Wymogi dotyczące ram budżetowych w państwach członkowskich *P7_TA(2011)0289
Poprawki Parlamentu Europejskiego przyjęte w dniu 23 czerwca 2011 r. do wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wymogów dotyczących ram budżetowych w państwach członkowskich (COM(2010)0523 - C7-0397/2010 - 2010/0277(NLE))(1)
(2012/C 390 E/19)
(Dz.U.UE C z dnia 18 grudnia 2012 r.)
(Konsultacja)
[Poprawka nr 2]
POPRAWKI PARLAMENTU(*)
do wniosku Komisji
______
(1) Sprawa została odesłana do komisji zgodnie z art. 57 ust. 2 akapit drugi (A7-0184/2011).
(*) Poprawki: tekst nowy lub zmieniony został zaznaczony kursywą i wytłuszczonym drukiem; symbol ▐ sygnalizuje skreślenia.
DYREKTYWA RADY
w sprawie wymogów dotyczących ram budżetowych w państwach członkowskich
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 126 ust. 14 akapit trzeci,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając stanowisko Parlamentu Europejskiego(1),
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego(2), a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Należy wykorzystać doświadczenia zdobyte w pierwszym dziesięcioleciu funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej. Rozwój sytuacji gospodarczej w ostatnim okresie wiąże się z nowymi wyzwaniami dla prowadzenia polityki budżetowej w Unii; w szczególności unaocznił również potrzebę zwiększenia odpowiedzialności poszczególnych państw oraz potrzebę wprowadzenia jednolitych wymogów dotyczących zasad i procedur tworzących ramy budżetowe w państwach członkowskich. W szczególności należy określić zadania organów krajowych mające na celu zapewnienie przestrzegania postanowień załączonego do Traktatów Protokołu (nr 12) w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, w szczególności jego art. 3.
(2) Rządy państw członkowskich oraz podsektory sektora instytucji rządowych i samorządowych prowadzą systemy rachunkowości publicznej obejmujące księgowość, kontrolę wewnętrzną, sprawozdawczość finansową i audyt. Należy je odróżnić od danych statystycznych, które dotyczą wyniku finansów publicznych i uzyskiwane są na podstawie metod statystycznych, oraz od prognoz bądź budżetowania, które dotyczą finansów publicznych w przyszłości.
(3) Kompletne i wiarygodne praktyki w zakresie rachunkowości publicznej obejmujące wszystkie podsektory sektora instytucji rządowych i samorządowych są warunkiem sporządzania wysokiej jakości, porównywalnych statystyk w poszczególnych państwach członkowskich. Kontrola wewnętrzna powinna zagwarantować, że istniejące przepisy są egzekwowane w sektorze instytucji rządowych i samorządowych. Niezależny audyt przeprowadzony przez instytucje publiczne, takie jak trybunały obrachunkowe czy prywatne organy kontrolne, powinien promować najlepszych praktyk międzynarodowych.
(4) Dostępność danych budżetowych jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania ram nadzoru budżetowego w Unii. Regularny dostęp do aktualnych i wiarygodnych danych budżetowych jest podstawą odpowiedniego i terminowego monitorowania, które z kolei pozwala na podjęcie bezzwłocznych działań w przypadku nieoczekiwanych zmian sytuacji budżetowej. Zasadniczym elementem zapewnienia jakości danych budżetowych jest przejrzystość, która musi obejmować regularny, publiczny dostęp do tych danych.
(5) W odniesieniu do danych statystycznych, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej(3) ustanowiono ramy prawne przygotowywania statystyk europejskich na potrzeby definiowania, stosowania, monitorowania i oceny polityki unijnej. W rozporządzeniu tym ustanowiono również zasady regulujące opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie europejskich danych statystycznych: niezależność zawodową, bezstronność, obiektywizm, wiarygodność, poufność informacji statystycznych i opłacalność, precyzyjnie definiując każdą z tych zasad. Zmienione rozporządzenie Rady (WE) nr 479/2009 z dnia 25 maja 2009 r. o stosowaniu Protokołu w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską(4) zwiększyło uprawnienia Komisji w zakresie sprawdzania danych statystycznych wykorzystywanych w procedurze nadmiernego deficytu.
(6) Definicje terminów "publiczny", "deficyt" i "inwestycja" zostały określone w Protokole w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu poprzez odniesienie do Europejskiego Systemu Zintegrowanej Rachunkowości Gospodarczej (ESA), zastąpionego przez europejski system rachunków narodowych i regionalnych we Wspólnocie (przyjęty w drodze rozporządzenia Rady (WE) nr 2223/96 z dnia 25 czerwca 1996 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych we Wspólnocie(5), zwany dalej "ESA 95").
