Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 września 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie i stanu stosunków UE-Rosja (2014/2841(RSP)).

Sytuacja na Ukrainie i stan stosunków UE-Rosja

P8_TA(2014)0025

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 września 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie i stanu stosunków UE-Rosja (2014/2841(RSP))

(2016/C 234/04)

(Dz.U.UE C z dnia 28 czerwca 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa, w sprawie Partnerstwa Wschodniego i w sprawie Ukrainy, w szczególności rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie ¹ , z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie rosyjskiej napaści na Ukrainę ² , z dnia 17 kwietnia 2014 r. w sprawie nacisków Rosji na kraje Partnerstwa Wschodniego, a w szczególności destabilizacji wschodniej Ukrainy ³ oraz z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie ⁴ ;

- uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 22 lipca i 15 sierpnia 2014 r. oraz konkluzje Rady Europejskiej z dnia 30 sierpnia 2014 r. w sprawie Ukrainy,

- uwzględniając oświadczenie rzecznika ESDZ z dnia 11 września 2014 r. w sprawie uprowadzenia estońskiego funkcjonariusza policji;

- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Rosji, w szczególności rezolucję z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie szczytu UE-Rosja ⁵ ;

- uwzględniając oświadczenie NATO wygłoszone w Walii w dniu 5 września 2014 r.,

- uwzględniając wynik nadzwyczajnego posiedzenia Rady ds. Rolnictwa, które odbyło się w dniu 5 września 2014 r.,

- uwzględniając wspólne oświadczenie ministerialne w sprawie wdrożenia układu o stowarzyszeniu UE-Ukraina/ pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (AA/DCFTA) z dnia 12 września 2014 r.

- uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że lato 2014 r. było naznaczone dalszą eskalacją konfliktu we wschodniej Ukrainie; mając na uwadze, że według oszacowań ONZ co najmniej 3 000 osób straciło życie, dużo więcej tysięcy osób zostało rannych, a setki tysięcy cywilów musiało uciekać ze stref konfliktu; mając na uwadze, że ekonomiczne koszty konfliktu, w tym koszty odbudowy wschodnich regionów, poważnie zagrażają społecznemu i gospodarczemu rozwojowi Ukrainy;

B. mając na uwadze, że w dniu 5 września 2014 r. w Mińsku trójstronna grupa kontaktowa przyjęła porozumienie o zawieszeniu broni, które weszło w życie tego samego dnia; mając na uwadze, że porozumienie to zawiera także 12-punktowy protokół, w którym przewidziano uwolnienie zakładników, środki na rzecz poprawy sytuacji humanitarnej, wycofanie z Ukrainy wszystkich nielegalnych grup zbrojnych, sprzętu wojskowego i najemników, a także środki dotyczące decentralizacji w obwodach donieckim i ługańskim;

C. mając na uwadze, że od piątku 5 września 2014 r. zawieszenie broni było stale naruszane, głównie przez wojska rosyjskie i separatystów na obszarach w pobliżu Mariupola i lotniska w Doniecku, a w kilku innych miejscach doszło do prób sprowokowania ukraińskich sił obronnych;

D. mając na uwadze, że w minionych tygodniach Rosja zwiększyła obecność swoich wojsk na terytorium Ukrainy oraz logistyczne wsparcie separatystycznych bojówek poprzez stały transfer broni, amunicji, pojazdów pancernych i sprzętu oraz wysyłanie najemników i zamaskowanych żołnierzy, mimo wezwań UE do dołożenia wszelkich starań, aby załagodzić konflikt; mając na uwadze, że od początku kryzysu Federacja Rosyjska gromadziła oddziały i sprzęt wojskowy na granicy z Ukrainą,

E. mając na uwadze, że rosyjska bezpośrednia i pośrednia interwencja wojskowa na Ukrainie, obejmująca aneksję Krymu, stanowi pogwałcenie prawa międzynarodowego, w tym karty ONZ, aktu końcowego z Helsinek i memorandum budapeszteńskiego z 1994 r.; mając na uwadze, że Rosja nadal odmawia przestrzegania traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie (A-CFE);

F. mając na uwadze, że Rada Europejska obradująca w dniu 30 sierpnia 2014 r. zwróciła się z propozycją wzmocnienia unijnych środków ograniczających w związku z działaniami Rosji zmierzającymi do destabilizacji wschodniej Ukrainy; mając na uwadze, że propozycje te weszły w życie w dniu 12 września 2014 r.;

