Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów Plan działania w zakresie technologii finansowej: w kierunku bardziej konkurencyjnego i innowacyjnego europejskiego sektora finansowego"" [COM(2018) 109 final].

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów »Plan działania w zakresie technologii finansowej: w kierunku bardziej konkurencyjnego i innowacyjnego europejskiego sektora finansowego«"

[COM(2018) 109 final]

(2018/C 367/12)

(Dz.U.UE C z dnia 10 października 2018 r.)

Sprawozdawca: Petru Sorin DANDEA

Wniosek o konsultację	Komisja Europejska, 10.4.2018
Podstawa prawna	Artykuł 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Sekcja odpowiedzialna	Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej
Data przyjęcia przez sekcję	27.6.2018
Data przyjęcia na sesji plenarnej	12.7.2018
Sesja plenarna nr	536
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się)	126/1/1

1. Wnioski i zalecenia

1.1. Komitet popiera plan Komisji i uważa, że rozwój technologii finansowej w europejskim sektorze finansowym może przynieść szereg korzyści zarówno europejskim przedsiębiorstwom, jak i ich klientom.

1.2. EKES jest zdania, że plan przedłożony przez Komisję może pobudzić rozwój rynków kapitałowych, jak też dodać bodźca MŚP działającym w sektorze finansowym.

1.3. Komitet uważa, że jeśli chodzi o poprawę cyberbezpieczeństwa oraz odporności sektora finansowego, środki przewidziane w planie działania - choć są one istotne - należy uzupełnić przepisami zapewniającymi jednolity rozwój technologii finansowej w UE. Jest również zdania, że podmioty w dziedzinie technologii finansowej muszą podlegać tym samym regulacjom co sektor finansowy, w szczególności w odniesieniu do odporności, cyberbezpieczeństwa i nadzoru.

1.4. EKES uważa, że zasadnicze znaczenie dla ustanowienia w ramach dyrektywy w sprawie usług płatniczych, jak i w ramach rozporządzenia o ochronie danych osobowych równych warunków działania w zakresie dostępu do danych klientów ma wdrożenie prawa do przenoszenia danych osobowych w sposób zgodny z przedmiotową dyrektywą.

1.5. Biorąc pod uwagę ewolucję kryptowalut i wykazywane przez nie znaczne wahania, EKES zaleca Komisji Europejskiej, by stale i ściśle monitorowała sytuację w tym zakresie we współpracy z europejskimi urzędami nadzoru. W stosownym przypadku należy na poziomie UE podjąć wszelkie niezbędne środki, aby w żadnej chwili ani w żaden sposób nie zostało zagrożone bezpieczeństwo i stabilność systemu finansowego i gospodarczego.

1.6. W szeregu niedawno opublikowanych badań wykazano, że wprowadzenie technologii finansowej skutkuje likwidacją wielu miejsc pracy w instytucjach sektora finansów. EKES zaleca, aby państwa członkowskie opracowały i wdrożyły aktywne programy środków dotyczących rynku pracy, tak aby pracownicy dotknięci skutkami wprowadzenia innowacji technologicznych w sektorze finansowym jak najszybciej znaleźli nowe zatrudnienie.

1.7. EKES zaleca Komisji, aby określiła, jakie ewentualne przepisy powinny mieć zastosowanie do przedsiębiorstw oferujących usługi przetwarzania w chmurze, jeśli chodzi o odpowiedzialność tych przedsiębiorstw za zabezpieczenie danych, które są przechowywane. Przedsiębiorstwa te muszą podlegać tym samym przepisom w zakresie ochrony danych osobowych, co przedsiębiorstwa, które dokonują outsourcingu niektórych rodzajów usług.

2. Wniosek Komisji

2.1. W celu zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności rynku finansowego Komisja Europejska przedstawiła w dniu 8 marca 2018 r. plan działania dotyczący sposobów wykorzystania możliwości, jakie stwarzają innowacje oparte na technologiach w dziedzinie usług finansowych, zwanych "technologią finansową".

