Parlament Europejski,
P8_TC1-COD(2018)0328
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 17 kwietnia 2019 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) .../... ustanawiającego Europejskie Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa w kwestiach Przemysłu, Technologii i Badań Naukowych oraz sieć krajowych ośrodków koordynacji
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 173 ust. 3 i art. 188 akapit pierwszy,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 3 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 4 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 5 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Nasze Ponad 80 % ludności Unii Europejskiej ma dostęp do internetu, a nasze życie codzienne i gospodarki stają się coraz bardziej zależne od technologii cyfrowych, dlatego obywatele są zatem w coraz większym stopniu narażeni są na poważne cyberincydenty. Przyszłe bezpieczeństwo zależy między innymi od zwiększenia ogólnej odporności, od poprawy zdolności technologicznych i przemysłowych Unii do ochrony Unii przed ciągle zmieniającymi się zagrożeniami dla cyberbezpieczeństwa, ponieważ zarówno infrastruktura cywilna, jak i potencjał wojskowy w zakresie bezpieczeństwa opierają się na bezpiecznych systemach cyfrowych. Takie bezpieczeństwo można osiągnąć dzięki zwiększaniu świadomości zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa oraz rozwojowi kompetencji, możliwości i zdolności w całej Unii, dogłębnie uwzględniając zależności między infrastrukturą sprzętu i oprogramowania, sieciami, produktami i procesami, a także konsekwencje i obawy społeczne oraz etyczne. [Popr. 1]
(1a) Cyberprzestępczość stanowi szybko rosnące zagrożenie dla Unii, jej obywateli i gospodarki. W 2017 r. 80 % przedsiębiorstw europejskich doświadczyło co najmniej jednego cyberincydentu. W maju 2017 r. atak za pomocą Wannacry objął ponad 150 państw i 230 000 systemów informatycznych i wywarł znaczący wpływ na infrastrukturę krytyczną, taką jak szpitale. Wskazuje to na konieczność wprowadzenia najwyższych norm cyberbezpieczeństwa i kompleksowych rozwiązań w tym zakresie, obejmujących ludzi, produkty, procesy i technologie w Unii, a także na konieczność wiodącej pozycji Unii w tej dziedzinie i autonomii cyfrowej. [Popr. 2]
(2) Unia stale intensyfikuje swoje działania w celu rozwiązania rosnących wyzwań w zakresie cyberbezpieczeństwa, realizując strategię bezpieczeństwa cybernetycznego z 2013 r. 6 służącą promowaniu niezawodnego, bezpiecznego i otwartego ekosystemu cybernetycznego. W 2016 r. Unia przyjęła pierwsze środki w dziedzinie cyberbezpieczeń- stwa w postaci dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 7 w sprawie bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych.
(3) We wrześniu 2017 r. Komisja i Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa przedstawili wspólny komunikat 8 "Odporność, prewencja i obrona: budowa solidnego bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej", aby w dalszym ciągu wzmacniać odporność, prewencję i reakcję Unii w kwestii cyberataków.
(4) Podczas Tallińskiego Szczytu Cyfrowego we wrześniu 2017 r. szefowie państw i rządów wezwali Unię, aby stała się "do 2025 r. światowym liderem w dziedzinie cyberbezpieczeństwa w celu zapewnienia zaufania, pewności i ochrony naszym obywatelom, konsumentom i przedsiębiorstwom zaufania, pewności i ochrony online oraz umożliwienia istnienia wolnego, bezpieczniejszego i podlegającego przepisom prawa internetu", a także zadeklarowali "szersze korzystanie z rozwiązań w zakresie otwartego oprogramowania i otwartych standardów przy (prze)budowie systemów i rozwiązań ICT (m.in. aby uniknąć zależności od jednego dostawcy), w tym tych opracowanych lub promowanych w ramach unijnych programów na rzecz interoperacyjności i standaryzacji, np. ISA2". [Popr. 3]
(4a) Europejskie Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa w kwestiach Przemysłu, Technologii i Badań Naukowych ("Centrum Kompetencji") powinno przyczynić się do zwiększenia odporności i niezawodności infrastruktury sieci i systemów informatycznych, w tym internetu i innej infrastruktury krytycznej dla funkcjonowania społeczeństwa, takiej jak systemy transportowe, systemy opieki zdrowotnej i bankowość. [Popr. 4]
(4b) Centrum Kompetencji i jego działania powinny uwzględniać wdrażanie rozporządzenia (UE) 2019/XXX [wersja przekształcona rozporządzenia (WE) nr 428/2009 zgodnie z wnioskiem COM(2016)0616] 9 . [Popr. 5]
