Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Rola unijnej polityki spójności w odniesieniu do inteligentnej i innowacyjnej zmiany gospodarczej w regionach w kontekście kryzysu związanego z koronawirusem.

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Rola unijnej polityki spójności w odniesieniu do inteligentnej i innowacyjnej zmiany gospodarczej w regionach w kontekście kryzysu związanego z koronawirusem

(2020/C 440/10)

(Dz.U.UE C z dnia 18 grudnia 2020 r.)

Sprawozdawca: Michiel RIJSBERMAN (NL/RE), członek zarządu prowincji Flevoland

ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

Wstęp

1. Docenia fakt, że prezydencja niemiecka zwróciła się do KR-u o wyrażenie opinii w sprawie roli polityki spójności w odniesieniu do inteligentnej i innowacyjnej zmiany gospodarczej w regionach w kontekście kryzysu związanego z koronawirusem.

2. Przyjmuje do wiadomości priorytet prezydencji niemieckiej, jakim jest silniejsza i bardziej innowacyjna Europa, oraz jej twierdzenie, że unijne fundusze strukturalne są istotnymi elementami łagodzenia gospodarczych i społecznych następstw pandemii COVID-19 i pobudzania odbudowy gospodarczej w regionach.

Podstawowa rola regionów w zwalczaniu kryzysu gospodarczego po pandemii

3. Zauważa, że w następstwie wystąpienia koronawirusa wszystkie europejskie regiony przyjęły szeroko zakrojone środki zapobiegawcze i środki w ramach reakcji gospodarczej. Działania te były ukierunkowane głównie na służbę zdrowia, usługi socjalne, transport publiczny, systemy edukacji i kapitał obrotowy MŚP. W miarę dążenia do wprowadzania długoterminowych strategii politycznych rośnie jednak znaczenie szeroko pojętej innowacji i stosowania innowacyjnych rozwiązań. Innowacyjne koncepcje są niezbędne dla transformacji w kierunku bardziej zrównoważonej, cyfrowej i odpornej Europy, a polityka spójności może odegrać swoją rolę w odniesieniu do wszystkich tych cech.

4. Podkreśla, że regiony posiadają istotne kompetencje w zakresie polityki gospodarczej i wspierania przedsiębiorstw, również w zakresie wspierania innowacji i badań stosowanych. Dzięki funkcji promowania badań i rozwoju, kluczowych technologii, wykorzystywania sieci i klastrów, wspierania transformacji modeli biznesowych oraz nawet rozwoju nowych technologii regiony mogą przyczynić się do zmiany gospodarczej. Ponadto jako "pierwszy nabywca" miasta i regiony mogą przyspieszyć zrównoważoną transformację, wymieniając między sobą doświadczenia.

5. Zaleca, aby wdrażając środki łagodzące skutki pandemii koronawirusa dla gospodarki i zatrudnienia, w jak największym stopniu opierać się na standardowych strukturach i organizacjach. Regiony odgrywają kluczową rolę w wymianie informacji o różnicach regionalnych i subregionalnych oraz o tym, jak te różnice przekładają się na stan potrzeb. Ta wiedza jest decydująca, jeśli chodzi o to, czy i w jakim zakresie krajowe środki wsparcia i unijne inicjatywy UE docierają do gospodarki różnych regionów.

6. Przypomina, że władze lokalne i regionalne są najlepiej przygotowane do oceny potrzeb inwestycyjnych na szczeblu terytorialnym i powinny być w pełni włączone w podejmowanie decyzji dotyczących (prze)programowania inwestycji w ramach inicjatywy REACT-EU, wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, a także realizacji europejskiej strategii na rzecz MŚP oraz strategii przemysłowej.