(6a) Dostępność i jakość danych z systemu ESA 95 to elementy kluczowe dla zapewnienia właściwego funkcjonowania unijnych ram nadzoru budżetowego. System ESA 95 funkcjonuje na podstawie informacji przekazywanych w ujęciu memoriałowym. Niemniej jednak te statystyki budżetowe w ujęciu memoriałowym opierają się na uprzednio zestawionych danych kasowych lub równoważnych im danych. Mogą one odgrywać istotną rolę w udoskonalaniu terminowego monitorowania budżetowego, tak aby uniknąć zbyt późnego wykrycia istotnych błędów budżetowych. Dostępność szeregów czasowych danych kasowych dotyczących zmian budżetowych może ujawnić wzorce, które dają podstawy do ściślejszego nadzoru. Przeznaczone do publikacji dane budżetowe w ujęciu kasowym (lub równoważne dane liczbowe pochodzące z rachunkowości publicznej, jeżeli dane w ujęciu kasowym nie są dostępne) powinny obejmować co najmniej następujące elementy: saldo ogólne, dochody ogółem i wydatki ogółem. W uzasadnionych przypadkach, na przykład, gdy istnieje duża liczba lokalnych organów samorządowych, podstawą terminowej publikacji danych mogą być odpowiednie techniki szacunkowe opierające się na próbce organów; następnie dokonuje się stosownej zmiany przy użyciu kompletnych danych.
(7) Nierealistyczne, tendencyjne prognozy makroekonomiczne i budżetowe mogą znacząco ograniczyć skuteczność planowania budżetowego, a to z kolei może rozluźnić dyscyplinę budżetową, natomiast przejrzystość i omówienie metod prognozowania mogą istotnie poprawić jakość prognoz makroekonomicznych i budżetowych na potrzeby planowania budżetowego.
(8) Zasadniczym elementem zagwarantowania, by prognozy wykorzystywane do prowadzenia polityki budżetowej były realistyczne, jest przejrzystość, która musi obejmować publiczny dostęp nie tylko do urzędowych prognoz makroekonomicznych i budżetowych przygotowywanych na potrzeby planowania budżetowego, ale także do metod, założeń i stosownych parametrów, stanowiących podstawę takich prognoz.
(9) Analiza wrażliwości i towarzyszące jej prognozy budżetowe uzupełniające najbardziej prawdopodobny scenariuszmakrobudżetowy pozwalają na przeanalizowanie kształtowania się głównych zmiennych budżetowych przy różnych założeniach dotyczących wzrostu i stóp procentowych, a tym samym zdecydowanie zmniejszają ryzyko rozluźnienia dyscypliny budżetowej powodowane błędami w prognozach.
(10) Prognozy Komisji oraz informacje dotyczące modeli, na których są one oparte, mogą zapewnić państwom członkowskim użyteczny punkt odniesienia dla ich najbardziej prawdopodobnego scenariuszamakrobudżetowego, zwiększający wiarygodność prognoz wykorzystywanych do planowania budżetowego; można się jednak spodziewać, że zakres, w jakim państwa członkowskie będą porównywać prognozy wykorzystywane do planowania budżetowego z prognozami Komisji ▐ będzie się różnił w zależności od czasu sporządzenia prognozy oraz porównywalności metod i założeń prognozowania. Prognozy innych niezależnych organów mogą również zapewnić użyteczne punkty odniesienia.
(10a) Istotne rozbieżności między wybranym scenariuszem makrobudżetowym a prognozą Komisji należy opisać podając uzasadnienie, szczególnie jeśli poziom lub wzrost zmiennych w założeniach zewnętrznych odbiega znacząco od wartości podanych w prognozach Komisji.
(10b) Zważywszy na współzależność między budżetami państw członkowskich a budżetem Unii, w celu zapewnienia państwom członkowskim wsparcia w przygotowywaniu prognoz budżetowych Komisja powinna dostarczyć prognozy dotyczące wydatków sporządzone w oparciu o poziom wydatków przewidzianych w wieloletnich ramach finansowych.
(10c) Aby ułatwić przygotowywanie prognoz stosowanych do planowania budżetowego i wyjaśnić rozbieżności między prognozami państw członkowskich a prognozami Komisji, każde państwo członkowskie powinno raz w roku mieć możliwość omówienia z Komisją założeń stanowiących podstawę przygotowywanych prognoz makroekonomicznych i budżetowych.
