(2020/C 180/04)(Dz.U.UE C z dnia 29 maja 2020 r.)
Wprowadzenie i podstawa prawna
W dniach 6 i 12 maja 2020 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wnioski, odpowiednio, Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, o wydanie opinii w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19 1 (zwanego dalej "projektem rozporządzenia").
Właściwość EBC do wydania opinii wynika z art. 127 ust. 4 oraz art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jako że projekt rozporządzenia zawiera postanowienia mające wpływ na 1) zadania Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) w zakresie definiowania i realizacji polityki pieniężnej z art. 127 ust. 2 Traktatu; 2) zadania ESBC w zakresie przyczyniania się do należytego wykonywania polityk w odniesieniu do nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi z art. 127 ust. 6 Traktatu; oraz 3) przyczynianie się przez ESBC do należytego wykonywania polityk prowadzonych przez właściwe władze w odniesieniu do stabilności systemu finansowego, zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu. Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.
Uwagi ogólne
Bezprecedensowe skutki kryzysu światowego wywołane pandemią koronawirusa (COVID-19) skłoniły władze publiczne na całym świecie do podjęcia szybkich i zdecydowanych działań mających na celu zagwarantowanie, aby instytucje kredytowe nadal mogły wypełniać swoją rolę w finansowaniu gospodarki realnej i były w stanie wspierać ożywienie gospodarcze, pomimo prawdopodobnych rosnących strat, które będą one ponosić z powodu kryzysu.
EBC korzysta z elastyczności w zakresie nadzoru dopuszczalnej w ramach obecnie obowiązujących przepisów w celu wspierania instytucji kredytowych w utrzymywaniu akcji kredytowej na rzecz gospodarstw domowych, rentownych firm i przedsiębiorstw najciężej dotkniętych obecnymi niekorzystnymi skutkami gospodarczymi 2 . W tym względzie EBC zapewnił tymczasowe wsparcie kapitałowe i operacyjne 3 , a także zapowiedział dodatkową elastyczność w zakresie ostro- żnościowego traktowania pożyczek zabezpieczonych gwarancjami publicznymi 4 . EBC zachęcił również instytucje do unikania nadmiernych efektów procyklicznych podczas stosowania Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości
Zob. również najczęściej zadawane pytania (FAQ) dotyczące środków nadzorczych EBC w reakcji na pandemię koronawirusa, dostępne na stronie internetowej nadzoru bankowego EBC pod adresem www.bankingsupervision.europa.eu.
Finansowej (MSSF 9) 5 , tymczasowo obniżył jakościowy mnożnik ryzyka rynkowego w odpowiedzi na nadzwyczajne poziomy zmienności rynku 6 oraz wydał zalecenie w sprawie wypłaty dywidend, którego celem jest zachowanie zasobów kapitałowych w systemie bankowym w celu zwiększenia jego zdolności do wspierania gospodarki realnej 7 . Środki te w znacznym stopniu przyczyniły się do rozwiązania obecnego kryzysu, przy czym istnieją istotne synergie między środkami stosowanymi przez EBC jako organ nadzoru bankowego a jego działaniami w ramach polityki pieniężnej jako banku centralnego.
Inne organy, w szczególności Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego i Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), również podjęły działania za pomocą środków ostrożnościowych o charakterze uzupełniającym w ramach koordynacji międzynarodowej. Ponadto rządy krajowe uruchomiły bardzo istotne programy wsparcia, w tym gwarancje publiczne i moratoria na spłatę zobowiązań kredytowych.
W tym kontekście EBC w pełni popiera inicjatywę Komisji na rzecz zwiększenia zdolności instytucji kredytowych do udzielania kredytów i pokrywania strat związanych z pandemią COVID-19, przy jednoczesnym zapewnieniu stałej odporności tych instytucji 8 . EBC z zadowoleniem przyjmuje ukierunkowane modyfikacje rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 9 (CRR), ponieważ zwiększają one zdolność systemu bankowego do łagodzenia skutków ekonomicznych pandemii i wspierają ożywienie gospodarcze, przy jednoczesnym zachowaniu głównych elementów ram ostro- żnościowych. Ponadto niektóre elementy projektu rozporządzenia są uzupełnieniem środków nadzorczych podjętych przez EBC, a niektóre środki uzgodnione niedawno przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego wymagają dla swojej efektywności wprowadzenia zmian do unijnych ram prawnych. Dalsze modyfikacje projektu rozporządzenia nie powinny zasadniczo zmieniać ram ostrożnościowych, które powinny nadal przestrzegać uzgodnionych standardów bazylejskich i unikać dalszej fragmentacji jednolitego zbioru przepisów europejskich.