7. Apeluje o większe uwzględnienie zasadniczej roli regionów w tym procesie. W odniesieniu do skutków kryzysu trzeba m.in. wzmocnić zdolności regionów do koordynowania, inicjowania i realizacji nadzwyczajnych środków krótko- i średnioterminowych, by umożliwić trwałe wznowienie działalności w państwach członkowskich w zależności od potrzeb i sytuacji każdego regionu. Regiony dzięki analizie, monitorowaniu i ocenie są w stanie podejmować przemyślane decyzje dotyczące projektów rozwojowych, które z kolei mogą przyczynić się do trwałego ożywienia gospodarek. Najważniejszym zadaniem regionów powinno być gromadzenie ważnych spostrzeżeń regionalnych i przekazywanie ich decydentom na szczeblu krajowym.

8. Przewiduje, że współpraca w partnerstwach regionalnych w ramach Platformy Inteligentnej Specjalizacji odegra istotną rolę w odbudowie gospodarczej. Współpraca międzyregionalna w zakresie badań naukowych i innowacji będzie stanowić kluczowy element odbudowy oraz zielonej transformacji i transformacji cyfrowej, która nie pozostawia w tyle żadnego człowieka i żadnego obszaru.

9. Wyraża zaniepokojenie utratą zdolności do inteligentnej i innowacyjnej zmiany gospodarczej na szczeblu regionalnym po wystąpieniu COVID-19 nie tylko ze względu na zmniejszenie zasobów w następstwie kryzysu związanego z COVID-19, ale również w konsekwencji dziesięcioletniego okresu polityki oszczędnościowej. Aby odwrócić tę tendencję, konieczne jest przekazanie większej ilości zasobów na szczebel lokalny i regionalny. Jednocześnie niezbędne będzie zwiększenie efektywności regionalnej poprzez wymaganie od regionów wprowadzania innowacji na wszystkich poziomach i otwartości na uczenie się i wymianę wiedzy.

10. Z zadowoleniem przyjmuje europejskie wsparcie finansowe (w ramach inicjatywy REACT-EU) dla miast i regionów na pomoc sektorom, które najbardziej ucierpiały w wyniku COVID-19 z myślą o ich przechodzeniu na zrównoważone modele biznesowe zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i średniookresowej.

11. Przyznaje, że pogorszenie sytuacji w niektórych sektorach i zmieniające się funkcjonowanie zawodowe może zmuszać do weryfikacji i dostosowania planów miejskiego zagospodarowania przestrzennego, aby odzwierciedlić zmniejszone zapotrzebowanie na powierzchnię biurową i sklepy w centrum miasta w połączeniu z reorganizacją transportu publicznego (rodzaju, częstotliwości i finansowania). W miastach będzie to oznaczać wzmożony nacisk na przemieszczanie się pieszo i na rowerze. W związku z tym z zadowoleniem przyjmuje rosnące w wielu miastach dążenie do znacznego ograniczenia ruchu samochodowego poprzez dostosowanie przepisów ruchu drogowego i projektu ulic z korzyścią dla pieszych i rowerzystów.

12. Podkreśla potrzebę nadania większego znaczenia Europejskiemu Funduszowi Społecznemu jako kluczowemu instrumentowi inwestycji społecznych. Ludzie są centralnym elementem każdej polityki inwestycyjnej i kluczowym elementem ożywienia gospodarczego.

Polityka spójności jako główne narzędzie inteligentnej i innowacyjnej zmiany gospodarczej w regionach

13. Podkreśla, że polityka spójności jest największym unijnym mechanizmem finansowania inwestycji we wszystkich regionach, a w jego ramach zwraca się szczególną uwagę na innowacje jako czynnik pobudzający wzrost gospodarczy. Realizacja tej polityki zachęca do efektywniejszego wydatkowania funduszy publicznych dzięki zwiększonym zdolnościom administracyjnym i instytucjonalnym.

14. Docenia, że instytucje europejskie szybko zareagowały na nadzwyczajną sytuację i zapewniły bezprecedensową ilość zasobów na walkę z pandemią COVID-19, łącząc środki finansowane z polityki spójności za pośrednictwem klasycznych wieloletnich ram finansowych (WRF) w celu zapewnienia długoterminowej perspektywy oraz szczególne starania na rzecz odbudowy w ramach Next Generation EU (NGEU), aby rozwiązać kwestię krótkoterminowych skutków kryzysu.

