(2020/C 238/01)(Dz.U.UE C z dnia 20 lipca 2020 r.)
RADA GENERALNA EUROPEJSKIEJ RADY DS. RYZYKA SYSTEMOWEGO, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 1 , w szczególności art. 3 ust. 2 lit. b), d) i f) oraz art. 16-18,
uwzględniając decyzję Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego ERRS/2011/1 z dnia 20 stycznia 2011 r. ustanawiającą regulamin Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego 2 , w szczególności art. 15 ust. 3 lit. e) oraz art. 18-20,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Rozliczanie centralne i wymiana depozytów zabezpieczających w odniesieniu do transakcji nierozliczanych centralnie istotnie przyczyniają się do utrzymywania stabilności finansowej, w szczególności w kontekście zarządzania ryzykiem kontrahenta. Zwiększone centralne rozliczanie instrumentów pochodnych i zabezpieczanie pozycji instrumentów pochodnych nierozliczanych centralnie znacznie wzmocniło odporność rynków instrumentów pochodnych od czasu kryzysu finansowego z 2008 r. Reformy te – kierowane przez Radę Stabilności Finansowej na podstawie porozumień osiągniętych na szczeblu grupy G-20 – przyczyniły się do tego, że niedawny wstrząs na rynku nie wywołał powszechnego zaniepokojenia w związku z ryzykiem kredytowym kontrahenta. Rozliczanie centralne w maksymalnym stopniu zapewnia również możliwość kompensowania, a tym samym oszczędność płynności, w tym w odniesieniu do płatności z tytułu zmiennego depozytu zabezpieczającego, które mechanicznie odzwierciedlają zmiany cen rynkowych.
(2) Wstrząsy na rynku, takie jak gwałtowne spadki cen aktywów i wysoka zmienność, przekładają się na wzrost zmiennych depozytów zabezpieczających i mogą również prowadzić do wzrostu w odniesieniu do wezwań do uzupełnienia początkowego depozytu zabezpieczającego w stosunku do pozycji pieniężnych papierów wartościowych, towarów lub instrumentów pochodnych. Depozyty zabezpieczające mają podstawowe znaczenie dla sposobu, w jaki kontrahent centralny zarządza ryzykiem kredytowym kontrahenta, stanowią integralną część zarządzania ryzykiem i wspierają odporność systemową.
(3) Takie warunki rynkowe mogą mieć poważne konsekwencje dla zarządzania płynnością uczestników rynku, dla ich potrzeb w zakresie finansowania, a nawet - w przypadku gdy deficyt płynności prowadzi do systematycznej wyprzedaży aktywów - dla ich wypłacalności.
(4) Ostatecznie efekty zewnętrzne wywołane istotnymi zmianami rynkowymi oraz będące ich następstwem wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego mogą zagrozić stabilności systemu finansowego.
(5) Wybuch pandemii COVID-19 oraz niedawne gwałtowne zwiększenie zmienności cen ropy naftowej doprowadziły między innymi do wzrostu w odniesieniu do wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego na rynkach rozliczanych centralnie i na rynkach nierozliczanych centralnie. Od połowy lutego 2020 r. początkowe depozyty zabezpieczające wzrosły - bardziej w przypadku instrumentów pochodnych notowanych na rynku regulowanym niż w przypadku instrumentów pochodnych będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym - w następstwie wyższych wolumenów transakcji oraz jako odpowiedź modelu depozytu zabezpieczającego na potencjalnie wyższe przyszłe straty związane z większą zmiennością rynkową. Ponadto, w związku ze zmianami rynkowymi, CPP wystosowywali śróddzienne wezwania do uzupełnienia zmiennego depozytu zabezpieczającego w wysokich kwotach i takie kwoty pobierali, przy czym odpowiedni zwrot często miał miejsce dopiero następnego dnia rano, co prowadziło do tymczasowego zatrzymania płynności na rachunkach CCP. Od tego czasu w marcu odnotowano znaczny wzrost płatności i przyjmowania codziennego zmiennego depozytu zabezpieczającego dla portfeli dwustronnych.
