Strategia dotycząca elektronicznego pobierania opłat i systemu winiet dla lekkich pojazdów prywatnych w Europie (2012/2296(INI)).

Strategia wdrożenia europejskiej usługi opłaty elektronicznej i system winiet dla lekkich pojazdów prywatnych

P7_TA(2013)0248

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 czerwca 2013 r. w sprawie strategii dotyczącej elektronicznego pobierania opłat i systemu winiet dla lekkich pojazdów prywatnych w Europie (2012/2296(INI))

(2016/C 065/06)

(Dz.U.UE C z dnia 19 lutego 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie pobierania od lekkich pojazdów prywatnych opłat za użytkowanie krajowej infrastruktury drogowej (COM(2012)0199),

- uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany "Wdrożenie europejskiej usługi opłaty elektronicznej" (COM(2012)0474),

- uwzględniając białą księgę Komisji na temat transportu zatytułowaną "Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu - dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu"(COM(2011) 0144),

- uwzględniając art. 48 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A7-0142/2013),

A. mając na uwadze, że aktualny europejski elektroniczny system pobierania opłat (EETS) wprowadzony przez Komisję nie funkcjonował właściwie i dlatego też należy go usprawnić; mając na uwadze, że niektóre zainteresowane podmioty na rynku nie widzą w chwili obecnej korzyści pieniężnych z dostosowania się do wspólnego interoperacyjnego systemu EETS;

B. mając na uwadze, że dochody uzyskiwane przez państwa członkowskie z podatków i akcyzy najprawdopodobniej spadną w przyszłości w wyniku odejścia od paliw na bazie ropy naftowej;

C. mając na uwadze, że przestrzeganie zasady "użytkownik/zanieczyszczający płaci" musi nadal pozostać głównym priorytetem transportu europejskiego;

D. mając na uwadze, że w najbliższej przyszłości pobieranie opłat za użytkowanie dróg stanie się rzeczywistością w coraz większej liczbie państw członkowskich;

E. mając na uwadze niektóre problemy, które regularnie pojawiają się w strefach transgranicznych w odniesieniu do osób niezamieszkujących w danym kraju w okresie wdrażania nowych elektronicznych systemów pobierania opłat, które skutkują protestami i skargami dotyczącymi strat finansowych i dyskryminacji;

F. mając na uwadze, że UE zobowiązana jest dopilnować, by zmiana ta nie wywarła negatywnego wpływu na podróże transgraniczne, codzienne życie ludzi zamieszkujących regiony przygraniczne i handel;

G. mając na uwadze, że UE musi zachęcać do pobierania opłat za użytkowanie dróg w sposób niedyskryminujący dla użytkowników dróg, którzy nie są mieszkańcami kraju pobierającego opłatę elektroniczną;

H. mając na uwadze, że w przyszłości trzeba będzie przeznaczać więcej środków nie tylko na budowę nowych dróg, lecz także przede wszystkim na utrzymanie i konserwację istniejącej już infrastruktury drogowej;

I. mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny mieć prawo wprowadzenia systemów pobierania opłat odległościowych i opłat czasowych, chociaż powinno się podjąć kroki w kierunku zapewnienia jak najbardziej preferencyjnego traktowania opłat odległościowych, jako że opłaty te są sprawiedliwsze i w mniejszym stopniu dyskryminacyjne niż opłaty czasowe;

J. mając na uwadze, że istnieją już rozwiązania techniczne umożliwiające interoperacyjność systemów pobierania opłat za użytkowanie dróg;

K. mając na uwadze, że największym problemem związanym z EETS jest brak woli politycznej, by taki system wprowadzić, nie zaś kwestie rynkowe czy techniczne;

Ogólne ramy

1. zwraca uwagę na stwierdzenie Komisji, że dwiema najważniejszymi stronami zainteresowanymi tą kwestią są organy pobierające opłaty elektroniczne oraz dostawcy EETS, zwraca jednak uwagę, że użytkownicy dróg, a zwłaszcza przedsiębiorstwa transportowe, to trzecia ważna zainteresowana strona; zwraca uwagę na to, że użytkownicy pojazdów prywatnych są potencjalnymi użytkownikami końcowymi, którzy mogą pomóc przyspieszyć rozwój EETS;

2. wzywa Komisję do przeanalizowania najefektywniejszego sposobu zaangażowania tych zainteresowanych stron na następnych etapach prowadzonych przez nią działań;

