P8_TC1-COD(2018)0018(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE C z dnia 23 grudnia 2020 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114 i art. 168 ust. 4 [Popr. 1],
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Rozwój technologii medycznych jest jednym z istotnych czynników napędzających wzrost gospodarczy i innowacyjność w Unii. Jego kluczem do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony zdrowia, jaki musi gwarantować polityka zdrowotna, z korzyścią dla wszystkich obywateli. Technologie medyczne stanowią innowacyjny sektor gospodarki, którego udział w ogólnym rynku wydatków na opiekę zdrowotną stanowi 10 % produktu krajowego brutto UE. Do technologii medycznych zaliczają się produkty lecznicze, wyroby medyczne i procedury medyczne, a także środki stosowane w celu zapobiegania chorobom oraz ich diagnozowania lub leczenia. [Popr. 2]
(1a) W roku 2014 wydatki na leki wyniosły 1,41 % PKB i stanowiły 17,1 % łącznych wydatków na ochronę zdrowia, co oznacza istotny udział w tej kategorii. Wydatki na ochronę zdrowia w Unii stanowią 10 % PKB, tj. 1,3 bln EUR rocznie, z czego 220 mld EUR stanowią wydatki na produkty farmaceutyczne, a 110 mld EUR - wydatki na wyroby medyczne. [Popr. 3]
(1b) W konkluzjach Rady z dnia 16 czerwca 2016 r. oraz w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie w sprawie unijnych możliwości zwiększenia dostępu do leków 4 podkreślono, że w Unii istnieje wiele barier dla dostępu do leków i innowacyjnych technologii, przy czym głównymi barierami są brak nowych sposobów leczenia pewnych chorób oraz wysokie ceny leków, które niejednokrotnie nie posiadają dodatkowej wartości terapeutycznej. [Popr. 4]
(1c) Europejska Agencja Leków wydaje pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych w oparciu o zasadę bezpieczeństwa i skuteczności. Zwykle krajowe agencje oceny technologii medycznych oceniają efektywność porównawczą, ponieważ pozwoleniom na dopuszczenie do obrotu nie towarzyszy analiza efektywności porównawczej. [Popr. 5]
(2) Ocena technologii medycznych (HTA) jest procesem opartym na dowodach naukowych, który umożliwia właściwym organom ustalenie względnej efektywności nowych lub istniejących technologii. Ocena technologii medycznych skupia się w szczególności na terapeutycznej wartości dodanej ocenianej technologii medycznej w porównaniu z innymi nowymi lub istniejącymi technologiami. [Popr. 6]
(2a) Jak stwierdziła Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podczas 67. Światowego Zgromadzenia Zdrowia, które odbyło się w maju 2014 r., ocena technologii medycznych musi stanowić narzędzie wspierające powszechny dostęp do opieki zdrowotnej. [Popr. 7]
(2b) Ocena technologii medycznych powinna odgrywać istotną rolę w promowaniu innowacji zapewniających lepsze efekty dla pacjentów i społeczeństwa w ujęciu ogólnym, a także stanowi niezbędne narzędzie na rzecz zagwarantowania odpowiedniego wprowadzenia i stosowania technologii medycznych. [Popr. 8]
(3) HTA obejmuje zarówno kliniczne jak i niekliniczne aspekty ocenianej technologii medycznej. W ramach finansowanych przez UE wspólnych działań w dziedzinie HTA (wspólne działania EUnetHTA) określono dziewięć domen, które służą za punkt odniesienia przy ocenie technologii medycznych. Cztery Z tych dziewięciu domen (składających się na HTA Core Model) cztery to domeny kliniczne, a pięć - niekliniczne. Cztery kliniczne domeny oceny dotyczą określenia problemu zdrowotnego i obecnej technologii oraz zbadania charakterystyki technicznej ocenianej technologii, jej względnego bezpieczeństwa oraz względnej efektywności klinicznej. Pięć domen oceny nieklinicznej dotyczy finansowej i ekonomicznej oceny danej technologii, a także aspektów etycznych, organizacyjnych, społecznych i prawnych. Domeny kliniczne nadają się zatem bardziej do objęcia wspólną oceną na szczeblu UE ze względu na ich podstawę, jaką są dowody naukowe, natomiast ocena domen nieklinicznych wydaje się być bardziej powiązana z kontekstem i podejściem krajowym oraz regionalnym. [Popr. 9]
(3a) Pracownicy służby zdrowia, pacjenci i instytucje zdrowia publicznego muszą wiedzieć, czy nowa technologia medyczna stanowi ulepszenie istniejących technologii medycznych pod względem korzyści i ryzyka, czy też nie. W związku z tym wspólne oceny kliniczne mają na celu określenie terapeutycznej wartości dodanej nowych lub istniejących technologii medycznych w porównaniu z innymi nowymi lub istniejącymi technologiami medycznymi poprzez przeprowadzenie oceny porównawczej w oparciu o próby porównawcze z aktualnie najlepszym sprawdzonym sposobem leczenia ("standardowym sposobem leczenia") lub z obecnie najbardziej powszechnym sposobem leczenia, jeżeli nie istnieje standardowy sposób leczenia. [Popr. 10]
