Sprawozdanie roczne EBC za rok 2009 (2009/2201(INI)).

Sprawozdanie roczne EBC za rok 2009

P7_TA(2010)0446

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w międzynarodowych umowach handlowych (2009/2201(INI))

(2012/C 99 E/19)

(Dz.U.UE C z dnia 3 kwietnia 2012 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając art. 12, 21, 28, 29, 30 i 31 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

– uwzględniając art. 2, 3 i 6 Traktatu o Unii Europejskiej,

– uwzględniając art. 9, 10, 48, 138, 139, 153, 156, 191, 207 oraz 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając Wytyczne dla przedsiębiorstw wielonarodowych Organizacji współpracy gospodarczej i rozwoju (OECD), "Trójstronną deklarację zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej" Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz uwzględniając kodeksy postępowania uzgodnione pod egidą innych organizacji międzynarodowych, takich jak FAO, WHO i Bank Światowy, a także starania podejmowane pod auspicjami Konferencji ONZ ds. Handlu i Rozwoju w odniesieniu do działalności przedsiębiorstw w krajach rozwijających się,

– uwzględniając inicjatywę Organizacji Narodów Zjednoczonych "Global Compact" uruchomioną w lipcu 2000 r., uwzględniając sprawozdanie Sekretarza Generalnego ONZ zatytułowane "W kierunku globalnego partnerstwa, ściślejsza współpraca między Organizacją Narodów Zjednoczonych oraz wszystkimi właściwymi partnerami, w szczególności z sektorem prywatnym" z dnia 10 sierpnia 2005 r. (05 45706 (E) 020905), uwzględniając oświadczenie z dnia 9 października 2006 r. dotyczące inicjatywy ONZ Global Compact i Globalnej Inicjatywy Sprawozdawczej, a także uwzględniając zasady odpowiedzialnego inwestowania ogłoszone w styczniu 2006 r. przez ONZ i koordynowane przez inicjatywę finansową UNEP oraz inicjatywę Global Compact,

– uwzględniając projekt norm ONZ dotyczących obowiązków transnarodowych spółek oraz innych przedsiębiorstw w dziedzinie praw człowieka, przyjęty w grudniu 2003 r.⁽¹⁾,

– uwzględniając Globalną Inicjatywę Sprawozdawczą (GIS) rozpoczętą w roku 1997⁽²⁾, a także zaktualizowane wytyczne G3 dotyczące sprawozdawczości w zakresie trwałego rozwoju, opublikowane w dniu 5 października 2006 r. oraz wytyczne G4 przygotowywane obecnie przez GIS,

– uwzględniając rezultaty światowego szczytu ONZ w sprawie trwałego rozwoju w Johannesburgu w 2002 r., w szczególności wezwanie do podjęcia inicjatyw w kwestii odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz konkluzje Rady z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie działań następczych po odnośnym szczycie⁽³⁾,

– uwzględniając sprawozdanie Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka ONZ z dnia 15 lutego 2005 r. (E/CN.4/2005/91, 2005) na temat odpowiedzialności spółek wielonarodowych i innych przedsiębiorstw w dziedzinie praw człowieka,

– uwzględniając sprawozdanie specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. praw człowieka i spółek wielonarodowych i innych przedsiębiorstw z dnia 7 kwietnia 2008 r., zatytułowane "Propagowanie i ochrona wszystkich praw człowieka, cywilnych, politycznych, ekonomicznych, społecznych i kulturalnych, w tym prawa do rozwoju" (A/HRC/8/5 2008) oraz prowadzone obecnie prace nad jego następnym sprawozdaniem przewidzianym na rok 2011,

– uwzględniając raport specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ ds. praw człowieka, przedsiębiorstw ponadnarodowych i innych przedsięwzięć gospodarczych, pt.: "Biznes a prawa człowieka: dalsze kroki w kierunku wdrożenia modelu »chroń, szanuj i naprawiaj«" z dnia 9 kwietnia 2010 r. (A/HRC/14/27),

– uwzględniając listy wymogów i mechanizmy certyfikacji i oznakowania odnoszące się do zachowania przedsiębiorstw w obszarze zrównoważonego rozwoju, zmian klimatu czy redukcji ubóstwa, takie jak norma SA 8000 dotycząca zakazu pracy dzieci czy normy AFNOR i ISO w dziedzinie zrównoważonego rozwoju,

– uwzględniając proces z Kimberley dotyczący kontroli nad handlem surowymi diamentami,

– uwzględniając inicjatywy podjęte w różnych państwach członkowskich na rzecz propagowania odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, a w szczególności powstanie w Danii Międzyrządowego Centrum ds. Społecznej Odpowiedzialności Biznesu, które koordynuje inicjatywy ustawodawcze rządu na rzecz społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw i tworzy praktyczne narzędzia dla przedsiębiorstw⁽⁴⁾,

– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych z 1966 r., Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 1979 r., Deklarację praw ludów tubylczych ONZ, przyjętą w rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 61/295 z dnia 13 września 2007 r., a także Konwencję o prawach dziecka ONZ z 1989 r.,

– uwzględniając międzynarodowe konwencje dotyczące środowiska, takie jak Protokół montrealski dotyczący substancji niszczących warstwę ozonową (1987), Konwencja bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (1999), Protokół z Kartaginy o bezpieczeństwie biologicznym (2000)czy Protokół z Kioto (1997),

– uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 14 marca 2003 r. w sprawie zielonej księgi zatytułowanej "Promowanie europejskich ram odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw",

– uwzględniając końcowe sprawozdanie i zalecenia z dnia 29 czerwca 2004 r. europejskiego forum wielostronnego na temat społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR), w tym zalecenie nr 7 promujące stworzenie stosownych ram prawnych,

– uwzględniając konwencję brukselską z 1968 r. w wersji ujednoliconej w rozporządzeniu Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych⁽⁵⁾, a także zieloną księgę Komisji z dnia 21 kwietnia 2009 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (WE) nr 44/2001,

– uwzględniając zieloną księgę Komisji zatytułowaną "Propagowanie europejskich ram społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw" (COM(2001)0366), przejętą następnie w białej księdze zatytułowanej "Komunikat Komisji dotyczący CSR: wkład przedsiębiorstw w zrównoważony rozwój" (COM(2002)0347),

– uwzględniając zalecenie Komisji 2001/453/WE z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie uwzględniania, oceny i ujawniania kwestii dotyczących środowiska naturalnego w rocznych rozliczeniach i sprawozdaniach przedsiębiorstw⁽⁶⁾ (oznaczone nr C(2001)1495),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 maja 2004 r. zatytułowany "Wymiar społeczny globalizacji - wkład polityki UE w zapewnienie powszechnego udziału w korzyściach" (COM(2004)0383),

– uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 22 marca 2006 r. zatytułowany "Realizacja partnerstwa na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: uczynienie Europy liderem w zakresie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw" (COM (2006)0136),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 maja 2006 r. zatytułowany "Upowszechnianie godnej pracy dla wszystkich - wkład Unii w realizację programu godnej pracy na świecie" (COM(2006)0249,

– uwzględniając ogólny system preferencji (GSP), obowiązujący od dnia 1 stycznia 2006 r. przewidujący zwiększenie liczby produktów zwolnionych z opłat celnych lub podlegających zmniejszonym opłatom, jak również nową zachętę dla szczególnie narażonych państw o specyficznych potrzebach handlowych, finansowych lub rozwojowych,

– uwzględniając rozdział 13 umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Koreą Południową, podpisanej w październiku 2009 r., zgodnie z którą "strony starają się ułatwiać i wspierać handel towarami przyczyniającymi się do zrównoważonego rozwoju, łącznie z tymi, które wchodzą w zakres systemów takich jak sprawiedliwy i etyczny handel oraz tymi, które zakładają społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw i konieczność rozliczania się",

– uwzględniając art. 270 ust. 3 umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Kolumbią i Peru, podpisanej w marcu 2010 r., w której strony umawiają się co do propagowania dobrych praktyk handlowych związanych ze społeczną odpowiedzialnością przedsiębiorstw oraz "uznają, że elastyczne, dobrowolne i oparte na zachętach mechanizmy mogą przyczynić się do spójności między praktykami handlowymi i celami zrównoważonego rozwoju",

– uwzględniając rezolucję Rady z dnia 3 grudnia 2001 r. w sprawie działań następczych w związku z zieloną księgą na temat społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw⁽⁷⁾,

– uwzględniając rezolucję Rady z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw⁽⁸⁾,

– uwzględniając decyzję Rady 2005/600/WE z dnia 12 lipca 2005 r. w sprawie wytycznych dla polityk zatrudnienia państw członkowskich, która zaleca państwom członkowskim zachęcanie przedsiębiorstw do rozwijania CSR⁽⁹⁾,

– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 14 czerwca 2010 r. dotyczące pracy dzieci⁽¹⁰⁾,

– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 marca 2001 r. dopuszczające dobrowolny udział organizacji w systemie zarządzania środowiskiem i audytu środowiskowego we Wspólnocie (EMAS)⁽¹¹⁾,

– uwzględniając dyrektywę 2003/51/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, banków i innych instytucji finansowych oraz zakładów ubezpieczeń⁽¹²⁾,

– uwzględniając dyrektywę 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi⁽¹³⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 1999 r. w sprawie unijnych standardów dla europejskich przedsiębiorstw działających w państwach rozwijających się: o europejski kodeks postępowania⁽¹⁴⁾, w której zalecono opracowanie europejskiego wzorcowego kodeksu postępowania wspartego przez europejską platformę monitorowania,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2001 r. w sprawie otwartości i demokracji w handlu międzynarodowym⁽¹⁵⁾, w której mówi się o poszanowaniu podstawowych norm pracy MOP przez WTO oraz o przyjęciu przez WTO decyzji MOP, w tym ewentualnych wezwań do zastosowania sankcji związanych z poważnym naruszeniem głównych norm pracy,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2002 r., w sprawie komunikatu Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zatytułowanego "Propagowanie podstawowych standardów pracy oraz poprawa ładu społecznego w kontekście globalizacji"⁽¹⁶⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 maja 2003 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw: wkład przedsiębiorstw w zrównoważony rozwój⁽¹⁷⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2005 r. w sprawie wykorzystywania dzieci i pracy dzieci w krajach rozwijających się ze szczególnym zwróceniem uwagi na pracę dzieci⁽¹⁸⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie społecznego wymiaru globalizacji⁽¹⁹⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie sprawiedliwego handlu i rozwoju⁽²⁰⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw: nowe partnerstwo⁽²¹⁾,

– uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 23 maja 2007 r. zatytułowaną "Upowszechnianie godnej pracy dla wszystkich"⁽²²⁾, w której żąda się, z tytułu popierania godnej pracy, włączenia norm socjalnych do umów handlowych UE, zwłaszcza umów dwustronnych,

– uwzględniając posiedzenie pod hasłem "Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw w handlu międzynarodowym", zorganizowane przez Parlament Europejski w dniu 23 lutego 2010 r.,

– uwzględniając art. 48 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0317/2010),

A. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa i ich jednostki zależne są jednymi z głównych podmiotów globalizacji gospodarczej i międzynarodowej wymiany handlowej,

B. mając na uwadze Wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych z 2000 r. oraz aktualizację tych zaleceń z 2010 r.; mając na uwadze, że zalecenia te są kierowane przez rządy do przedsiębiorstw i zawierają dobrowolne normy odpowiedzialnego zachowania, z poszanowaniem obowiązującego prawa, zwłaszcza w obszarze zatrudnienia, stosunków z partnerami społecznymi, praw człowieka, ochrony środowiska, interesów konsumentów oraz zwalczania korupcji i unikania zobowiązań podatkowych,

C. mając na uwadze trójstronną deklarację MOP dotyczącą przedsiębiorstw wielonarodowych, mającą służyć za wytyczne dla rządów, przedsiębiorstw wielonarodowych i pracowników w takich obszarach, jak zatrudnienie, szkolenie, warunki pracy, stosunki zawodowe, i zawierającą zobowiązanie państw do poszanowania i propagowania czterech podstawowych norm pracy: swobody stowarzyszania się i prawa do układów zbiorowych; likwidacji wszelkich form pracy przymusowej; zniesienia pracy dzieci i likwidacji dyskryminacji w sferze zatrudnienia,

D. mając na uwadze światowy pakt ONZ (tzw. Global Compact), zawierający dziesięć zasad, które przedsiębiorstwa wielonarodowe powinny w swojej strefie wpływów przyjąć, wspierać i wcielać w życie jako zbiór podstawowych wartości w obszarach praw człowieka, norm pracy, środowiska oraz walki z korupcją, oraz mając na uwadze, że przedsiębiorstwa zobowiązują się do przestrzegania tych zasad i włączają je do swoich działań biznesowych na zasadzie dobrowolności,

E. mając na uwadze prowadzone obecnie prace nad uaktualnieniem wytycznych OECD dla przedsiębiorstw międzynarodowych, dotyczących w szczególności poprawy działalności krajowych punktów kontaktowych oraz systemu odpowiedzialności dla łańcuchów dostaw,

F. mając na uwadze, że międzynarodowe wzorce, takie jak Międzynarodowa Inicjatywa Sprawozdawcza, lub mechanizmy certyfikacji i oznakowania, takie jak norma ISO 14 001 czy niedawno wprowadzona norma ISO 26 000, pomyślane jako zbiór wytycznych mających zastosowanie do organizacji wszelkiego typu, pomagają przedsiębiorstwom ocenić wpływ gospodarczy, społeczny i środowiskowy ich działalności, zawierając w sobie pojęcie trwałego rozwoju, lecz są skuteczne jedynie wówczas, gdy są faktycznie stosowane i poddane weryfikacji,

G. mając na uwadze definicję odpowiedzialności społecznej biznesu wyrażoną w normie ISO 26 000 jako "odpowiedzialność organizacji wobec skutków, jakie jej decyzje i działalność wywierają na społeczeństwo i środowisko, która przekłada się na przejrzyste i etyczne postępowanie, przyczyniające się do trwałego rozwoju, w tym zdrowia i dobrobytu społeczeństwa, uwzględniające oczekiwania zainteresowanych podmiotów, zgodne z obowiązującym prawem i normami międzynarodowymi, stosowane w ramach całej organizacji i w relacjach przedsiębiorstwa z innymi podmiotami", a odpowiedzialność ta jest wynikiem porozumienia szerokiego grona przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i międzynarodowych związków zawodowych,

H. mając na uwadze cel ogłoszony przez Komisję w komunikacie z 2006 r., polegający na uczynieniu Europy liderem w zakresie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, gdzie CRS jest przedstawiona jako "aspekt europejskiego modelu społecznego" stanowiący "środek do obrony solidarności, spójności i równości szans w kontekście zwiększonej światowej konkurencji",

I. mając na uwadze sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Komisji, EKES i Komitetu

Regionów dotyczące prowadzenia nadzoru nad rynkiem handlu i dystrybucji, zatytułowane "W kierunku bardziej wydajnego i sprawiedliwego wewnętrznego rynku handlu i dystrybucji w perspektywie roku 2020" (COM(2010)0355) i załącznik do niego, zgodnie z którym "konsument ma często dostęp tylko do niewielu informacji dotyczących wyników osiąganych przez przedsiębiorstwo handlowe w zakresie odpowiedzialności społecznej. Nie jest więc w stanie podjąć rzetelnego wyboru formy zakupu uwzględniającego ten element.",

