Opinia nr 1/2016 (przedstawiona na mocy art. 325 TFUE) w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE, Euratom) nr 883/2013 w odniesieniu do sekretariatu Komitetu Nadzoru Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

OPINIA NR 1/2016

(przedstawiona na mocy art. 325 TFUE)

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE, Euratom) nr 883/2013 w odniesieniu do sekretariatu Komitetu Nadzoru Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)

(2016/C 150/01)

(Dz.U.UE C z dnia 27 kwietnia 2016 r.)

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 325 ust. 4,

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 4 marca 2016 r. w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE, Euratom) nr 883/2013 w odniesieniu do sekretariatu Komitetu Nadzoru Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) ¹ ,

uwzględniając otrzymany przez Trybunał w dniu 4 kwietnia 2016 r. wniosek Parlamentu Europejskiego o wydanie opinii w sprawie wyżej wymienionego wniosku,

uwzględniając otrzymany przez Trybunał w dniu 15 marca 2016 r. wniosek Rady o wydanie opinii w sprawie wyżej wymienionego wniosku,

PRZYJMUJE NASTĘPUJĄCĄ OPINIĘ:

Wstęp

1. Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest dyrekcją generalną Komisji, ale funkcjonuje niezależnie w odniesieniu do swoich działań dochodzeniowych. Został on utworzony w 1999 r., a przepisy mające zastosowanie do przeprowadzanych przez niego dochodzeń (zwane dalej "rozporządzeniem w sprawie OLAF") zostały zmienione w 2013 r. ² .

2. W skład struktury organizacyjnej OLAF wchodzi Komitet Nadzoru, który zgodnie z powierzonymi mu zadaniami "regularnie monitoruje wykonywanie przez Urząd jego zadań dochodzeniowych w celu wzmocnienia niezależności Urzędu we właściwym wykonywaniu powierzonych mu kompetencji" ³ . Komitet ma w szczególności obowiązek monitorowania rozwoju sytuacji w zakresie stosowania gwarancji proceduralnych i czasu trwania dochodzeń OLAF.

3. Komitet Nadzoru jest złożony z pięciu niezależnych członków, posiadających doświadczenie w pracy na stanowiskach wysokiego szczebla w organach sądowych lub dochodzeniowych, lub też na porównywalnych stanowiskach związanych z dziedzinami działalności Urzędu. Są oni mianowani za wspólnym porozumieniem Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji.

4. Zgodnie z art. 15 ust. 8 rozporządzenia w sprawie OLAF sekretariat Komitetu Nadzoru jest prowadzony przez Urząd w ścisłym porozumieniu z Komitetem Nadzoru. Art. 18 rozporządzenia przewiduje, że środki budżetowe dotyczące Komitetu Nadzoru i jego sekretariatu zapisywane są w linii budżetowej dotyczącej Urzędu, oraz stanowi, że plan zatrudnienia Urzędu obejmuje odnośny plan dla Komitetu Nadzoru i jego sekretariatu.

5. Sekretariat jest co prawda funkcjonalnie powiązany z Komitetem Nadzoru, ale pracownicy sekretariatu podlegają administracyjnie dyrektorowi generalnemu OLAF. Dyrektor generalny posiada uprawnienia organu powołującego i decyduje na przykład o awansach i przeniesieniach pracowników sekretariatu. Zdaniem Komitetu Nadzoru sytuacja ta prowadziła do konfliktów interesów i sprawiła, że pracownicy sekretariatu otrzymywali sprzeczne polecenia, jak miało to miejsce na przykład w przypadku ujawnienia opinii Komitetu Nadzoru nr 2/2012 ⁴ .

6. Zgodnie z rozporządzeniem, którego dotyczy wniosek, sekretariat Komitetu Nadzoru będzie prowadzony przez Komisję, a nie przez OLAF. Środki budżetowe dotyczące sekretariatu Komitetu Nadzoru zostaną przesunięte z linii budżetowej i planu zatrudnienia dotyczących OLAF do linii budżetowej i planu zatrudnienia Komisji. We wniosku przewidziano również, że kompetencje inspektora ochrony danych OLAF nadal obejmować będą przetwarzanie danych przez sekretariat oraz że pracownicy sekretariatu będą nadal podlegać tym samym zasadom poufności co poprzednio.

Uwagi

7. Trybunał przypomina, że już w 2011 r., przy okazji ostatniej zmiany rozporządzenia w sprawie OLAF, zalecił, by w rozporządzeniu zawrzeć przepis stanowiący, że sekretariat Komitetu musi wykonywać wyłącznie instrukcje Komitetu i działać niezależnie od OLAF oraz że nie może być mianowany przez dyrektora generalnego OLAF ani mu podlegać ⁵ .