(4) Wyniki ocen technologii medycznych są wykorzystywane jako element pomagający w podejmowaniu decyzji dotyczących przydziału środków budżetowych w dziedzinie zdrowia, na przykład przy ustalaniu cen lub poziomu refundacji HTA jest ważnym narzędziem służącym promowaniu innowacji wysokiej jakości, ukierunkowywaniu badań naukowych na niezaspokojone potrzeby diagnostyczne, terapeutyczne lub proceduralne w systemach opieki zdrowotnej, a także określaniu priorytetów klinicznych i społecznych. HTA może również przyczynić się do ulepszenia dowodów naukowych wykorzystywanych do podejmowania decyzji klinicznych, zwiększenia efektywności wykorzystania zasobów, nadania bardziej zrównoważonego charakteru systemom opieki zdrowotnej, poprawy dostępu pacjentów do tych technologii medycznych, a także podniesienia konkurencyjności sektora poprzez zwiększenie przewidywalności i prowadzenie bardziej efektywnych badań. Państwa członkowskie wykorzystują wyniki ocen technologii medycznych w celu zwiększania liczby dowodów naukowych, na których opierają się decyzje o wprowadzeniu technologii medycznychdo ich systemów, czyli w celu wspomagania decyzji w zakresie przydzielania zasobów. HTA może zatem pomóc państwom członkowskim w tworzeniu i utrzymywaniu stabilnych systemów opieki zdrowotnej oraz pobudzaniu innowacyjności, która przynosi większe korzyści pacjentom. [Popr. 11]
(4a) Współpraca w obszarze technologii medycznych może mieć również znaczenie na wszystkich etapach opracowywania technologii medycznej: na wczesnym etapie rozwoju poprzez analizę sytuacji (horizon scanning) w celu identyfikacji technologii, które będą miały istotny wpływ; na wczesnych etapach dialogu i doradztwa naukowego; w zakresie lepszego projektowania badań, aby zapewnić większą efektywność badawczą; oraz na głównych etapach ogólnej oceny już po opracowaniu danej technologii. Ponadto ocena technologii medycznych może stanowić pomocne narzędzie podczas podejmowania decyzji w sprawie zaprzestania inwestycji w przypadku, gdy dana technologia staje się przestarzała i nieodpowiednia w porównaniu z lepszymi dostępnymi alternatywami. Zacieśnienie współpracy między państwami członkowskimi w dziedzinie HTA powinno również pomóc w doskonaleniu i harmonizacji standardów opieki, a także diagnostyki i praktyk dotyczących badań przesiewowych noworodków w całej Unii. [Popr. 12]
(4b) Współpraca w dziedzinie oceny technologii medycznych może wykraczać poza produkty farmaceutyczne i wyroby medyczne. Może również obejmować takie działania jak diagnostyka uzupełniająca w leczeniu, zabiegi chirurgiczne, profilaktyka oraz programy badań przesiewowych i programy związane z promocją zdrowia, narzędzia teleinformatyczne (ICT) oraz systemy organizacji opieki zdrowotnej lub procesy opieki zintegrowanej. Do oceny zróżnicowanych technologii, w zależności od ich charakterystyki, mają zastosowanie zróżnicowane wymogi, dlatego w dziedzinie oceny technologii medycznych konieczne jest przyjęcie spójnego podejścia, odpowiedniego do ich różnorodności. Ponadto w określonych obszarach, takich jak metody leczenia chorób rzadkich, produkty lecznicze stosowane w pediatrii, medycyna precyzyjna lub terapie zaawansowane, wartość dodana unijnej współpracy może być jeszcze większa. [Popr. 13]
(5) Prowadzenie równoległych ocen przez różne państwa członkowskie i rozbieżności pomiędzy krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi w zakresie procesów i metodyk oceny mogą spowodować, że podmioty opracowujące technologie medyczne staną przed koniecznością spełnienia wielu różnych powielających się wymogów dotyczących przedkładania danych o różniącej się od siebie treści. Może to również prowadzić do powielania działań i otrzymywania rozbieżnych wyników, co zwiększa obciążenie finansowe i administracyjne, a tym samym hamuje swobodny przepływ danych technologii medycznych i zakłóca funkcjonowanie rynku wewnętrznego, które mogą zwiększać obciążenie finansowe i administracyjne, a tym samym hamować swobodny przepływ danych technologii medycznych i zakłócać funkcjonowanie rynku wewnętrznego. W niektórych uzasadnionych przypadkach, w których konieczne jest uwzględnienie szczególnych cech krajowych i regionalnych systemów opieki zdrowotnej oraz priorytetów, może być konieczne przeprowadzenie uzupełniającej oceny dotyczącej pewnych aspektów. Jednakże oceny, które nie mają istotnego znaczenia dla decyzji w niektórych państwach członkowskich, mogą prowadzić do opóźnienia wdrażania innowacyjnych technologii, a w efekcie do opóźnienia dostępu pacjentów do korzystnych, innowacyjnych metod leczenia. [Popr. 14]
(6) Państwa członkowskie przeprowadzają wprawdzie przeprowadziły wspólne oceny w ramach współfinansowanych przez UE wspólnych działań, jednak praca ta jest nieefektywna, gdyż polega na współpracy formie poszczególnych projektów, a nie na trwałym modelu współpracy. Państwa członkowskie w bardzo niewielkim stopniu wykorzystują wyniki. Oceny te odbywały się w trzech etapach, zgodnie z art. 15 dyrektywy 2011/24/UE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 , za pośrednictwem trzech wspólnych działań o określonych celach i budżecie: EUnetHTA 1, w latach 2010-2012 (6 mln EUR); EUnetHTA 2, w latach 2012-2015 (9,5 mln EUR); oraz EUnetHTA 3, od czerwca 2016 r. z datą zakończenia w 2020 r. (20 mln EUR). Z uwagi na czas trwania tych działań oraz celowość zapewnienia ich ciągłości niniejsze rozporządzenie ustanawia bardziej trwały sposób kontynuacji wspólnych prac, w tym wspólne ocen. Głównymi dotychczasowymi efektami współpracy są: model oceny "HTA Core Model", który wyznacza ramy dla sprawozdań z HTA; baza danych umożliwiająca wymianę informacji na temat planowanych, realizowanych lub niedawno opublikowanych projektów przeprowadzonych przez poszczególne agencje (baza danych POP); baza danych i wiedzy na potrzeby przechowywania informacji oraz w zakresie stanu oceny obiecującychkliniczne, co oznacza, że nie został zlikwidowany'problem powielania ocen tych samych technologii medycznych przez organy i instytucje ds. lub wniosków o wykonanie dodatkowych badań zgłaszanych w ramach HTA; oraz zestaw wytycznych metodologicznych i narzędzi wspierających dla agencji HTA w różnych państwach członkowskich w tych samych lub podobnych ramach czasowych, w tym wytycznych dotyczących dostosowania sprawozdań z jednego kraju do drugiego. [Popr. 15]