15. Zdecydowanie zaleca, aby tymczasowy charakter niektórych z proponowanych sposobów wzmocnienia polityki spójności, zwłaszcza w zakresie braku koncentracji tematycznej, nie podważył celów polityki spójności i jej systemu zarządzania dzielonego na podstawie uzgodnionych zasad. Elastyczność jest niezbędna w czasach kryzysu, ale zbyt duża elastyczność może zagrozić istnieniu polityki spójności w dłuższej perspektywie.

16. Docenia, że uniknięto ogólnych ograniczeń środków na politykę spójności, ponieważ jest ona głównym europejskim instrumentem finansowym odbudowy po kryzysie gospodarczym. Uważa jednak, że obniżenie długoterminowego budżetu UE do rekordowo niskich pułapów przy całkowitej kwocie zaproponowanej na zobowiązania w wysokości 1 074,3 mld EUR jest niedopuszczalne.

17. Podkreśla, że fundusze strukturalne nabiorą jeszcze większego znaczenia dla przyszłych inwestycji na rzecz sprawiedliwej społecznie, bardziej ekologicznej, konkurencyjnej, cyfrowej i sprzyjającej włączeniu społecznemu Unii, biorąc pod uwagę ograniczenia środków na inne unijne programy, takie jak Horyzont, InvestEU, LIFE i Erasmus+.

18. Z zadowolenie odnotowuje fakt, że w ramach inicjatywy REACT-EU łączy się dwa zamierzenia w nowy cel tematyczny - odbudowę po kryzysie, z jednej strony, i przygotowania do zielonej, cyfrowej i odpornej gospodarki, z drugiej strony. W ten sposób inicjatywa REACT-EU wnosi wartość dodaną jako uzgodnienie przejściowe między okresami programowania. Może również przyspieszyć bardzo potrzebne inwestycje publiczne na rzecz zielonej transformacji i transformacji cyfrowej.

19. W związku z tym zaleca minimalną koncentrację tematyczną na celach realizowanych za pośrednictwem inicjatywy REACT-EU dotyczących zielonej, cyfrowej i odpornej gospodarki w celu zapewnienia, aby nie wszystkie środki zostały przeznaczone wyłącznie na kryzysowe działania naprawcze, a także aby wszystkie wydatki były nadal zgodne z ogólnym celem osiągnięcia przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r. Pomoże to również przyspieszyć przejście z reagowania kryzysowego na inwestycje w nowym okresie programowania. Istotne jest zagwarantowanie, że inwestycje w ramach tej europejskiej strategii są uzasadnione, aby uniknąć "rzucania pieniędzy w gospodarkę" bez wyraźnego celu.

20. Podkreśla rolę funduszy ESI w transformacji gospodarczej regionów, które chcą obniżyć emisje i przestawić się na technologie cyfrowe, lub w ramach tzw. czwartej rewolucji przemysłowej. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego jest katalizatorem pobudzania inteligentnej i innowacyjnej zmiany gospodarczej ze względu na tematyczną koncentrację na celach politycznych w zakresie "bardziej inteligentnej i ekologicznej Europy", oraz ze względu na rodzaje inwestycji, które są wspierane ze środków tego funduszu.

21. Zauważa, że polityka spójności odgrywa zasadniczą rolę w niwelowaniu pogłębiającej się przepaści cyfrowej. Zwiększone wykorzystanie cyfryzacji, które można było zaobserwować w trakcie obowiązywania ograniczeń w przemieszczaniu się, prawdopodobnie utrzyma się i będzie dalej przyczyniać się do innowacji społecznych. Konieczne będzie poświęcenie większej uwagi rozwojowi umiejętności cyfrowych, które powinny stanowić integralną część strategii na rzecz zwiększania odporności, oraz dostosowaniu systemów edukacji i wyposażeniu szkół w technologie cyfrowe.