(6) Wielu członków rozliczających odnotowało szczególnie wyraźny wzrost początkowych depozytów zabezpieczających, a niektórzy członkowie rozliczający mogli doświadczyć zwiększonych ograniczeń płynności. U żadnego CCP mającego siedzibę w Unii nie doszło jednak do niewykonania zobowiązania. Wezwania do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego mogą mieć istotny wpływ na podmioty niebędące bankami w związku z rozliczaniem transakcji klientowskich lub w przypadku transakcji nierozliczanych centralnie, ze względu na ograniczenie płynności. Przyszła zdolność uczestników rynku do realizowania wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego będzie zależała od przyszłych poziomów zmienności oraz ich dalszej odporności w zakresie zarządzania płynnością.
(7) Ogólnie rzecz biorąc, koncentracja na poziomie CCP i członków rozliczających oraz wzajemnych powiązaniach między CCP za pośrednictwem członków rozliczających, dostawców płynności, powierników lub kontrahentów inwestycyjnych może również prowadzić do wzrostu ryzyka płynności.
(8) Standardy techniczne i wytyczne dotyczące przeciwdziałania procykliczności (środki przeciwdziałające procycklicz- ności w zakresie depozytów zabezpieczających) wprowadzone zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 3 mają na celu ograniczenie ryzyka procykliczności w odniesieniu do depozytów zabezpieczających CCP. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 153/2013 4 zawiera szczegółowe wymogi dotyczące procykliczności depozytów zabezpieczających i zabezpieczeń, których właściwe organy krajowe mają obowiązek przestrzegać. Zmiany do rozporządzenia EMIR wprowadzone rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/834 (tzw. "EMIR Refit") 5 zwiększają przejrzystość ustalania depozytów zabezpieczających między CCP a członkami rozliczającymi, jednak ten sam poziom przejrzystości nie jest rozszerzony na relacje między członkami rozliczającymi a ich klientami.
(9) Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) jest odpowiedzialna za sprawowanie nadzoru makroostrożnoś- ciowego nad systemem finansowym w Unii. Wykonując swój mandat, ERRS powinna przyczyniać się do zapobiegania ryzyku systemowemu i do łagodzenia jego skutków, w tym związanych z płynnością. Wykonując swoje zadanie, ERRS ocenia ryzyko dla systemu finansowego, które może wynikać z wysokiego poziomu wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego, i proponuje sposoby na złagodzenie tego ryzyka.
(10) ERRS jest świadoma korzyści dla całego systemu finansowego związanych z oszczędnością płynności w związku z kompensowaniem wielostronnym zapewnianym przez rozliczanie centralne; ERRS docenia również korzyści systemowe rozliczania centralnego jako środka o zasadniczym znaczeniu dla wzmocnienia stabilności finansowej w związku z zapewnieniem i rozwojem skutecznych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem w odniesieniu do ryzyka kredytowego i ryzyka płynności.
(11) ERRS dostrzega również, że działania polityczne dotyczące depozytów zabezpieczających nie mogą osłabiać ochrony przed ryzykiem kredytowym kontrahenta. Kontrahenci, w tym członkowie rozliczający CCP i ich klienci, powinni zapewnić utrzymanie wystarczającej płynności, aby terminowo wywiązywać się z obowiązków wynikających z wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego. Z punktu widzenia stabilności finansowej korzystne jest jednak także zapewnienie, aby decyzje CCP dotyczące zarządzania ryzykiem nie wiązały się z niepotrzebnym obciążeniem członków rozliczających, klientów członków rozliczających i innych kontrahentów ze względu na nadmierne cechy procykliczne, a tym samym niezamierzone tworzenie napięć w płynności, które mogłyby przekształcić się w problemy z wypłacalnością. W odpowiedzi na te aktualne zalecenia ERRS oczekuje zapewnienia przez CCP dalszego utrzymania odpowiedniego zarządzania ryzykiem i odpowiedniej odporności oraz dalszej ochrony uczestników rynku przed stratami wynikającymi z niewykonania zobowiązań.
