POMOC PAŃSTWA - ŁOTWAPomoc państwa SA.34191 (2012/C) (ex 2012/NN) - Domniemana pomoc na rzecz airBaltic
Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2013/C 69/03)
(Dz.U.UE C z dnia 8 marca 2013 r.)
Pismem z dnia 20 listopada 2012 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Łotwę o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma na adres:
European Commission
Directorate-General for Competition
State Aid Registry
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Nr faksu: +32-2-296-1242
E-mail: stateaidgreffe@ec.europa.eu
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom Łotwy. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
TEKST STRESZCZENIA
PROCEDURA
W dniu 18 października 2011 r. Łotwa wstępnie zgłosiła Komisji pożyczkę w wysokości 16 mln LVL na rzecz A/S Air Baltic Corporation ("airBaltic"). W dniu 4 stycznia 2012 r. Łotwa potwierdziła, że pożyczka została udzielona przedsiębiorstwu airBaltic w październiku 2011 r. W dniu 21 lutego 2012 r. Łotwa wycofała swoje wstępne zgłoszenie pomocy.
W dniu 9 stycznia 2012 r. Komisja otrzymała skargę od SIA Baltijas aviācijas sistēmas ("BAS"). Uwagi Łotwy dotyczące tej skargi zostały przekazane BAS, które nie udzieliło na nie odpowiedzi. Niezależnie braku odpowiedzi Komisja postanowiła z urzędu kontynuować swoją ocenę środka pomocy. W dniu 18 lipca 2012 r. Komisja otrzymała dodatkową skargę od Ingi Piterniece, byłego członka zarządu BAS. Następnie doszło do kilkukrotnej wymiany informacji. W dniach 5 lipca i 17 sierpnia 2012 r. miały miejsce spotkania z władzami łotewskimi i przedstawicielami airBaltic.
OPIS ŚRODKA, W ODNIESIENIU DO KTÓREGO KOMISJA WSZCZYNA POSTĘPOWANIE
W październiku 2011 r. głównymi akcjonariuszami airBaltic byli Łotwa (52,6 %) i BAS (47,2 %). Wydaje się, że BAS zobowiązało się złożyć swoje akcje jako zabezpieczenie na rzecz Latvijas Krājbanka. W wyniku nacjonalizacji Latvijas Krājbanka w dniu 21 listopada 2011 r. przedsiębiorstwo to sprzedało Ministerstwu Transportu wszystkie swoje udziały w airBaltic, zachowując wyłącznie jedną akcję airBaltic. W rezultacie udział Łotwy w airBaltic zwiększył się do 99,8 %.
Na podstawie umowy z dnia 3 października 2011 r. Łotwa udzieliła airBaltic pożyczki w wysokości 16 mln LVL ("pierwsza pożyczka państwowa", środek 1) wraz z inną pożyczką w wysokości 14 mln LVL od BAS ("pożyczka od BAS". Warunki obu tych pożyczek były powiązane i identyczne, a początkowa stopa oprocentowania została ustalona na poziomie [11-13] %(*).
W dniu 13 grudnia 2011 r., po tym jak udział Łotwy w airBaltic zwiększył się do 99,8 %, rząd postanowił zatwierdzić znaczne obniżenie stopy oprocentowania pierwszej pożyczki państwowej z poziomu [11-13] % (*) do poziomu [2-4] %(*) oraz udzielić airBaltic kolejnej pożyczki w wysokości 67 mln LVL przy stopie oprocentowania na poziomie [9-11] %(*) ("druga pożyczka państwowa", środek 2). W dniu 14 grudnia 2011 r. przedsiębiorstwu airBaltic udostępniono pierwszą transzę w kwocie 41,6 mln LVL.
Podczas zgromadzenia akcjonariuszy airBaltic w dniu 22 grudnia 2011 r. Łotwa i BAS uzgodnili podniesienie kapitału o 110 mln LVL (środek 3) poprzez konwersję pożyczek państwowych i pożyczki od BAS na kapitał własny, wraz z wniesieniem wkładu pieniężnego od BAS w wysokości 37,7 mln LVL. Łotwa dokonała konwersji swoich pożyczek w dniu 29 lub 30 grudnia 2011 r. Do dnia 30 stycznia 2012 r., tj. do końca pierwszego etapu okresu realizacji subskrypcji dotyczącej podwyższenia kapitału, BAS ani nie dokonało konwersji swojej pożyczki, ani nie wniosło wkładu pieniężnego.
W dniu 9 stycznia 2012 r. BAS złożyło skargę dotyczącą środków 1, 2 i 3 oraz nabycia przez Łotwę części obligacji zerokuponowych o wartości 30 mln LVL wyemitowanych przez airBaltic w kwietniu 2010 r. (środek 4) oraz płatności w wysokości 2,8 mln EUR od Latvijas Krājbanka na rzecz airBaltic w listopadzie 2011 r. (środek 5). Dodatkowa skarga z dnia 18 lipca 2012 r. dotyczyła dokonanej przez Łotwę na rzecz airBaltic cesji roszczenia wobec siebie o wartości 5 mln EUR za kwotę zaledwie 1 LVL (środek 6).