G. mając na uwadze, że po podpisaniu w dniu 21 marca 2014 r. postanowień politycznych układu o stowarzyszeniu UE i Ukraina oficjalnie podpisały w dniu 27 czerwca 2014 r. pozostałą część układu, która obejmuje pogłębioną i kompleksową umowę o wolnym handlu (DCFTA); mając na uwadze, że Parlament Europejski i Rada Najwyższa jednocześnie ratyfikowały układ o stowarzyszeniu; mając na uwadze, że dnia 12 września 2014 r. Komisja ogłosiła, że tymczasowe stosowanie pogłębionej i kompleksowej umowy o wolnym handlu (DCFTA) zostało odroczone do dnia 31 grudnia 2015 r.; mając na uwadze, że spowoduje to przedłużenie obowiązywania jednostronnych preferencji handlowych udzielanych Ukrainie przez UE, które miały wygasnąć w dniu 1 listopada 2014 r.;

H. mając na uwadze, że w dniu 7 sierpnia 2014 r. rząd rosyjski przyjął wykaz produktów z UE, USA, Norwegii, Kanady i Australii, dla których zamknięto rynek rosyjski na okres jednego roku; mając na uwadze, że w największym stopniu dotknie to UE, gdyż Rosja jest drugim co do wielkości rynkiem eksportowym produktów rolnych UE i szóstym co do wielkości dla produktów rybołówstwa, a 73 % importowanych towarów, dla których zamknięto rynek, pochodzi z UE; mając na uwadze, że całkowite restrykcje stosowane obecnie przez Rosję mogłyby doprowadzić do strat w handlu o wysokości 5 mld EUR oraz negatywnie wpłynąć na dochody 9,5 mln mieszkańców UE pracujących w gospodarstwach rolnych, których dotyczy to w największym stopniu;

I. mając na uwadze, że zamknięcie rosyjskiego rynku dla produktów żywnościowych z UE, które uderzyło szczególnie w sektor owocowo-warzywny, a także mleczarski i mięsny, mogłoby wywołać efekt domina prowadzący do nadmiernej podaży na rynku wewnętrznym, a zamknięcie rynku rosyjskiego dla produktów rybołówstwa z UE może spowodować poważne problemy w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że wartość produktów rybołówstwa objętych zakazem wynosi niemal 144 mln EUR;

J. mając na uwadze, że Rosja zagraża bezpieczeństwu UE, regularnie naruszając przestrzeń powietrzną Finlandii, państw bałtyckich i Ukrainy, a także poprzez niedawne przerwy w dostawie gazu do Polski stanowiące 45 % rosyjskiego eksportu do tego kraju;

K. mając na uwadze, że podczas szczytu NATO w Newport potwierdzono stanowisko NATO w sprawie Ukrainy w obliczu destabilizującego wpływu Rosji, zaoferowano pomoc we wzmacnianiu ukraińskich sił zbrojnych oraz wezwano Rosję do wycofania swoich oddziałów z Ukrainy i zakończenia nielegalnej aneksji Krymu; mając na uwadze, że NATO oświadczyło, że nadal dąży do opartych na współpracy, konstruktywnych stosunków z Rosją, mianowicie do zbudowania wzajemnego zaufania oraz że kanały komunikacji z Rosją pozostają otwarte;

L. mając na uwadze, że tragiczne zestrzelenie samolotu MH17 malezyjskich linii lotniczych w obwodzie donieckim wywołało oburzenie międzynarodowej i europejskiej opinii publicznej; mając na uwadze, że ONZ i UE domagają się dogłębnego międzynarodowego śledztwa w sprawie okoliczności wypadku oraz mając na uwadze, że postawienie sprawców przed sądem jest moralnym i prawnym obowiązkiem;

M. mając na uwadze, że konsul honorowy Litwy w Ługańsku Mykoła Zelenec został uprowadzony i brutalnie zamordowany przez rebeliantów;

1. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie w Mińsku porozumienia o zawieszeniu broni i wzywa wszystkie strony do dołożenia wszelkich starań, aby wdrożyć je w pełni i w dobrej wierze z myślą o rozpoczęciu prawdziwego procesu pokojowego obejmującego stałą i skuteczną kontrolę granicy ukraińskiej pod nadzorem OBWE, pełne i bezwarunkowe wycofanie rosyjskich oddziałów, nielegalnych grup zbrojnych, sprzętu wojskowego i najemników z uznawanego międzynarodowo terytorium Ukrainy oraz uwolnienie zakładników; ubolewa nad faktem, że porozumienie o zawieszeniu broni jest stale naruszane, głównie przez wojsko rosyjskie i separatystów, oraz że ich koncentracja nadal postępuje; stanowczo podkreśla, że rozwiązanie tego konfliktu powinno mieć charakter polityczny;

2. wzywa wszystkie strony do przestrzegania porozumienia o zawieszeniu broni i powstrzymania się od wszelkich działań lub posunięć, które mogłyby mu zagrażać; wyraża poważne zaniepokojenie faktem, że rosyjskie oddziały wykorzystują zawieszenie broni jako pretekst do przegrupowania się, aby kontynuować ofensywę zmierzającą do utworzenia "korytarza lądowego" prowadzącego na Krym i dalej do Naddniestrza;

3. stanowczo potępia Federację Rosyjską za prowadzenie z Ukrainą niewypowiedzianej "hybrydowej wojny", wykorzystując do tego regularne siły rosyjskie i wspierając nielegalne grupy zbrojne; podkreśla, że takie działanie przywódców rosyjskich stanowi zagrożenie nie tylko dla jedności i niepodległości Ukrainy, lecz również dla całego kontynentu europejskiego; wzywa Rosję do natychmiastowego wycofania z Ukrainy wszystkich rosyjskich zasobów i sił wojskowych, uniemożliwienia napływu bojowników i broni do wschodniej Ukrainy oraz zaprzestania bezpośredniego lub pośredniego wspierania działań sił separatystycznych na terytorium Ukrainy;

4. ponownie opowiada się za niepodległością, suwerennością, integralnością terytorialną i nienaruszalnością granic Ukrainy, a także za jej prawem do wybrania opcji europejskiej; przypomina, że społeczność międzynarodowa nie uzna nielegalnej aneksji Krymu i Sewastopola ani prób utworzenia quasi-republik w Donbasie; z zadowoleniem przyjmuje decyzję UE o zakazie importu towarów z Krymu, chyba że będą one miały certyfikat pochodzenia wydany przez władze Ukrainy; potępia narzucanie przyjmowania paszportów obywatelom ukraińskim na Krymie, prześladowanie Ukraińców i krymskich Tatarów oraz groźby samozwańczych przywódców kierowane do mieszkańców Krymu, którzy wyrazili zainteresowanie głosowaniem w zbliżających się wyborach parlamentarnych;

5. podkreśla, że OBWE odgrywa podstawową rolę w zażegnaniu kryzysu na Ukrainie ze względu na doświadczenie w rozwiązywaniu konfliktów zbrojnych i sytuacji kryzysowych, a także ponieważ zarówno Federacja Rosyjska, jak i Ukraina są członkami tej organizacji; wzywa państwa członkowskie UE, wysoką przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisję do dołożenia wszelkich starań, by wzmocnić i powiększyć specjalną misję obserwacyjną OBWE na Ukrainie, zarówno pod względem liczby doświadczonego personelu, jak i pod kątem logistyki i sprzętu; podkreśla potrzebę bezzwłocznego rozmieszczenia obserwatorów OBWE wzdłuż całej granicy ukraińsko-rosyjskiej, która obecnie znajduje się pod kontrolą separatystów;

6. podkreśla, że realizacji reformy i programu stowarzyszeniowego musi towarzyszyć stałe dążenie do zapewnienia integralności i jedności terytorialnej Ukrainy; ponownie zauważa, że te dwa zadania są z sobą nierozerwalnie i synergicznie związane; podkreśla, że potrzebny jest pokojowy dialog i decentralizacja, która zapewniłaby pozostawienie władzy nad całym terytorium rządowi centralnemu, tym samym gwarantując jedność Ukrainy; podkreśla potrzebę budowy zaufania między poszczególnymi wspólnotami w społeczeństwie oraz wzywa do stabilnego procesu pojednania; w tym kontekście podkreśla znaczenie, jakie ma nawiązanie pluralistycznego dialogu narodowego oraz odrzucenie propagandy, mowy nienawiści i retoryki mogącej jeszcze zaognić konflikt; podkreśla, że taki pluralistyczny dialog powinien obejmować organizacje społeczeństwa obywatelskiego i obywateli pochodzących z wszystkich regionów i mniejszości;

