding-aggregated-data/

14https://www.sodnapraksa.si/?q=&advanceSerch=1&database[SOVS]=SOVS&database[IESP]=IESP&database[VDSS]=VDSS&database [UPRS]=UPRS&_submit=i%C5%A1%C4%8Di&doc_code=&task_code=23/2021&source2=&us_decision=&ecli=&meet_date-From=&meet_dateTo=&senat_judge=&areas=&institutes=&core_text=&decision=&description=&connection2=&publication=&rowsPerPage=20&page=0&id=2015081111448095 https://push-forward.org/novica/javno-pismo-ob-sodbi-vrhovnega-sodisca-glede-nezakonitosti-postopkov-slovenske-policije-na

15 https://www.gov.si/drzavni-organi/vlada/seje-vlade/gradiva-v-obravnavi/show/7833

16 https://rm.coe.int/report-on-the-visit-to-slovenia-from-20-to-23-march-2017-by-nils-muizn/1680730405

17 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2022.251.127
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2021 r. w sprawie praw podstawowych i praworządności w Słowenii, zwłaszcza opóźnienia w wyznaczeniu prokuratorów europejskich (2021/2978(RSP))
• Data aktu: 16/12/2021
• Data ogłoszenia: 30/06/2022