J. mając na uwadze, że zgodnie z traktatami wspólna polityka handlowa musi być prowadzona spójnie ze wszystkimi celami Unii Europejskiej, w tym celami społecznymi, w zakresie środowiska naturalnego oraz pomocy na rzecz rozwoju,

K. mając na uwadze, że Unia Europejska już warunkuje przyznanie pewnych preferencji handlowych ratyfikacją przez jej partnerów głównych konwencji MOP oraz że zobowiązała się w roku 2006 do propagowania we wszystkich obszarach swojej polityki zewnętrznej, łącznie z polityką handlową, poszanowania godnej pracy,

L. mając na uwadze, że unijne dwustronne umowy o wolnym handlu zawierają obecnie rozdział poświęcony zrównoważonemu rozwojowi obejmującemu cele środowiskowe i społeczne oraz poszanowanie zasad w tych dziedzinach,

M. mając na uwadze, że brak poszanowania zasad CSR jest formą dumpingu socjalnego i środowiskowego ze szkodą dla przedsiębiorstw i pracowników znajdujących się w Europie, od których wymaga się poszanowania ostrzejszych norm socjalnych, środowiskowych i podatkowych,

N. mając na uwadze, że normalne byłoby pociąganie do odpowiedzialności europejskich przedsiębiorstw, które przenoszą swoją produkcję do krajów o niższym poziomie wynagrodzenia i mniej wymagających normach środowiskowych, w tym również przed właściwymi sądami, za wszelkie szkody środowiskowe i społeczne lub inne negatywne skutki zewnętrzne odczuwane przez społeczności lokalne, spowodowane w tych krajach przez ich jednostki zależne,

O. mając na uwadze dużą różnorodność powiązań, jakie mogą istnieć między spółką macierzystą i jej jednostkami zależnymi z jednej strony, a między przedsiębiorstwem i jego dostawcami z drugiej; mając również na uwadze konieczność określenia na poziomie międzynarodowym pojęcia strefy wpływu i "należytej staranności",

P. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa nie podlegają bezpośrednio prawu międzynarodowemu oraz że konwencje międzynarodowe, zwłaszcza w dziedzinie praw człowieka, prawa pracy, ochrony środowiska, są wiążące dla państw sygnatariuszy, lecz nie wiążą bezpośrednio przedsiębiorstw, które mają siedzibę w tych państwach; mając jednak na uwadze, że to do tych państw należy dopilnowanie, by przedsiębiorstwa mające siedzibę na ich terytorium wywiązywały się ze swoich obowiązków prawnych i przestrzegały zobowiązania do staranności, a także ustanowienie odpowiednich i proporcjonalnych kar w przypadku niewywiązywania się z tych zobowiązań,

Q. mając na uwadze podstawowe prawa do skutecznych środków odwoławczych i dostępu do bezstronnego i niezależnego sądu potwierdzone w art. 47 Europejskiej karty praw podstawowych oraz w art. 8 Powszechnej deklaracji praw człowieka,

R. mając na uwadze zasadę współpracy sądowej potwierdzoną w konwencji brukselskiej i rozporządzeniu (WE) nr 44/2001 i wzywając Komisję do podjęcia działań w następstwie propozycji przedstawionych w zielonej księdze, a dotyczących kwestii eksterytorialności, zwłaszcza w odniesieniu do rozszerzenia zakresu stosowania rozporządzenia na spory, w których stroną są pozwani z krajów trzecich,

S. mając na uwadze, że rozdział 13 umowy o wolnym handlu między Unią Europejską i Koreą Południową, a także art. 270 ust. 3 wielostronnej umowy handlowej między Unią Europejską a Kolumbią i Peru już zawierają odniesienie do CSR, co nie odzwierciedla jednak w całości znaczenia kwestii CSR dla europejskiego celu ochrony środowiska, praw socjalnych i praw człowieka oraz mając na uwadze, że nawet powtarzające się naruszanie przez przedsiębiorstwa praw człowieka, norm pracy lub zasad dotyczących środowiska nie wpływa w praktyce w żaden sposób, niezależnie od odmiennie brzmiących założeń tych umów, na ich dalsze obowiązywanie,

T. mając na uwadze, że dotychczasowe porozumienia dotyczące CSR okazały się niewystarczające, w szczególności w przemyśle górniczym,

U. mając na uwadze obowiązujące już przepisy wspólnotowe dotyczące mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, a szczególnie zalecenie 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. i "Small Business Act" dla Europy przyjęty w czerwcu 2008 r.,

V. mając na uwadze, że CSR to koncepcja, zgodnie z którą przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają w swoich strategiach biznesowych względy społeczne i środowiskowe dla ogólnego dobra zainteresowanych podmiotów poprzez czynny udział w polityce publicznej, co stanowi istotny aspekt zmian społecznych zachodzących pod wpływem wartości,

W. mając na uwadze, że CSR stanowi zasadniczy element składowy europejskiego modelu społecznego, który umocniło wejście w życie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a zwłaszcza jego horyzontalna klauzula społeczna, oraz mając na uwadze, że w komunikacie Komisji Europejskiej w sprawie strategii "UE 2020" konieczność upowszechniania CSR uznano za element kluczowy dla zapewnienia długofalowego zaufania pracowników i konsumentów,

X. mając na uwadze, że CSR znacząco wpływa na poszanowanie praw człowieka w krajach rozwijających się,

Y. mając na uwadze, że CSR nie może zastępować państw w świadczeniu podstawowych usług publicznych lub zwalniać ich z tego obowiązku,