22. Przypomina o podstawowym celu polityki spójności, jakim jest wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej pomiędzy regionami w Unii Europejskiej i zwrócenie szczególnej uwagi na te obszary, które tego wymagają ze względu na poważne i strukturalne niekorzystne warunki naturalne i demograficzne. Obszary te mają większe trudności z zapewnieniem swoim mieszkańcom dostępu do usług o krytycznym znaczeniu podczas pandemii, takich jak usługi zdrowotne lub infrastruktura cyfrowa, które będą miały kluczowe znaczenie dla osiągnięcia priorytetów w zakresie klimatu, cyfryzacji i wzrostu w Europie.

23. Przyznaje, że polityka spójności będzie odgrywać coraz ważniejszą rolę we wspieraniu bieżących reform gospodarczych wdrażanych przez państwa członkowskie poprzez wzmocnienie powiązania z europejskim semestrem. Podkreśla w tym kontekście konieczność pilnej głębokiej reformy europejskiego semestru i zarządzania gospodarczego UE na rzecz przejrzystego, inkluzywnego i demokratycznego procesu. Jeżeli europejski semestr nie zostanie zreformowany, polityka spójności może doprowadzić do dalszej centralizacji, odgórnego podejścia w planach odbudowy oraz powrotu do polityk nieuwzględniających spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej między państwami członkowskimi i w ich obrębie oraz utrudniających pilnie potrzebne inwestycje publiczne na rzecz zrównoważonej odbudowy UE. Komisja powinna zatem zapewnić, aby państwa członkowskie angażowały regiony przez cały proces realizacji semestru na poziomie krajowym, i upewnić się, że finansowanie zaleceń dla poszczególnych krajów ze środków polityki spójności ma wyraźny wymiar miejscowy.

24. Wzywa wszystkich europejskich przywódców do terminowego rozpoczęcia realizacji programów polityki spójności na lata 2021-2027 w celu uniknięcia luki w finansowaniu między oboma okresami programowania.

Kluczowa rola MŚP i sektorów przemysłowych dla innowacyjnej odbudowy gospodarczej Europy

25. Zgadza się z prezydencją, że konkurencyjny europejski sektor przemysłowy oraz dobrze prosperujące małe i średnie przedsiębiorstwa mają zasadnicze znaczenie dla opanowania cyfrowej i środowiskowej transformacji. W związku z tym europejska strategia na rzecz MŚP oraz europejska strategia przemysłowa powinny opierać się na podejściu specyficznym dla danego obszaru i promować współpracę w zakresie innowacyjnych kluczowych technologii między europejskimi regionami, aby zwiększyć przewagę konkurencyjną Europy.

26. W tym celu popiera opracowanie zaleceń w zakresie odpowiednich warunków ramowych oraz szeroko zakrojonego wdrożenia przyszłościowych innowacji, jak również środki dotyczące finansowania, znaczne ograniczenie biurokracji oraz przepisy przyjazne dla MŚP, jak również innowacyjne transgraniczne sposoby podejścia do wzmacniania przedsiębiorczości, transformacji cyfrowej i innowacji.

27. Zwraca uwagę, że dostęp do finansowania i wsparcie płynności MŚP za pośrednictwem unijnych dotacji i programów oraz środków krajowych jest niezbędne, by umożliwić przedsiębiorstwom wyeliminowanie niedopasowania poziomu płynności spowodowanego kryzysem. Środki nadzwyczajne należy uzupełnić instrumentami pozwalającymi na finansowanie inwestycji i innowacji, w szczególności w obszarze technologii cyfrowych.

28. Stwierdza, że konieczne jest rozszerzenie pomocy doradczej (zwłaszcza dla osób samozatrudnionych i bezrobotnych) i skrócenie czasu reakcji na zmieniające się zapotrzebowanie MŚP. Organy publiczne powinny przyjąć oddolne podejście oparte na potrzebach. Należy nadać priorytet programom dotyczącym podnoszenia kwalifikacji w zakresie technologii cyfrowych i zwiększania umiejętności cyfrowych.

Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji

29. Sprzeciwia się obowiązkowemu wykorzystywaniu EFRR na dofinansowanie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST), ponieważ może to stanowić zagrożenie dla celów polityki spójności, w tym wydatków na innowacje w ramach koncentracji tematycznej (cel polityczny 1). Ponieważ finansowanie z FST przydziela się według kryterium geograficznego, dofinansowanie z EFRR powinno być opcjonalne.

30. Przypomina, że wszelkie decyzje o przeniesieniu środków regionalnych przez państwa członkowskie, w tym o dofinansowaniu FST, powinny być podejmowane za zgodą lokalnych i regionalnych zainteresowanych partnerów zgodnie z zasadą partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów.

Strategie krótkoterminowe muszą mieć silniejszy wymiar regionalny, zapewniać rzeczywiste uproszczenie i dostępność synergii z długoterminowymi strategiami politycznymi

31. Z zadowoleniem przyjmuje szybkie działania Komisji na rzecz realizacji niezbędnych inwestycji w ramach pakietów CRII. Mniejsze obciążenia administracyjne i elastyczność oferowane przez te pakiety przyczyniają się do absorpcji funduszy regionalnych w okresie 2014-2020 tam, gdzie jest to potrzebne.

32. Wzywa Komisję do zapewnienia, aby najnowsze środki mające na celu zwiększenie elastyczności i dalsze uproszczenie polityki spójności na szczeblu UE nie doprowadziły do scentralizowania oraz nadmiernie rygorystycznego wdrażania i dodatkowego obciążenia administracyjnego na szczeblu krajowym spowodowanego unikaniem ryzyka i odruchem regulacji ryzyka przez państwa członkowskie.

33. Wzywa do ujednoznacznienia współzależności pomiędzy poszczególnymi nowymi mechanizmami, jak np. REACT-EU, Fundusz Sprawiedliwej Transformacji czy Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, w celu uniknięcia dodatkowych komplikacji i wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów krajowych przez państwa członkowskie.

34. Apeluje do Komisji o dopilnowanie, aby uniknięto sytuacji, w której regiony zostaną pozbawione uprawnień. Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności należy kierować w drodze podejścia oddolnego, uwzględniając w inicjatywie REACT-EU i Instrumencie na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności kryteria przydziału odnoszące się do regionu oraz silniej angażując władze lokalne i regionalne w zarządzanie instrumentami, w szczególności w opracowywanie krajowych planów inwestycji w odbudowę. Realizacja Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności za pośrednictwem scentralizowanych programów wiąże się z ryzykiem braku legitymacji i skuteczności, ponieważ są one przyjmowane bez jakichkolwiek wymogów dotyczących partnerstwa, a zatem być może nie uwzględniają rzeczywistych potrzeb w zakresie odbudowy z perspektywy terytorialnej.

Przyspieszenie odbudowy i sprawna transformacja

35. Z zadowoleniem przyjmuje wezwanie Komisji przez Radę do przedstawienia propozycji przed październikowym posiedzeniem Rady Europejskiej dotyczącym sposobu przyspieszenia i usprawnienia w państwach członkowskich procedur związanych z szybkim rozdysponowaniem wsparcia na odbudowę. Istotne jest stworzenie odpowiednich warunków do szybkiej realizacji projektów inwestycyjnych, zwłaszcza w infrastrukturę.

36. Popiera przepisy umożliwiające szybki zwrot i uproszczony dostęp do dodatkowych zasobów, głównie ostateczną datę kwalifikowalności oraz proponowane ramy czasowe obejmujące dwa lata - 2021 i 2022 - na wykorzystanie 70 % dotacji. Podkreśla jednak znaczenie utrzymania opcji umożliwiającej państwom członkowskim wykorzystanie dodatkowych środków również w 2023 i 2024 r., po wyznaczonym przez Komisję Europejską terminie 2022 r.