(6a) Jednakże praca w ramach tych wspólnych działań była nieefektywna, gdyż polegała na współpracy w realizacji poszczególnych projektów, a nie na trwałym modelu współpracy. Państwa członkowskie w bardzo niewielkim stopniu wykorzystują wyniki wspólnych prac, w tym wspólne oceny kliniczne, co oznacza, że nie został zlikwidowany problem powielania ocen tych samych technologii medycznych przez organy i instytucje ds. HTA w różnych państwach członkowskich w tych samych lub podobnych ramach czasowych. [Popr. 16]
(7) Rada w W konkluzjach z grudnia 2014 r w sprawie innowacji dla dobra pacjentów 6 uznała Rada stwierdziła, że ocena technologii medycznych pełni kluczową rolę oceny jako narzędzie polityki zdrowotnej mające pomóc w dokonywaniu zrównoważonych i sprawiedliwych wyborów opartych na dowodach w dziedzinie opieki zdrowotnej i technologii medycznych i, z korzyścią dla pacjentów. Rada wezwała również Komisję do kontynuowania dalszego wspierania współpracy w sposób zrównoważony i zaapelowała o pogłębienie współpracy w zakresie oceny technologii medycznych między państwami członkowskimi oraz o przeanalizowanie możliwości współpracy w zakresie wymiany informacji między odpowiednimi organami. Ponadto w konkluzjach z grudnia 2015 r. w sprawie medycyny spersonalizowanej dla pacjentów Rada zachęciła państwa członkowskie i Komisję do wzmocnienia metod oceny technologii medycznych mających zastosowanie do medycyny spersonalizowanej, a w konkluzjach z czerwca 2016 r. w sprawie wzmocnienia równowagi w systemach farmaceutycznych w Unii Europejskiej i jej państwach członkowskich ponownie potwierdziła, że państwa członkowskie dostrzegają wyraźną wartość dodaną współpracy w zakresie HTA. Z kolei we wspólnym sprawozdaniu DG ds. Gospodarczych i Finansowych Komisji Europejskiej i Komitetu Polityki Gospodarczej z października 2016 r. zaapelowano o pogłębienie współpracy europejskiej w zakresie HTA. [Popr. 17]
(8) Parlament Europejski w rezolucji z dnia 2 marca 2017 r. w sprawie unijnych możliwości zwiększenia dostępu do leków 7 wezwał Komisję, aby tak szybko jak to możliwe przedstawiła wniosek ustawodawczy w sprawie europejskiego systemu oceny technologii medycznych oraz aby ustanowiła zharmonizowane i przejrzyste kryteria oceny technologii medycznych w celu oceny terapeutycznej wartości dodanej leków i względnej efektywności technologii medycznych w odniesieniu do najlepszych możliwych alternatyw przy uwzględnieniu poziomu innowacji i korzyści dla pacjentów. [Popr. 18]
(9) W komunikacie z 2015 r. w sprawie usprawniania jednolitego rynku 8 Komisja ogłosiła zamiar wprowadzenia inicjatywy w sprawie HTA w celu zwiększenia koordynacji i tym samym uniknięcia powielania ocen produktu w różnych państwach członkowskich, a także w celu poprawy funkcjonowania jednolitego rynku w obszarze technologii medycznych.
(10) Aby zapewnić lepsze funkcjonowanie rynku wewnętrznego i przyczyniać się do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego, konieczne jest zbliżenie przepisów dotyczących przeprowadzania ocen klinicznych na szczeblu krajowym i ocen klinicznych niektórych technologii medycznych na szczeblu UE, a także wspierania dotychczasowej dobrowolnej współpracy między państwami członkowskimi w odniesieniu do pewnych aspektów HTA. Wspomniane zbliżenie przepisów powinno zagwarantować standardy najwyższej jakości i być dostosowane do najlepszych dostępnych praktyk. Nie powinno ono zachęcać do zastosowania najniższego wspólnego mianownika ani zmuszać instytucji ds. HTA, które posiadają większą wiedzę fachową i stosują wyższe standardy, do akceptacji niższych wymogów. Powinno ono raczej prowadzić do zwiększenia potencjału i jakości HTA na szczeblu krajowym i regionalnym. [Popr. 19]
(11) Zgodnie z art. 168 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie pozostają odpowiedzialne za organizację i świadczenie opieki zdrowotnej. W związku z tym właściwe jest ograniczenie zakresu przepisów unijnych do tych aspektów HTA, które odnoszą się do klinicznej oceny technologii medycznej, a w szczególności zagwarantowanie, by wnioski z oceny ograniczały się do ustaleń dotyczących porównawczej efektywności danej technologii. Przewidziana w niniejszym rozporządzeniu wspólna ocena kliniczna stanowi naukową analizę względnych efektów technologii medycznej w kontekście wyników w zakresie efektywności, bezpieczeństwa i skuteczności, łącznie zwanych wynikami klinicznymi, które to efekty są oceniane w odniesieniu do wskaźników porównawczych uznawanych obecnie za odpowiednie oraz w odniesieniu do wybranych grup lub podgrup pacjentów, z uwzględnieniem kryteriów HTA Core Model. Obejmuje to uwzględnienie stopnia pewności w odniesieniu do względnych efektów w oparciu o dostępne dowody. Wyniki takich wspólnych ocen klinicznych nie powinny zatem mieć wpływu na zakres uznania państw członkowskich w odniesieniu do późniejszych decyzji w sprawie ustalania cen i refundacji, łącznie z określeniem kryteriów dla ustalania cen i refundacji, które mogą zależeć od uwarunkowań zarówno klinicznych jak i nieklinicznych i które pozostają wyłącznie w zakresie kompetencji krajowych. W związku z powyższym krajowa ocena przeprowadzana przez poszczególne państwa członkowskie nie wchodzi w zakres niniejszego rozporządzenia. [Popr. 20]