Z. mając na uwadze, że CSR może odgrywać kluczową rolę w polepszaniu warunków życia społeczności znajdujących się w trudnym położeniu,

AA. mając na uwadze, że związki zawodowe mają do spełnienia ważną rolę w promowaniu CSR, ponieważ pracownicy najlepiej znają rzeczywistą sytuację przedsiębiorstw, w których pracują,

AB. mając na uwadze, że koncepcję CSR należy rozważać równolegle i wspólnie z reformami zarządzania przedsiębiorstwami,

AC. mając na uwadze rolę MŚP na jednolitym rynku europejskim i wyniki przedsięwzięć finansowanych przez Komisję na rzecz przyjęcia, w tym przez MŚP, praktyk w zakresie CSR,

AD. mając na uwadze, że CSR z jednej strony, a klauzule socjalne i środowiskowe w umowach handlowych z drugiej strony dążą do tego samego celu, jakim jest gospodarka przyjazna dla potrzeb człowieka i środowiska, a także bardziej sprawiedliwa, bardziej społeczna, bardziej ludzka globalizacja rzeczywiście służąca zrównoważonemu rozwojowi,

AE. mając na uwadze, że dotychczas zasady handlu i CSR nie były - albo były w niewielkim stopniu - powiązane oraz że można by dużo zyskać na udanym połączeniu zasad handlu z celami CSR,

1. zwraca uwagę, że globalne wyzwania, spotęgowane przez ostatni kryzys finansowy i jego społeczne konsekwencje, doprowadziły na całym świecie do dyskusji na temat nowego podejścia regulacyjnego i kwestii zarządzania w gospodarce światowej, w tym w handlu międzynarodowym; jest zdania, że nowe, bardziej skuteczne i lepiej egzekwowane zasady powinny przyczynić się do rozwoju bardziej zrównoważonych strategii politycznych, uwzględniających aspekty społeczne i środowiskowe;

2. zauważa również, że globalizacji towarzyszyła rosnąca konkurencja między krajami mająca na celu przyciągnięcie zagranicznych inwestorów, a także zwiększona konkurencja między przedsiębiorstwami, co prowadziło czasami do poważne naruszenia praw człowieka, praw pracowniczych, a także szkody dla środowiska naturalnego, aby przyciągnąć handel i inwestycje;

3. przypomina, że zasady CSR, w pełni uznane na płaszczyźnie międzynarodowej zarówno w obrębie OECD, MOP, jak i ONZ, dotyczą odpowiedzialnego zachowania, a w przede wszystkim przestrzegania obowiązujących przepisów, jakiego oczekuje się od przedsiębiorstw w obszarze zatrudnienia, stosunków społecznych, praw człowieka, środowiska naturalnego, interesów konsumentów i przejrzystości wobec nich, walki z korupcją oraz podatków;

4. przypomina, że propagowanie CSR jest celem popieranym przez Unię Europejską oraz że Komisja Europejska jest zdania, iż Unia musi zadbać o to, aby prowadzona przez nią polityka zewnętrzna rzeczywiście przyczyniała się do zrównoważonego rozwoju i rozwoju społecznego w tych krajach oraz aby działania przedsiębiorstw europejskich były zgodne z wartościami europejskimi i normami uzgodnionymi na szczeblu międzynarodowym niezależnie od tego, gdzie przedsiębiorstwa te inwestują i gdzie prowadzą działalność;

5. przypomina, że cele wspólnej polityki handlowej powinny być w pełni skoordynowane z globalnymi celami Unii Europejskiej; i że w myśl art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej polityka handlowa Unii Europejskiej prowadzona jest "zgodnie z zasadami i celami działań zewnętrznych Unii", i że w myśl art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, ma się ona przyczyniać m.in. do "trwałego rozwoju Ziemi, do solidarności i wzajemnego szacunku między narodami, do swobodnego i uczciwego handlu, do wyeliminowania ubóstwa oraz do ochrony praw człowieka, w szczególności praw dziecka, a także do ścisłego przestrzegania i rozwoju prawa międzynarodowego, w szczególności zasad Karty Narodów Zjednoczonych.";

6. uważa, że Komisja Europejska powinna przeanalizować możliwości stworzenia zharmonizowanej definicji stosunków między przedsiębiorstwem określonym jako przedsiębiorstwo macierzyste a każdym innym przedsiębiorstwem od niego zależnym, bez względu na to, czy jest to filia, dostawca lub podwykonawca, tak by w konsekwencji ułatwić określenie odpowiedzialności prawnej każdego z nich;

7. uważa, biorąc pod uwagę główną rolę odgrywaną przez duże przedsiębiorstwa, ich filie i łańcuchy zaopatrzenia w handlu międzynarodowym, że odpowiedzialność społeczna i środowiskowa przedsiębiorstw musi być uwzględniana w umowach handlowych zawieranych przez Unię Europejską;

8. uważa, że klauzule społeczne umów handlowych powinny zostać uzupełnione poprzez włączenie koncepcji CSR, która odnosi się do zachowania przedsiębiorstw, co z kolei wzmocni koncepcję CSR, która będzie wspomagana przez siłę umów handlowych dotyczących nadzoru wdrażania zasad, które nimi rządzą;

