Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 października 2015 r. w sprawie polityki spójności i przeglądu strategii Europa 2020 (2014/2246(INI)).

Polityka spójności i przegląd strategii "Europa 2020"

P8_TA(2015)0384

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 października 2015 r. w sprawie polityki spójności i przeglądu strategii "Europa 2020" (2014/2246(INI))

(2017/C 355/05)

(Dz.U.UE C z dnia 20 października 2017 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 4, 162 oraz art. 174-178,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (zwane dalej "rozporządzeniem w sprawie wspólnych przepisów") ¹ ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu "Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia" oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 ² ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 ³ ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu "Europejska współpraca terytorialna" ⁴ ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1302/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) w celu doprecyzowania, uproszczenia i usprawnienia procesu tworzenia takich ugrupowań oraz ich funkcjonowania ⁵ ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1300/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1084/2006 ⁶ ,

- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014-2020 ⁷ ,

- uwzględniając szóste sprawozdanie Komisji na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej z dnia 23 lipca 2014 r. zatytułowane "Inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: promowanie rozwoju i dobrego zarządzania w regionach i miastach UE" (zwane dalej "szóstym sprawozdaniem na temat spójności"),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 ⁸ ,

- uwzględniając ósme sprawozdanie Komisji z postępów w dziedzinie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej zatytułowane "Miejski i regionalny wymiar kryzysu" z dnia 26 czerwca 2013 r.,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie inteligentnej specjalizacji: tworzenie sieci doskonałości na rzecz należycie prowadzonej polityki spójności ⁹ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie gotowości państw członkowskich UE do skutecznego i terminowego rozpoczęcia nowego okresu programowania polityki spójności ¹⁰ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie siódmego i ósmego sprawozdania Komisji Europejskiej z postępów unijnej polityki spójności oraz w sprawie sprawozdania strategicznego 2013 dotyczącego realizacji programów na lata 2007-2013 ¹¹ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie opóźnień w rozpoczęciu realizacji polityki spójności na lata 2014-2020 ¹² ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany "Europa 2020" - strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu" (COM(2010)2020),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 października 2011 r. zatytułowany "Ramy dla nowej generacji innowacyjnych instrumentów finansowych - unijnych platform instrumentów kapitałowych i dłużnych" (COM(2011)0662),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/760 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych ¹³ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 stycznia 2015 r. zatytułowany "Optymalne wykorzystanie elastyczności przewidzianej w obowiązujących postanowieniach paktu stabilności i wzrostu" (COM(2015)0012),

- uwzględniając konkluzje Rady dotyczące szóstego sprawozdania w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej: inwestycje na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, przyjęte przez Radę do Spraw Ogólnych (polityka spójności) w dniu 19 listopada 2014 r.,

- uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 3 grudnia 2014 r. zatytułowaną "Szóste sprawozdanie w sprawie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej" ¹⁴ ,

- uwzględniając dokument roboczy zatytułowany "Szkic do przeglądu strategii »Europa 2020«: wkład Platformy Monitorowania Strategii »Europa 2020« zarządzanej przez Komitet Sterujący Komitetu Regionów" ¹⁵ ,

- uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie szóstego sprawozdania Komisji na temat spójności ¹⁶ ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 marca 2015 r. zatytułowany "Wyniki konsultacji publicznych w sprawie strategii »Europa 2020«" (COM(2015)0100),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 stycznia 2015 r. zatytułowany "Optymalne wykorzystanie elastyczności przewidzianej w obowiązujących postanowieniach paktu stabilności i wzrostu" (COM(2015)0012),

- uwzględniając art.52 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A8-0277/2015),

A. mając na uwadze, że polityka spójności jest główną polityką inwestycyjną UE na rzecz wzrostu i rozwoju uwzględniającą cele strategii "Europa 2020" na rzecz inteligentnego i trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu oraz mającą na celu zmniejszenie różnic między regionami i promowanie konwergencji, z budżetem wynoszącym 351,8 mld EUR do końca 2020 r.; mając na uwadze, że UE nadal boryka się ze skutkami kryzysu gospodarczego i finansowego, tj. z wysokim bezrobociem oraz nierównym i powolnym tempem odbudowy gospodarki; mając też na uwadze, że polityka spójności dąży do zmobilizowania całej energii i wszystkich możliwości oraz ukierunkowania ich na realizację celów strategii "Europa 2020" związanych z trwałym wzrostem i zatrudnieniem;