(12) Aby zapewnić szerokie stosowanie zharmonizowanych przepisów dotyczących aspektów klinicznych HTA, wesprzeć współpracę między państwami członkowskimi w tym zakresie oraz umożliwić łączenie wiedzy eksperckiej oraz zasobów między instytucjami ds. HTA, a tym samym ograniczyć marnotrawstwo i nieefektywność w opiece zdrowotnej, należy wymagać przeprowadzania wspólnych ocen klinicznych w odniesieniu do wszystkich produktów leczniczych podlegających centralnej procedurze wydawania pozwoleń na dopuszczenie do obrotu przewidzianej w rozporządzeniu (WE) nr 726/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 9 , które zawierają nową substancję czynną, oraz w przypadku gdy te produkty lecznicze są następnie dopuszczone dla nowego wskazania leczniczego. Wspólne oceny kliniczne powinny być również przeprowadzane w odniesieniu do niektórych wyrobów medycznych w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 10 , które są w najwyższej klasie ryzyka i dla których odpowiednie panele ekspertów przedstawiły" swoje opinie lub uwagi. Wyroby medyczne powinny być wybierane do wspólnej oceny klinicznej w oparciu o określone kryteriazważywszy na potrzebę uzyskania większej liczby dowodów klinicznych dotyczących wszystkich tych nowych technologii medycznych. [Popr. 21]
(13) W celu zapewnienia dokładności i aktualności wspólnych ocen klinicznych zadbania o to, aby wspólne oceny kliniczne technologii medycznych były dokładne i aktualne, odznaczały się wysoką jakością oraz były zawsze oparte na najlepszych dostępnych w danym momencie dowodach naukowych, należy określić warunki dotyczące elastyczną i uregulowaną procedurę aktualizacji ocen, w szczególności gdy dodatkowe dane dostępne w przypadku, gdy po początkowej ocenie pojawią się nowe dowody lub dodatkowe dane, które mogą zwiększyć dokładność ilość dowodów naukowych, a tym samym jakość oceny. [Popr. 22]
(14) Należy ustanowić grupę koordynacyjną złożoną z przedstawicieli organów i instytucji do spraw oceny technologii medycznych z państw członkowskich, która będzie odpowiedzialna za nadzorowanie przeprowadzania wspólnych ocen klinicznych i innych wspólnych prac wchodzących w zakres niniejszego rozporządzenia oraz będzie posiadać udokumentowaną wiedzę fachową w tej dziedzinie. [Popr. 23]
(15) W celu zapewnienia, by wspólne oceny kliniczne i konsultacje naukowe odbywały się pod kierownictwem państw członkowskich, państwa członkowskie powinny wyznaczyć krajowe lub regionalne organy i instytucje ds. HTA, które - jako członkowie grupy koordynacyjnej - będą pomagać w procesie podejmowania decyzji jako członkowie grupy koordynacyjnej dotyczących przeprowadzania takich ocen. Wyznaczone organy i instytucje powinny zapewnić reprezentację w grupie koordynacyjnej i techniczną wiedzę ekspercką w jej podgrupach na odpowiednio wysokim poziomie, z uwzględnieniem potrzeby możliwości zapewnienia wiedzy eksperckiej w dziedzinie HTA w odniesieniu do produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Struktura organizacyjna powinna uwzględniać szczególne uprawnienia podgrup prowadzących wspólne oceny kliniczne i wspólne konsultacje naukowe. Należy unikać wszelkich konfliktów interesów. [Popr. 24]
(15a) Przejrzystość i jawność tego procesu ma zasadnicze znaczenie. Wszystkie dane kliniczne będące przedmiotem oceny powinny zatem być w najwyższym stopniu przejrzyste i jawne w celu zbudowania zaufania do systemu. W przypadku istnienia danych poufnych ze względów handlowych poufność musi być precyzyjnie zdefiniowana i uzasadniona, a poufne dane muszą zostać odpowiednio wydzielone i być należycie chronione. [Popr. 25]
(16) Aby zharmonizowane procedury prowadziły do realizacji celu dotyczącego rynku wewnętrznego oraz osiągnęły swój cel, jakim jest zwiększenie innowacji i poprawa jakości dowodów klinicznych, państwa członkowskie powinny być zobowiązane do pełnego uwzględniania wyników uwzględniać wyniki wspólnych ocen klinicznych i niepowtarzania tych ocen. nie powinny ich powtarzać. Zgodnie z potrzebami krajowymi państwa członkowskie powinny mieć prawo do uzupełnienia wspólnych ocen klinicznych dodatkowymi dowodami i analizami klinicznymi w celu uwzględnienia różnic w zakresie komparatorów lub szczególnego kontekstu krajowego danego sposobu leczenia. Takie uzupełniające oceny kliniczne powinny być należycie uzasadnione i proporcjonalne oraz powinny zostać zgłoszone Komisji i grupie koordynacyjnej. Ponadto przestrzeganie tego obowiązku nie uniemożliwia państwom członkowskim przeprowadzania nieklinicznych ocen tej samej technologii medycznej ani wyciągania wniosków co do klinicznej wartości dodanej takiej technologii w ramach krajowego procesu oceny, który może obejmować zarówno kliniczne jak i niekliniczne dane i kryteria szczególne dla danego państwa członkowskiego na szczeblu krajowym lub regionalnym. Nie uniemożliwia to również państwom członkowskim sformułowania własnych zaleceń lub decyzji w sprawie ustalania cen lub zwrotu kosztów. [Popr. 26]