9. domaga się, by zasady i zobowiązania w dziedzinie CSR zostały uwzględnione i włączone do przyszłego komunikatu Komisji w sprawie nowej polityki handlowej dla Europy w ramach strategii Europa 2020, do przygotowywanego przez nią na rok 2011 komunikatu w sprawie CSR oraz by były brane pod uwagę przy realizacji przez Komisję polityki handlowej;

10. uważa CSR za skuteczne narzędzie służące poprawie konkurencyjności, kompetencji i możliwości kształcenia oraz bezpieczeństwa i środowiska pracy, ochronie praw pracowniczych, praw społeczności lokalnych i tubylczych oraz promując zrównoważoną politykę ochrony środowiska naturalnego i zachęcając do wymiany dobrych praktyk na szczeblu lokalnym, krajowym, europejskim i światowym, przy czym CSR nie zastępuje oczywiście ani przepisów prawa pracy, ani układów zbiorowych - czy to ogólnych, czy branżowych;

11. wzywa do apelowania do przedsiębiorstw o postępowanie zgodnie z koncepcją CSR w celu ochrony nietykalności fizycznej i bezpieczeństwa fizycznego, dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego, praw pracowniczych i praw człowieka zarówno swoich, jak i wszelkich innych pracowników, a to z racji wpływu, jaki przedsiębiorstwa wywierają na szerokie grono swoich współpracowników; podkreśla znaczenie wspierania i zachęcania do rozpowszechniania tego rodzaju praktyk w MŚP przy jednoczesnym ograniczaniu obciążeń finansowo-administracyjnych;

12. zauważa, że koncepcją CSR należy objąć nowe obszary takie jak: organizacja pracy, równość szans i włączenie społeczne, przeciwdziałanie dyskryminacji, rozwój edukacji i kształcenia przez całe życie; podkreśla, że koncepcja CSR powinna obejmować przykładowo jakość pracy, równość wynagrodzenia i perspektyw zawodowych i promowanie innowacyjnych projektów, co przyczyniłoby się do przejścia na zrównoważoną gospodarkę;

13. stanowczo zaleca państwom członkowskim i Unii Europejskiej, aby wspierały wdrażanie dobrych praktyk w zakresie CSR we wszystkich przedsiębiorstwach, bez względu na miejsce prowadzenia działalności, oraz zachęcały do rozpowszechniania dobrych praktyk będących skutkiem inicjatyw w zakresie CSR, w szczególności przez lepsze informowanie o ich wynikach;

14. zauważa, że działania w zakresie CSR należy dostosować do konkretnych potrzeb poszczególnych regionów i krajów, co przyczyniłoby się do poprawy zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego;

15. uważa, że wiarygodność dobrowolnych inicjatyw w zakresie CSR zależy od wcielenia międzynarodowo przyjętych norm i zasad, na przykład Global Reporting Initiative III, oraz ustanowienia przejrzystego i niezależnego od przedsiębiorstw systemu nadzoru i kontroli;

16. jest zdania, że należy kłaść nacisk na aktywne zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron w przedsiębiorstwie, kształcenie kadry kierowniczej i rozwój społeczeństwa obywatelskiego, a zwłaszcza świadomości konsumentów;

17. uważa, że należy kultywować i szerzyć kulturę CSR w drodze kształcenia i rozwijania świadomości, zarówno w przedsiębiorstwach, jak i w szkolnictwie (wyższym i uniwersyteckim), w dziedzinach mających związek przede wszystkim z nauką administracji;

18. uważa, że dialog społeczny i europejskie rady zakładowe odegrały konstruktywną rolę w rozwijaniu najlepszych praktyk w zakresie CSR;

19. jest głęboko przekonany, że należy zwrócić większą uwagę na CSR w europejskich wytycznych w zakresie zatrudnienia;

Włączenie CSR do ogólnego systemu preferencji GSP i GSP+

20. wzywa do włączenia zasad CSR do rozporządzenia w sprawie GSP i GSP+ podczas jego najbliższego przeglądu; zwraca się do Komisji o czuwanie nad tym, by przedsiębiorstwa wielonarodowe, niezależnie czy posiadają siedzibę w Unii Europejskiej, czy poza nią, a których filie lub łańcuchy zaopatrzenia znajdują się w krajach należących do systemu GSP, a w szczególności do GSP+, były zobowiązane do przestrzegania swoich zobowiązań prawnych, krajowych i międzynarodowych w dziedzinie praw człowieka, norm socjalnych i przepisów w dziedzinie ochrony środowiska; nalega, by Unia Europejska i państwa sygnatariusze i beneficjenci GSP były zobowiązane do czuwania nad przestrzeganiem tych zobowiązań przez przedsiębiorstwa; wzywa do uczynienia z tego wiążącego aspektu GSP;

21. uważa, że odnowiony system GSP+ powinien również zabronić zawierania "hostcountry agreements", porozumień zawartych w całkowicie nieprzejrzysty sposób między niektórymi przedsiębiorstwami wielonarodowymi a krajami przyjmującymi je, które są beneficjentami GSP+, w celu uniknięcia wymogów prawnych w tych krajach, które to porozumienia są wyraźnie sprzeczne z CSR;