(5) Znaczne zakłócenie funkcjonowania sieci i systemów informatycznych może wpływać na poszczególne państwa członkowskie i na Unię jako całość. Bezpieczeństwo Najwyższy poziom bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych w całej Unii ma zatem zasadnicze znaczenie zarówno dla sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego społeczeństwa, jak i gospodarki. Obecnie Unia jest uzależniona od dostawców cyberbezpieczeństwa spoza Europy. W strategicznym interesie Unii leży jednak zapewnienie, aby utrzymała ona i rozwijała podstawowe zdolności i możliwości technologiczne w zakresie cyberbezpieczeństwa w celu ochrony swojego jednolitego rynku cyfrowego, a w szczególności ochrony sieci i systemów informatycznych o znaczeniu krytycznym, oraz danych oraz krytycznych sieci i systemów informatycznych europejskich obywateli i przedsiębiorstw, w tym infrastruktury krytycznej dla funkcjonowania społeczeństwa, takiej jak systemy transportowe, systemy opieki zdrowotnej i bankowość, oraz jednolitego rynku cyfrowego, a także w celu dostarczania kluczowych usług w zakresie cyberbezpieczeństwa. [Popr. 6]
(6) Chociaż w Unii istnieje bardzo wysoki poziom wiedzy fachowej i doświadczenia w zakresie badań naukowych, technologii i rozwoju przemysłu w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, to wysiłki środowisk branżowych i naukowych są rozproszone, brakuje zbieżności działań i wspólnej misji, co stanowi przeszkodę dla konkurencyjności i skutecznej ochrony krytycznych danych, sieci i systemów w tej dziedzinie. Należy połączyć te wysiłki i wiedzę fachową, utworzyć sieć kontaktów i wykorzystać je w skuteczny sposób, aby wzmocnić i uzupełnić trwające badania naukowe, zdolności technologiczne i przemysłowe oraz umiejętności na szczeblu unijnym i na szczeblach krajowych. Choć sektor technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) stoi w obliczu ważnych wyzwań, takich jak zaspokojenie popytu na wykwalifikowanych pracowników, może skorzystać na tym, że reprezentuje różnorodność całego społeczeństwa oraz charakteryzuje się zrównoważoną reprezentacją płci, różnorodnością etniczną i niedyskryminacją osób z niepełnosprawnościami, jak również na tym, że ułatwia dostęp do wiedzy i szkoleń przyszłym ekspertom w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, w tym kształcenia w warunkach pozaformal- nych, na przykład w ramach projektów dotyczących wolnego i otwartego oprogramowania, obywatelskich projektów technicznych, przedsiębiorstw typu startup i mikroprzedsiębiorstw. [Popr. 7]
(6a) Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są kluczowymi podmiotami w unijnym sektorze cyberbezpieczeństwa, które ze względu na swoją elastyczność mogą zapewnić najnowocześniejsze rozwiązania. Jednak MŚP, które nie są wyspecjalizowane w zakresie cyberbezpieczeństwa, są również bardziej podatne na cyberincydenty ze względu na wysokie inwestycje i zasoby wiedzy wymagane do wprowadzenia skutecznych rozwiązań w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. W związku z tym konieczne jest, aby Centrum Kompetencji i sieć kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa (zwana dalej "siecią") zapewniły MŚP specjalne wsparcie, ułatwiając im dostęp do wiedzy i szkoleń, tak aby umożliwić im wystarczające zabezpieczenie się, a tym, które działają w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, umożliwić wkład w rozwój wiodącej pozycji Unii w tej dziedzinie. [Popr. 8]
(6b) Wiedza fachowa istnieje również poza kontekstem przemysłowym i badawczym. Niekomercyjne i przedkomercyjne projekty, nazywane "obywatelskimi projektami technicznymi", wykorzystują otwarte standardy, otwarte dane oraz wolne i otwarte oprogramowanie w interesie społeczeństwa i dobra publicznego. Przyczyniają się one do zwiększenia odporności i świadomości oraz rozwoju kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i odgrywają ważną rolę w budowaniu zdolności przemysłu i badań w tej dziedzinie. [Popr. 9]
(6c) W kontekście niniejszego rozporządzenia termin "zainteresowane strony" odnosi się między innymi do przemysłu, podmiotów publicznych i innych podmiotów zajmujących się kwestiami operacyjnymi i technicznymi w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, a także do społeczeństwa obywatelskiego, między innymi związków zawodowych, stowarzyszeń konsumentów, społeczności wolnego i otwartego oprogramowania oraz środowiska akademickiego i naukowego. [Popr. 10]
(7) W swoich konkluzjach przyjętych w listopadzie 2017 r. Rada wezwała Komisję do szybkiego dostarczenia oceny skutków na temat możliwych wariantów stworzenia sieci centrów kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa wraz z Europejskim Centrum Badań Naukowych i Kompetencji i do zaproponowania do połowy 2018 r. odpowiedniego instrumentu prawnego.