(16a) Aby ocena kliniczna mogła być wykorzystana do celów krajowych decyzji dotyczących refundacji, powinna w idealnym przypadku dotyczyć grup ludności, dla których dany lek byłby refundowany w danym państwie członkowskim. [Popr. 27]
(17) Ramy czasowe dla wspólnych ocen klinicznych produktów leczniczych powinny być w miarę możliwości ustalane poprzez odniesienie do ram czasowych dotyczących zakończenia centralnej procedury wydawania pozwoleń na dopuszczenie do obrotu przewidzianej w rozporządzeniu (WE) nr 726/2004. Taka koordynacja powinna zapewnić, by oceny kliniczne mogły skutecznie ułatwiać dostęp do rynku i przyczyniać się do dostępności innowacyjnych technologii dla pacjentów bez zbędnych opóźnień. Zasadniczo proces ten powinien zakończyć się w momencie publikacji decyzji Komisji przyznającej pozwolenie na dopuszczenie do obrotu. [Popr. 28]
(17a) W przypadku sierocych produktów leczniczych wspólne konsultacje naukowe muszą zapewniać, aby nowe podejście nie skutkowało zbędną zwłoką w ocenie sierocych produktów leczniczych w stosunku do bieżącej sytuacji, oraz uwzględniać pragmatyczne podejście przyjęte w ramach EUnetHTA. [Popr. 29]
(18) Przy ustalaniu harmonogramu wspólnych ocen klinicznych wyrobów technologii medycznych należy wziąć pod uwagę bardzo zdecentralizowaną ścieżkę dostępu do rynku dla tych ramy czasowe określone w rozporządzeniu (WE) nr 726/2004 dotyczące zakończenia centralnej procedury wydawania pozwoleń na dopuszczenie do obrotu w odniesieniu do produktów leczniczych, a także procesu oznakowania CE wyrobów i dostępność odpowiednich dowodów wymaganych medycznych objętych rozporządzeniem (UE) 2017/745 oraz procesu oznakowania CE wyrobów medycznych do przeprowadzenia wspólnej oceny klinicznej. Ponieważ wymagane dowody mogą stać się dostępne dopiero po wprowadzeniu wyrobu medycznego do obrotu oraz w celu umożliwienia wyboru wyrobów medycznych diagnostyki in vitro objętych rozporządzeniem (UE) 2017/746 Parlamentu Europejskiego i Rady 11 . W każdym przypadku w ocenach tych należy wziąć pod uwagę dostępność odpowiednich dowodów naukowych i danych potwierdzających w ilości wymaganej do przeprowadzenia wspólnej oceny klinicznej, a oceny te powinny być przeprowadzane w odpowiednim czasie, należy umożliwić przeprowadzanie ocen takich wyrobów po ich wejściu na rynek terminie możliwie najbliższym terminowi dopuszczenia wyrobów do obrotu, w przypadku produktów leczniczych, i w każdym wypadku bez zbędnych nieuzasadnionych opóźnień. [Popr. 30]
(19) We wszystkich przypadkach W każdym przypadku wspólne prace prowadzone na mocy niniejszego rozporządzenia, a w szczególności wspólne oceny kliniczne powinny prowadzić do terminowego uzyskania wyników wysokiej jakości i nie powinny opóźniać ani zakłócać opóźniając ani nie zakłócając procesu oznakowania CE wyrobów medycznych ani dostępu do rynku technologii medycznych. Prace te powinny być prowadzone oddzielnie i niezależnie od regulacyjnych ocen bezpieczeństwa, jakości, skuteczności czy sprawności technologii medycznych przeprowadzonych na podstawie innych przepisów unijnych i nie powinny mieć wpływu na decyzje podjęte zgodnie z innymi przepisami Unii. [Popr. 31]
(19a) Prace w ramach oceny technologii medycznych objęte zakresem niniejszego rozporządzenia powinny być prowadzone w sposób niezależny i odrębny od regulacyjnych ocen bezpieczeństwa i skuteczności technologii medycznych, które są przeprowadzane na podstawie innych unijnych aktów prawnych, i nie powinny mieć żadnego wpływu na inne kwestie nieobjęte zakresem niniejszego rozporządzenia, przyjęte zgodnie z innymi przepisami Unii. [Popr. 32]
(19b) W przypadku sierocych produktów leczniczych wspólne sprawozdanie nie powinno dokonywać ponownej oceny kryteriów oznaczania produktu leczniczego jako sierocy. Oceniający i współoceniający powinni jednakże mieć pełny dostęp do danych wykorzystywanych przez organy odpowiedzialne za wydanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego, a także możliwość wykorzystywania lub generowania dodatkowych danych istotnych z punktu widzenia oceny produktu leczniczego w kontekście wspólnej oceny klinicznej. [Popr. 33]
(19c) Rozporządzenie (UE) 2017/745 w sprawie wyrobów medycznych i rozporządzenie (UE) 2017/746 w sprawie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro przewidują, że dopuszczenie tych wyrobów do obrotu opiera się na zasadach przejrzystości i bezpieczeństwa, a nie skuteczności. Jednakże stopniowe powiększanie oferty wyrobów medycznych mających rozwiązywać różne problemy kliniczne zapowiada zmianę paradygmatu na nowy model, w którym rynek jest bardzo rozdrobniony, innowacyjność ma charakter przede wszystkim przyrostowy i nie istnieje wystarczająca liczba dowodów klinicznych, co oznacza, że konieczna jest ściślejsza współpraca i częstsza wymiana informacji między organami oceniającymi. W związku z tym należy podjąć działania zmierzające do stworzenia scentralizowanego systemu wydawania pozwoleń na dopuszczenie do obrotu, w ramach którego przeprowadzana ocena będzie oparta na kryteriach bezpieczeństwa, skuteczności i jakości. Jest to jeden z aspektów, co do których państwa członkowskie domagają się zwiększenia współpracy w ramach przyszłych europejskich HTA. Obecnie w 20 państwach członkowskich i Norwegii istnieją systemy oceny technologii medycznych w odniesieniu do wyrobów medycznych, a w 12 państwach członkowskich i Norwegii ustanowiono wytyczne i prowadzone są dialogi na wczesnym etapie. EUnetHTA przeprowadza wysokiej jakości oceny względnej efektywności wyrobów medycznych w oparciu o metodę, którą można przyjąć za punkt odniesienia dla niniejszego rozporządzenia. [Popr. 34]