7. z zadowoleniem przyjmuje jednoczesną ratyfikację AA/DCFTA przez Werchowną Radę i Parlament Europejski; uważa, że jest to istotny krok świadczący o zaangażowaniu obu stron na rzecz pomyślnego wdrożenia układu i umowy; odnotowuje możliwe odroczenie rozpoczęcia tymczasowego stosowania DCFTA między UE a Ukrainą do dnia 31 grudnia 2015 r., a w zamian za to przedłużenie obowiązywania jednostronnych środków handlowych, co stanowi de facto asymetryczne stosowanie umowy; ubolewa nad nadzwyczajnymi działaniami podjętymi przez Rosję i poziomem wywieranej przez nią presji; oświadcza, że układ nie może i nie będzie zmieniony oraz że Unia Europejska dała temu jasny wyraz ratyfikując go; wzywa państwa członkowskie do szybkiej ratyfikacji AA/DCFTA zawartych z Ukrainą; odnotowuje trwające konsultacje między Ukrainą, Rosją a UE w sprawie wdrożenia AA/DCFTA zawartych z Ukrainą i ma nadzieję, że pomoże to wyjaśnić nieporozumienia;

8. zaznacza, że miesiące poprzedzające rozpoczęcie stosowania AA/DCFTA powinny zostać wykorzystane do przeprowadzenia koniecznej transformacji i modernizacji systemu politycznego, gospodarki i społeczeństwa Ukrainy zgodnie z programem stowarzyszeniowym; z zadowoleniem przyjmuje program reform ogłoszony przez prezydenta Poroszenkę, obejmujący przepisy dotyczące walki z korupcją, decentralizacji i amnestii; wzywa Komisję i ESDZ do pilnego opracowania szeroko zakrojonego i ambitnego pakietu wsparcia finansowego i pomocy dla Ukrainy, a w szczególności dla ludności wschodniej Ukrainy, aby wesprzeć prace zmierzające do znalezienia politycznego rozwiązania i pojednania narodowego;

9. przyjmuje do wiadomości ustawy o specjalnym statusie dla niektórych części obwodów donieckiego i ługańskiego oraz o amnestii, przyjęte przez Werchowną Radę w dniu 16 września 2014 r., które są istotnym wkładem w złagodzenie konfliktu w ramach wdrażania pokojowego planu opracowanego przez prezydenta Ukrainy;

10. popiera środki ograniczające, które UE przyjęła latem wobec Rosji w reakcji na stałe rosyjskie agresje, i odnotowuje, że środki te nasilono w dniu 12 września 2014 r.; uważa, że sankcje powinny być pomyślane w takich sposób, aby przedsiębiorstwa powiązane z Kremlem nie mogły ich obejść; wzywa UE do ścisłego nadzorowania takich form współpracy gospodarczej jak swapy akcyjne i spółki joint venture;

11. podkreśla, że unijne środki ograniczające są odwracalne i można je zmienić w zależności od sytuacji na Ukrainie;

12. apeluje do państw członkowskich i ESDZ o przyjęcie zestawu konkretnych celów, których realizacja mogłaby zapobiec przyjęciu nowych środków ograniczających przeciw Rosji albo doprowadzić do uchylenia wcześniejszych; jest zdania, że cele te powinny obejmować: całkowite wycofanie oddziałów rosyjskich i najemników z terytorium Ukrainy, wstrzymanie dostaw broni i sprzętu dla terrorystów, przestrzeganie przez Rosję wszystkich warunków zawieszenia broni, skuteczną międzynarodową kontrolę i weryfikację zawieszenia broni oraz przywrócenie ukraińskiej kontroli nad całym terytorium; wzywa Radę i państwa członkowskie, aby nie brały pod uwagę możliwości zniesienia sankcji, dopóki nie zostaną spełnione do tego warunki oraz aby były gotowe nałożyć kolejne sankcje, jeżeli Rosja podejmie działania zmierzające do naruszenia porozumienia o zawieszeniu broni lub dalszej eskalacji napięć na Ukrainie;