2.2. Plan działania opublikowany przez Komisję ma na celu zapewnienie sektorowi finansowemu możliwości integracji i wykorzystania znacznych postępów, jakich dokonano dzięki nowym technologiom, takim jak technologia łańcucha bloków ¹ , sztuczna inteligencja lub usługi przetwarzania w chmurze. Komisja uważa, że Europa powinna stać się światowym centrum technologii finansowej, a przedsiębiorstwa i inwestorzy powinni móc czerpać korzyści z jednolitego rynku w tej dynamicznie rozwijającej się dziedzinie.

2.3. Na podstawie wyników konsultacji społecznych, które przeprowadzono w okresie od marca do czerwca 2017 r., Komisja uważa, że na obecnym etapie potrzeba reformy przepisów ustawowych i wykonawczych na szczeblu UE jest ograniczona. Niemniej UE musi podjąć szereg konkretnych inicjatyw, aby uwzględnić cyfryzację sektora finansowego.

2.4. Plan działania w zakresie technologii finansowej przewiduje w szczególności przyjęcie środków, dzięki którym innowacyjne modele biznesowe nabiorą wymiaru europejskiego, wspieranie wdrażania innowacji technologicznych w sektorze finansowym oraz poprawę bezpieczeństwa i odporności.

2.5. W ramach planu działania i wraz z przedmiotowym komunikatem Komisja przedstawiła również wniosek ustawodawczy dotyczący unijnego rozporządzenia w sprawie europejskich dostawców usług w zakresie finansowania społecznościowego (ECSP) dla przedsiębiorstw opartego na inwestycjach lub pożyczkach.

2.6. Jeżeli chodzi o udzielanie zezwoleń przedsiębiorstwom z branży FinTech, Komisja wezwała europejskie urzędy nadzoru do oceny obecnych rozwiązań w tej dziedzinie oraz przedstawienie Komisji, w stosownych przypadkach, zaleceń dotyczących konieczności dostosowania unijnych przepisów w dziedzinie usług finansowych. W 2018 r. Komisja będzie kontynuować monitorowanie zmian w obszarze kryptoaktywów wraz z europejskimi urzędami nadzoru, Europejskim Bankiem Centralnym i Radą Stabilności Finansowej. Na podstawie oceny ryzyka Komisja zdecyduje, czy konieczne jest przyjęcie przepisów na szczeblu UE.

2.7. Komisja będzie współpracować z Europejskim Komitetem Normalizacyjnym i Międzynarodową Organizacją Normalizacyjną przy opracowywaniu wspólnych standardów i interoperacyjnych rozwiązań w zakresie technologii finansowej, w tym w obszarze łańcucha bloków. Aby umożliwić rozwój innowacyjnych modeli biznesowych w całej UE, Komisja będzie zachęcać właściwe organy na szczeblu państw członkowskich do podejmowania inicjatyw ułatwiających innowacje. Komisja zwróci się również do europejskich urzędów nadzoru o ułatwienie współpracy w zakresie nadzoru, w tym koordynacji i rozpowszechniania informacji dotyczących innowacyjnych technologii, tworzenia centrów innowacji oraz tzw. piaskownic regulacyjnych.

2.8. Aby wspierać innowacje technologiczne w sektorze finansowym, Komisja powoła grupę ekspertów, która będzie miała za zadanie przeprowadzić analizę, czy w dziedzinie usług finansowych istnieją przeszkody regulacyjne w innowacji. Komisja zwraca się do europejskich urzędów nadzoru o zbadanie potrzeby wydania wytycznych dotyczących zlecania zadań dostawcom usług zaliczanych do kategorii przetwarzania w chmurze. Ułatwi ona opracowanie standardowych klauzul umownych na potrzeby dokonywanego przez instytucje finansowe outsourcingu usług przechowywania danych w chmurze.

2.9. Zdaniem Komisji europejskie ramy regulacyjne i nadzorcze powinny umożliwiać przedsiębiorstwom działającym na jednolitym rynku UE czerpanie korzyści z innowacji finansowych oraz zapewnianie swoim klientom produktów wysokiej jakości.

2.10. Komisja przeprowadzi konsultacje publiczne w sprawie dalszej digitalizacji informacji regulacyjnych dotyczących przedsiębiorstw notowanych na rynkach regulowanych w UE, w tym w sprawie ewentualnego stworzenia europejskiej bramy przejrzystości finansowej w oparciu o technologię rozproszonego rejestru (RegTech).

