P7_TC1-COD(2010)0208Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 5 lipca 2011 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr .../2011 zmieniającego dyrektywę 2001/18/WE w zakresie umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazania uprawy organizmów zmodyfikowanych genetycznie na swoim terytorium
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(Dz.U.UE C z dnia 5 lutego 2013 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114 [...]192 ust. 1, [Popr. 1]
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(1),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów(2),
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą(3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie(4) oraz rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy(5) tworzą kompleksowe ramy prawne dla zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO); ramy te w pełni stosują się do GMO, które mają być wykorzystane do uprawy w Unii jako nasiona lub inny materiał rozmnożeniowy (dalej "GMO do uprawy").
(2) Powyższe akty prawne przewidują, że GMO do uprawy mają podlegać indywidualnej ocenie ryzyka przed zatwierdzeniem ich wprowadzenia na rynek unijny, uwzględniającej - zgodnie z załącznikiem II do dyrektywy 2001/18/WE - skutki bezpośrednie i pośrednie, natychmiastowe i opóźnione oraz kumulacyjne skutki długoterminowe GMO dla zdrowia ludzkiego i dla środowiska naturalnego. Celem tej procedury zatwierdzania jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzi, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska i interesów konsumentów, przy zagwarantowaniu efektywnego funkcjonowania rynku wewnętrznego. Powinno się osiągnąć i utrzymywać jednolity wysoki poziom ochrony zdrowia i środowiska na całym terytorium Unii Europejskiej. [Popr. 2]
(2a) Komisja i państwa członkowskie powinny zapewnić w pierwszej kolejności realizację konkluzji Rady ds. Ochrony Środowiska przyjętych w dniu 4 grudnia 2008 r., czyli właściwe wdrażanie wymogów prawnych określonych w załączniku II do dyrektywy 2001/18/WE w odniesieniu do oceny ryzyka związanego z GMO. W szczególności należy zapewnić rygorystyczną ocenę długoterminowego oddziaływania na środowisko upraw genetycznie zmodyfikowanych, jak również ich potencjalnego wpływu na organizmy niedocelowe. Cechy środowiska przyjmującego i obszarów geograficznych, na których mogą być prowadzone uprawy genetycznie zmodyfikowane, powinny zostać należycie uwzględnione. Należy także ocenić potencjalne skutki dla środowiska, wywołane zmianami w zastosowaniu środków chwastobójczych powiązanych z genetycznie zmodyfikowanymi uprawami odpornymi na środki chwastobójcze. Komisja powinna w szczególności dopilnować, by przyjęto zmienione wytyczne w sprawie oceny ryzyka związanego z GMO. Wytyczne te nie powinny opierać się jedynie na zasadzie zasadniczej równorzędności lub na koncepcji oceny porównawczej bezpieczeństwa, a także powinny umożliwiać wyraźne określanie długoterminowych skutków bezpośrednich i pośrednich oraz wątpliwości natury naukowej. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i państwa członkowskie powinny dążyć do tworzenia rozległej sieci organizacji naukowych reprezentujących wszystkie dyscypliny, w tym dotyczące zagadnień ekologicznych, oraz współpracować w celu wykrycia we wczesnym stadium wszelkich potencjalnych rozbieżności między opiniami naukowymi z myślą o rozwiązaniu lub wyjaśnieniu spornych kwestii naukowych. Komisja i państwa członkowskie powinny dopilnować, by zapewniono niezbędne środki na prowadzenie niezależnych badań nad potencjalnymi zagrożeniami związanymi z GMO oraz by egzekwowanie praw własności intelektualnej nie uniemożliwiało niezależnym naukowcom dostępu do wszystkich istotnych materiałów. [Popr. 44]
(2b) W ramach niniejszego rozporządzenia oraz podczas jego wdrażania należy uwzględniać zasadę ostrożności. [Popr. 46]
(3) Poza zatwierdzeniem wprowadzenia do obrotu odmiany zmodyfikowane genetycznie muszą także spełniać wymogi prawodawstwa Unii w zakresie wprowadzania do obrotu nasion i materiału rozmnożeniowego roślin, określone w szczególności w dyrektywie Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych(6), dyrektywie Rady 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin zbożowych(7), dyrektywie Rady 68/193/EWG z dnia 9 kwietnia 1968 r. w sprawie wprowadzania do obrotu materiału do wegetatywnego rozmnażania winorośli(8), dyrektywie Rady 98/56/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin ozdobnych(9), dyrektywie Rady 1999/105/WE z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie obrotu leśnym materiałem rozmnożeniowym(10), dyrektywie Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych(11), dyrektywie Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka(12), dyrektywie Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw(13), dyrektywie Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 1999 r. w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków(14), dyrektywie Rady 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych(15), oraz dyrektywie Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do produkcji owoców(16). Dyrektywy 2002/53/WE i 2002/55/WE zawierają przepisy, które umożliwiają państwom członkowskim zakazanie, pod pewnymi ściśle określonymi warunkami, stosowania danej odmiany na całym swoim terytorium lub jego części, lub ustanowienie odpowiednich warunków dla uprawy tej odmiany.