13. przypomina, że środki ograniczające przyjęte przez UE mają bezpośredni związek z łamaniem przez Federację Rosyjską prawa międzynarodowego poprzez nielegalną aneksję Krymu i destabilizację Ukrainy, natomiast środki handlowe przyjęte przez Federację Rosyjską, w tym skierowane przeciwko Ukrainie i innym państwom Partnerstwa Wschodniego, które ostatnio zawarły układy o stowarzyszeniu z UE, są nieuzasadnione; wzywa UE do rozważenia możliwości wykluczenia Rosji ze współpracy w dziedzinie cywilnych zastosowań energii jądrowej oraz z systemu Swift;

14. wzywa Komisję do uważnego śledzenia skutków, jakie przynoszą rosyjskie tzw. sankcje odwetowe, oraz do szybkiego podjęcia środków wsparcia producentów, w których uderzają rosyjskie restrykcje handlowe; z zadowoleniem przyjmuje środki przyjęte w dniu 5 września 2014 r. przez Radę UE ds. Rolnictwa i wzywa Komisję do zbadania sposobów umożliwiających UE lepsze poradzenie sobie w przyszłości z podobnymi kryzysami, a także do dołożenia wszelkich starań, aby udzielić istotnej i terminowej pomocy producentom europejskim dotkniętym restrykcjami; ubolewa nad zawieszeniem nadzwyczajnych środków rynkowych w odniesieniu do rynków łatwo psujących się owoców i warzyw, lecz potępia wszelkie nadużywanie takiego wsparcia; wzywa Komisję do możliwie najszybszego przedstawienia nowego systemu;

15. wzywa Komisję, aby ściśle monitorowała rynek produktów rolnych i spożywczych oraz produktów rybołówstwa i akwakultury, informowała Radę i Parlament Europejski o wszelkich zmianach oraz dokonała oceny wpływu przyjętych środków z myślą o ewentualnym rozszerzeniu listy objętych produktów oraz zwiększeniu budżetu w wysokości 125 mln EUR; apeluje do Komisji, aby nie ograniczała się do środków rynkowych, lecz przyjęła także środki średniookresowe w celu wzmocnienia obecności UE na rynkach państw trzecich (np. działania promocyjne);

16. rozważa możliwość wykorzystania funduszy UE innych niż fundusze rolne, gdyż kryzys nie wynika z niedoskonałości rynku lub niesprzyjających warunków pogodowych, lecz ma przede wszystkim charakter polityczny;

17. podkreśla, że średnio- i długoterminowa stabilność polityczno-gospodarcza Rosji oraz jej rozwój zależą od stworzenia prawdziwej demokracji i zaznacza, że w przyszłości rozwój stosunków między UE a Rosją będzie zależał od starań o umocnienie demokracji i praworządności oraz o przestrzeganie praw podstawowych w Rosji;

18. z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie zakładników przetrzymywanych przez nielegalne grupy zbrojne we wschodniej Ukrainie i wzywa do uwolnienia ukraińskich więźniów przetrzymywanych na terenie Federacji Rosyjskiej; wskazuje w szczególności na sprawę Nadieżdy Sawczenko, ukraińskiej ochotniczki uwięzionej przez separatystów w czerwcu 2014 r., a następnie przewiezionej do Rosji i nadal przetrzymywanej w areszcie; wskazuje również na sprawy filmowców i dziennikarzy zatrzymanych na Krymie: Olega Sencowa, Aleksieja Czernego, Gennadija Afansjewa i Aleksandra Kołczenki;

19. z zadowoleniem przyjmuje ponowną deklarację NATO dotyczącą priorytetowego traktowania wspólnego bezpieczeństwa oraz zobowiązanie do przestrzegania art. 5 Traktatu waszyngtońskiego; z zadowoleniem przyjmuje decyzje podjętą na szczycie NATO w Newport o zwiększeniu poziomu bezpieczeństwa wschodnich sojuszników, obejmującą utworzenie grupy zadaniowej zwanej "szpicą" tj. sił gotowych do praktycznie natychmiastowej reakcji, stałej rotacyjnej wojskowej obecności NATO oraz zapewnienie infrastruktury logistycznej, a także wysiłki mające na celu zwiększenie zdolności Ukrainy do zapewnienia własnego bezpieczeństwa; zauważa, że sojusznicy NATO mogą na szczeblu dwustronnym zapewnić Ukrainie niezbędną broń, technologię i know-how z myślą o swoim bezpieczeństwie i obronie; jednak zdecydowanie podkreśla, że nie istnieje militarne rozwiązanie kryzysu na Ukrainie;