(8) Centrum Kompetencji powinno być głównym unijnym instrumentem służącym łączeniu inwestycji w badania naukowe w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, technologię i rozwój przemysłowy oraz wdrażaniu odpowiednich projektów i inicjatyw razem z siecią kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Centrum to powinno zapewnić wsparcie finansowe związane z cyberbezpieczeństwem z programów "Horyzont Europa" i "Cyfrowa Europa", jak również z Europejskiego Funduszu Obronnego na działania i koszty administracyjne związane z obronnością, oraz, w stosownych przypadkach, powinno być otwarte na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i inne programy. Podejście to powinno przyczynić się do tworzenia synergii i koordynacji wsparcia finansowego związanego z badaniami naukowymi, innowacjami, rozwojem technologiczno przemysłowym inicjatywami Unii na rzecz badań naukowych i rozwoju, innowacji i rozwoju technologicznoprzemysłowego w dziedzinie cyberbezpieczeństwa oraz do unikania powielania działań. [Popr. 11]
(8a) "Uwzględnianie bezpieczeństwa na etapie projektowania" jako zasada ustanowiona we wspólnym komunikacie Komisji z 13 września 2017 r. pt. "Odporność, prewencja i obrona: budowa solidnego bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej" obejmuje najnowocześniejsze metody zwiększania bezpieczeństwa na wszystkich etapach cyklu życia produktu lub usługi, począwszy od bezpiecznych metod projektowania i rozwoju, zmniejszania płaszczyzny ataku oraz wprowadzania odpowiednich testów i kontroli bezpieczeństwa. W okresie eksploatacji i konserwacji producenci lub dostawcy muszą bezzwłocznie udostępniać aktualizacje eliminujące nowe luki lub zagrożenia przez szacowany okres eksploatacji produktu i w dłuższej perspektywie czasowej. Można to osiągnąć także przez umożliwianie osobom trzecim tworzenia i dostarczania takich aktualizacji. Zapewnianie aktualizacji jest szczególnie konieczne w przypadku wspólnie używanych infrastruktur, produktów i procesów. [Popr. 12]
(8b) Z uwagi na zakres wyzwania związanego z cyberbezpieczeństwem oraz inwestycje w zdolności i możliwości w zakresie cyberbezpieczeństwa w innych częściach świata Unia i jej państwa członkowskie powinny zwiększyć wsparcie finansowe na badania, rozwój i działania wdrożeniowe w tej dziedzinie. Aby osiągnąć korzyści skali i porównywalny poziom ochrony w całej Unii, państwa członkowskie powinny skoncentrować wysiłki w ramach europejskich, dokonując, w stosownych przypadkach, inwestycji za pośrednictwem mechanizmu Centrum Kompetencji. [Popr. 13]
(8c) W celu wspierania konkurencyjności unijnej i najwyższych norm cyberbezpieczeństwa na arenie międzynarodowej Centrum Kompetencji i środowisko posiadające kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa powinny dążyć do wymiany ze społecznością międzynarodową produktów, standardów i norm technicznych w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Normy techniczne obejmują tworzenie wzorcowych implementacji publikowanych jako otwarte licencje. Bezpieczny projekt, szczególnie w przypadku wzorcowych implementacji, ma kluczowe znaczenie dla ogólnej niezawodności i odporności powszechnie używanej infrastruktury sieciowej i infrastruktury systemów informatycznych, na przykład internetu i infrastruktury krytycznej. [Popr. 14]
(9) Biorąc pod uwagę, że cele tej inicjatywy zostaną osiągnięte w najlepszy sposób, jeżeli uczestniczyć wkład w niej będą nią wniosą wszystkie państwa członkowskie lub jak najwięcej państw członkowskich, i aby zachęcić państwa członkowskie do uczestnictwa, wyłącznie państwa członkowskie, które wniosą wkład finansowy w koszty administracyjne i operacyjne Centrum Kompetencji, powinny dysponować prawem głosu.
(10) Finansowy udział uczestniczących państw członkowskich powinien być współmierny do finansowego wkładu Unii na rzecz tej inicjatywy.
(11) Centrum Kompetencji powinno ułatwiać i wspierać koordynację pracy sieci kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa ("sieć"), składającej się z krajowych ośrodków koordynacji z każdego państwa członkowskiego. Krajowe ośrodki koordynacji powinny otrzymywać bezpośrednie wsparcie finansowe Unii, w tym dotacje przyznawane bez zaproszenia do składania wniosków, w celu przeprowadzania działań związanych z niniejszym rozporządzeniem.
(12) Krajowe ośrodki koordynacji powinny zostać wybrane przez państwa członkowskie. Poza niezbędnym potencjałem administracyjnym ośrodki powinny posiadać wiedzę techniczną w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, zwłaszcza w obszarach takich jak kryptografia, usługi w zakresie bezpieczeństwa ICT, wykrywanie włamań, bezpieczeństwo systemu, bezpieczeństwo sieci, bezpieczeństwo oprogramowania i aplikacji lub ludzkie i, etyczne, społeczne i środowiskowe aspekty bezpieczeństwa i prywatności, albo mieć do takiej wiedzy bezpośredni dostęp. Powinny one mieć również zdolność do skutecznego angażowania i koordynowania wysiłków przemysłu, sektora publicznego, w tym organów wyznaczonych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 10 , oraz środowiska naukowego, aby nawiązać stały dialog publiczno-prywatny na temat cyberbezpieczeństwa. Należy ponadto podnosić świadomość ogółu społeczeństwa w zakresie cyberbezpieczeństwa za pomocą odpowiednich środków komunikacji. [Popr. 16]
(13) Jeżeli krajowym ośrodkom koordynacji zostanie zapewnione wsparcie finansowe w celu wsparcia osób trzecich na szczeblu krajowym, należy przekazać je odpowiednim zainteresowanym stronom za pośrednictwem umów o udzielenie dotacji w systemie kaskadowym.