37. Wzywa państwa członkowskie do zastosowania się do propozycji Komisji dotyczącej wykorzystania istniejących struktur zarządzania w celu przyspieszenia realizacji i zagwarantowania zaangażowania władz lokalnych i regionalnych zgodnie z zasadą partnerstwa.

38. Apeluje do Rady, aby jak najszybciej podjęła decyzję o ostatecznym przydziale wsparcia z inicjatywy REACT-EU celem zachęcenia do szybkiej realizacji kluczowych inwestycji dla miast i regionów. Wydanie decyzji nawet w dniu 19 października byłoby już późnym terminem dla regionów na opracowanie programów.

Ogólne zalecenia odnośnie do polityki spójności w okresie programowania na lata 2021-2027

39. Zaleca, aby władze lokalne i regionalne wyraźnie określiły średnio- i długoterminowe strategie rozwoju na podstawie zarówno przewidywanych tendencji i wyzwań, jak i szczególnych cech ich terytoriów.

40. Podkreśla, że strategie rozwoju regionalnego i strategie inteligentnej specjalizacji stanowią ważne narzędzie do zapewnienia efektu synergii i wzajemnego uzupełniania się poszczególnych instrumentów sektorowych oraz odpowiedniego zaangażowania zainteresowanych stron zgodnie ze specyficznym dla danego obszaru podejściem do rozwoju gospodarczego, społecznego i terytorialnego.

41. Podkreśla, jak ważne jest, aby wszystkie poziomy sprawowania rządów (unijny, krajowy, regionalny i lokalny) współpracowały ze sobą, zaś poziom sprawowania władzy niższy niż krajowy miał wystarczająco dużo okazji i środków do wzięcia odpowiedzialności za realizację własnego potencjału rozwojowego.

42. Wzywa Komisję do zapewnienia przestrzegania podstawowych ram prawnych i zasad polityki spójności, uwzględniając przy powrocie do "normalności" takie elementy, jak koncentracja tematyczna, warunki wstępne, wielopoziomowe sprawowanie rządów, partnerstwo, solidarność, praworządność i wymiar miejscowy. Zasady te okazały się odpowiednie, by szybko i w elastyczny sposób sprostać wyzwaniom, tak aby żadne miasto ani żaden region nie zostały pominięte.

43. Zdecydowanie popiera Parlament Europejski, który wielokrotnie wzywał do utworzenia unijnego mechanizmu ochrony demokracji, praworządności i praw podstawowych. Apeluje, aby mechanizm ten stał na straży wszystkich podstawowych wartości UE, w tym poszanowania godności ludzkiej, praw człowieka, wolności i równości we wszystkich państwach członkowskich, regionach i gminach, a także gwarantował stosowanie wszelkich sankcji na odpowiednim szczeblu sprawowania rządów.

44. Zaleca rozszerzenie zakresu strategii inteligentnej specjalizacji poza badania naukowe i innowacje poprzez skoncentrowanie się w szerszym stopniu na celach gospodarczych, społecznych i środowiskowych oraz poświęcenie większej uwagi zwiększaniu przyszłej odporności. Cel polityczny 1 (bardziej inteligentna Europa) zapewnia podstawę dla innowacyjnych inwestycji, które wykraczają poza transformację gospodarczą i służą szerzej zakrojonym celom gospodarczym, społecznym i środowiskowym (np. Zielony Ład).

45. Ubolewa zatem nad zmniejszeniem minimalnych wydatków na rzecz innowacyjnej i inteligentnej transformacji przemysłowej w ramach celu politycznego 1 EFRR. W związku z tym brak koncentracji tematycznej celu politycznego 1 w odniesieniu do najbardziej rozwiniętych regionów jest niepokojący, ponieważ innowacje w tych regionach mogą napędzać europejską gospodarkę.

46. Popiera dalszą waloryzację w programach operacyjnych EFRR na lata 2021-2027 w ramach celu politycznego 1. Wciąż konieczne jest inwestowanie na etapach między prowadzeniem stosowanych badań naukowych i wprowadzaniem innowacji na rynek zarówno poprzez finansowanie w formie kapitału, jak i dotacji. Należy skoncentrować się na tworzeniu nowych łańcuchów wartości.