20. zwraca uwagę na znaczenie niezależnego, szybkiego i pełnego dochodzenia - powierzonego Holenderskiej Radzie ds. Bezpieczeństwa - w sprawie przyczyn zestrzelenia samolotu MH17 malezyjskich linii lotniczych, a także na konieczność postawienia przed sądem osób odpowiedzialnych za tę katastrofę; zauważa, że w dniu 9 września 2014 r. Holenderska Rada ds. Bezpieczeństwa przedstawiła wstępny raport ze śledztwa w sprawie katastrofy samolotu MH17; zaznacza, że według poczynionych dotychczas wstępnych ustaleń nie stwierdzono żadnych problemów technicznych lub operacyjnych w samolocie ani wśród załogi oraz że uszkodzenia zauważone w przedniej części wydają się wskazywać, że w samolot uderzyły liczne obiekty z zewnątrz o wysokiej energii; ubolewa nad faktem, że rebelianci nadal uniemożliwiają śledczym nieograniczony dostęp do miejsca katastrofy i wzywa wszystkie strony do natychmiastowego umożliwienia dostępu;

21. wyraża zdecydowane przekonanie, że jedyną racjonalną odpowiedzią UE na groźby Rosji jest zajęcie wspólnego stanowiska; uważa, że UE powinna przemyśleć swoje stosunki z Rosją, porzucić koncepcję strategicznego partnerstwa i znaleźć nowe, jednolite podejście;

22. wyraża głębokie zaniepokojenie katastrofalną sytuacją humanitarną we wschodniej części Ukrainy, zwłaszcza w związku z nadchodzącą zimą; podkreśla pilną potrzebę niesienia pomocy humanitarnej i pomagania ludności w strefach objętych konfliktem, przesiedleńcom i uchodźcom; przypomina, że Światowa Organizacja Zdrowia ostrzegała niedawno, iż wschodnia Ukraina boryka się z kryzysową sytuacją w zakresie zdrowia, szpitale nie funkcjonują, brakuje leków i szczepionek; z zadowoleniem przyjmuje niedawno podjętą decyzję Komisji o przeznaczeniu 22 mln EUR na pomoc humanitarną i rozwojową dla Ukrainy; wzywa do pilnych działań pod egidą i nadzorem UE, w tym do wysłania konwoju z pomocą humanitarną, aby nieść pomoc najbardziej potrzebujących; przypomina, że niesienie pomocy humanitarnej wschodniej Ukrainie musi się odbywać przy pełnym poszanowaniu międzynarodowego prawa humanitarnego oraz zasad człowieczeństwa, neutralności, bezstronności i niezależności, a także w ścisłej współpracy z rządem Ukrainy, ONZ i Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża; wyraża głęboki szacunek za ogromną pracę grupy obywateli ukraińskich w dziedzinie pomocy humanitarnej we wschodniej Ukrainie, szczególnie w zakresie ewakuowania dzieci, opieki medycznej i dostaw żywności;

23. wzywa Komisję do rozpoczęcia prac nad trzecim ambitnym pakietem pomocy makrofinansowej dla Ukrainy oraz do odegrania wiodącej roli w organizowaniu międzynarodowej konferencji darczyńców wspierających Ukrainę, która ma odbyć się przed końcem 2014 r. i na której mają się spotkać przedstawiciele organizacji międzynarodowych, międzynarodowych instytucji finansowych oraz podmioty społeczeństwa obywatelskiego; podkreśla jak ważne jest, by społeczność międzynarodowa wspierała stabilizację gospodarczą i polityczną oraz reformy na Ukrainie;

24. pochwala stałe dążenie władz ukraińskich do zapewnienia prawa do edukacji, a w szczególności do zapewnienia wszystkim dzieciom możliwości jak najszybszego powrotu do szkół, które zostały dotknięte konfliktem; przypomina znaczenie, jakie ma udzielanie wsparcia psychologicznosocjalnego wszystkim dzieciom, które bezpośrednio zetknęły się aktami przemocy;

