Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 1 w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.JEDNOLITY DOKUMENT
"Bracko maslinovo ulje"
Nr UE: PDO-HR-02599 - 18 marca 2020
ChNP (X) ChOG ()
1. Nazwa
"Bracko maslinovo ulje"
2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie
Chorwacja
3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego
3.1. Typ produktu
Klasa 1.5. Oleje i tłuszcze (masło, margaryna, oleje itp.)
3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1
Oliwa "Bracko maslinovo ulje" posiada następujące właściwości fizykochemiczne i organoleptyczne przy wprowadzaniu do obrotu:
- wolne kwasy tłuszczowe: ≤ 0,6 %
- liczba nadtlenkowa ≤ 15 mEq O2/kg
- K270 ≤ 0,22
- całkowita zawartość fenoli > 300 mg/kg oliwy
- zapach świeżych oliwek, liści/trawy (mediana owocowości ≥ 3)
- smak zdrowej i świeżej oliwki z nutą goryczy i cierpkości, o następującej intensywności: mediana goryczy: ≥ 3; mediana cierpkości: ≥ 3
- oliwa "Bracko maslinovo ulje" musi być wolna od wszelkich wad organoleptycznych; suma median pozytywnych właściwości organoleptycznych musi wynosić ≥ 10.
3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)
Oliwa "Bračko maslinovo ulje" jest wytwarzana z rodzimej odmiany oliwek Oblica, która musi stanowić co najmniej 80 % zawartości oliwy. Można również stosować inne odmiany, ale nie mogą one stanowić więcej niż 20 % oliwy "Bračko maslinovo ulje". Wszystkie oliwki wykorzystywane do produkcji oliwy "Bračko maslinovo ulje" muszą pochodzić z zarejestrowanych gajów oliwnych znajdujących się na obszarze produkcji określonym w pkt 4 jednolitego dokumentu.
Oliwki odmiany Oblica należą do grupy oliwek o właściwościach mieszanych. Ilość oliwy w owocach waha się od 17 % do 22 %.
3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym
Wszystkie etapy produkcji oliwy "Bračko maslinovo ulje":
1. uprawa oliwek,
2. zbiór i transport oliwek,
3. przetwarzanie oliwek na oliwę,
4. przechowywanie oliwy
muszą odbywać się na obszarze geograficznym, o którym mowa w pkt 4.
3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
Oliwę "Bračko maslinovo ulje" wprowadza się do obrotu w opakowaniach wykonanych z materiału obojętnego dla oliwy: pojemnikach wykonanych z ciemnego szkła, ciemnego tworzywa sztucznego, metalu lub ceramiki, pokrytych materiałem przeznaczonym do kontaktu z żywnością, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Producenci mają swobodę wyboru zakładu butelkującego, który uważają za najlepszy w oparciu o swój profesjonalny osąd.
Oliwa "Bračko maslinovo ulje" jest wrażliwa na wpływy zewnętrzne (światło, temperaturę i powietrze), w związku z czym należy unikać wszelkich czynników, które mogłyby mieć negatywny wpływ na jej właściwości przed pakowaniem.
3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
Podczas wprowadzania do obrotu oliwy "Bračko maslinovo ulje" we wszystkich rodzajach opakowań, nazwa "Bračko maslinovo ulje" musi zostać wyróżniona na tle wszelkich innych napisów poprzez zastosowanie czcionki innego rozmiaru, rodzaju i koloru (typografia). Wielkość znaku towarowego producenta nie może przekraczać 70 % rozmiaru nazwy produktu.
4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego
Oliwa "Bračko maslinovo ulje" może być produkowana wyłącznie na wyspie Brač. Do celów administracyjnych wyspa Brač należy do żupanii splicko-dalmatyńskiej i obejmuje miasto Supetar oraz gminy Postira, Pučišća, Selca, Bol, Nere- žišća, Milna i Sutivan. Na północy jest ona oddzielona od stałego lądu przez Brački kanał, od zachodu oddzielona jest od wyspy Šolta cieśniną splitską, a od południa od wyspy Hvar przez Hvarski kanał.