47. Ubolewa nad decyzją Rady o rezygnacji zarówno z przeprowadzenia w 2024 r. śródokresowego przeglądu technicznego w odniesieniu do wsparcia przyznanego w ramach polityki spójności, jak i z potencjalnego dodania kolejnych 10 mld EUR do puli środków finansowych polityki spójności bez utraty części swoich przydziałów przez którekolwiek państwo członkowskie. Decyzja ta jest godna ubolewania, ponieważ przewidywano, że w przeglądzie zostanie uwzględniony wpływ kryzysu; znaczna liczba regionów prawdopodobnie doświadczy gwałtownego spadku PKB na mieszkańca i tym samym w wyniku przeglądu śródokresowego mogłaby być uprawniona do otrzymania większego przydziału wsparcia.

48. Wzywa UE do powstrzymania się od wprowadzania dalszych środków proponowanych przez Radę służących zapewnieniu gromadzenia i porównywalności informacji na temat beneficjentów końcowych finansowania unijnego na potrzeby kontroli i audytów. Beneficjentów końcowych nie należy obciążać dodatkowymi audytami.

Wartość dodana współpracy terytorialnej, ekosystemów regionalnych, inteligentnej specjalizacji i międzyregionalnych inwestycji innowacyjnych w promowaniu odbudowy gospodarczej

49. Przypomina o znaczeniu europejskiej współpracy terytorialnej we wspieraniu eliminowania szkodliwych skutków kryzysu i w przyspieszeniu odbudowy gospodarczej oraz wzywa do przeznaczenia środków finansowych na projekty współpracy transgranicznej.

50. Ubolewa zatem nad faktem, że finansowanie przydzielone na realizację celu "Europejska współpraca terytorialna" zostało zmniejszone w porównaniu z propozycją Komisji z maja 2018 r., nie mówiąc już o poziomach z lat 2014-2020. W związku z tym proponowany budżet na Europejską współpracę terytorialną jest w oczywisty sposób niewłaściwy względem rosnących i licznych wyzwań, w obliczu których stoją obszary transgraniczne w świetle kryzysu związanego z COVID-19. Podobnie nie pochwala faktu, że w uzgodnieniu Rady przewidziano zmniejszenie o połowę budżetu na międzyregionalne inwestycje innowacyjne (znane również jako "komponent 5").

51. Apeluje do Komisji o dalsze promowanie regionalnych ekosystemów i klastrów w ramach innowacyjnych inwestycji międzyregionalnych. Połączenie infrastruktury technologicznej, przemysłowej i społecznej różnych regionów stosownie do ich atutów i zdolności przyczynia się do wytworzenia masy krytycznej i korzyści skali i tym samym ma potencjał, by zwiększyć skuteczność systemów badań naukowych i innowacji.

52. Wzywa Komisję do rozważenia połączenia regionalnych strategii inteligentnej specjalizacji, które mają wpływ na osiągnięcie celu, jakim jest ekologiczna, cyfrowa i odporna Europa, jako warunku umożliwiającego realizację skutecznych (krajowych) planów inwestycji w odbudowę.

53. Proponuje nawiązanie ciągłego dialogu politycznego między wszystkimi poziomami sprawowania rządów dotyczącego synergii poszczególnych środków związanych z COVID-19 z instrumentami polityki spójności w ramach 18-miesięcznego programu działań Rady przygotowanego przez prezydencję niemiecką, portugalską i słoweńską.

Bruksela, dnia 14 października 2020 r.
	Apostolos TZITZIKOSTAS
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Regionów

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.440.54
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Rola unijnej polityki spójności w odniesieniu do inteligentnej i innowacyjnej zmiany gospodarczej w regionach w kontekście kryzysu związanego z koronawirusem.
• Data aktu: 18/12/2020
• Data ogłoszenia: 18/12/2020