25. stanowczo potępia bezprawne uprowadzenie estońskiego oficera kontrwywiadu z terytorium Estonii do Rosji oraz wzywa władze rosyjskie, aby natychmiast uwolniły E. Kohwera i umożliwiły mu bezpieczny powrót do Estonii;

26. uważa, że niezwykle doniosłe znaczenie ma zmniejszenie zależności UE od Rosji i innych autorytarnych reżimów; wzywa ponadto Radę Europejską, by na posiedzeniu w październiku 2014 r. przyjęła ambitny i kompleksowy plan awaryjny na nadchodzącą zimę, i uwzględniła w nim państwa ościenne takie jak Ukraina;

27. zwraca uwagę na niedawne wiarygodne doniesienia o łamaniu praw człowieka w strefach konfliktu, głównie przez regularne oddziały rosyjskie i separatystów; popiera wezwanie rządu Ukrainy do utworzenia jednego, regularnie aktualizowanego rejestru zgłoszonych przypadków porwań, a także do dokładnego i bezstronnego zbadania wszystkich zarzutów o nadużywanie siły, brutalne traktowanie i stosowanie tortur;

28. z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez Komisję 4. sprawozdania z postępów Ukrainy we wdrażaniu planu działania na rzecz liberalizacji reżimu wizowego oraz decyzję Rady o przejściu do drugiego etapu realizacji tego planu; domaga się szybkiego wprowadzenia ruchu bezwizowego pomiędzy UE a Ukrainą, co byłoby konkretną reakcją na europejskie aspiracje ludzi, którzy demonstrowali na Majdanie; ponownie apeluje, by w oczekiwaniu na wprowadzenie tego systemu niezwłocznie zastosować przejściowe, bardzo proste i niedrogie procedury wizowe;

29. wzywa do kontynuacji rozmów trójstronnych w sprawie dostaw gazu dla Ukrainy, które to rozmowy zawieszono w czerwcu 2014 r., aby znaleźć rozwiązanie umożliwiające ich kontynuację; ponownie zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia dostaw gazu przez rewers gazu z krajów sąsiadujących z UE na Ukrainę;

30. wzywa UE do uznania magazynowania gazu, połączeń międzysystemowych i instalacji zwrotnego przepływu za aktywa strategiczne i w związku z tym do uregulowania udziału umawiających się stron będących stroną trzecią w tych kluczowych sektorach; ponadto wzywa państwa członkowskie do wycofania się z umów planowanych z Rosją w dziedzinie energetyki, w tym z budowy Gazociągu Południowego;

31. podkreśla potrzebę radykalnego wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego UE, niezależności i odporności na presję zewnętrzną poprzez konsolidację sektorów energetycznych, dalszy rozwój infrastruktury energetycznej w krajach sąsiadujących z UE oraz rozwój połączeń międzysystemowych w dziedzinie energii między tymi krajami oraz między nimi a UE, zgodnie z celami Wspólnoty Energetycznej, a także podkreśla potrzebę niezwykle pilnej realizacji tych priorytetowych projektów leżących we wspólnym interesie, aby utworzyć w pełni funkcjonujący wolny rynek gazu w Europie;

32. z zadowoleniem przyjmuje decyzję rządu francuskiego o wstrzymaniu dostawy okrętów Mistral do transportu śmigłowców i wzywa państwa członkowskie do przyjęcia podobnego podejścia w odniesieniu do towarów eksportowych nie objętych decyzjami UE w sprawie sankcji, w szczególności broni i sprzętu, którymi można się posługiwać zarówno w celach wojskowych, jak i cywilnych; przypomina, że w obecnej sytuacji umowa ta byłaby sprzeczna z Kodeksem postępowania UE w sprawie wywozu uzbrojenia oraz z wspólnym stanowiskiem z 2008 r. określającym wspólne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego; wzywa UE i państwa członkowskie do pełnego przestrzegania embarga na handel bronią i zakazu wywozu sprzętu podwójnego zastosowania przeznaczonego dla wojskowych użytkowników końcowych;