Nowe oceny wpływu

22. wzywa Komisję do poprawy swojego modelu oceny wpływu na zrównoważony rozwój, aby właściwie przeanalizować skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe negocjacji handlowych; wzywa Komisję, aby w ramach działań prowadzonych w następstwie umów handlowych z krajami partnerskimi UE przeprowadzała, przed i po podpisaniu umowy handlowej, analiz oceny wpływu na zrównoważony rozwój, ze szczególnym uwzględnieniem sektorów wrażliwych;

23. podkreśla, że po wejściu w życie Traktatu z Lizbony Parlament ma być w pełni informowany o tym, w jaki sposób wyniki oceny wpływu umów na zrównoważony rozwój są uwzględniane w negocjacjach przed ich zakończeniem oraz które rozdziały tych umów zostały zmienione w celu uniknięcia jakichkolwiek negatywnych skutków stwierdzonych w tej ocenie wpływu;

24. zwraca się do Komisji o opracowanie analizy wpływu w celu oceny skutków umów handlowych na europejskie MŚP (test MŚP), w szczególności w zakresie CSR, zgodnie z postanowieniami "Small Business act";

Klauzule CSR we wszystkich umowach handlowych zawieranych przez Unię Europejską

25. proponuje, by przyszłe umowy handlowe negocjowane przez Unię Europejską zawierały rozdział poświęcony zrównoważonemu rozwojowi i zawierający klauzulę dotyczącą CSR, oparty częściowo o zaktualizowane w 2010 r. wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych;

26. proponuje, by taka "klauzula CSR" obejmowała:

a. wzajemne zobowiązanie obu stron do promowania uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym instrumentów dotyczących CSR w ramach umowy i wymiany handlowej między nimi;

b. zachęty mające na celu skłanianie przedsiębiorstw do podejmowania zobowiązań w dziedzinie CSR, negocjowane z ogółem podmiotów w przedsiębiorstwie, w tym związkami zawodowymi, organizacjami konsumentów, zainteresowanymi społecznościami lokalnymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego;

c. otwarcie "punktów kontaktowych", takich jak te utworzone w ramach OECD w celu propagowania informacji na temat CSR, przejrzystości, a także przyjmowania ewentualnych skarg dotyczących przypadków nieprzestrzegania CSR, we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, oraz przekazywania ich właściwym organom;

d. wymóg - uwzględniający specyficzną sytuację i zdolność MŚP w ramach zalecenia 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. i zgodnie z zasadą "pierwszeństwo dla MŚP" - publikowania przez przedsiębiorstwa bilansu w dziedzinie CSR przynajmniej co dwa lub trzy lata; jest zdania, że ten wymóg poprawi przejrzystość i sprawozdawczość, a także wesprze widoczność i wiarygodność praktyk w zakresie CSR przez udostępnianie informacji dotyczących CSR wszystkim zainteresowanym stronom, w tym konsumentom, inwestorom oraz opinii publicznej, w sposób ukierunkowany,

e. spoczywający na przedsiębiorstwach i grupach przedsiębiorstw obowiązek zachowania należytej staranności, tzn. obowiązek podejmowania działań uprzedzających naruszenia praw człowieka i praw z zakresu ochrony środowiska, korupcję czy uchylanie się od obowiązków podatkowych w celu ich identyfikowania i zapobiegania im, w tym w odnośnych filiach i łańcuchach zaopatrzenia, czyli ich sferze wpływów;

f. spoczywający na przedsiębiorstwach wymóg zobowiązania się do dobrowolnych, otwartych i merytorycznych uprzednich konsultacji z podmiotami lokalnymi i niezależnymi przed rozpoczęciem projektu, który ma wpływ na społeczność lokalną;

g. szczególny nacisk na skutki zatrudniania dzieci oraz praktyki dotyczące pracy dzieci;

27. uważa, że klauzuli dotyczącej CSR mogą towarzyszyć inne przepisy; jest zdania, że:

a. w razie udowodnionego naruszenia zobowiązań w zakresie CSR powinna istnieć możliwość przeprowadzenia dochodzenia przez właściwe organy, a w razie poważnego naruszenia tych zobowiązań strony mogłyby poinformować o tym opinię publiczną;

b. obie strony powinny zobowiązać się do wspierania międzynarodowej współpracy sądowej, ułatwiania dostępu do wymiaru sprawiedliwości ofiarom działań przedsiębiorstw w ich sferze wpływów, a także do wspierania w tym celu działań zmierzających do opracowania odpowiednich procedur sądowych i sankcjonujących naruszenia prawa przez przedsiębiorstwa oraz pozasądowych mechanizmów odwoławczych;

28. proponuje, aby w zawieranych przez UE umowach dwustronnych określono przepis - na podstawie programów wzmacniania wymiaru sprawiedliwości - dotyczący szkolenia sędziów i trybunałów zajmujących się prawem handlowym na temat kwestii praw człowieka i zgodności z międzynarodowymi konwencjami w sprawie praw pracowniczych i ochrony środowiska;

29. proponuje utworzenie wspólnego monitorującego komitetu parlamentarnego dla każdej umowy o wolnym handlu, będącego forum wymiany informacji i dialogu między posłami do Parlamentu Europejskiego i parlamentarzystami krajów partnerskich; dodaje, że takie komitety monitorujące mogłyby również czuwać nad wdrażaniem rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju i klauzuli dotyczącej CSR, wydawać zalecenia skierowane do wspólnego komitetu odpowiedzialnego za wdrażanie umowy o wolnym handlu, m.in. w odniesieniu do ocen wpływu i w przypadkach udowodnionych naruszeń praw człowieka, praw społecznych czy konwencji w zakresie ochrony środowiska;