2.11. Jeżeli chodzi o technologie łańcucha bloków, w lutym 2018 r. Komisja uruchomiła Unijne Obserwatorium i Forum ds. Łańcucha Bloków oraz zainicjowała studium wykonalności dotyczące unijnej publicznej infrastruktury łańcucha bloków umożliwiającej rozwój usług transgranicznych. Komisja zamierza poddać ocenie kwestię, w jakim stopniu technologię blockchain można wdrożyć jako infrastrukturę usług cyfrowych w ramach instrumentu "Łącząc Europę". Będzie ona gospodarzem unijnego laboratorium FinTech.

2.12. W celu zwiększenia bezpieczeństwa i odporności sektora finansowego Komisja zorganizuje publiczno-prywatne warsztaty, aby ocenić bariery utrudniające wymianę informacji na temat zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa wśród uczestników rynku finansowego oraz określić potencjalne rozwiązania. Ponadto Komisja zwraca się do europejskich urzędów nadzoru o przeprowadzenie oceny kosztów i korzyści wynikających z opracowania spójnych ram dotyczących testów cyberodporności dla zainteresowanych stron i infrastruktur w całym sektorze finansowym UE.

3. Uwagi ogólne i szczegółowe

3.1. Komitet popiera plan Komisji, ponieważ uważa, że rozwój technologii finansowej w europejskim sektorze finansowym przynosi szereg istotnych korzyści zarówno przedsiębiorstwom, jak i konsumentom.

3.2. EKES uważa, że plan działania w zakresie technologii finansowej ma fundamentalne znaczenie dla pogłębiania i poszerzania rynków kapitałowych dzięki uwzględnieniu cyfryzacji, a zatem także dla unii rynków kapitałowych, która jest ważnym priorytetem dla Unii Europejskiej. Sądzi również, że plan ten może dostarczać zasadniczego bodźca sektorowi MŚP, stanowiących 99 % wszystkich przedsiębiorstw na poziomie europejskim, gdyż zwiększa ich możliwości finansowania, a wobec tego umożliwi im przyjęcie prostszych i łatwiej dostępnych rozwiązań.

3.3. Komitet uważa, że jeśli chodzi o poprawę cyberbezpieczeństwa oraz odporności sektora finansowego, środki przewidziane w planie działania - choć są one istotne - należy uzupełnić regulacjami zapewniającymi jednolity rozwój technologii finansowej w UE.

3.4. EKES podziela zdanie Komisji, że europejskie ramy regulacyjne i nadzorcze powinny umożliwiać przedsiębiorstwom działającym na jednolitym rynku UE czerpanie korzyści z innowacji finansowych oraz zapewnianie swoim klientom produktów wysokiej jakości. Komitet uważa także, że nie może się to odbywać kosztem bezpieczeństwa. Konieczne jest zapewnienie równych szans wszystkim podmiotom, niezależnie od sposobu ich działania ² .

3.5. W następstwie ostatniego kryzysu finansowego zaostrzono, zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym, przepisy mające wpływ na instytucje finansowe. Dotyczą one również cyberbezpieczeństwa i ustanawiają obowiązkowe przepisy i normy bezpieczeństwa dla instytucji sektora finansowego. EKES uważa, że normy dotyczące cyberbezpieczeństwa należy również wdrożyć na szczeblu UE w odniesieniu do przedsiębiorstw oferujących usługi FinTech. Aby zapewnić jednolite stosowanie, normy te należy ustanowić na szczeblu europejskim, a nawet rozszerzyć na cały świat.

3.6. EKES przypomina, że cyberataki z reguły mają charakter transgraniczny. Obecnie wymiana informacji między organami państw członkowskich w sprawie zagrożeń informatycznych i cyberataków jest dość ograniczona, z uwagi na przepisy prawa krajowego. Należy wzmóc wysiłki w zakresie koordynacji, regulacji i nadzoru na szczeblu Unii.