B. mając na uwadze, że zasadniczą sprawą jest utrzymanie spójnego podejścia w ramach różnych inicjatyw unijnych na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz ochrony środowiska i klimatu; mając na uwadze, że inicjatywy przewodnie strategii "Europa 2020" odgrywają kluczową rolę we wzmacnianiu koordynacji na szczeblu lokalnym i regionalnym, jeżeli chodzi o wdrażanie polityki spójności; mając na uwadze, że przepisy dotyczące programowania czy sprawozdawczości nie przewidują specjalnego mechanizmu, który dotyczyłby wyraźnie inicjatyw przewodnich i wkładu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w ich realizację; mając na uwadze, że przy okazji przeglądu strategii "Europa 2020" trzeba będzie zająć się realizacją inicjatyw przewodnich i dążyć do równowagi między z jednej strony środkami finansowymi, fiskalnymi i ekonomicznymi a z drugiej strony aspektami społecznymi, edukacyjnymi, środowiskowymi i aspektami równości (zwłaszcza równości płci);

C. mając na uwadze coraz pilniejszą potrzebę większej współodpowiedzialności za strategię na poszczególnych szczeblach sprawowania rządów i ze strony poszczególnych zainteresowanych podmiotów oraz wspólnej odpowiedzialności, której towarzyszą odpowiednie prawa i obowiązki, na wszystkich szczeblach wdrażania projektu; mając na uwadze, że należy usprawnić wielopoziomowe sprawowanie rządów i partnerstwo, ponieważ zasady te mogą pomóc w uporaniu się z brakiem potencjału administracyjnego;

D. mając na uwadze, że cele polityki spójności niezaprzeczalnie ewoluowały w czasie, przyczyniając się do wspierania inwestycji w główne priorytety UE oraz wykazując zdolność adaptacji i skuteczność, jednocześnie stale zmniejszając różnice w poziomach rozwoju poszczególnych regionów, co pozostaje głównym celem, wzmacniając potencjał regionów i promując zrównoważony rozwój; mając na uwadze, że Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych wnosi nowe elementy w całą unijną strategię mającą na celu osiągnięcie innowacyjnego, zrównoważonego wzrostu, sprzyjającego włączeniu społecznemu, a także tworzenie miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji;

E. mając na uwadze, że przegląd średniookresowy strategii "Europa 2020" powinien uwzględniać katastrofalne skutki kryzysu gospodarczego i finansowego, bardzo różne w różnych krajach i regionach Unii, a także być inteligentny i wyważony ze względu na spójność i skuteczność; mając na uwadze, że można by w nim jednak rozważyć też inne środki, takie jak środki związane z infrastrukturą, rynkiem wewnętrznym i potencjałem administracyjnym; mając na uwadze, że należy uwzględnić różne uwarunkowania terytorialne, poświęcając szczególną uwagę regionom UE wspomnianym w art. 174 i 349 TFUE;

F. mając na uwadze, że przegląd śródokresowy strategii "Europa 2020", mimo opóźnienia w 2015 r., stwarza przede wszystkim szansę na dokonanie oceny (i uznanie) wkładu polityki spójności w osiąganie celów strategii oraz w poprawę istniejących zależności i powiązań między różnymi strategiami politycznymi UE a budżetem UE, aby napędzały one skutecznie proces wdrażania strategii; mając na uwadze, że etap ten ma zasadnicze znaczenie dla kształtowania przyszłej polityki spójności jako ogólnounijnej polityki inwestycyjnej przy jednoczesnym priorytetowym podejściu do zmniejszenia różnic rozwojowych i ponownego przyspieszenia procesu konwergencji;