33. z zadowoleniem przyjmuje decyzję o zorganizowaniu wyborów parlamentarnych na Ukrainie w dniu 26 października 2014 r. oraz oczekuje od rządu, że zapewni on wolne i uczciwe wybory; wzywa Ukrainę do wprowadzenia transparentności w finansowaniu partii i ich kampanii politycznych oraz do kompleksowego zajęcia się uwagami, o których mowa w ustaleniach i wnioskach misji obserwacyjnej OBWE/ODIHR na niedawne wybory prezydenckie; wzywa wszystkie partie polityczne reprezentowane obecnie w Werchownej Radzie do wzięcia udziału w wyborach, a wszystkie strony do pełnego poszanowania wyniku wyborów; wyraża nadzieję na uzyskanie silnej większości z myślą o czekających w przyszłości istotnych wyzwaniach i niezbędnych reformach; wzywa rebeliantów we wschodniej Ukrainie, aby nie utrudniali procesu wyborczego i zagwarantowali mieszkańcom Donbasu podstawowe prawo do wolnego wyboru swoich przedstawicieli; zobowiązuje się do wysłania obserwatorów na te wybory oraz wzywa do powołania znaczącej międzynarodowej misji obserwacji wyborów w celu nadzorowania tych kluczowych wyborów, które będą odbywać się w ciągle jeszcze trudnych warunkach;

34. podkreśla, że Rosja ma obecnie mniej niż kiedykolwiek podstaw do krytykowania układu między UE a Ukrainą lub do reagowania nieuzasadnionymi restrykcjami handlowymi i agresją militarną; z zaniepokojeniem zauważa, że te nowe wydarzenia stanowią dla Rosji czynnik zachęcający do eskalacji polityki polegającej na zastraszaniu Ukrainy i wciąganiu jej w rosyjską sferę wpływów; obawia się, że konflikt rozprzestrzeni się na Gruzję i Mołdawię;

35. ubolewa, że rosyjscy przywódcy postrzegają Partnerstwo Wschodnie UE jako zagrożenie dla własnych interesów politycznych i gospodarczych; podkreśla, że jest wręcz odwrotnie - Rosja zyska na nasileniu handlu i działalności gospodarczej, a bezpieczeństwo Rosji wzrośnie dzięki stabilnemu i przewidywalnemu sąsiedztwu; ubolewa nad wykorzystywaniem przez Rosję handlu jako instrumentu destabilizacji regionu poprzez wprowadzenie szeregu zakazów przywozu produktów z Ukrainy i Mołdawii, a ostatnio również poprzez wypowiadanie umów o wolnym handlu ze Wspólnotą Niepodległych Państw (Ukraina, Gruzja, Mołdawia) i konsekwentne ponowne wprowadzanie stawek celnych KNU od produktów pochodzących z tych państw;

36. przypomina, że układ ten nie jest ostatecznym celem stosunków UE-Ukraina; ponadto zwraca uwagę, że zgodnie z art. 49 TUE Ukraina, podobnie jak wszystkie państwa europejskie, ma możliwość integracji z Unią Europejską i może starać się o przystąpienie do niej, pod warunkiem że będzie szanować zasady demokracji, podstawowe wolności, prawa człowieka i prawa mniejszości, oraz że zapewni praworządność;

37. podkreśla, że należy powrócić do stosunków opartych na partnerstwie i współpracy z Rosją, kiedy pokaże ona, że przestrzega prawa międzynarodowego, czynnie i jednoznacznie przyczynia się do pokojowego rozwiązania kryzysu na Ukrainie oraz całkowicie szanuje integralnoścterytorialna, niepodległość i suwerenność Ukrainy oraz innych państw Partnerstwa Wschodniego i ich sąsiadów; wzywa nowego wysokiego przedstawiciela/wiceprzewodniczącego Komisji do odegrania proaktywnej roli w ułatwianiu dialogu między Ukrainą a Rosją oraz dialogu UE z Rosją, oraz do wspierania pokojowego rozwiązywania konfliktów; uważa ponadto, że Komisja powinna zbadać możliwości współpracy UE z Euroazjatycką Unią Gospodarczą;

38. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy, Radzie Europy, OBWE oraz prezydentowi, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej.

1 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0170.

2 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0248.

3 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0457.

4 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0009.

5 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0101.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.234.14
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 września 2014 r. w sprawie sytuacji na Ukrainie i stanu stosunków UE-Rosja (2014/2841(RSP)).
• Data aktu: 18/09/2014
• Data ogłoszenia: 28/06/2016