5. Związek z obszarem geograficznym
Na szczególne właściwości chemiczne i organoleptyczne oliwy "Bračko maslinovo ulje" wpływa szereg czynników, takich jak warunki geologiczne i klimatyczne na wyspie Brač, która jest wyspą o najwyższych wzniesieniach nad poziomem morza na Adriatyku, przewaga rodzimej odmiany Oblica, która dobrze rośnie na określonym obszarze produkcji, oraz umiejętności producentów oliwek na wyspie Brač w zakresie uprawy drzew oliwnych i przetwarzania owoców w oliwę z oliwek.
Brač jest wyspą o najwyższych wzniesieniach nad poziomem morza na Adriatyku (778 m), a jej całkowita powierzchnia wynosi 395 km2. Na wyspie wyróżnić można trzy różne obszary geomorfologiczne: pas nadmorski (maksymalna wysokość 170 m n.p.m.), płaskowyż centralny (do 400 m n.p.m.) i najwyższy obszar górski. Zgodnie z klasyfikacją klimatów Köppena pas wybrzeża wyspy Brač należy do klimatu typu Csa, charakteryzującego się suchym, ciepłym latem i krótkimi, łagodnymi zimami, a także znanego jako klimat sprzyjający uprawie oliwek. Średnia temperatura wynosi 8-8,4 °C w styczniu i lutym oraz 25,4-25,7 °C w lipcu i sierpniu. Brač znajduje się w najsłoneczniejszej części Adriatyku, gdzie odnotowuje się ok. 2 600 godzin nasłonecznienia rocznie. Sprzyja to uprawie oliwek, które wymagają dużego nasłonecznienia, zwłaszcza w okresie dojrzewania i gromadzenia się oliwy w owocach. Średnie opady deszczu między lipcem a wrześniem wynoszą 18,7 mm w lipcu, 30,4 mm w sierpniu i 81,2 mm we wrześniu, co zwiększa udział związków fenolowych, ponieważ drzewa oliwne nie otrzymują dużej ilości wody w czasie dojrzewania owoców. Te czynniki klimatyczne, przede wszystkim wysoka temperatura, promieniowanie UV i niskie opady, typowe dla wyspy Brač, są przyczyną stresu środowiskowego sprzyjającego wtórnemu metabolizmowi drzew oliwnych oraz określają szczególne właściwości chemiczne i organoleptyczne oliwy "Bračko maslinovo ulje" opisane w pkt 3.2.
Aby w jak największym stopniu zwiększyć powierzchnię gruntów pod uprawę, mieszkańcy wyspy uprawiali naturalnie występujące grunty poprzez oczyszczanie, kopanie i nawożenie. Głównym tradycyjnym sposobem, w jaki ludzie kształtowali grunt pod nowe obszary uprawy, było tarasowanie. Wcinając się w teren i budując tarasy, człowiek zmniejszył obszar produkcji, zachowując jednak żyzną glebę i umożliwiając uprawę ziemi. Gleba uprawiana w ten sposób najlepiej nadaje się do uprawy oliwek, a gaje oliwne na wyspie Brač znajdują się na tarasach.
Drzewa oliwne obecne są na wyspie Brač od ponad 2 000 lat. Z uwagi na to, że oliwki były w przeszłości najważniejszą uprawą na wyspie Brač, stały się one symbolem wyspy, której najważniejsza odmiana oliwek - Oblica - w światowym katalogu odmian oliwek jest nazywana Bračką. Mieszkańcy wyspy Brač przystosowali swoje środowisko do potrzeb uprawy oliwek i wybrali Oblicę jako najlepszą odmianę. Przez sadzenie i szczepienie drzew oliwnych stała się ona dominującą odmianą na wyspie, stanowiąc ponad 80 % oliwek wykorzystywanych do produkcji oliwy "Bračko maslinovo ulje".
Odmiana Oblica przeważa na wyspie Brač ze względu na jej pozytywną reakcję na stres środowiskowy (wysokie temperatury i brak wody), właśnie dlatego, że w tych warunkach zwiększa się udział związków fenolowych ogółem w oliwkach odmiany Oblica w okresie dojrzewania owoców. W ten sposób wykształcają się typowe cechy organoleptyczne oliwy "Bračko maslinovo ulje".