Strategia "Europa 2020" i jej powiązania z polityką spójności

1. przypomina, że strategia "Europa 2020" jest nadrzędną, długoterminową strategią Unii Europejskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia, opartą na pięciu ambitnych celach w zakresie: zatrudnienia, innowacji, zmiany klimatu i zrównoważonej energetyki, kształcenia oraz zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego; zauważa, że uzupełnieniem tych celów jest siedem inicjatyw przewodnich, że nierównomiernie zajęto się wyzwaniami zidentyfikowanymi w 2010 r. i że postępy na drodze do realizacji niektórych z nich, np. walka z bezrobociem, są nadal umiarkowane; podkreśla, że UE powinna skupić się na trwałym wzroście, zrównoważonym rozwoju i godnych miejscach pracy, aby trwale czerpać korzyści z inwestycji;

2. podkreśla, że postęp na drodze ku zapewnieniu równości płci mógłby się również przyczynić do wzrostu gospodarczego, trwałego rozwoju i spójności społecznej;

3. zaznacza, że ramy zarządzania gospodarczego UE i ich mechanizm wdrażania, tj. "europejski semestr", zostały ustanowione w 2010 r., aby zapewnić koordynację polityki fiskalnej i reform strukturalnych państw członkowskich oraz lepsze dostosowanie krajowej polityki budżetowej na rzecz wzrostu i zatrudnienia na szczeblu unijnym i krajowym w celu wspierania realizacji strategii; zwraca uwagę na fakt, że nadal należy podjąć wyzwania związane z dalszą koordynacją i synchronizacją

4. podkreśla, że polityka spójności na lata 2007-2013, w zestawieniu z poprzedzającą ją strategią lizbońską mającą podobne główne cele, znajdowała się już na etapie realizacji w momencie uruchamiania strategii "Europa 2020", oraz że jej przeprogramowanie zgodnie z nowymi celami strategii byłoby nie tylko trudne, lecz przyniosłoby efekty odwrotne od zamierzonych; zaznacza jednak, że w czasie światowego kryzysu gospodarczego polityka spójności była nie tylko jedynym źródłem inwestycji dla wielu państw członkowskich, ale także, w ramach przydziału środków na cele strategii lizbońskiej, istotnie wspierała i uzupełniała krajowe strategie na rzecz wdrażania strategii "Europa 2020", co potwierdza szóste sprawozdanie na temat spójności oraz szereg komunikatów i analiz Komisji; podkreśla, że zaangażowanie państw członkowskich, regionów i miast na rzecz strategii lizbońskiej osłabło wraz z upływem czasu i że zarządzanie strategią "Europa 2020" jest szczególnie zgodne z zasadami i instrumentami polityki spójności, co może zapewnić zobowiązanie do współodpowiedzialności za wdrażanie strategii;

5. wzywa Komisję, aby w kontekście ocen ex post okresu programowania 2007-2013 przedstawiła informacje na temat zarówno ukierunkowania na wyniki, jak i konkretnego wkładu polityki spójności w realizację celów strategii "Europa 2020"; podkreśla znaczenie zrozumienia realiów i ograniczeń dostępnych dowodów dotyczących wkładu polityki spójności w realizację nadrzędnych celów strategii oraz znaczenie uwzględnienia wstrząsów, jakich doznały gospodarki UE, zwłaszcza krajów, które poważnie ucierpiały w czasie kryzysu; jest zadowolony, że wnioski te mogłyby być przydatne podczas bieżącej realizacji strategii;

6. przypomina, że obejmująca wszystkie regiony polityka spójności stanowi główny unijny instrument inwestycji w gospodarkę realną i jest wyrazem europejskiej solidarności poprzez rozszerzanie zasięgu wzrostu gospodarczego i dobrobytu oraz poprzez zmniejszanie różnic ekonomicznych, społecznych i terytorialnych; zaznacza, że polityka spójności jest w pełni dostosowana do celów strategii "Europa 2020" i zapewnia niezbędne ramy dla inwestycji, nie będąc jedynie narzędziem ich realizacji; podkreśla w tym kontekście, że poprzez koncentrację tematyczną w ramach nowej struktury europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne są ukierunkowane na 11 celów tematycznych wywodzących się wprost z celów strategii "Europa 2020" oraz że warunki wstępne powiązane bezpośrednio z tymi celami tematycznymi zostały ustanowione po to, aby przeprowadzać inwestycje w sposób zapewniający maksymalną skuteczność; podkreśla swoje pełne poparcie dla tego nowego podejścia, które przyczyni się do zwiększenia skuteczności wydatkowanych środków;