30. proponuje stworzenie regularnego forum porównawczego dla sygnatariuszy światowego paktu ONZ (tzw. Global Compact), na którym mogliby oni przedstawiać do publicznej weryfikacji swoje programy z zakresu CSR i które dawałoby konsumentom możliwość porównania, a także stworzyłoby kulturę wysokich standardów i wzajemnej kontroli; taka przejrzystość zachęciłaby firmy do dobrowolnego osiągnięcia wyższych standardów CSR lub do ponoszenia kosztów kontroli ze strony mediów i opinii publicznej;

Propagowanie CSR w polityce handlowej w stosunkach wielostronnych

31. wzywa Komisję do propagowania uwzględniania CSR w polityce handlowej na płaszczyźnie stosunków wielostronnych, na forach międzynarodowych, które popierały CSR, w szczególności OECD i MOP, a także w łonie WTO w okresie po Ad-Dausze;

32. zwraca się o zbadanie, na tych właśnie forach, możliwości opracowania międzynarodowej konwencji ustanawiającej odpowiedzialność "państwa przyjmującego"⁽²³⁾ i "państwa pochodzenia"⁽²⁴⁾ i stanowiącej element przeciwdziałania naruszeniom praw człowieka przez przedsiębiorstwa wielonarodowe, a także do stosowania zasady eksterytorialności;

33. zwraca się do Komisji o wspieranie rozwoju nowych stosunków między wielostronnymi agencjami zajmującymi się normami socjalnymi i w zakresie środowiska naturalnego a WTO, w celu zapewnienia większej spójności w skali międzynarodowej między polityką handlową a celami zrównoważonego rozwoju;

34. potwierdza raz jeszcze poparcie dla utworzenia w łonie WTO komitetu ds. handlu i godnej pracy na wzór komitetu ds. handlu i środowiska naturalnego, w ramach którego będzie można omawiać m.in. kwestie norm socjalnych, szczególnie w kontekście zatrudniania dzieci, i CSR w powiązaniu z handlem międzynarodowym; ponownie proponuje dostosowanie procedury rozstrzygania sporów, aby umożliwić - w przypadkach, które dotyczą ewentualnego naruszania konwencji międzynarodowych w dziedzinie ochrony środowiska lub pracy - zasięganie przez specjalne grupy (panele) lub organy odwoławcze opinii właściwych organizacji międzynarodowych w celu określania stanowiska, które następnie może być podawane do wiadomości publicznej;

*

**

35. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, Radzie, Komisji, a także Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, parlamentom państw członkowskich Unii Europejskiej, konferencji parlamentarnej nt. WTO i Międzynarodowej Konferencji Pracy.

______

⁽¹⁾ Dok. ONZ E/CN.4/Sub.2/2003/12/Rev.2 (2003).

⁽²⁾ www.globalreporting.org

⁽³⁾http://daccess-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N02/636/94/PDF/N0263694.pdf?OpenElement

⁽⁴⁾http://www.csgov.dk

⁽⁵⁾ Dz.U. L 12 z 16.1.2001, s. 1.

⁽⁶⁾ Dz.U. L 156 z 13.6.2001, s. 33.

⁽⁷⁾ Dz.U. C 86 z 10.4.2002, s. 3.

⁽⁸⁾ Dz.U. C 39 z 18.2.2003, s. 3.

⁽⁹⁾ Dz.U. L 205 z 6.8.2005, s. 21.

⁽¹⁰⁾ 10937/1/10.

⁽¹¹⁾ Dz.U. L 114 z 24.4.2001, s. 1.

⁽¹²⁾ Dz.U. L 178 z 17.7.2003, s. 16.

⁽¹³⁾ Dz.U. L 134 z 30.4.2004, s. 114.

⁽¹⁴⁾ Dz.U. C 104 z 14.4.1999, s. 180.

⁽¹⁵⁾ Dz.U. C 112 z 9.5.2002, s. 326.

⁽¹⁶⁾ Dz.U. C 271 z 12.11.2003, s. 598.

⁽¹⁷⁾ Dz.U. C 67 z 17.3.2004, s. 73.

⁽¹⁸⁾ Dz.U. C 157 z 06.7.2006, s. 84.

⁽¹⁹⁾ Dz.U. C 280 E z 18.11.2006, s. 65.

⁽²⁰⁾ Dz.U. C 303 E z 13.12.2006, s. 865.

⁽²¹⁾ Dz.U. C 301 E z 13.12.2007, s. 45.

⁽²²⁾ Dz.U. C 102 E z 24.4.2008, s. 321.

⁽²³⁾ Państwa, w którym mają siedzibę wszystkie przedsiębiorstwa podlegające przedsiębiorstwom macierzystym.

⁽²⁴⁾ Państwa, w których znajdują się przedsiębiorstwa macierzyste.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2012.99E.101
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Sprawozdanie roczne EBC za rok 2009 (2009/2201(INI)).
• Data aktu: 25/11/2010
• Data ogłoszenia: 03/04/2012