(14) Powstające technologie, np. sztuczna inteligencja, internet rzeczy, obliczenia wielkiej skali (HPC) i informatyka kwantowa, łańcuch bloków oraz a także koncepcje takie jak bezpieczna tożsamość cyfrowa, jednocześnie tworzą nowe wyzwania dla cyberbezpieczeństwa i jednocześnie zapewniają rozwiązania produkty i procesy. Ocena i zatwierdzenie odporności istniejących lub przyszłych systemów ICT będzie wymagać testowania rozwiązań produktów i procesów w zakresie bezpieczeństwa pod kątem ataków na urządzenia HPC i urządzenia kwantowe. Centrum Kompetencji, sieć, europejskie centra innowacji cyfrowych i środowisko posiadające kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa powinny pomagać w rozwijaniu i rozpowszechnianiu najnowszych rozwiązań produktów i procesów, w tym podwójnego zastosowania, w zakresie cyberbezpieczeństwa, w szczególności tych, które pomagają organizacjom stale budować zdolności, odporność i należyte zarządzanie. Centrum Kompetencji i sieć powinny stymulować cały cykl innowacji i przyczyniać się do eliminowania "doliny śmierci" w obszarze innowacji z zakresu technologii i usług w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Jednocześnie Centrum Kompetencji i sieć, sieć i środowisko powinny służyć twórcom rozwiązań i operatorom w sektorach krytycznych takich jak sektor transportowy, energetyczny, zdrowia, finansowy, administracji, telekomunikacyjny, wytwórczy, obrony i przestrzeni kosmicznej, aby pomóc im w stawianiu czoła wyzwaniom związanym z cyberbezpieczeństwem, a także powinny badać różne motywy ataków na integralność sieci i systemów informatycznych, takie jak przestępczość, szpiegostwo przemysłowe, zniesławienie i dezinformacja. [Popr. 17]
(14a) Ze względu na szybko zmieniający się charakter cyberzagrożeń i cyberbezpieczeństwa Unia musi być w stanie szybko i w sposób ciągły dostosowywać się do nowych zjawisk w tej dziedzinie. W związku z tym Centrum Kompetencji, sieć i środowisko posiadające kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa powinny być wystarczająco elastyczne, aby zapewnić wymaganą zdolność reagowania. Powinny one ułatwiać rozwiązania, które pomagają podmiotom utrzymywać stałą możliwość budowy zdolności do zwiększania własnej odporności i odporności Unii. [Popr. 18]
(14b) Centrum Kompetencji powinno dążyć do wypracowania wiodącej pozycji Unii i wiedzy fachowej w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, by w ten sposób zagwarantować najwyższe normy bezpieczeństwa w Unii, zapewnić ochronę danych, systemów informatycznych, sieci i infrastruktury krytycznej w Unii, tworzyć nowe wysokiej jakości miejsca pracy w tym obszarze, zapobiegać ściąganiu europejskich ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa do państw trzecich (drenaż mózgów) oraz wnosić europejską wartość dodaną do już istniejących krajowych środków w zakresie cyberbezpieczeństwa. [Popr. 19]
(15) Centrum Kompetencji powinno pełnić szereg kluczowych funkcji. Po pierwsze, Centrum Kompetencji powinno ułatwiać i wspierać koordynację pracy europejskiej sieci kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa oraz wspierać rozwój środowiska posiadającego kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Centrum powinno realizować technologiczny plan w dziedzinie cyberbezpieczeństwa oraz gromadzić i udostępniać wiedzę fachową i ułatwiać dostęp do wiedzy fachowej zebranej w ramach sieci i środowiska posiadającego kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, a także ułatwiać dostęp do infrastruktury cyberbezpieczeństwa. Po drugie, Centrum powinno wdrażać odpowiednie części programów "Cyfrowa Europa" i "Horyzont Europa" poprzez przydzielanie dotacji, zwykle na podstawie konkurencyjnych zaproszeń do składania wniosków. Po trzecie, Centrum Kompetencji powinno ułatwiać wspólne inwestycje Unii, państw członkowskich lub przemysłu, a także oferować obywatelom i przedsiębiorstwom możliwości wspólnych szkoleń i programy podnoszenia świadomości zgodnie z programem "Cyfrowa Europa" w celu pokonania luki w umiejętnościach. Szczególną uwagę powinno zwracać na stworzenie MŚP odpowiednich warunków do działania w obszarze cyberbezpieczeństwa. [Popr. 20]
(16) Centrum Kompetencji powinno stymulować i wspierać długoterminową strategiczną współpracę i koordynację działań środowiska posiadającego kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, które obejmowałoby dużą, otwartą, interdyscyplinarną i zróżnicowaną grupę podmiotów europejskich zaangażowanych w technologię cyberbezpieczeństwa. Środowisko to powinno obejmować w szczególności podmioty prowadzące badania naukowe, w tym badania nad etycznymi aspektami cyberbezpieczeństwa, branże po stronie podaży, branże po stronie popytu, w tym MŚP, i sektor publiczny. Środowisko posiadające kompetencje w dziedzinie cyberbezpie- czeństwa powinno wnieść wkład w działania i plan prac Centrum Kompetencji i powinno również korzystać z działań na rzecz tworzenia środowiska prowadzonych przez Centrum Kompetencji i sieć, ale nie powinno być pod innymi względami uprzywilejowane w zakresie zaproszeń do składania wniosków lub zaproszeń do składania ofert. [Popr. 21]