7. podkreśla, że polityka spójności rozwija synergię z innymi dziedzinami polityki UE takimi jak jednolity rynek cyfrowy, unia energetyczna, jednolity rynek kapitałowy, polityka społeczna, a poprzez wszystkie swoje instrumenty i cele, w tym strategie makroregionalne, program rozwoju miast, agenda terytorialna, inwestowanie w MŚP, strategie inteligentnego rozwoju i inteligentnej specjalizacji, przyczynia się w znacznym stopniu do umocnienia jednolitego rynku i realizacji celów strategii "Europa 2020"; wzywa w tym kontekście organy krajowe i regionalne w całej Europie do opracowywania strategii inteligentnej specjalizacji i do wykorzystywania synergii między różnymi instrumentami unijnymi, krajowymi i regionalnymi, zarówno publicznymi, jak i prywatnymi;

8. wskazuje na związek z szerszym procesem zarządzania gospodarczego poprzez środki łączące efektywność europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z solidnym zarządzaniem gospodarczym; wzywa państwa członkowskie do odpowiedzialnego działania w celu unikania ich stosowania w możliwie największym stopniu oraz zapobiegania negatywnym skutkom dla wdrażania EFIS i dla osiągnięcia celów polityki spójności; podkreśla ponadto, że państwom członkowskim doświadczającym przejściowych trudności budżetowych należy udzielać wsparcia; z zadowoleniem przyjmuje mechanizmy elastyczności przewidziane w obowiązujących postanowieniach paktu stabilności i wzrostu (COM(2015)0012) mające na celu wzmocnienie powiązania między inwestycjami, reformami strukturalnymi i wykorzystywaniem zasobów w celu promowania długotrwałego wzrostu i ułatwiania postępów w realizacji celów strategii "Europa 2020";

9. podkreśla z zaniepokojeniem opóźnienia we wdrażaniu polityki spójności w czasie bieżącego okresu programowania; zaznacza, że choć zatwierdzono już znaczną większość programów operacyjnych, to proces ich wdrażania znajduje się wciąż na bardzo wczesnym etapie; podkreśla jednak, że można dokonać oceny przydziału zasobów polityki na priorytety przyczyniające się do trwałego wzrostu i zatrudnienia; w tym kontekście odnotowuje, że zgodnie z pierwszą oceną Komisji kwoty przeznaczone na badania i rozwój, wsparcie MŚP, ICT, gospodarkę niskoemisyjną, zatrudnienie, włączenie społeczne, kształcenie i budowanie zdolności są dużo większe w porównaniu z poprzednimi okresami programowania, natomiast spadł poziom wsparcia na infrastrukturę transportową i środowiskową; zwraca uwagę na fakt, że w momencie śródokresowego przeglądu strategii "Europa 2020" nadal może brakować danych dotyczących wdrażania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w latach 2014-2020 oraz że w rezultacie dokonanie konkretnej oceny wkładu tych funduszy w realizację celów strategii może być niemożliwe na tym etapie; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że państwa członkowskie podjęły działania, np. aby zagwarantować przeznaczanie 20 % swoich zasobów na działania w dziedzinie klimatu;

10. uznaje, że stworzenie ram wykonania oraz wprowadzenie warunków wstępnych i powiązań z zaleceniami dla poszczególnych krajów w okresie programowania polityki spójności 2014-2020 mogłoby stworzyć lepsze otoczenie inwestycyjne sprzyjające zmaksymalizowaniu wkładu polityki spójności w realizację kluczowych celów strategii "Europa 2020";