8. W tym kontekście Trybunał z zadowoleniem przyjmuje wniosek przewidujący, że sekretariat Komitetu Nadzoru nie ma już być prowadzony przez OLAF. Nowe przepisy zastępujące ostatnie zdanie art. 15 ust. 8 ⁶ mogłyby jednak zostać uzupełnione, aby doprecyzować, że sekretariat musi działać niezależnie nie tylko od OLAF, ale i od Komisji, oraz że podlega on Komitetowi Nadzoru. W związku z tym Trybunał proponuje następujące, zmienione brzmienie:

"Jego sekretariat jest prowadzony przez Komisję, niezależnie od Urzędu i w ścisłej współpracy z Komitetem Nadzoru. Komisja powstrzymuje się od ingerencji w kompetencje Komitetu Nadzoru. Sekretarz Komitetu Nadzoru jest mianowany przez Komisję po uzyskaniu pozytywnej opinii Komitetu Nadzoru. Sekretarz wykonuje instrukcje Komitetu Nadzoru i działa niezależnie od Komisji." (dodatkowy tekst został podkreślony)

9. Trybunał odnotowuje, że nadchodząca ogólna ocena rozporządzenia w sprawie OLAF w 2017 r. będzie stanowić okazję do przeanalizowania i, w razie potrzeby, zreformowania struktury zarządczej OLAF, w tym również jego mechanizmów nadzorczych ⁷ . Niemniej w obliczu ostatnich wydarzeń ⁸ wskazane byłoby, żeby nie czekać na wyniki tej oceny w celu wyjaśnienia procedury uchylenia immunitetu ⁹ dyrektora generalnego OLAF lub innych członków personelu OLAF na wniosek krajowego organu sądowego. Gdy krajowy organ sądowy występuje z tego rodzaju wnioskiem, niezależność OLAF może wymagać dodatkowego zabezpieczenia. Trybunał zaleca zatem, by art. 17 rozporządzenia w sprawie OLAF został uzupełniony o przepis, że Komisja ma obowiązek terminowo poinformować Komitet Nadzoru o każdym takim wniosku i zasięgnąć jego opinii przed podjęciem decyzji ¹⁰ .

Niniejsza opinia została przyjęta przez Izbę IV, której przewodniczył Milan Martin CVIKL, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 5 kwietnia 2016 r.

1 COM(2016) 113 final z dnia 4 marca 2016 r.

2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999 (Dz.U. L 248 z 18.9.2013, s. 1).

3 Zob. art. 15 ust. 1 rozporządzenia w sprawie OLAF.

4 Zob. pkt 56 sprawozdania z działalności Komitetu Nadzoru OLAF za 2014 r.

5 Zob. pkt 44 opinii nr 6/2011 (Dz.U. C 254 z 30.8.2011, s. 1).

6 Zob. art. 1 ust. 2 wniosku.

7 Art. 19 rozporządzenia w sprawie OLAF stanowi, że do dnia 2 października 2017 r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z oceny stosowania niniejszego rozporządzenia. Sprawozdaniu towarzyszy opinia Komitetu Nadzoru i podaje się w nim, czy istnieje potrzeba zmiany niniejszego rozporządzenia.

8 W marcu 2016 r., na wniosek organów sądowych państwa członkowskiego, Komisja uchyliła immunitet jurysdykcyjny dyrektorowi generalnemu OLAF.

9 Art. 11 lit. a) Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej stanowi, że pracownicy "korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego co do dokonanych przez nich czynności służbowych, a obejmującego również słowa wypowiedziane lub napisane [...]. [K]orzystają oni z tego immunitetu również po zakończeniu pełnienia funkcji".

10 Podobnie jak ma to już miejsce w przypadku art. 17 ust. 9 rozporządzenia w sprawie OLAF, który stanowi, że Komisja jest zobowiązana zasięgnąć opinii Komitetu Nadzoru przed nałożeniem jakichkolwiek sankcji dyscyplinarnych na dyrektora generalnego.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.150.1
• Rodzaj: Akt przygotowawczy
• Tytuł: Opinia nr 1/2016 (przedstawiona na mocy art. 325 TFUE) w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE, Euratom) nr 883/2013 w odniesieniu do sekretariatu Komitetu Nadzoru Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).
• Data aktu: 05/04/2016
• Data ogłoszenia: 27/04/2016