(20) Aby ułatwić podmiotom opracowującym Podmioty opracowujące technologie medyczne efektywne uczestnictwo we wspólnych ocenach klinicznych, należy im umożliwić, w stosownych przypadkach, zaangażowanie się we wspólne konsultacje naukowe z grupą koordynacyjną mogą przeprowadzać konsultacje naukowe z grupą koordynacyjną lub grupami roboczymi wyznaczonymi w tym celu i składającymi się z ekspertów z krajowych lub regionalnych organów oceniających, aby uzyskać wskazówki co do dowodów i danychklinicznych potrzeb badawczych oraz sposobów przeprowadzania badań, które mogą być wymagane do celów oceny klinicznej są najodpowiedniejsze dla uzyskania jak najlepszych dowodów i maksymalizacji efektywności badawczej. Biorąc pod uwagę wstępny charakter konsultacji, ewentualne wskazówki nie powinny być wiążące dla podmiotów opracowujących technologie medyczne ani dla organów i instytucji ds. HTA. [Popr. 35]
(20a) Wspólne konsultacje naukowe powinny dotyczyć struktury badań klinicznych, określenia najlepszych komparatorów w oparciu o najlepsze praktyki medyczne, mając na uwadze interes pacjentów. Proces konsultacji powinien być przejrzysty. [Popr. 36]
(21) Wspólne oceny kliniczne i wspólne konsultacje naukowe wymagają mogłyby wymagać wymiany poufnych informacji poufnych handlowych między podmiotami opracowującymi technologie medyczne oraz organami i instytucjami ds. HTA. W celu zapewnienia ochrony takich informacji informacje przekazywane grupie koordynacyjnej w ramach ocen i konsultacji powinny być ujawniane osobie trzeciej dopiero po zawarciu umowy o poufności. Ponadto konieczne jest, aby wszelkie podawane do publicznej wiadomości informacje na temat wyników wspólnych konsultacji naukowych były przedstawione w formacie umożliwiającym zachowanie anonimowości i przeredagowane pod kątem szczególnie chronionych informacji handlowych. [Popr. 37]
(21a) Wspólne oceny kliniczne wymagają dostępu do wszystkich danych klinicznych i upublicznionych dowodów naukowych dostarczonych przez podmioty opracowujące technologie medyczne. Wykorzystane dane kliniczne, badania, informacje na temat metody i wykorzystane wyniki kliniczne powinny być upubliczniane. Dzięki jak największemu upublicznieniu danych naukowych i ocen będzie można poczynić postępy w zakresie badań biomedycznych oraz zapewnić największy możliwy poziom zaufanie do systemu. W przypadku wymiany szczególnie chronionych informacji handlowych poufność takich danych powinna być chroniona poprzez przedstawianie ich w formie zanonimizowanej przy redagowaniu sprawozdań przed publikacją, z uwzględnieniem interesu publicznego. [Popr. 38]
(21b) Według Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, jeżeli informacje zawarte w danym dokumencie mają skutki dla zdrowia pojedynczych osób (np. informacje dotyczące skuteczności leku), interes publiczny związany z ujawnieniem tych informacji ma generalnie priorytet względem wszelkich żądań dotyczących zachowania poufności handlowej. Zdrowie publiczne powinno być zawsze nadrzędne wobec interesów handlowych. [Popr. 39]
(22) W celu zapewnienia skutecznego wykorzystania dostępnych zasobów należy przewidzieć analizę sytuacji (horizon scanning), aby umożliwić wczesną identyfikację nowo pojawiających się technologii, które mogą mieć największy wpływ na pacjentów, zdrowie publiczne i systemy opieki zdrowotnej, a także ukierunkować badania pod względem strategicznym. Taka obserwacja powinna ułatwić ustalanie kolejności technologii, które mają zostać objęte wspólną oceną kliniczną przeprowadzoną przez grupę koordynacyjną. [Popr. 40]
(23) Unia powinna w dalszym ciągu wspierać dobrowolną współpracę państw członkowskich w dziedzinie HTA w takich innych obszarach, takich jak opracowywanie i realizacja programów szczepień oraz budowanie potencjału krajowych systemów oceny technologii medycznych. Taka dobrowolna współpraca powinna również ułatwiać tworzenie synergii z inicjatywami w ramach strategii jednolitego rynku cyfrowego dotyczącymi odpowiednich cyfrowych i opartych na danych aspektów zdrowia i opieki, z myślą o zapewnieniu dodatkowych dowodów z praktyki klinicznej mających znaczenie dla oceny technologii medycznych. [Popr. 41]
(24) Aby zapewnić otwartość i przejrzystość wspólnych prac, grupa koordynacyjna powinna współpracować i konsultować się z szerokim gronem zainteresowanych stron. Jednakże w celu zachowania integralności W celu zachowania obiektywności, przejrzystości i jakości wspólnych prac należy opracować przepisy, które zagwarantują niezależność, publiczny charakter i bezstronność tych prac oraz zapewnią, by takie konsultacje nie doprowadziły do konfliktu interesów. [Popr. 42]
(24a) Należy zagwarantować dialog między grupą koordynacyjną a organizacjami pacjentów, organizacjami konsumentów, pozarządowymi organizacjami zdrowia, ekspertami z dziedziny ochrony zdrowia i pracownikami służby zdrowia, zwłaszcza przy pomocy sieci zainteresowanych stron, z gwarancją niezależności, przejrzystości i bezstronności podejmowanych decyzji. [Popr. 43]