Dynamika przeglądu i powiązane wyzwania

11. przypomina, że Komisja uruchomiła proces przeglądu strategii w 2014 r., publikując komunikat zatytułowany "Podsumowanie realizacji strategii »Europa 2020« na rzecz inteligentnego i trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu", i wyraża ubolewanie, że niewystarczająco odniesiono się w nim do polityki spójności i powiązanych z nią instrumentów; docenia to, że na dalszym etapie procesu włączono konsultacje publiczne przeprowadzone między majem a październikiem 2014 r. w celu zebrania dowodów na potrzeby przeglądu, i wyraża zadowolenie, że właściwość strategii oraz przydatność jej celów i priorytetów znalazły potwierdzenie;

12. stwierdza, że uznano, iż inicjatywy przewodnie osiągnęły swoje cele, podkreśla jednak, że ich widoczność została oceniona dość nisko; ubolewa, że kryzys gospodarczy i finansowy pogłębił dysproporcje w Unii Europejskiej i że poczyniono niewystarczające postępy w osiąganiu kilku kluczowych celów strategii, zwłaszcza w dziedzinie zatrudnienia, badań i rozwoju, ograniczania ubóstwa i wykluczenia społecznego; pochwala wniosek dotyczący potrzeby poprawy odpowiedzialności i zaangażowania na miejscu poprzez ugruntowanie partnerstwa pionowego i poziomego w celu lepszej realizacji strategii; podkreśla, że strategia powinna sprzyjać przejściu od ukierunkowania na proces i wynik do podejścia polegającego na ukierunkowaniu na rzeczywiste rezultaty w celu zagwarantowania jak największej wydajności i skuteczności polityk UE związanych ze strategią;

13. pochwala regularne publikowanie przez Eurostat wskaźników postępu we wdrażaniu strategii "Europa 2020"; wzywa jednak do zapewnienia większej i dokładniejszej regionalnej szczegółowości danych dostarczanych na poziomach NUTS II i NUTS III, co będzie miało coraz większe znaczenie z uwagi na nieprzewidziane problemy gospodarcze i społeczne występujące w różnych regionach UE niezależnie od poziomu ich rozwoju; zwraca ponadto uwagę na trzy wymiary polityki spójności: gospodarczy, społeczny i terytorialny, i uważa w świetle tego, że jej pomiarów nie należy dokonywać wyłącznie na podstawie wskaźników gospodarczych; w tym kontekście wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszej dyskusji i bardziej wydajnej współpracy nad opracowaniem wskaźników o szerszym zakresie, uzupełniających PKB, które byłyby właściwsze przy ocenie postępów w realizacji priorytetowych celów strategii "Europa 2020";

14. zauważa, że publikacja wniosku Komisji dotyczącego przeglądu strategii "Europa 2020" jest oczekiwana przed końcem 2015 r. i ubolewa nad tym opóźnieniem, zwłaszcza że początkowo publikację wniosku zaplanowano na początek 2015 r.; podkreśla, że raz jeszcze nastąpi ona w dość "niefortunnym momencie" w cyklu polityki spójności, w trakcie procesu wdrażania; podkreśla ponadto, że wczesne przeprogramowanie przyniosłoby efekty całkowicie odwrotne od zamierzonych w kwestii długoterminowego planowania strategicznego polityki spójności;

15. z zadowoleniem przyjmuje powołanie zespołu do spraw lepszego wdrażania funduszy UE; ponadto z zadowoleniem przyjmuje stworzenie służby wsparcia reformy strukturalnej, która oficjalnie rozpoczęła prace w dniu 1 lipca 2015 r. i będzie udzielać państwom członkowskim pomocy technicznej, z myślą o skuteczniejszym wdrażaniu reform strukturalnych i zaleceń dla poszczególnych krajów;

16. dostrzega jednocześnie potrzebę uwzględnienia ewolucji prognoz gospodarczych, stosowania nowych instrumentów, postępów w osiąganiu celów strategii i związanej z tym konieczności dokonania dostosowań operacyjnych;