(4) Po zatwierdzeniu GMO do celów uprawy zgodnie z ramami prawnymi Unii dotyczącymi GMO oraz spełnieniu przez nie, odnośnie do odmiany, która ma być wprowadzona do obrotu, wymogów prawodawstwa Unii w zakresie wprowadzania na rynek nasion i materiału rozmnożeniowego roślin, państwa członkowskie nie mogą zakazać, ograniczyć lub utrudnić ich swobodnego obrotu na swoim terytorium, o ile nie mają zastosowania warunki określone w prawodawstwie Unii.
(4a) Biorąc pod uwagę znaczenie dowodów naukowych w podejmowaniu decyzji w sprawie zakazu lub zatwierdzania GMO, EFSA i państwa członkowskie powinny gromadzić i co roku publikować - dla poszczególnych przypadków - wyniki badań dotyczących ryzyka lub dowodów jakiejkolwiek przypadkowej obecności GMO, zanieczyszczenia lub zagrożenia dla środowiska bądź zdrowia ludzkiego spowodowanego GMO. Ze względu na wysoki koszt konsultacji z ekspertami państwa członkowskie powinny wspierać współpracę między instytutami badawczymi a krajowymi akademiami naukowymi. [Popr. 4]
(5) Doświadczenie pokazało, że uprawa GMO jest kwestią, którą państwa członkowskie zajmują się bardziej szczegółowo na poziomie centralnym lub regionalnym i lokalnym. Aby zachować rynek wewnętrzny, uprawa została uznana za kwestię o istotnym wymiarze lokalnym/regionalnym, w odróżnieniu od kwestii związanych kwestie związane z wprowadzaniem do obrotu lub przywozem GMO, które to kwestie powinny być nadal regulowane na szczeblu Unii. Uprawa może wymagać większej elastyczności w niektórych przypadkach, gdyż jest kwestią o istotnym wymiarze lokalnym/regionalnymlokalnym, regionalnym lub terytorialnym, oraz o istotnym znaczeniu dla samostanowienia państw członkowskich. Elastyczność ta nie powinna negatywnie wpływać na unijną procedurę zatwierdzania. Jednak zharmonizowana ocena ryzyka środowiskowego i ryzyka dla zdrowia może nie uwzględniać wszystkich możliwych skutków uprawy GMO w poszczególnych regionach i lokalnych ekosystemach. UE. Zgodnie z art. 2 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie powinny więc mieć możliwość być uprawnione do przyjmowania wiążących aktów prawnych dotyczących efektywnej uprawy GMO na swoim terytorium po prawnym zatwierdzeniu GMO w zakresie ich wprowadzenia do obrotu w Unii. [Popr. 5]
(6) W tym kontekście wydaje się właściwe przyznanie zapewnienie państwom członkowskim, zgodnie z zasadą pomocniczości, większej swobody elastyczności w zakresie decydowania, czy chcą one uprawiać GMO na swoim terytorium, bez zmieniania unijnego systemu zatwierdzania GMO i niezależnie od środków, do wprowadzenia których państwa członkowskie są upoważnionezobowiązane przez zastosowanie art. 26a dyrektywy 2001/18/WE w celu zapobieżenia niezamierzonemu występowaniu GMO w innych produktach na swoim terytorium i na obszarach przygranicznych ościennych państw członkowskich. [Popr. 6]
(7) Państwa członkowskie powinny być zatem upoważnione do przyjmowania w poszczególnych przypadkach środków ograniczających lub zakazujących uprawy pojedynczych GMO, poszczególnych grup GMO lub wszystkich lub poszczególnych GMO na swoim terytorium lub jego części, i zmieniania tych środków według uznania, na wszystkich etapach zatwierdzania, ponownego zatwierdzenia lub wycofywania z obrotu przedmiotowych GMO. To Prowadzenie uprawy jest ściśle powiązane z przeznaczeniem gruntów oraz z ochroną fauny i flory, a w odniesieniu do tych kwestii państwa członkowskie zachowują znaczne uprawnienia. Możliwość przyjęcia tych środków przez państwa członkowskie powinna dotyczyć także zmodyfikowanych genetycznie odmian nasion i materiału rozmnożeniowego roślin, które są wprowadzane do obrotu zgodnie z odpowiednimi przepisami dotyczącymi wprowadzania do obrotu nasion i materiału rozmnożeniowego roślin oraz, w szczególności, zgodnie z dyrektywami 2002/53/WE i 2002/55/WE. Wszelkie tego rodzaju środki powinny odnosić się jedynie do uprawy GMO, a nie do swobodnego obrotu i przywozu zmodyfikowanych genetycznie nasion i materiału rozmnożeniowego roślin jako produktów lub zawartych w produktach oraz ich plonów. Podobnie nie powinny one wpływać na uprawę niezmodyfikowanych genetycznie odmian nasion i materiału rozmnożeniowego roślin, w których znajdują się przypadkowe lub technicznie nieuniknione ślady GMO zatwierdzonych w UE. Środki te powinny zapewnić wszystkim zainteresowanym podmiotom gospodarczym, w tym hodowcom, wystarczająco dużo czasu na dostosowanie. [Popr. 7]