(16a) Centrum Kompetencji powinno zapewniać ENISA odpowiednie wsparcie w realizacji zadań określonych w dyrektywie (UE) 2016/1148 ("dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa sieci i informacji") oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/XXX 11 ("akt ws. cyberbezpieczeństwa"). W związku z tym ENISA powinna przekazywać Centrum Kompetencji odpowiednie dane w ramach zadania polegającego na określeniu priorytetów w zakresie finansowania. [Popr. 22]
(17) Aby odpowiedzieć na potrzeby sektora publicznego oraz zarówno branż po stronie podaży, jak i branż po stronie popytu, zadanie Centrum Kompetencji dotyczące zapewnienia wiedzy z zakresu cyberbezpieczeństwa i pomocy technicznej sektorowi publicznemu oraz gałęziom przemysłu powinno odnosić się zarówno do produktów, procesów i usług ICT, jak i wszystkich innych przemysłowych i technologicznych produktów i rozwiązań procesów, do których ma zostać włączone cyberbezpieczeństwo. W szczególności Centrum Kompetencji powinno ułatwiać wdrażanie dynamicznych rozwiązań na poziomie przedsiębiorstw, skupiających się na budowaniu zdolności całych organizacji, w tym ludzi, procesów i technologii, w celu skutecznej ochrony organizacji przed stale zmieniającymi się cyberzagrożeniami. [Popr. 23]
(17a) Centrum Kompetencji powinno przyczyniać się do powszechnego wdrażania najnowocześniejszych produktów i rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa, w szczególności tych, które są uznawane na szczeblu międzynarodowym. [Popr. 24]
(18) Chociaż Centrum Kompetencji i sieć powinny mieć na celu osiągnięcie synergii i koordynacji między cyberbezpieczeństwem cywilnym i cyberbezpieczeństwem obronnym, projekty finansowane w ramach programu "Horyzont Europa" będą wdrażane zgodnie z rozporządzeniem XXX [rozporządzenie w sprawie programu "Horyzont Europa"], w którym przewidziano, że działania w zakresie badań naukowych i innowacji przeprowadzane w ramach programu "Horyzont Europa" powinny dotyczyć głównie zastosowań cywilnych. [Popr. 25]
(19) Aby zapewnić ustrukturyzowaną i zrównoważoną współpracę, relacje między Centrum Kompetencji a krajowymi ośrodkami koordynacji powinny opierać się na porozumieniu umownym, które należy zharmonizować na poziomie Unii. [Popr. 26]
(20) Należy stworzyć odpowiednie przepisy, aby zagwarantować odpowiedzialność i przejrzystość działania Centrum Kompetencji oraz finansowanych przedsiębiorstw. [Popr. 27]
(20a) Realizacja projektów wdrożeniowych, w szczególności dotyczących infrastruktury i zdolności wdrażanych na szczeblu europejskim lub w drodze wspólnych zamówień, może zostać podzielona na różne fazy wdrażania, np. oddzielne przetargi na architekturę sprzętu i oprogramowania, ich produkcję oraz obsługę i konserwację, przy czym przedsiębiorstwa mogą uczestniczyć tylko w jednym z etapów i wymagane jest, aby beneficjenci na jednym lub kilku z tych etapów spełniali określone warunki dotyczące własności lub kontroli przez podmioty europejskie. [Popr. 28]
(20b) Centrum Kompetencji powinno dążyć do jak największej synergii z ENISA, będącą wyspecjalizowaną agencją Unii ds. cyberbezpieczeństwa, a Rada Zarządzająca powinna konsultować się z eNiSA - z uwagi na jej doświadczenie w tej dziedzinie - we wszystkich kwestiach dotyczących cyberbezpieczeństwa, w szczególności w odniesieniu do projektów związanych z badaniami naukowymi. [Popr. 29]
(20c) W procedurze mianowania przedstawiciela do Rady Zarządzającej Parlament Europejski powinien zawrzeć szczegółowe informacje na temat mandatu, obejmującego obowiązek regularnego składania sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu lub właściwym komisjom. [Popr. 30]
(21) W świetle wiedzy fachowej w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, jaką posiadają odpowiednio Wspólne Centrum Badawcze Komisji oraz Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA), a także aby zapewnić możliwie największą synergię, powinny one odgrywać aktywną rolę w środowisku posiadającym kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa i Radzie Konsultacyjnej ds. Przemysłowych i Naukowych. ENISA powinna nadal realizować swoje cele strategiczne, zwłaszcza w dziedzinie certyfikacji cyberbezpieczeństwa, określone w rozporządzeniu (UE) 2019/XXX [akt ws. cyberbezpieczeństwa] 12 , natomiast Centrum Kompetencji powinno działać jako organ operacyjny w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. [Popr. 31]
(22) W przypadku gdy krajowy ośrodek koordynacji i podmioty wchodzące w skład środowiska posiadającego kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa otrzymują wkład finansowy z budżetu ogólnego Unii, powinny podać do wiadomości publicznej fakt, że odpowiednie działania podejmowane są w kontekście obecnej inicjatywy.