Cechą wyróżniającą oliwy "Bracko maslinovo ulje" jest jej wysoka jakość. Z fizykochemicznych i organoleptycznych analiz oliwy "Bracko maslinovo ulje" wynika, że jest to oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia o niskiej zawartości wolnych kwasów tłuszczowych (≤ 0,6 %) i niskiej liczbie nadtlenkowej, aromacie świeżych oliwek i liści/trawy, o medianie owocowości ≥ 3, a także zrównoważonej goryczy i cierpkości o następujących wartościach: mediana goryczy ≥ 3, mediana cierpkości ≥ 3. Oliwa "Bracko maslinovo ulje" jest wolna od wszelkich wad organoleptycznych; suma median pozytywnych właściwości organoleptycznych wynosi co najmniej ≥ 10.
Te właściwości organoleptyczne oliwy "Bracko maslinovo ulje" wynikają z wysokiej zawartości związków fenolowych, które są naturalnymi przeciwutleniaczami, wpływającymi na jakość oliwy z oliwek i jej stabilność utleniania. Proporcja i skład związków fenolowych zależą od czynników agronomicznych, klimatycznych, glebowych i technologicznych, takich jak odmiana oliwek, warunki klimatyczne, stopień dojrzałości owoców i proces produkcji. Całkowita ilość związków fenolowych w oliwie "Bracko maslinovo ulje" przekracza 300 mg/kg oliwy.
Najważniejsze czynniki ludzkie wpływające na specyfikę oliwy "Bračko maslinovo ulje" to wybór czasu zbiorów, sposób transportu i przetwarzania oliwek na oliwę oraz warunki przechowywania. Zbiory na wyspie Brač rozpoczynają się pod koniec września lub na początku października, kiedy owoce oliwek mają ciemniejszy odcień i są nadal twarde, a zatem lepiej przystosowane do transportu do olejarni. Zbiory na tym etapie dojrzewania oliwki znacznie zmniejszają ilość oliwy w plonach, gwarantują za to wysoką jakość oliwy "Bračko maslinovo ulje". Krótki okres między zbiorem a przetwarzaniem, staranny transport oraz szczególny proces przetwarzania oliwek, w którym temperatura pasty z oliwek musi być niższa niż 27 °C, mają pozytywny wpływ na szczególne właściwości chemiczne i organoleptyczne oliwy "Bračko maslinovo ulje". Dzięki dobrej praktyce przechowywania oliwa zachowuje te właściwości aż do momentu jej sprzedaży i spożycia. Badania wykazały, że takie podejście do produkcji nadaje oliwie "Bračko maslinovo ulje" jej cechy wyróżniające, takie jak niska wartość wolnych kwasów tłuszczowych i niska liczba nadtlenkowa, wysoka wartość związków fenolowych ogółem, zrównoważona gorycz i cierpkość oraz wyraźna owocowość.
Oliwa "Bracko maslinovo ulje" zawdzięcza swoją renomę nieprzerwanej produkcji od XVI wieku oraz ciągłemu udoskonalaniu technik rolniczych i technologii przetwarzania oliwek na oliwę. Renomę tę potwierdzają liczne nagrody za jakość, które produkt otrzymywał w przeszłości i nadal otrzymuje.
Podsumowując, interakcja między wyżej wymienionymi cechami charakterystycznymi obszaru geograficznego a wynikającymi z nich czynnikami ludzkimi, właściwości genetyczne i dostosowanie dominującej odmiany oliwek Oblica do warunków środowiskowych mają decydujący wpływ na szczególne właściwości fizykochemiczne i organoleptyczne oliwy "Bracko maslinovo ulje".
Odesłanie do publikacji specyfikacji produktu
(art. 6 ust. 1 akapit drugi niniejszego rozporządzenia)
https://poljoprivreda.gov.hr/UserDocsImages/dokumenti/hrana/zoi-zozp-zts/dokumenti-zoi-zozp-zts/SPECIFIKACIJA_BRACKO_MASLINOVO_ULJE.pdf