3.7. Jeśli chodzi o kryptoaktywa, a zwłaszcza kryptowaluty, ostatnio w Europie można było się przekonać, jak szybko może wzrosnąć ich wartość i jaką wykazuje zmienność. Biorąc pod uwagę ich ewolucję, brak przejrzystości i powiązane wysokie ryzyko, EKES zaleca Komisji Europejskiej, by stale i ściśle monitorowała sytuację w tym zakresie we współpracy z europejskimi urzędami nadzoru. Pilnie potrzebne są środki działania, jeżeli w dowolnej chwili lub w dowolny sposób może zostać zagrożone bezpieczeństwo i stabilność systemu finansowego. Środki te powinny obowiązywać w pierwszej kolejności dla całej UE, dlatego też na poziomie UE należy je podjąć.

3.8. W obszarze kryptoaktywów zaobserwowano, że innowacje technologiczne mogą wykorzystać luki w prawodawstwie, nawet jeśli w praktyce waluty te funkcjonują na ściśle regulowanym rynku. Biorąc pod uwagę, że sektor charakteryzuje się znacznymi wahaniami cen i brakiem przejrzystości, a także fakt, że owe aktywa wiążą się z wysokim ryzykiem dla inwestorów, EKES zaleca Komisji i państwom członkowskim przeanalizowanie metod, które należałoby wprowadzić w celu monitorowania transakcji z użyciem kryptowalut.

3.9. Komisja zaproponowała uruchomienie Unijnego Obserwatorium ds. Łańcucha Bloków. EKES uważa, że zakres uprawnień tego organu należy rozszerzyć na cały sektor FinTech, ze względu silną dynamikę rozwoju powiązanych z nim zastosowań. Ponadto zastosowania takie jak technologia łańcucha bloków pociągają za sobą problemy z zakresu kompetencji i odpowiedzialności odnośnie do obowiązującego ustawodawstwa. EKES popiera pomysł Komisji, by podjąć na szczeblu UE inicjatywę dotyczącą łańcucha bloków, aby wyjaśnić sposób korzystania z tej technologii i przeciwdziałać obecnemu rozdrobnieniu.

3.10. Wykazano, że wprowadzenie technologii finansowej skutkuje likwidacją wielu miejsc pracy w instytucjach finansowych. EKES zaleca, aby państwa członkowskie opracowały i wdrożyły aktywne programy środków dotyczących rynku pracy, tak aby pracownicy dotknięci skutkami wprowadzenia innowacji technologicznych w sektorze finansowym jak najszybciej znaleźli nowe zatrudnienie.

3.11. Komisja wyraża obawę, że po dokonaniu przez instytucje finansowe outsourcingu usług przetwarzania w chmurze przekazywanie informacji i danych będzie nadmiernie skoncentrowane w rękach działających na tym rynku przedsiębiorstw, których liczba jest niewielka i które zasadniczo nie są przedsiębiorstwami europejskimi. EKES zaleca Komisji, aby określiła, jakie ewentualne przepisy powinny mieć zastosowanie do przedsiębiorstw oferujących usługi przetwarzania w chmurze, jeśli chodzi o odpowiedzialność tych przedsiębiorstw za zabezpieczenie danych, które są przechowywane.

Bruksela, dnia 12 lipca 2018 r.

	Luca JAHIER
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

1 Łańcuch bloków to stale rosnąca lista informacji (rekordów), zwanych "blokami", które są ze sobą powiązane i zabezpieczone za pomocą kryptografii. Sama koncepcja łańcucha bloków zapewnia, że jest on chroniony przed modyfikacją danych. Łańcuch bloków stanowi otwarty i rozproszony rejestr, który pozwala na skuteczne, możliwe do zweryfikowania i ciągłe rejestrowanie transakcji między dwiema stronami. Po zarejestrowaniu dane zawarte w bloku nie mogą zostać zmienione wstecznie bez zmiany wszystkich następnych bloków, co z kolei wymaga zgody większości uczestników sieci. (Źródło: Wikipedia EN).

2 Dz.U. C 227 z 28.6.2018, s. 63.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2018.367.61
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów Plan działania w zakresie technologii finansowej: w kierunku bardziej konkurencyjnego i innowacyjnego europejskiego sektora finansowego"" [COM(2018) 109 final].
• Data aktu: 10/10/2018
• Data ogłoszenia: 10/10/2018