3. podkreśla, że choć ochrona danych osobowych poszczególnych osób oraz ochrona danych osobowych w ogóle mają ogromne znaczenie oraz że wszelkie nowe podejmowane środki powinno się objąć prawodawstwem unijnym dotyczącym ochrony danych, a szczególnie dyrektywą 95/46/WE, kwestia ta nie powinna stanowić przeszkody dla interoperacyjności systemów;

4. uznaje prawa właścicieli dróg do otrzymywania odpowiedniej zapłaty za korzystanie z należącej do nich infrastruktury i powiązanych z nią usług;

EETS: dotychczasowa porażka i potrzeba nowego kierunku rozwoju

5. zgadza się z Komisją, że dyrektywa w sprawie EETS (2004/52/WE) w dotychczasowej formie nie przyczyniła się do oczekiwanego rozwoju interoperacyjnych europejskich elektronicznych systemów opłat drogowych w państwach członkowskich; uważa, że nie zdał on egzaminu, i podkreśla, że potrzebne są zdecydowane działania na rzecz realizacji wspomnianego celu;

6. jest zdania, że Komisja powinna rozważyć przygotowanie odnośnych wnioski ustawodawczych w dziedzinie interoperacyjności, aby zobowiązać wszystkie zainteresowane podmioty do dalszego rozwijania projektu EETS;

7. uważa, że godny ubolewania jest fakt, że ogólnie wszystkie państwa członkowskie okazały niewielkie zainteresowanie rozwojem EETS, a także że Komisja nie podejmuje więcej działań na rzecz egzekwowania stosowania ustawodawstwa UE; w związku z tym zwraca się do Komisji o opracowanie i zaproponowanie systemu zachęt dla podmiotów i państw członkowskich, aby skrócić czas wdrożenia systemu;

8. zgadza się z Komisją, że istnieje zapotrzebowanie na interoperacyjne rozwiązanie w dziedzinie elektronicznych opłat drogowych, jest jednak przekonany, że potrzebne są właściwe środki ustawodawcze, aby skłonić zainteresowane strony do wprowadzenia takiego systemu, jako że samo wynagrodzenie z systemu interoperacyjnego nie jest wystarczająco atrakcyjne dla niektórych producentów sprzętu do pobierania opłat drogowych lub dla niektórych operatorów dróg;

9. jest zdania, że podejście przyjęte przez Komisję, aby usługi były świadczone w sposób regulowany przez rynek, nie dało oczekiwanych rezultatów, i w związku z tym konieczne jest podjęcie działań politycznych mających na celu przyspieszenie wdrożenia EETS i zapewnienie jego funkcjonowania w najbliższej przyszłości;

10. uważa, że plany Komisji zakładające regionalizację nie są zadowalające, jako że mogą one doprowadzić do dalszych opóźnień, które mogą negatywnie odbić się na ogólnoeuropejskim rozwoju tej usługi;

11. jest przekonany, że ogólnounijny rozwój tej usługi powinien pozostać ostatecznym celem UE; podkreśla, że regionalizacja - jeżeli takowa nastąpi - będzie jedynie etapem przejściowym;

12. uważa, że potrzeba więcej szeroko zakrojonych środków i nalega na Komisję, aby po pierwsze podjęła zdecydowane działania wobec państw członkowskich, które nie wdrażają prawidłowo ustawodawstwa UE, a po drugie niezwłocznie dokonała przeglądu wszelkich dostępnych analiz tej kwestii w celu stworzenia podstawy dla poszczególnych opcji działania zarówno w perspektywie średnio-, jak i długoterminowej, w tym pobierania opłat za korzystanie z dróg za pomocą takich technologii, jak GPS/GNSS, aby zapobiegać zatorom powstającym przy bramkach lub zmniejszać je, wzywa również Komisję, by przedstawiła wyniki tego przeglądu do końca 2013 r.;

13. jest zdania, że Komisja powinna przeprowadzić analizę aspektów finansowych i warunków urzeczywistnienia EETS w praktyce;

14. jest zdania, że dyrektywa dotycząca interoperacyjności (2004/52/EC) oferuje odpowiednie ramy prawne pozwalające na współistnienie różnych systemów pobierania opłat drogowych, co pozwala państwom członkowskim dokonać wyboru spośród różnych technologii w zależności od różnych cech charakterystycznych ich sieci transportu drogowego;