(23) Wkład Unii na rzecz Centrum Kompetencji powinien sfinansować połowę kosztów związanych z założeniem oraz działaniami administracyjnymi i koordynacyjnymi Centrum Kompetencji. Aby uniknąć podwójnego finansowania, działania te nie powinny jednocześnie korzystać ze środków pochodzących z innych unijnych programów.
(24) Rada Zarządzająca Centrum Kompetencji, składająca się z przedstawicieli państw członkowskich i Komisji, powinna określać ogólny kierunek działalności Centrum Kompetencji oraz zapewniać wykonywanie przez nie jego zadań zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Rada Zarządzająca powinna posiadać uprawnienia niezbędne do uchwalania budżetu, kontroli jego wykonania, przyjmowania stosownych przepisów finansowych, ustalania przejrzystych procedur pracy w zakresie podejmowania decyzji przez Centrum Kompetencji, przyjmowania planu prac Centrum Kompetencji i wieloletniego planu strategicznego odzwierciedlającego priorytety w realizacji celów i zadań Centrum Kompetencji, uchwalania jej regulaminu wewnętrznego, powoływania dyrektora wykonawczego oraz podejmowania decyzji o przedłużeniu jego kadencji lub jej zakończeniu. Aby wykorzystać synergię, ENISA powinna być stałym obserwatorem w Radzie Zarządzającej i powinna wnosić wkład w prace Centrum Kompetencji, w tym w drodze konsultacji w sprawie wieloletniego planu strategicznego oraz w sprawie planu prac i wykazu działań wybranych do finansowania. [Popr. 32]
(24a) Rada Zarządzająca powinna dążyć do promowania Centrum Kompetencji w skali globalnej, aby zwiększyć jego atrakcyjność i uczynić z niego światowej klasy podmiot doskonałości w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. [Popr. 33]
(25) Aby Centrum Kompetencji mogło prawidłowo i skutecznie funkcjonować, Komisja i państwa członkowskie powinny zapewnić, aby osoby, które mają zostać powołane na członków Rady Zarządzającej, posiadały odpowiednią zawodową wiedzę fachową i doświadczenie w obszarach funkcyjnych. Komisja i państwa członkowskie powinny również dołożyć starań, by ograniczyć rotację swoich przedstawicieli w Radzie Zarządzającej, tak aby zapewnić ciągłość jej pracy, a także powinny dążyć do osiągnięcia równowagi płci. [Popr. 34]
(25a) Waga głosu Komisji w głosowaniach nad decyzjami Rady Zarządzającej powinna być współmierna do wkładu z budżetu Unii na rzecz Centrum Kompetencji, zgodnie z odpowiedzialnością Komisji za zapewnienie właściwego zarządzania budżetem Unii w interesie Unii, jak określono w traktatach. [Popr. 35]
(26) Sprawne funkcjonowanie Centrum Kompetencji wymaga, aby dyrektor wykonawczy był mianowany w przejrzysty sposób na podstawie swoich osiągnięć oraz udokumentowanych kompetencji administracyjnych i zarządczych, a także odpowiednich kompetencji i doświadczenia w zakresie cyberbezpieczeństwa, oraz aby pełnił swoje obowiązki w sposób całkowicie niezależny. [Popr. 36]
(27) Centrum Kompetencji powinno posiadać organ doradczy w postaci Rady Konsultacyjnej ds. Przemysłowych i Naukowych w celu zapewnienia regularnego i odpowiednio przejrzystego dialogu z sektorem prywatnym, organizacjami konsumenckimi i innymi odpowiednimi zainteresowanymi stronami. Centrum powinno także zapewniać dyrektorowi wykonawczemu i Radzie Zarządzającej niezależne doradztwo w zakresie wdrażania i zamówień. Rada Konsultacyjna ds. Przemysłowych i Naukowych powinna skupiać się na zagadnieniach istotnych dla zainteresowanych stron i kierować na nie uwagę Rady Zarządzającej Centrum Kompetencji. Skład Rady Konsultacyjnej ds. Przemysłowych i Naukowych oraz przydzielone jej zadania, takie jak zasięganie jej opinii w sprawie planu prac, powinny zapewniać wystarczającą reprezentację zainteresowanych stron w pracach Centrum Kompetencji. Każdej kategorii zainteresowanych stron z branży należy przydzielić minimalną liczbę miejsc, ze szczególnym uwzględnieniem reprezentacji MŚP. [Popr. 37]