(11) Jakość oficjalnych prognoz makroekonomicznych i budżetowych zdecydowanie wzrasta dzięki regularnej, bezstronnej i kompleksowej ocenie opartej na obiektywnych kryteriach. Szczegółowa ocena obejmuje kontrolę założeń ekonomicznych, porównanie z prognozami przygotowanymi przez inne instytucje oraz ocenę wiarygodności prognoz w przeszłości.
(12) Uwzględniając udokumentowaną skuteczność opartych na regułach ram budżetowych państw członkowskich w zwiększaniu krajowego zaangażowania na rzecz przepisów budżetowych UE oraz we wspieraniu dyscypliny budżetowej, rygorystyczne właściwe dla danego kraju liczbowe reguły budżetowe, zgodne z celami budżetowymi na poziomie Unii, muszą być podstawą zaostrzonych ram nadzoru budżetowego Unii. Uzupełnieniem liczbowych reguł budżetowych powinny być wyraźnie określone cele wraz z mechanizmami skutecznego i terminowego monitorowania. Powinno się to opierać na wiarygodnej i niezależnej analizie przeprowadzanej przez niezależne organy lub organy, które są funkcjonalnie niezależne od organów budżetowych państw członkowskich. Ponadto doświadczenie polityczne pokazuje, że aby zapewnić skuteczność funkcjonowania liczbowych reguł budżetowych, trzeba przewidzieć konsekwencje ich nieprzestrzegania, związane chociażby z naruszeniem reputacji.
(12a) Mając na uwadze fakt, że na mocy protokołu (nr 15) w sprawie niektórych postanowień dotyczących Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wartości odniesienia wspomniane w protokole (nr 12) w sprawie nadmiernego deficytu budżetowego nie są bezpośrednio wiążące dla Zjednoczonego Królestwa, obowiązek dysponowania liczbowymi regułami budżetowymi, które skutecznie wspierają zgodność z konkretnymi wartościami odniesienia dotyczącymi nadmiernego deficytu, oraz powiązany z nim obowiązek, zgodnie z którym wieloletnie cele w średniookresowych ramach budżetowych muszą być spójne z takimi regułami, nie powinny mieć zastosowania do Zjednoczonego Królestwa.
(13) Państwa członkowskie powinny unikać procyklicznej polityki budżetowej, a w okresach dobrej koniunktury gospodarczej działania na rzecz konsolidacji budżetowej powinny być zintensyfikowane. Osiągnięciu tych celów sprzyjają precyzyjnie określone liczbowe reguły budżetowe i powinny być one odzwierciedlone w uchwalanej corocznie przez poszczególne państwa członkowskie ustawie budżetowej.
(14) Planowanie budżetowe na szczeblu krajowym może być zgodne zarówno z prewencyjną, jak i z naprawczą częścią paktu stabilności i wzrostu jedynie jeśli w planowaniu tym przyjmie się perspektywę wieloletnią i w szczególności dążyć się będzie do osiągnięcia średniookresowych celów budżetowych. Średniookresowe ramy budżetowe są niezbędne do zapewnienia zgodności ram budżetowych w państwach członkowskich z ustawodawstwem unijnym. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(6) oraz rozporządzeniem Rady (WE) nr 1467/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu(7) prewencyjnej i naprawczej części paktu stabilności i wzrostu nie należy postrzegać odrębnie.
(15) Mimo iż coroczne uchwalenie ustawy budżetowej jest kluczowym elementem procesu budżetowego, w ramach którego w państwach członkowskich podejmowane są ważne decyzje budżetowe, większość środków polityki budżetowej ma konsekwencje znacznie wykraczające poza roczny cykl budżetowy. Jednoroczna perspektywa nie jest zatem odpowiednią podstawą prawidłowej polityki budżetowej. W celu uwzględnienia wieloletniej perspektywy budżetowej zakładanej w unijnych ramach nadzoru budżetowego, podstawą planowania uchwalanej co roku ustawy budżetowej powinno być wieloletnie planowanie budżetowe wynikające z średniookresowych ram budżetowych.
(15a) Wspomniane średniookresowe ramy budżetowe powinny obejmować m.in. prognozy każdej dużej pozycji po stronie wydatków i dochodów w danym roku budżetowym i później, w oparciu o niezmienny kurs polityki. Każde państwo członkowskie powinno być w stanie odpowiednio zdefiniować niezmienny kurs polityki, a stosowna definicja powinna zostać podana do wiadomości publicznej wraz z towarzyszącymi jej założeniami, metodami i stosownymi parametrami.