15. jest przekonany, że niezależnie tego, jaki system zostanie wybrany, Komisja dołożyć starań, aby zapewnić stałe uświadamianie konsumentom, jakie są koszty pobierania opłat za pomocą urządzeń elektronicznych lub transponderów toll tag;

16. domaga się, aby w procesie opracowywania tej usługi zawsze uwzględniano szczególne potrzeby kierowców zawodowych i innych osób, które przejeżdżają przez dużą liczbę państw, w szczególności w kierunku peryferyjnych państw członkowskich lub od nich;

17. wzywa Komisję Europejską, aby uwzględniła w ramach programów prac w sprawie transeuropejskich sieci transportowych możliwość finansowania projektów, które mogą umożliwić przyspieszenie wdrożenia EETS;

18. jest zdania, że podejście oparte na zapotrzebowaniu rynkowym nie dało oczekiwanych rezultatów i że konieczne jest przeanalizowanie niedociągnięć, które doprowadziły do tej sytuacji;

19. jest przekonany, że zainteresowane podmioty tego sektora, a mianowicie dostawcy usług pobierania opłat elektronicznych, koncesji drogowych oraz producenci transponderów elektronicznych i sprzętu do ich obsługi, nie wykazują woli wprowadzenia EETS i jest zdania, że należałoby wprowadzić przepis nakazujący stronom podjęcie współpracy w tym względzie; uważa, że Komisja powinna wprowadzić mechanizmy wsparcia, aby stworzyć skuteczny system pobierania opłat za użytkowanie dróg z korzyścią dla użytkownika końcowego, szczególnie w perspektywie coraz powszechniejszego pobierania opłat za użytkowanie dróg w przyszłości;

20. zwraca się do Komisji, aby przeprowadziła szczegółową ocenę interoperacyjności technicznej i umownej między państwami członkowskimi w odniesieniu do aktualnych projektów i w stosownych wypadkach zaproponowała nowe działania oparte na wzorcowych praktykach;

21. zgadza się z Komisją, że istnieje już technologia umożliwiająca interoperacyjność systemów;

22. zwraca uwagę na gotowość szeregu państw członkowskich do wdrożenia systemów pobierania opłat w najbliższych latach lub przedłużenia istniejących koncesji; wzywa Komisję do czuwania nad tym, by systemy te spełniały wymogi interoperacyjności i do dokładania starań, by wdrożenie systemów pobierania opłat nie pod żadnym względem dyskryminujące dla osób niezamieszkujących w danym kraju, tzn. aby nie wiązało się z powstawaniem barier sprzecznych z zasadą swobodnego przemieszczania się;

23. wzywa państwa członkowskie i operatorów dróg objętych opłatami drogowymi do ścisłej współpracy z sąsiadującymi państwami i zaoferowania im niezbędnego wsparcia na rzecz wprowadzenia systemów opłat oraz urządzeń do ich pobierania i uiszczania, a także do dostarczania użytkownikom informacji o cenach, warunkach użytkowania itp.;

24. apeluje, aby w przypadku niespełnienia wymogów Komisja wszczynała postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego;

Pobieranie opłat za użytkowanie dróg: winiety, elektroniczne opłaty drogowe, interoperacyjność i ochrona danych

25. podkreśla, że to do państw członkowskich należy decyzja o wprowadzeniu opłat za użytkowanie dróg, a także określenie wysokości opłaty, również to państwa członkowskie powinny mieć ostatnie słowo jeżeli chodzi o wydatkowanie przychodów z opłat za użytkowanie dróg;

26. wzywa państwa członkowskie do dalszej modernizacji sieci transportowych, aby stały się one bardziej trwałe, wydajne, ekologiczne, bezpieczne poprzez przeznaczenie przychodów z opłat drogowych na ten cel;

27. przyjmuje do wiadomości, że państwa członkowskie opracowują aktualnie plany pobierania opłat od nowych kategorii pojazdów, w tym lekkich pojazdów prywatnych, co powoduje, że wprowadzenie przez Komisję skoordynowanego interoperacyjnego systemu pobierania opłat za użytkowanie dróg staje się tym pilniejsze;

28. uważa, że bardziej równomierne rozłożenie opłat za korzystanie z dróg na wszystkie rodzaje pojazdów w oparciu o zasadę "użytkownik płaci" to krok w dobrym kierunku;

29. wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia w procesie tworzenia krajowych systemów pobierania opłat elektronicznych szczególnej sytuacji mieszkańców regionów przygranicznych; podkreśla, że krajowe systemy pobierania opłat elektronicznym nie mogą pod żadnym pozorem mieć charakteru dyskryminacyjnego;

30. nalega, by podczas opracowywania planów dotyczących systemów pobierania opłat drogowych Komisja Europejska i państwa członkowskie wzięły pod uwagę szczególną sytuację regionów przygranicznych, aby zminimalizować wpływ tych systemów na ludność zamieszkującą te regiony;

31. jest przekonany, że choć ostateczne uprawnienia do uzyskiwania dochodów należą do państw członkowskich, UE powinna przedkładać systemy pobierania opłat za pokonaną odległość nad systemy oparte na winietach, jako że te pierwsze są systemami sprawiedliwszymi i niedyskryminacyjnymi, zaś te ostatnie sprawiały w przeszłości trudności, jeżeli chodzi o skuteczność oraz dyskryminowanie, dlatego też powinno się ich w miarę możliwości unikać;

32. uważa, że Komisja musi wprowadzić obowiązek oferowania użytkownikom dróg różnorodnych proporcjonalnych struktur opłat w ramach systemów czasowych, na przykład warianty dzienne, tygodniowe, miesięczne i roczne, z możliwością zakupu winiety na 30 dni przed planowanym użytkowaniem drogi, z jasnym wskazaniem kwoty, która zostanie potrącona jako opłata administracyjna, jest ponadto zdania, że Komisja powinna opowiedzieć się za bardziej rozpowszechnionym stosowaniem systemów odległościowych zamiast systemów czasowych;

33. jest przekonany, że wprowadzenie jakiegokolwiek nowego systemu pobierania opłat wiążącego się ze wspólnym korzystaniem z systemów operacyjnych oraz z dzieleniem się danymi dotyczącymi klientów i ich przemieszczania się musi ściśle podlegać unijnym przepisom dotyczącym ochrony danych oraz że dane powinny podlegać depersonalizacji w celu ochrony prywatności poszczególnych osób; stosuje pragmatyczne podejście do kwestii ochrony danych i uważa, że po wprowadzeniu niezbędnych zabezpieczeń kwestie ochrony danych nie powinny stanowić przeszkody dla interoperacyjności;

34. nalega, by Komisja zobowiązała państwa członkowskie stosujące system winiet do znacznego uproszczenia sprzedaży winiet i dostępu do informacji oraz do stosowania internetowego systemu płatności pozwalającego klientom na wniesienie opłat z wyprzedzeniem za pomocą ogólnodostępnego interfejsu, zgodnie z wymogami projektowania uniwersalnego;

35. nalega, by Komisja umożliwiła dokonywanie płatności za pomocą telefonów komórkowych w systemach pobierania opłat elektronicznych oraz w systemach winietowych;

36. podkreśla potrzebę wprowadzenia właściwych oznakowań informujących kierowców o wysokości opłaty znajdujących się w odpowiedniej odległości od miejsc ich pobierania; podkreśla również, że informacje o mandatach i innych karach powinny być wyraźnie przedstawiane i łatwo dostępne;

37. dostrzega potrzeby przedsiębiorstw transportowych i MŚP oraz korzyści, jakie EETS przyniósłby im pod względem oferowania na rynku towarów po możliwie najatrakcyjniejszych cenach;

38. zwraca uwagę na znaczenie tych przedsiębiorstw oraz MŚP jeżeli chodzi o stymulowanie wzrostu gospodarczego oraz tworzenie miejsc pracy w Europie, uważa za ważne, by nie nakładać na nie niepotrzebnych obciążeń, natomiast stosować zasadę "użytkownik płaci" w sposób uniwersalny do wszystkich kategorii pojazdów;

39. zaleca, aby Komisja podjęła zdecydowane działania przeciw tym, którzy nie dostosowują się do aktualnej dyrektywy dotyczącej interoperacyjności, a jednocześnie ocenia zapotrzebowanie na opublikowanie przez Komisję wniosku w sprawie nowych przepisów dotyczących EETS oraz interoperacyjności pobierania opłat drogowych;

o

o o

40. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.65.63
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Strategia dotycząca elektronicznego pobierania opłat i systemu winiet dla lekkich pojazdów prywatnych w Europie (2012/2296(INI)).
• Data aktu: 11/06/2013
• Data ogłoszenia: 19/02/2016