(28) Centrum Kompetencji powinno i jego działalność powinny korzystać ze szczególnej wiedzy fachowej oraz szerokiego i odpowiedniego udziału zainteresowanych stron, stworzonego w ramach umownego partnerstwa publiczno-prywatnego w dziedzinie cyberbezpieczeństwa w trakcie trwania programu "Horyzont 2020", a także projektów pilotażowych w ramach programu "Horyzont 2020"dotyczących sieci kompetencji w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, za pośrednictwem swojej Rady Konsultacyjnej ds. Przemysłowych i Naukowych. W stosownych przypadkach Centrum Kompetencji oraz Rada Konsultacyjna ds. Przemysłowych i Naukowych powinny rozważyć odwzorowanie istniejących struktur, np. w formie grup roboczych. [Popr. 38]
(28a) Centrum Kompetencji i jego organy powinny wykorzystywać doświadczenia i wkład poprzednich i obecnych inicjatyw, takich jak umowne partnerstwo publiczno-prywatne (cPPP) w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, Europejska Organizacja ds. Cyberbezpieczeństwa (ECSO) oraz projekt pilotażowy i działanie przygotowawcze dotyczące audytów wolnego i otwartego oprogramowania (EU FOSSA). [Popr. 39]
(29) W Centrum Kompetencji powinny obowiązywać przepisy dotyczące zapobiegania konfliktom interesów oraz ich identyfikacji i zarządzania nimi eliminowania w odniesieniu do jego członków, organów i personelu, Rady Zarządzającej, a także Rady Konsultacyjnej ds. Przemysłowych i Naukowych oraz środowiska posiadającego kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Państwa członkowskie powinny zadbać o zapobieganie konfliktom interesów oraz ich identyfikację i eliminowanie w odniesieniu do krajowych ośrodków koordynacji. Centrum Kompetencji powinno również stosować odpowiednie przepisy unijne dotyczące publicznego dostępu do dokumentów zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1049/2001 13 . Przetwarzanie danych osobowych przez Centrum Kompetencji będzie podlegać przepisom rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr XXX/2018. Centrum Kompetencji powinno przestrzegać przepisów mających zastosowanie do instytucji Unii oraz przepisów krajowych dotyczących postępowania z informacjami, w szczególności ze szczególnie chronionymi informacjami jawnymi i informacjami niejawnymi UE. [Popr. 40]
(30) Interesy finansowe Unii i państw członkowskich powinny być chronione w całym cyklu wydatków za pomocą proporcjonalnych środków, w tym poprzez zapobieganie nieprawidłowościom, ich wykrywanie i prowadzenie dochodzeń w sprawach nieprawidłowości, odzyskiwanie utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieprawidłowo wykorzystanych funduszy oraz, w stosownych przypadkach, nakładanie kar administracyjnych i pieniężnych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, EURATOM) nr XXX 14 [rozporządzenie finansowe].
(31) Centrum Kompetencji powinno działać w otwarty i przejrzysty sposób pozwalający mu na czas udostępniać wszelkie stosowne wyczerpujące informacje, jak również promować swoje działania, w tym działania informacyjne i upowszechnianie wiedzy wśród społeczeństwa. Powinno przekazywać opinii publicznej i wszelkim zainteresowanym stronom wykaz członków środowiska posiadającego kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa oraz podawać do wiadomości publicznej deklaracje interesów złożone zgodnie z art. 42. Regulamin wewnętrzny organów Centrum Kompetencji powinien być dostępny publicznie. [Popr. 41]
(31a) Wskazane jest, aby zarówno Centrum Kompetencji, jak i krajowe ośrodki koordynacji w możliwie największym stopniu monitorowały i stosowały międzynarodowe standardy w celu zachęcania do wypracowania globalnych najlepszych praktyk. [Popr. 42]
(32) Audytor wewnętrzny Komisji powinien mieć w stosunku do Centrum Kompetencji takie same uprawnienia jak w stosunku do Komisji.
(33) Komisja, Centrum Kompetencji, Europejski Trybunał Obrachunkowy i Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych powinny uzyskać dostęp do wszystkich niezbędnych informacji i pomieszczeń, aby prowadzić audyty i dochodzenia dotyczące dotacji, umów i porozumień podpisanych przez Centrum Kompetencji.