17. apeluje zatem o to, by zakres przeglądu śródokresowego strategii "Europa 2020" był inteligentny i wyważony oraz ukierunkowany na lepsze powiązanie pięciu celów strategii i jej inicjatyw przewodnich, a także na określenie metod lepszej realizacji i oceny tych celów bez tworzenia dodatkowej kompleksowości i nadmiernych obciążeń administracyjnych; podkreśla, że przegląd powinien uwzględniać mocne i słabe strony gospodarki UE, rosnące nierówności (np. w dziedzinie zdrowia), wysokie bezrobocie i wysokie długi publiczne; zaznacza, że równolegle z koncentracją na makroekonomicznych kryteriach zarządzania fiskalnego i gospodarczego należy czynić postępy w realizacji wszystkich głównych celów strategii "Europa 2020"; uważa, że uwagę trzeba zwrócić również na większe zrównoważenie społeczne i środowiskowe, większe włączenie społeczne i równouprawnienie płci; podkreśla znaczenie stałego wspierania organów państw członkowskich przez służby Komisji w zwiększaniu zdolności administracyjnej;

18. ponownie wzywa do pogłębienia wymiaru odpowiedzialności, poczucia zaangażowania, przejrzystości i uczestnictwa w odniesieniu do strategii poprzez zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych oraz wszystkich odnośnych partnerów z organizacji społeczeństwa obywatelskiego i zainteresowanych stron, począwszy od opracowania celów aż do realizacji, monitorowania i oceny strategii; podkreśla kluczowe znaczenie lepszej struktury zarządzania opartej na zarządzaniu wielopoziomowym, struktur zachęt, skutecznego łączenia podejścia odgórnego i oddolnego, modelu partnerstwa stosowanego w polityce spójności oraz partnerstw publiczno-prywatnych ogólnie, z myślą o przeprowadzeniu konsultacji i współpracy z wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu zapewnienia umiejętności skutecznego osiągania celów; przypomina, że zgodnie z ramami instytucjonalnymi i prawnymi państw członkowskich władze regionalne i lokalne odpowiadają również za inwestycje publiczne i dlatego należy uznać je za główne podmioty w procesie wdrażania strategii;

19. sugeruje ponadto, że władze lokalne i regionalne oraz zainteresowane strony powinny ponownie zadeklarować zaangażowanie w projekt "Europa 2020" poprzez zawarcie paktu z państwami członkowskimi i Komisją, aby zapewnić poczucie współodpowiedzialności i uczestnictwa, oraz że należy przyjąć kodeks postępowania podobny do kodeksu postępowania dotyczącego partnerstw, przyjętego w ramach polityki spójności na lata 2014-2020;

20. podkreśla znaczenie przyjęcia prawdziwie terytorialnego podejścia do strategii "Europa 2020" w celu dostosowania interwencji i instrumentów publicznych do różnych cech terytorialnych i szczególnych potrzeb; uważa, że podstawowe znaczenie ma powiązanie ogólnego podejścia w ramach strategii "Europa 2020" z podejściem terytorialnym w ramach Agendy Terytorialnej UE 2020; uważa ponadto, że należy umożliwić dostosowane do potrzeb, dobrowolne cele regionalne strategii "Europa 2020", które powinno się omawiać na szczeblu regionalnym bez nakładania dodatkowego obciążenia biurokratycznego na działania w terenie; podkreśla, że takie dostosowane do potrzeb cele regionalne realizowane na zasadzie dobrowolności powinny być zgodne z nadrzędną strukturą strategii i zawierać się w określonych wcześniej celach; przypomina również w tym kontekście o znaczeniu strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność;

21. uznaje znaczącą rolę miast i obszarów miejskich jako siły napędowej wzrostu i tworzenia miejsc pracy oraz domaga się uwzględnienia w ramach przeglądu strategii "Europa 2020" również szerszego całościowego podejścia do przyszłego rozwoju miast jako podmiotów aktywnie uczestniczących w realizacji celów strategii "Europa 2020"; wzywa zatem Komisję, by zwróciła należytą uwagę na deklarację z Rygi w sprawie programu rozwoju miast, uwzględniając podstawową rolę, jaką odgrywają obszary miejskie - małe, średnie i duże; podkreśla w szczególności potrzebę strategii, która uwzględnia szczególne potrzeby małych i średnich obszarów miejskich, opartej na podejściu wykorzystującym synergię z agendą cyfrową i instrumentem "Łącząc Europę";