Kolejną ogólną uwagą dotyczącą gotowości do kredytowania gospodarki jest następująca kwestia. Jeżeli współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 instytucji kredytowych spadnie poniżej poziomu łącznego wymogu w zakresie bufora, instytucje kredytowe mogą dokonywać podziału zasobów wyłącznie w ramach maksymalnej kwoty podlegającej wypłacie 10 . Jeżeli zyski będą ujemne, wypłaty zostaną anulowane, niezależnie od wielkości przekroczenia. Instytucje kredytowe mogą nie być skłonne do wykorzystania buforów w celu udzielenia dodatkowych kredytów z uwagi na obawy związane z obowiązkiem anulowania dodatkowych kuponów w Tier 1 oraz z potencjalnymi negatywnymi reakcjami uczestników rynku. Takie zachowanie godziłoby w zamierzony korzystny wpływ przepisów dotyczących buforów.
Uwagi szczególne
Niniejsza opinia zostanie opublikowana na stronie internetowej EBC.
Sporządzono we Frankfurcie nad Menem dnia 20 maja 2020 r.
|
Christine LAGARDE |
|
Prezes EBC |
1 COM(2020) 310 final.
2 Zob. wpis na blogu Andrei Enrii, przewodniczącego Rady ds. Nadzoru EBC, z dnia 27 marca 2020 r., pt. "Flexibility in supervision: how ECB Banking Supervision is contributing to fighting the economic fallout from the coronavirus", dostępny na stronie internetowej nadzoru bankowego EBC pod adresem www.bankingsupervision.europa.eu.
3 Zob. komunikat prasowy EBC z dnia 12 marca 2020 r. dotyczący zapewnienia przez nadzór bankowy EBC tymczasowego wsparcia kapitałowego i operacyjnego w reakcji na pandemię koronawirusa, dostępny na stronie internetowej nadzoru bankowego EBC pod adresem www.bankingsupervision.europa.eu.
4 Zob. komunikat prasowy EBC z dnia 20 marca 2020 r. dotyczący zapewnienia bankom przez nadzór bankowy EBC dodatkowej elastyczności w reakcji na pandemię koronawirusa, dostępny na stronie internetowej nadzoru bankowego EBC pod adresem www.bankingsupervision.europa.eu.
5 Zob. komunikat prasowy z dnia 20 marca 2020 r. dotyczący zapewnienia bankom przez nadzór bankowy EBC dodatkowej elastyczności w reakcji na pandemię koronawirusa, dostępny na stronie internetowej nadzoru bankowego EBC pod adresem www.bankingsupervision.europa.eu.
6 Zob. komunikat prasowy EBC z dnia 16 kwietnia 2020 r. dotyczący zapewnienia przez nadzór bankowy EBC tymczasowego wsparcia kapitałowego w odniesieniu do wymogów kapitałowych na ryzyko rynkowe, dostępny na stronie internetowej nadzoru bankowego EBC pod adresem www.bankingsupervision.europa.eu.
7 Zalecenie Europejskiego Banku Centralnego z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zasad wypłaty dywidend w czasie pandemii COVID-19 oraz uchylające zalecenie EBC/2020/1 (EBC/2020/19) (Dz.U. C 102 I z 30.3.2020, s. 1).
8 Zob. pkt 1 uzasadnienia projektu rozporządzenia.
9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1).
10 Zob. art. 141 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).
11 Zob. pkt 5 uzasadnienia projektu rozporządzenia.
12 Zob. komunikat prasowy Banku Rozrachunków Międzynarodowych z dnia 3 kwietnia 2020 r., "Basel Committee sets out additional measures to alleviate the impact of Covid-19", dostępny pod adresem https://www.bis.org/press/p200403.htm.
14 Art. 201 ust. 1 lit. a)-e) CRR odnoszą się do: a) rządów i banków centralnych; b) samorządów regionalnych lub władz lokalnych; c) wielostronnych banków rozwoju; d) organizacji międzynarodowych, ekspozycjom wobec których zgodnie z art. 117 przypisuje się wagę ryzyka równą 0 %; e) podmiotów sektora publicznego, należności od których traktuje się zgodnie z art. 116.
15 Zob. proponowany nowy art. 500a rozporządzenia CRR.
16 Zob. najczęściej zadawane pytania (FAQs) dotyczące środków nadzorczych EBC w reakcji na pandemię COVID-19.
17 Zob. proponowaną zmianę art. 3 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozycji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdawczości i ujawniania informacji, a także rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 150 z 7.6.2019, s. 1).
19 Zob. art. 429 ust. 1 lit. n) oraz 7 CRR w brzmieniu zmienionym rozporządzeniem (UE) 2019/876.
20 Zob. komunikat prasowy z dnia 12 marca 2020 r. dotyczący decyzji w zakresie polityki pieniężnej, dostępny na stronie internetowej EBC pod adresem www.ecb.europa.eu.
21 Zob. również oświadczenie EUNB w sprawie stosowania ram ostrożnościowych w odniesieniu do ukierunkowanych aspektów w obszarze ryzyka rynkowego w związku z wybuchem epidemii COVID-19 z dnia 22 kwietnia 2020 r., dostępne na stronie internetowej EUNB pod adresem www.eba.europa.eu.