W marcu 2012 r. airBaltic przyjęło biznesplan "reShape" przewidujący szereg działań, w tym nabycie bardziej wydajnych samolotów. Działania te umożliwiłyby airBaltic osiągnięcie progu rentowności w [...](*), przy czym według scenariusza pesymistycznego przedsiębiorstwo odnotowywałoby ujemny zysk przed odsetkami i opodatkowaniem (EBIT) co najmniej do [...](*).
OCENA ŚRODKÓW POMOCY
Komisja stwierdza, że w momencie przyznania wspomnianych środków pomocy możliwe było uznanie airBaltic za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych w sprawie pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji(1).
Pierwsza pożyczka państwowa (środek 1) i pożyczka od BAS miały identyczne warunki i były powiązane, co na pierwszy rzut oka sugeruje, że zostały udzielone na warunkach pari passu. Jednakże Komisja musi ocenić je w kontekście wspomnianej umowy z dnia 3 października 2011 r., która określa zobowiązanie ze strony Łotwy do udzielenia dodatkowej pożyczki na rzecz airBaltic na nieokreśloną kwotę przed dniem 15 grudnia 2011 r., jednak nie stanowi, że BAS musi udostępnić airBaltic pożyczkę zamienną w momencie udzielenia drugiej pożyczki państwowej. Wątpliwe jest również, czy początkowo ustalona stopa oprocentowania w wysokości [11-13] %(*) była na poziomie rynkowym. Jeśli chodzi o znaczne obniżenie stopy oprocentowania do wysokości [2-4] %(*), Komisja zwraca uwagę na fakt, że w normalnych warunkach rynkowa stopa oprocentowania byłaby znacznie wyższa niż [2-4] %(*).
Komisja zauważa, że drugiej pożyczce państwowej (środek 2) nie towarzyszyła kolejna pożyczka od BAS, co wyklucza ich powiązany charakter. Komisja ma również wątpliwości, czy prywatny inwestor udzieliłby airBaltic pożyczki przy stopie oprocentowania [9-11] %(*) w kontekście trudności tego przedsiębiorstwa i wykorzystanego zabezpieczenia.
W dniu 22 grudnia 2011 r. Łotwa i BAS wspólnie postanowili dokapitalizować airBaltic (środek 3). Komisja stwierdza, że samo w sobie nie wystarcza to do wykluczenia odniesienia korzyści przez airBaltic. W tamtym czasie BAS utracił na rzecz państwa wszystkie udziały w airBaltic z wyjątkiem jednej akcji, a zatem konwersja miała dla niego niewielki sens ekonomiczny. Wydaje się, że BAS i Łotwa powinni byli dokonać dokapitalizowania do dnia 30 stycznia 2012 r. Jednak Łotwa dokonała konwersji swoich pożyczek w dniu 29 lub 30 grudnia 2011 r.
Łotwa wdrożyła środek 4 poprzez państwowe centrum radiowo-telewizyjne, wraz z BAS i na identycznych warunkach. W związku z brakiem rentowności tej inwestycji, na obecnym etapie nie można wykluczyć, że BAS nabył wspomniane obligacje z powodu znacznego zainteresowania przedsiębiorstwem airBaltic, jakie Łotwa okazała przed emisją tych obligacji.
Działania objęte środkiem 5 zostały przeprowadzone po nacjonalizacji Latvijas Krājbanka dokonanej w dniu 21 listopada 2011 r. Łotwa nie udzieliła wyjaśnień, dlaczego działania te miały zostać przeprowadzone mimo uprzedniej decyzji łotewskiej komisji ds. finansów i rynku kapitałowego o ograniczeniu operacji bankowych powyżej 100.000 EUR i o wstrzymaniu wszystkich operacji Latvijas Krājbanka w dniu 21 listopada 2011 r.
Jeśli chodzi o środek 6, Komisja stwierdza, że Łotwa, podejmując decyzję o cesji na rzecz airBaltic roszczenia wobec siebie o wartości 5 mln EUR w zamian za kwotę 1 LVL, przyznała temu przedsiębiorstwu korzyść zbliżoną do umorzenia długu.
Jeśli chodzi o zgodność środków, Komisja stwierdza na obecnym etapie, że ze względu na ich charakter i trudności przedsiębiorstwa airBaltic, jedynymi adekwatnymi kryteriami wydają się być te dotyczące pomocy na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE na podstawie wspomnianych wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji. Jednakże wydaje się, że nie spełniono warunków określonych w tych wytycznych.
Zgodnie z art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 wszelka przyznana niezgodnie z prawem pomoc może podlegać odzyskaniu od beneficjenta.
TEKST PISMA
grafika
______(1) Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s. 2.
(*) Tajemnica handlowa.