22. wzywa Komisję do przekazania informacji o roli aspektów terytorialnych jako czynników wzrostu gospodarczego, tworzenia miejsc pracy i zrównoważonego rozwoju oraz domaga się uwzględnienia skutków terytorialnych w przeglądzie strategii "Europa 2020", a także zapewnienia wytycznych co do tego, jak im sprostać; przypomina o znaczeniu konsultacji z władzami lokalnymi i regionalnymi w tym zakresie, ponieważ odgrywają one decydującą rolę w realizacji strategii rozwoju terytorialnego; zwraca też uwagę na rolę, jaką strategie makroregionalne i ogólnie europejska współpraca terytorialna mogą odgrywać w skutecznej realizacji celów strategii "Europa 2020", jako że wiele projektów rozwojowych obejmuje obszary transgraniczne, w tym kilka regionów i krajów, i może doprowadzić do wypracowania ukierunkowanych na dany obszar reakcji na wyzwania o charakterze długofalowym;

23. dostrzega znaczenie nowego unijnego instrumentu inwestycyjnego, tj. Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), który pomoże uruchomić do 315 mld EUR na inwestycje z zamiarem zapełnienia luki inwestycyjnej w UE i zmaksymalizowania skutków wydatków publicznych; podkreśla, że EFIS powinien funkcjonować jako uzupełnienie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i dodatek do nich; ubolewa, że EFIS nie jest wyraźnie powiązany ze strategią "Europa 2020", lecz uważa, że poprzez swoje cele oraz wybór rentownych i trwałych projektów powinien przyczynić się do wdrażania strategii w konkretnych obszarach;

24. podkreśla ponadto konieczność zapewnienia pełnej spójności i synergii między wszystkimi instrumentami UE poprzez uznanie strategii inteligentnej specjalizacji za jeden z centralnych instrumentów inwestycyjnych, aby uniknąć pokrywania się lub sprzeczności między nimi lub między poszczególnymi szczeblami realizacji polityki; domaga się zatem, by w przeglądzie strategii "Europa 2020" stanowiącej długoterminowe unijne strategiczne ramy wzrostu i zatrudnienia zostało to potwierdzone i by podjąć to wyzwanie dotyczące koordynacji instrumentów politycznych łącznie z EFIS z zamiarem skutecznego wykorzystania wszystkich dostępnych zasobów i osiągnięcia oczekiwanych wyników w kwestii nadrzędnych celów strategicznych;

25. zwraca się do Komisji, aby - z myślą o promowaniu ogólnego harmonijnego rozwoju UE i ze względu na kluczową rolę polityki spójności w realizacji celów strategii "Europa 2020" - uwzględniła w przeglądzie celów i kierunków strategii specyficzne cechy i ograniczenia szczególnych regionów UE, takich jak obszary wiejskie, obszary podlegające przemianom przemysłowym, regiony, które cierpią na skutek poważnych i trwałych niekorzystnych warunków przyrodniczych lub demograficznych, regiony wyspiarskie, transgraniczne i górskie oraz najbardziej oddalone regiony UE, zgodnie z art. 174 i 349 TFUE; w tym kontekście zwraca uwagę na potencjał tych ostatnich regionów w dziedzinie biotechnologii, odnawialnych źródeł energii i bioróżnorodności;

26. podkreśla poprawę rezultatów wynikających ze zwiększenia ilości, jakości i oddziaływania inwestycji w badania i rozwój w ramach skoordynowanego stosowania instrumentów polityki spójności i programu "Horyzont 2020" w kontekście przeglądu śródokresowego strategii "Europa 2020"; w związku z tym zwraca się do Komisji o wzmocnienie wszystkich możliwych interakcji i synergii między tymi dwiema ważnymi ramami polityki w związku z przeglądem celów i kierunków strategii "Europa 2020" oraz o stworzenie internetowego systemu monitorowania, mającego na celu identyfikowanie przypadków łączenia finansowania w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych z finansowaniem w ramach programu "Horyzont 2020", EFIS oraz pozostałych programów finansowanych ze środków wspólnotowych; dlatego z zadowoleniem przyjmuje plan wprowadzenia "pieczęci doskonałości" dla wnioskodawców, którzy spełnili kryterium doskonałości, lecz nie mogli uzyskać finansowania w ramach programu "Horyzont 2020", aby pomóc im w dostępie do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;