(33a) Należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zdefiniowania elementów umów między Centrum Kompetencji i krajowymi ośrodkami koordynacji oraz w odniesieniu do określenia kryteriów oceny podmiotów i ich akredytacji jako członków środowiska posiadającego kompetencje w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 15 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(34) Ponieważ cele Cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie podniesienie konkurencyjności i zdolności Unii w dziedzinie cyberbezpieczeństwa w wyniku większego upowszechnienia produktów, procesów i usług z zakresu cyberbezpieczeństwa i dzięki temu zmniejszenie zależności cyfrowej Unii, utrzymanie i rozwijanie technologicznych i przemysłowych zdolności Unii w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, zwiększanie konkurencyjności unijnego sektora cyberbezpieczeństwa i uczynienia z cyberbezpieczeństwa przewagi konkurencyjnej innych gałęzi przemysłu Unii, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie z uwagi na rozproszenie istniejących, ograniczonych zasobów oraz niezbędną wielkość inwestycji, lecz ze względu na uniknięcie niepotrzebnego powielania tych wysiłków, pomoc w osiąganiu masy krytycznej inwestycji i zapewnienie, by finansowanie publiczne wykorzystywano w sposób optymalny, mogą być lepiej realizowane na szczeblu unijnym, poziomie Unii. Ponadto jedynie działania na poziomie Unii mogą zapewnić najwyższy poziom cyberbezpieczeń- stwa we wszystkich państwach członkowskich, a tym samym zlikwidować istniejące w niektórych państwach członkowskich luki w zakresie bezpieczeństwa, które stwarzają luki w zakresie bezpieczeństwa w całej Unii. W związku z powyższym Unia może przyjąć środki podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, o której mowa określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,. [Popr. 44]
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w Brukseli dnia [...] r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
Przewodniczący |
W imieniu Rady |
Przewodniczący |
1 Dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym.
2 Niniejsze stanowisko odpowiada poprawkom przyjętym dnia 13 marca 2019 r. (Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0189).
3 Dz.U. C z, s. .
4 Dz.U. C [...] z [_], s. [_].
5 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 17 kwietnia 2019 r.
6 Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady "Strategia bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej: Otwarta, bezpieczna i chroniona cyberprzestrzeń", JOIN(2013)001 final.
7 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz.U. L 194 z 19.7.2016, s. 1).
8 Wspólny komunikat do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. "Odporność, prewencja i obrona: budowa solidnego bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej", JOIN(2017)0450 final.
9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/. z dnia ... ustanawiające unijny system kontroli wywozu, transferu, pośrednictwa, pomocy technicznej i tranzytu w odniesieniu do produktów podwójnego zastosowania (Dz.U. L ... z ..., s. ...).
10 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz.U. L 194 z 19.7.2016, s. 1).
11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/. z dnia. w sprawie "Agencji UE ds. cyberbezpieczeństwa" ENISA, uchylenia rozporządzenia (UE) nr 526/2013 oraz certyfikacji cyberbezpieczeństwa w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych ("akt ws. cyberbezpieczeństwa") (Dz.U. L.) (2017/0225(COD)).
12 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/. z dnia ... w sprawie "Agencji UE ds. cyberbezpieczeństwa" ENISA, uchylenia rozporządzenia (UE) nr 526/2013 oraz certyfikacji cyberbezpieczeństwa w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych ("akt ws. cyberbezpieczeństwa") (Dz.U. L...) (2017/0225(COD)).
13 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1049/2001 z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43).
14 [dodać tytuł i odniesienie do Dz.U.].
15 Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.
16 [dodać pełny tytuł i odniesienie do Dz.U.]
17 [dodać pełny tytuł i odniesienie do Dz.U.]
18 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/XXX ustanawiające program "Cyfrowa Europa" na lata 20212027 (Dz.U. L ...) (2018/0227(COD)).
19 [dodać pełny tytuł i odniesienie do Dz.U.]
20 [dodać pełny tytuł i odniesienie do Dz.U.]
21 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1271/2013 z dnia 30 września 2013 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów, o których mowa w art. 208 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 328 z 7.12.2013, s. 42).
22 [dodać pełny tytuł i odniesienie do Dz.U.]
23 Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2).
24 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).
25 Rozporządzenie Rady (EWG, Euratom, EWWiS) nr 259/68 z dnia 29 lutego 1968 r. ustanawiające regulamin pracowniczy urzędników Wspólnot Europejskich i warunki zatrudnienia innych pracowników Wspólnot oraz ustanawiające specjalne środki stosowane tymczasowo wobec urzędników Komisji (Dz.U. L 56 z 4.3.1968, s. 1).
26 Decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/443 z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie bezpieczeństwa w Komisji (Dz.U. L 72 z 17.3.2015, s. 41).
27 Decyzja Komisji (UE, Euratom) 2015/444 z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa dotyczących ochrony informacji niejawnych UE (Dz.U. L 72 z 17.3.2015, s. 53).