(8) Zgodnie z ramami prawnymi zatwierdzania GMO, poziom ochrony zdrowia ludzi /,zwierząt oraz środowiska ustalony na szczeblu Unii nie może być zmieniany przez państwo członkowskie, i zasada ta musi zostać utrzymana. Jednakże państwa członkowskie mogą przyjmować środki ograniczające lub zakazujące uprawy wszystkich lub poszczególnych GMO, grup GMO lub wszystkich GMO na całym swoim terytorium lub jego części ze względów związanych z interesem publicznym, innych niż te ujęte w zharmonizowanych przepisach UE, w których już przewidziano procedury pozwalające na uwzględnienie ryzyka dla zdrowia i środowiska ze strony GMO do uprawy. Środki te mogą być oparte na argumentach związanych z czynnikami środowiskowymi lub innymi istotnymi czynnikami, takimi jak skutki społeczno-gospodarcze, które mogą wynikać z zamierzonego dopuszczenia GMO lub wprowadzenia ich do obrotu, jeżeli czynniki te nie były uwzględnione w zharmonizowanej procedurze przewidzianej w części C dyrektywy 2001/18/WE lub w przypadku utrzymujących się wątpliwości natury naukowej. Środki te powinny być oparte na należycie uzasadnionych argumentach naukowych, argumentach związanych zarządzaniem ryzykiem lub na innych istotnych czynnikach, które mogą wynikać z zamierzonego uwolnienia GMO lub wprowadzenia ich do obrotu. Środki te powinny być także proporcjonalne i zgodne z Traktatami, w szczególności jeśli chodzi o zasadę niedyskryminacji pomiędzy krajowymi i zagranicznymi przywożonymi produktami oraz o art. 34 i 36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej TFUE, jak również powinny być zgodne z odpowiednimi między-narodowymi zobowiązaniami Unii, w szczególności w ramach Światowej Organizacji Handlu. [Popr. 8, 40]
(8a) Ograniczenie lub zakazanie uprawy konkretnych GMO przez państwo członkowskie w żaden sposób nie powinno uniemożliwiać stosowania zatwierdzonych GMO przez inne państwa członkowskie, ani tego stosowania ograniczać, pod warunkiem że w celu zapobiegania skażeniom transgranicznym podjęte zostały skuteczne środki. [Popr. 9]
(8b) Państwom członkowskim należy zezwolić, aby opierały środki ograniczające lub zakazujące GMO na należycie naukowo uzasadnionych podstawach związanych z lokalnymi lub regionalnymi skutkami środowiskowymi, jakie mogą powstać na skutek zamierzonego uwolnienia GMO lub wprowadzenia ich do obrotu, i będących uzupełnieniem skutków środowiskowych badanych podczas naukowej oceny skutków dla środowiska zgodnie z częścią C dyrektywy 2001/18/WE, lub podstawach związanych z zarządzaniem ryzykiem. Podstawy te w szczególności mogą obejmować zapobieganie wytworzeniu się odporności chwastów i szkodników na środki chwastobójcze, inwazyjność lub trwałość danej odmiany zmodyfikowanej genetycznie albo możliwość krzyżowania się z roślinami uprawianymi w kraju czy roślinami dziko rosnącymi, zapobieganie negatywnym skutkom dla środowiska lokalnego, spowodowanym zmianami w praktykach rolniczych związanych z uprawą GMO, utrzymywanie i rozwijanie praktyk rolniczych, które mogą skuteczniej połączyć produkcję z trwałością ekosystemów, utrzymywanie różnorodności biologicznej, w tym niektórych siedlisk i ekosystemów lub niektórych rodzajów cech przyrodniczych i krajobrazowych, brak lub niewystarczającą ilość odpowiednich danych dotyczących możliwych niekorzystnych skutków uwolnienia GMO dla środowiska państwa członkowskiego w ujęciu lokalnym i regionalnym, w tym dla bioróżnorodności. Państwa członkowskie powinny również móc opierać tego rodzaju środki na podstawach związanych ze skutkami społeczno-gospodarczymi. Podstawy te w szczególności mogą obejmować niewykonalność lub wysokie koszty środków współistnienia bądź niemożność wprowadzenia środków współistnienia z powodu szczególnych warunków geograficznych, jak np. małe wyspy lub obszary górskie, konieczność ochrony różnorodności produkcji rolnej, konieczność zapewnienia czystości materiału siewnego. Państwa członkowskie powinny również móc opierać tego rodzaju środki na innych podstawach, które mogą obejmować przeznaczenie gruntów i zagospodarowanie przestrzenne, oraz innych istotnych czynnikach. [Popr. 47]
