(2019/C 261/02)(Dz.U.UE C z dnia 2 sierpnia 2019 r.)
Pismem z dnia 3 czerwca 2019 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Litwę o swojej decyzji o wszczęciu postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka, w odniesieniu do którego Komisja wszczyn a postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i towarzyszącego mu pisma n a następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
State Aid Greffe
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Faks +32 22961242
Stateaidgreffe@ec.europa.eu
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom Litwy. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
STRESZCZENIE DECYZJI
W dniu 2 marca 2016 r. Komisja otrzymała skargę od Litewskiej Konfederacji Przemysłowców i trzech jej członków: przedsiębiorstw AB Achema, AB ORLEN Lietuva oraz AB LIFOSA. W skardze przedstawiono zastrzeżenia dotyczące domniemanej pomocy państwa przyznanej różnym uczestnikom rynku w ramach systemu "obowiązków świadczenia usług publicznych", jaki Litwa ustanowiła dla sektora energii elektrycznej na mocy ustawy z 2012 r. 1 , w tym obowiązków w zakresie bezpieczeństwa dostaw 2 .
Litwa wymagała zapewnienia dwóch usług w zakresie bezpieczeństwa dostaw, które są przedmiotem niniejszej decyzji:
W latach 2013, 2014 i 2015 Litwa wymagała świadczenia jedynie usług w zakresie produkcji, a w latach 2016, 2017 i 2018 - jedynie usług w zakresie rezerw.
W latach 2013-2018 do świadczenia obu tych rodzajów usług rząd litewski wybrał litewską elektrownię. Przedsiębiorstwo to jest częścią zasiedziałej na rynku energetycznym grupy, którą kontroluje rząd litewski. Spółką dominującą grupy jest AB Lietuvos Energija.
Komisja oceniła środek i doszła do wstępnego wniosku, że środek stanowi pomoc państwa. Komisja oceniła zatem zgodność tej pomocy z rynkiem wewnętrznym. W odniesieniu do lat 2013-2014 ocenę przeprowadza się na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ponieważ w tym czasie nie istniały szczegółowe wytyczne dotyczące zgodności z rynkiem wewnętrznym środków pomocy państwa wprowadzanych na potrzeby bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. W odniesieniu do lat 2015-2018 ocenę przeprowadza się na podstawie wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią na lata 2014-2020, a konkretnie na podstawie rozdziału dotyczącego wystarczalności mocy wytwórczych.
Co się tyczy konieczności wprowadzenia środka, ze względu na brak analizy uzasadniającej potrzebę osiągnięcia bardzo surowej normy niezawodności w postaci zerowego oczekiwanego czasu braku dostaw energii elektrycznej 3 , a także ze względu na brak szczegółowej oceny wystarczalności zasobów, która pozwoliłaby określić skalę problemu, Komisja ma wątpliwości, czy w latach 2015-2018 środek był konieczny.
Co się tyczy adekwatności środka, ze względu na restrykcyjne wymogi w zakresie kwalifikowalności oraz sposób, w jaki przyjęte rozwiązanie wydawało się zakłócać kształtowanie się cen rynkowych i ograniczało potencjalne inwestycje rynkowe, które mogły poprawić bezpieczeństwo dostaw, Komisja ma wątpliwości, czy w okresie 2013-2018 środek był odpowiedni.
Jeśli chodzi o proporcjonalność środka, ze względu na restrykcyjne wymogi w zakresie kwalifikowalności, brak konkurencyjnej procedury pozwalającej ustalić poziom pomocy oraz brak obliczeń uzasadniających proporcjonalność poziomu pomocy Komisja ma wątpliwości, czy środek był proporcjonalny w odniesieniu do okresu 2013-2018.
Jeśli zaś chodzi o kwestie konkurencji i wymiany handlowej, ze względu na restrykcyjne wymogi w zakresie kwalifikowalności, które były korzystne tylko dla jednego zakładu należącego do zasiedziałego przedsiębiorstwa wytwarzającego energię, oraz ze względu na sposób, w jaki przyjęte rozwiązanie wydawało się zakłócać kształtowanie się cen rynkowych i ograniczało potencjalne inwestycje rynkowe, Komisja ma wątpliwości, czy środek w wystarczającym stopniu pozwalał uniknąć negatywnego wpływu na konkurencję i wymianę handlową w latach 2013-2018.
Komisja zwraca się do zainteresowanych stron o przedstawienie uwag na temat wszystkich wymienionych kwestii.
Zgodnie z art. 16 rozporządzenia Rady (UE) 2015/1589 4 wszelka niezgodna z prawem pomoc może podlegać odzyskaniu o d beneficjenta.
grafika