27. wzywa Komisję do stworzenia spójnego procesu ciągłej oceny w celu dokonywania regularnej oceny postępów w realizacji celów strategii "Europa 2020", a także do zaproponowania zbioru odpowiednich środków służących ich osiągnięciu i zaleceń dotyczących polityki spójności po 2020 roku; podkreśla też rolę Parlamentu w nadzorowaniu wdrażania strategii "Europa 2020" i polityki spójności w sposób skoordynowany nie tylko w Parlamencie, ale i we współpracy ze wszystkimi odnośnymi instytucjami; w związku z tym apeluje o angażowanie Parlamentu w stosownym czasie we wszystkie istotne dyskusje nad kształtem strategii politycznych objętych zakresem strategii, ich realizacją i oceną; przypomina, jak ważne jest włączenie w tę wymianę poglądów również Komitetu Regionów, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, parlamentów krajowych i regionalnych, władz lokalnych i regionalnych oraz innych zainteresowanych podmiotów i stron;

Przyszła polityka spójności - spojrzenie wykraczające poza perspektywę krótkoterminową

28. uważa, że już sam przegląd strategii "Europa 2020", który poprzedzi przedstawienie wniosku dotyczącego śródokresowej rewizji wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2014-2020, będzie stanowić podstawę struktury przyszłej polityki spójności po 2020 r., a także innych instrumentów WRF; podkreśla w związku z tym znaczenie skutecznego rozwiązania wszystkich wyrażonych powyżej obaw przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości podejścia strategicznego; przypomina również o wartości dodanej ogólnounijnej polityki spójności, która musi pozostać jednym z podstawowych instrumentów inwestycyjnych UE na rzecz wzrostu, zatrudnienia i ochrony klimatu, zapewniając jednocześnie wyważony i harmonijny rozwój w całej UE jako katalizator zmian i stymulator wzrostu również w słabiej rozwiniętych regionach; podkreśla w związku z tym potrzebę zadbania o utrzymanie zrównoważonego poziomu finansowania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych po 2020 roku;

29. zaznacza, że zarówno przyszła polityka spójności, jak i przyszła długoterminowa strategia unijna powinny zostać wstępnie nakreślone przed końcem obecnej kadencji Komisji, pamiętając, że w 2019 r. odbędą się wybory do Parlamentu Europejskiego, oraz że nakłada to istotne konkretne ograniczenia czasowe na współprawodawców co do harmonogramu negocjacji, a także na Komisję i państwa członkowskie co do przygotowania i przyjęcia nowych umów partnerstwa i programów operacyjnych przed początkiem obowiązywania następnych WRF; stwierdza równocześnie, że będą również prowadzone negocjacje w sprawie przyszłych WRF; wzywa zatem Komisję do uwzględnienia wszystkich konkretnych ograniczeń wynikających z wzajemnych powiązań i wymogów związanych z koordynacją czasową oraz do opracowania spójnego podejścia do przyszłej długoterminowej unijnej strategii trwałego wzrostu i zatrudnienia, budżetu UE, zwłaszcza polityki spójności, i innych instrumentów w ramach WRF;

o

o o

30. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, państwom członkowskim oraz regionom.

1 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320.

2 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 289.

3 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 470.

4 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 259.

5 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 303.

6 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 281.

7 Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

8 Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

9 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0002.

10 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0015.

11 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0132.

12 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0068.

13 Dz.U. L 123 z 19.5.2015, s. 98.

14 Dz.U. C 19 z 21.1.2015, s. 9.

15 https://portal.cor.europa.eu/europe2020/SiteCollectionDocuments/2459-brochure-BlueprintEU2020.pdf

16 Dz.U. C 242 z 23.7.2015, s. 43.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2017.355.37
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 października 2015 r. w sprawie polityki spójności i przeglądu strategii Europa 2020 (2014/2246(INI)).
• Data aktu: 28/10/2015
• Data ogłoszenia: 20/10/2017