(9) Zgodnie z zasadą pomocniczości celem niniejszego rozporządzenia nie jest harmonizacja warunków uprawy w państwach członkowskich, ale przyznanie państwom członkowskim możliwościelastyczności przy powoływania się na inne względy niż naukowa ocena ryzyka dla zdrowia i ryzyka środowiskowego w celu ograniczaniu lub zakazywaniu uprawy GMO na swoim terytorium w oparciu o czynniki środowiskowe lub inne istotne czynniki, które mogą wynikać z zamierzonego uwalniania GMO do środowiska lub wprowadzania ich do obrotu, jeżeli czynniki te nie były uwzględnione w zharmonizowanej procedurze przewidzianej w części C dyrektywy 2001/18/WE lub w przypadku utrzymujących się wątpliwości natury naukowej. Jeden z celów dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego(17), jakim jest umożliwienie Komisji rozważenia przyjęcia wiążących aktów prawnych na poziomie Unii, nie mógłby być spełniony poprzez systematyczne notyfikacje o środkach państw członkowskich zgodnie z tą dyrektywą. Co więcej, skoro państwa członkowskie nie mogą przyjąć na podstawie niniejszego rozporządzenia środków ograniczających lub zakazujących wprowadzania GMO do obrotu i tym samym niniejsze rozporządzenie nie zmieniają warunków wprowadzania do obrotu GMO zatwierdzonych na podstawie obowiązujących przepisów, procedura notyfikacji na mocy dyrektywy 98/34/WE nie wydaje się najodpowiedniejszym kanałem informowania Komisji. Z tego względu, w drodze odstępstwa, wymagania dotyczące notyfikacji określone w dyrektywie 98/34/WE nie powinny mieć zastosowania. Bardziej odpowiednim narzędziem do informowania Komisji o tych środkach byłby prostszy system notyfikacji o środkach krajowych przed ich przyjęciem. Komisja i państwa członkowskie powinny być powiadamiane o środkach, których przyjęcie planują inne państwa członkowskie, i o ich uzasadnieniu, nie później niż na miesiąc przed ich przyjęciem. [Popr. 10]
(9a) Nakładane przez państwa członkowskie ograniczenia lub zakazy uprawy GMO nie powinny przeszkadzać w prowadzeniu badań biotechnologicznych pod warunkiem przestrzegania podczas takich badań wszystkich niezbędnych środków bezpieczeństwa. [Popr. 11]
(10) Artykuł 7 ust. 8 oraz art. 19 ust. 8 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 przewidują, że odniesienia dokonane w częściach A i D dyrektywy 2001/18/WE do GMO zatwierdzonych na podstawie części C tej dyrektywy uznaje się za mające tożsame zastosowanie do GMO zatwierdzonych na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003. W związku z tym środki przyjęte przez państwa członkowskie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem powinny mieć także zastosowanie do GMO zatwierdzonych na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003.
(11) Dyrektywa 2001/18/WE powinna więc zostać odpowiednio zmieniona,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
______(1) Dz.U. C 54 z 19.2.2011, s. 51.
(2) Dz.U. C 104 z 2.4.2011, s. 62.
(3) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2011 r.
(4) Dz.U. L 106 z 17.4.2001, s. 1.
(5) Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.
(6) Dz.U. 125 z 11.7.1966, s. 2298.
(7) Dz.U. 125 z 11.7.1966, s. 2309.
(8) Dz.U. L 93 z 17.4.1968, s. 15.
(9) Dz.U. L 226 z 13.8.1998, s. 16.
(10) Dz.U. L 11 z 15.1.2000, s. 17.
(11) Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 1.
(12) Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 12.
(13) Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 33.
(14) Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 60.
(15) Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 74.
(16) Dz.U. L 267 z 8.10.2008, s. 8.
(17) Dz.U. L 204 z 21.7.1998, s. 37.