(15b) Niniejsza dyrektywa nie zabrania żadnemu nowo wybranemu rządowi państwa członkowskiego, by uaktualnił średniookresowe ramy budżetowe, tak aby odzwierciedlały one priorytety prowadzonej przez ten rząd nowej polityki, pod warunkiem, że państwo członkowskie zwróci uwagę na różnice w stosunku do poprzednich średniookresowych ram budżetowych.
(16) Postanowienia dotyczące ram nadzoru budżetowego ustanowione w Traktacie, a w szczególności w pakcie stabilności i wzrostu, mają zastosowanie do całego sektora instytucji rządowych i samorządowych, w skład którego wchodzą podsektory instytucji rządowych na poziomie centralnym, instytucji rządowych i samorządowych na poziomie regionalnym, instytucji samorządowych na poziomie lokalnym oraz funduszy zabezpieczenia społecznego zdefiniowane w rozporządzeniu (WE) nr 2223/96.
(17) Wiele państw członkowskich doświadczyło znacznej decentralizacji budżetowej, obejmującej przekazanie uprawnień budżetowych instytucjom rządowym poniżej szczebla krajowego. Dzięki temu znacznie wzrosła rola instytucji tego szczebla w zapewnianiu przestrzegania paktu stabilności i wzrostu i należy poświęcić szczególną uwagę zagwarantowaniu, by wszystkie podsektory sektora instytucji rządowych i samorządowych zostały należycie objęte zakresem obowiązków i procedur ustanowionych w krajowych ramach budżetowych, szczególnie, ale nie wyłącznie w państwach członkowskich o wyższym stopniu decentralizacji budżetowej.
(18) Skuteczność utrzymywania dyscypliny budżetowej i stabilności finansów publicznych zależy od kompleksowego ujęcia finansów publicznych w ramach budżetowych. Z tego względu szczególną uwagę należy zwrócić na działania organów i funduszy sektora instytucji rządowych i samorządowych, które nie są częścią zwykłych budżetów na szczeblu podsektorów mających bezpośredni lub widoczny jedynie w średnim okresie wpływ na sytuację budżetową poszczególnych państw członkowskich. Ich łączny wpływ na salda i zadłużenie sektora instytucji rządowych i samorządowych powinien być przedstawiany w ramach corocznego procesu budżetowego i średniookresowych planów budżetowych.
(18a) Na należytą uwagę zasługują również zobowiązania warunkowe. Zobowiązania warunkowe obejmują w szczególności ewentualne zobowiązania zależne od tego, czy w przyszłości wystąpią jakieś niepewne zdarzenia lub bieżące zobowiązania, w przypadku których płatność jest mało prawdopodobna lub stosowna kwota nie może zostać określona w sposób wiarygodny. Obejmują one przykładowo stosowne informacje na temat gwarancji rządowych, pożyczek zagrożonych oraz zobowiązań wynikających z działalności przedsiębiorstw państwowych, w tym - w stosownych przypadkach - prawdopodobieństwa wystąpienia i potencjalnej daty poniesienia wydatków dotyczących zobowiązań warunkowych. Należy stosownie uwzględnić wrażliwe punkty rynku.
(18b) Komisja powinna regularnie kontrolować wdrażanie niniejszej dyrektywy. Należy określić najlepsze praktyki odnoszące się do postanowień pięciu rozdziałów dotyczących różnych aspektów krajowych ram budżetowych oraz dzielić się tymi praktykami.
(18c) zgodnie z pkt 34 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa(8) zachęca się państwa członkowskie do sporządzania, do ich własnych celów i w interesie Unii, własnych tabel, które w możliwie najszerszym zakresie odzwierciedlają korelacje między niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji, oraz do podawania ich do wiadomości publicznej.
(19) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, jakim jest zapewnienie jednolitego przestrzegania dyscypliny budżetowej wymaganego w Traktacie, nie może zostać osiągnięty w wystarczający sposób przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w przywołanym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
______(1) Dz.U. C
(2) Dz.U. C 150 z 20.5.2011, s. 1.
(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE, Euratom) nr 1101/2008 w sprawie przekazywania do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich danych statystycznych objętych zasadą poufności, rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w sprawie statystyk Wspólnoty oraz decyzję Rady 89/382/EWG, Euratom w sprawie ustanowienia Komitetu ds. Programów Statystycznych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 87 z 31.3.2009, s. 164).
(4) Dz.U. L 145 z 10.06.09, s. 1.
(5) Dz.U. L 310 z 30.11.96, s. 1.
(6) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1.
(7) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 6.
(8) Dz.U. C 321 z 31.12.2003, s. 1.