(24b) Aby zapewnić efektywne podejmowanie decyzji oraz ułatwić dostęp do leków, ważna jest odpowiednia współpraca między decydentami na kluczowych etapach cyklu życia leków. [Popr. 44]
(25) Aby zapewnić jednolite podejście do wspólnych prac przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w celu ustanowienia wspólnych ram proceduralnych i metodycznych dla ocen klinicznych, procedur dotyczących grupa koordynacyjna, składająca się z krajowych lub regionalnych organów i instytucji odpowiedzialnych za ocenę technologii medycznej o potwierdzonych kompetencjach i uznanej niezależności i bezstronności, powinna opracować metodę zapewniającą wysoką ogólną jakość prac. Komisja powinna zatwierdzić, w drodze aktów wykonawczych, tę metodę i wspólne ramy proceduralne dla wspólnych ocen klinicznych i procedur dotyczących wspólnych konsultacji naukowych. W stosownych i uzasadnionych przypadkach należy opracować odrębne przepisy dla produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Przy opracowywaniu takich przepisów Komisja powinna należy uwzględnić wyniki prac podjętych w ramach wspólnych działań EUnetHTA. Powinna uwzględnić również, zwłaszcza wytyczne metodyczne i wzory formularzy prezentacji materiału dowodowego, inicjatywy w dziedzinie oceny technologii medycznych finansowane w ramach programu badawczego "Horyzont 2020", a także inicjatywy regionalne w dziedzinie HTA, takie jak inicjatywa Beneluxa i deklaracja z Valletty. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 12 . [Popr. 45]
(25a) Zgodnie z deklaracją helsińską ramy metodyczne powinny zapewniać wysoką jakość i doskonałe dowody kliniczne dzięki doborowi najwłaściwszych referencyjnych wskaźników porównawczych. Ramy te powinny opierać się na wysokich standardach jakości, najlepszych dostępnych dowodach naukowych, pochodzących przede wszystkim z randomizowanych badań klinicznych z podwójnie ślepą próbą, metaanalizy i systematycznych kontroli. Powinny także uwzględniać przydatne, relewantne, wymierne, konkretne i dostosowane do danej sytuacji klinicznej kryteria, najlepiej punkty końcowe. Dokumenty przedstawione przez podmiot wnioskujący muszą odnosić się do najnowszych i upublicznionych danych. [Popr. 46]
(25b) Wszelkie szczegółowe aspekty metody, jak np. w przypadku szczepień, powinny być uzasadnione i dopuszczone jedynie w bardzo konkretnych okolicznościach, powinny spełniać te same wymogi rzetelności naukowej i te same standardy naukowe i nigdy nie powinny negatywnie wpływać na jakość technologii medycznych lub dowodów klinicznych. [Popr. 47]
(25c) Komisja powinna zapewnić wsparcie administracyjne dla wspólnych prac grupy koordynacyjnej, która po konsultacji z zainteresowanymi stronami wydaje ostateczną opinię dotyczącą tych prac. [Popr. 48]
(26) W celu zapewnienia pełnej operacyjności niniejszego rozporządzenia i dostosowania go do postępu technicznego i naukowego należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art.-290-Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do treści dokumentów, które należy złożyć, sprawozdań -i-sprawozdań podsumowujących z Komisja powinna przyjąć akty wykonawcze dotyczące przepisów proceduralnych dla wspólnych ocen klinicznych, treści dokumentacji związanej z wnioskami, sprawozdań ze wspólnych konsultacji naukowych oraz zasad wyboru zainteresowanych stron. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te odbywały" się zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. 13 . W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te powinny otrzymać wszelkie dokumenty" w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji powinni móc systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych. [Popr. 49]
(27) Aby zapewnić dostęp do wystarczających zasobów do celów wspólnych prac przewidzianych oraz stabilne wsparcie administracyjne przewidziane na mocy niniejszego rozporządzenia, Unia powinna zapewnić środki finansowe na, wspólne prace i dobrowolną współpracę oraz na ramy wsparcia dla tych działań. Środki finansowe powinny pokrywać koszty przygotowywania sprawozdań ze wspólnych ocen klinicznych i wspólnych konsultacji naukowych.stabilne i stałe finansowanie - ze środków publicznych na podstawie wieloletnich ram finansowych - wspólnych prac i dobrowolnej współpracy, jak również na ram wsparcia dla tych działań. Państwa członkowskie powinny również mieć możliwość oddelegowania ekspertów krajowych do Komisji w celu wsparcia sekretariatu grupy koordynacyjnej. Komisja Europejska powinna ustanowić system opłat dla podmiotów opracowujących technologie medyczne wnioskujących o wspólne konsultacje naukowe i wspólne oceny kliniczne, które to opłaty będą przeznaczane na badania w zakresie nieuwzględnionych potrzeb medycznych. W żadnym przypadku opłaty te nie mogą być przeznaczane na finansowanie wspólnych prac na mocy niniejszego rozporządzenia. [Popr. 50]
(28) Aby ułatwić wspólne prace i wymianę informacji między państwami członkowskimi w zakresie oceny technologii medycznych, należy przewidzieć ustanowienie platformy informatycznej, która zawiera odpowiednie bazy danych i bezpieczne kanały komunikacji, a także wszelkie informacje na temat procedur, metodyki, wykształcenia i interesów oceniających i członków sieci zainteresowanych stron, jak również sprawozdania i wyniki wspólnych prac, które powinny być upubliczniane. Komisja powinna także zapewnić powiązanie między platformą informatyczną a innymi infrastrukturami danych istotnych dla celów HTA, takimi jak rejestry danych z praktyki klinicznej. [Popr. 51]