(12) Zalecenia A i D mają na celu zapewnienie, by nagłe i znaczące (a zatem procykliczne) zmiany i zjawiska nagłych spadków (ang. "cliff effects") w odniesieniu do początkowych depozytów zabezpieczających (w tym dodatkowych depozytów zabezpieczających) i zabezpieczeń były ograniczone:(i) przez CCP wobec ich członków rozliczających; (ii) przez członków rozliczających wobec ich klientów; oraz (iii) w sferze stosunków dwustronnych, w przypadku gdy wynikają one z mechanicznego polegania na ratingach kredytowych i ewentualnie z procyklicznej wewnętrznej metodologii punktowej oceny kredytowej. Planowanie płynności powinno być przewidywalne i podlegać zarządzaniu w najszerszym możliwym zakresie poprzez ograniczanie nieoczekiwanych i opiewających na wysokie kwoty wezwań do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego. Zapewnienie racjonalnych i możliwych do wyegzekwowania terminów powiadamiania o zmianach w protokołach dotyczących depozytów zabezpieczających i redukcji wartości w wycenie pozwoliłyby uczestnikom rynku dostosować się do nich w uporządkowany sposób.
(13) Zalecenie B ma na celu zapewnienie, aby CCP uwzględniali w swoich testach warunków skrajnych wszystkie zdarzenia mogące prowadzić do niedoborów płynności, oraz zachęcenie ich do lepszego zarządzania w zakresie polegania na dostawcach usług wsparcia płynności. Poprawi to ogólną odporność rynku, biorąc pod uwagę dużą koncentracja i wzajemne powiązania między CCP i ich dostawcami usług wsparcia płynności oraz fakt, że ostrożne zarządzanie płynnością na poziomie poszczególnych CCP w tym zakresie poprawiłoby zarządzanie ryzykiem z perspektywy systemowej i makroostrożnościowej.
(14) Zalecenie C ma na celu zapewnienie, aby CCP, zachowując odporność finansową, ograniczyli asymetrię w zakresie płatności zmiennych depozytów zabezpieczających pobieranych w ciągu dnia oraz aby opracowali oni zasady i harmonogramy dotyczące depozytu zabezpieczającego w celu zapewnienia ich przewidywalności i uniknięcia nadmiernych ograniczeń płynności dla członków rozliczających, które mogłyby prowadzić do przypadków niewykonania zobowiązania.
(15) Niniejsze zalecenie nie narusza kompetencji banków centralnych Unii w zakresie polityki pieniężnej.
(16) Zalecenia ERRS są publikowane po poinformowaniu ich adresatów oraz po poinformowaniu Rady Unii Europejskiej o takim zamiarze przez Radę Generalną i umożliwieniu Radzie zajęcia stanowiska w tym zakresie,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 25 maja 2020 r.
|
W imieniu Rady Generalnej ERRS |
|
Francesco MAZZAFERRO |
|
Szef Sekretariatu ERRS |
1 Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 1.
2 Dz.U. C 58 z 24.2.2011, s. 4.
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz.U. L 201 z 27.7.2012, s. 1).
4 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 153/2013 z dnia 19 grudnia 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów obowiązujących kontrahentów centralnych (Dz.U. L 52 z 23.2.2013, s. 41).
5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/834 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 w odniesieniu do obowiązku rozliczania, zawieszania obowiązku rozliczania, wymogów dotyczących zgłaszania, technik ograniczania ryzyka związanego z kontraktami pochodnymi będącymi przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, które nie są rozliczane przez kontrahenta centralnego, rejestracji repozytoriów transakcji i nadzoru nad nimi, a także wymogów dotyczących repozytoriów transakcji (Dz.U. L 141 z 28.5.2019, s. 42).
6 Projekt standardów technicznych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, CCP i repozytoriów transakcji (ESMA/2012/600).