(28a) Współpraca powinna być oparta na zasadzie dobrego zarządzania, która obejmuje przejrzystość, obiektywność, niezależność doświadczenia i sprawiedliwe postępowanie. Warunkiem wstępnym pomyślnej współpracy jest zaufanie, które można osiągnąć wyłącznie w drodze rzeczywistego zaangażowania wszystkich podmiotów i dostępu do doświadczenia, rozwoju zdolności i wysokiej jakości produkcji. [Popr. 52]
(28b) Obecnie nie istnieje wspólnie uzgodniona definicja wysokiej jakości innowacji oraz terapeutycznej wartości dodanej, dlatego Unia powinna przyjąć definicje tych terminów w drodze uzgodnienia lub porozumienia ze wszystkimi stronami. [Popr. 53]
(29) Aby zapewnić sprawne utworzenie i funkcjonowanie wspólnych ocen na szczeblu Unii oraz zagwarantować ich jakość, należy przewidzieć okres przejściowy umożliwiający stopniowe zwiększanie liczby wspólnych ocen przeprowadzonych w ciągu roku. Liczbę ocen, które mają zostać przeprowadzone, należy określić z należytym uwzględnieniem dostępnych zasobów i liczby uczestniczących państw członkowskich, tak aby osiągnąć pełną zdolność w tym zakresie do końca okresu przejściowego. Ustanowienie takiego okresu przejściowego powinno również dać państwom członkowskim okazję do pełnego dostosowania swoich systemów krajowych do ram wspólnych prac pod względem przydziału zasobów, harmonogramu i ustalania priorytetów w odniesieniu do ocen.
(30) W okresie przejściowym udział państw członkowskich we wspólnych ocenach klinicznych i wspólnych konsultacjach naukowych nie powinien być obowiązkowy. Nie powinno to wpływać na obowiązek państw członkowskich do stosowania zharmonizowanych przepisów wobec ocen klinicznych przeprowadzanych na szczeblu krajowym. Ponadto w trakcie okresu przejściowego państwa członkowskie nieuczestniczące we wspólnych pracach mogą w każdym momencie zdecydować się na udział. W celu zapewnienia stabilnej i sprawnej organizacji wspólnych prac i funkcjonowania rynku wewnętrznego państwa członkowskie, które już uczestniczą w systemie, nie powinny mieć możliwości wycofania się z ram dla wspólnych prac. Oceny kliniczne rozpoczęte w państwach członkowskich przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia powinny być kontynuowane, chyba że państwa członkowskie zdecydują o ich wstrzymaniu. [Popr. 54]
(31) W celu zapewnienia, by ramy wsparcia były dalszym ciągu jak najbardziej efektywne i racjonalne pod względem kosztów, Po okresie przejściowym, lecz zanim zharmonizowany system oceny technologii medycznych ustanowiony na mocy niniejszego rozporządzenia stanie się obowiązkowy, Komisja powinna złożyć przedłożyć sprawozdanie z wykonania przepisów dotyczących zakresu wspólnych ocen klinicznych oraz funkcjonowania ram wsparcia nie później niż dwa lata po zakończeniu okresu przejściowego. W sprawozdaniu można w szczególności rozważyć, czy istnieje potrzeba, by przenieść te ramy wsparcia do agencji unijnej oraz wprowadzić mechanizm uiszczania opłat, za pomocą którego podmioty opracowujące technologie medyczne mogłyby także przyczyniać się do finansowania wspólnych prac.oceny skutków dotyczące całej wprowadzonej procedury. Sprawozdanie z oceny skutków powinno zawierać między innymi ocenę postępów poczynionych w zakresie dostępu pacjentów do nowych technologii medycznych i funkcjonowania rynku wewnętrznego, wpływu na jakość innowacji i stabilność systemów opieki zdrowotnej, a także adekwatności zakresu wspólnych ocen klinicznych i funkcjonowania ram wsparcia. [Popr. 55]
(32) Komisja powinna przeprowadzić ocenę niniejszego rozporządzenia. Zgodnie z pkt 22 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. ocena ta powinna opierać się na pięciu kryteriach: skuteczności, efektywności, odpowiedniości, spójności i europejskiej wartości dodanej i powinna być wspierana przez program monitorowania. Wyniki tej oceny powinny być również przedstawiane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. [Popr. 56]
(33) Dyrektywa 2011/24/UE stanowi, że Unia powinna wspierać i ułatwiać współpracę i wymianę informacji naukowych między państwami członkowskimi w ramach dobrowolnej sieci skupiającej wyznaczone przez państwa członkowskie organy lub podmioty krajowe odpowiedzialne za ocenę technologii medycznych. Ponieważ kwestie te są regulowane przepisami niniejszego rozporządzenia, należy odpowiednio zmienić dyrektywę 2011/24/UE.
(34) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zbliżenie przepisów państw członkowskich w sprawie przeprowadzania ocen klinicznych na szczeblu krajowym i ustanowienie ram dla obowiązkowych wspólnych ocen klinicznych niektórych technologii medycznych na szczeblu Unii technologii medycznych wchodzących w zakres zastosowania niniejszego rozporządzenia, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez same państwa członkowskie, natomiast z uwagi na zasięg działań i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu, [Popr. 57]
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono ...
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
Przewodniczący |
Przewodniczący |