Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych umów inwestycyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.

STANOWISKO RADY (UE) NR 11/2012 W PIERWSZYM CZYTANIU

w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych umów inwestycyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi

Przyjęte przez Radę w dniu 4 października 2012 r.

(2012/C 352 E/02)

(Dz.U.UE C z dnia 16 listopada 2012 r.)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą⁽¹⁾,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Od czasu wejścia w życie Traktatu z Lizbony bezpośrednie inwestycje zagraniczne znajdują się w wykazie kwestii podlegających wspólnej polityce handlowej. Zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. e) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("TFUE") Unia Europejska ma wyłączną kompetencję w dziedzinie wspólnej polityki handlowej. W związku z tym jedynie Unia może stanowić prawo i przyjmować akty prawnie wiążące w tej dziedzinie. Państwa członkowskie mogą to czynić wyłącznie z upoważnienia Unii zgodnie z art. 2 ust. 1 TFUE.

(2) Ponadto w części trzeciej tytuł IV rozdział 4 TFUE ustanawia się wspólne zasady dotyczące przepływu kapitału między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, łącznie z przepływami kapitału obejmującymi inwestycje. Na zasady te mogą wpływać umowy międzynarodowe dotyczące inwestycji zagranicznych zawarte przez państwa członkowskie.

(3) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla podziału kompetencji między Unią a jej państwami członkowskimi zgodnie z TFUE.

(4) Wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony państwa członkowskie utrzymały znaczną liczbę dwustronnych umów inwestycyjnych z państwami trzecimi. TFUE nie zawiera żadnych wyraźnych przepisów przejściowych w odniesieniu do takich umów, które obecnie wchodzą w zakres wyłącznej kompetencji Unii. Ponadto niektóre z tych umów mogą zawierać postanowienia mające wpływ na wspólne zasady dotyczące przepływów kapitałowych określone w części trzeciej tytuł IV rozdział 4 TFUE.

(5) Mimo że dwustronne umowy inwestycyjne pozostają wiążące dla państw członkowskich na mocy międzynarodowego prawa publicznego i będą stopniowo zastępowane przez umowy Unii dotyczące tego samego przedmiotu, warunki ich dalszego utrzymania oraz ich związek z polityką Unii w dziedzinie inwestycji wymagają właściwego zarządzania. Związek ten będzie się rozwijał wraz z wykonywaniem przez Unię jej kompetencji.

(6) W interesie inwestorów z Unii i ich inwestycji w państwach trzecich oraz w interesie państw członkowskich przyjmujących inwestorów zagranicznych i inwestycje zagraniczne należy utrzymać w mocy dwustronne umowy inwestycyjne, które określają i gwarantują warunki inwestycji, i zastępować je stopniowo umowami inwestycyjnymi Unii zapewniającymi wysokie standardy ochrony inwestycji.

(7) Niniejsze rozporządzenie powinno dotyczyć statusu - na mocy prawa Unii - dwustronnych umów inwestycyjnych państw członkowskich podpisanych przed dniem 1 grudnia 2009 r. Umowy te mogą pozostać w mocy lub wejść w życie, zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

(8) Niniejsze rozporządzenie powinno również określić warunki, na jakich państwa członkowskie są upoważnione do zawierania lub utrzymywania w mocy dwustronnych umów inwestycyjnych podpisanych między dniem 1 grudnia 2009 r. a dniem ...^(*).

(9) Niniejsze rozporządzenie powinno także określić warunki, na jakich państwa członkowskie są upoważnione do zmiany lub zawarcia dwustronnych umów inwestycyjnych z państwami trzecimi po dniu ...^(*).

(10) Utrzymywanie w mocy dwustronnych umów inwestycyjnych z państwami trzecimi przez państwa członkowskie na mocy niniejszego rozporządzenia lub wydanie upoważnienia do rozpoczęcia negocjacji lub zawarcia takich umów nie powinno uniemożliwiać negocjowania lub zawierania umów inwestycyjnych przez Unię.

(11) Państwa członkowskie są zobowiązane do podjęcia niezbędnych środków w celu usunięcia niezgodności z prawem Unii - o ile takie istnieją - występujących w dwustronnych umowach inwestycyjnych zawartych między nimi a państwami trzecimi. Wykonanie niniejszego rozporządzenia pozostaje bez uszczerbku dla stosowania art. 258 TFUE w odniesieniu do uchybień państw członkowskich w wypełnianiu zobowiązań wynikających z prawa Unii.

(12) Upoważnienie do zmiany lub zawarcia dwustronnych umów inwestycyjnych przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinno wyraźnie pozwalać państwom członkowskim na podjęcie działań względem niezgodności występujących między ich dwustronnymi umowami inwestycjnymi, których dotyczy niniejsze rozporządzenie, a prawem Unii, innych niż niezgodności wynikające z podziału kompetencji między Unią a jej państwami członkowskimi.

(13) Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia. W sprawozdaniu tym należy między innymi dokonać przeglądu potrzeby dalszego stosowania rozdziału III. Jeżeli w sprawozdaniu zaleca się zaprzestanie stosowania przepisów rozdziału III lub zmianę tych przepisów, sprawozdaniu może w stosownym przypadku towarzyszyć wniosek ustawodawczy.

(14) Parlament Europejski, Rada i Komisja powinny zapewnić, aby wszelkie informacje określone jako poufne były traktowane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji⁽²⁾.

(15) Umowy inwestycyjne między państwami członkowskimi nie powinny być objęte niniejszym rozporządzeniem.

(16) Konieczne jest zapewnienie określonych przepisów gwarantujących, że dwustronne umowy inwestycyjne utrzymane w mocy na podstawie niniejszego rozporządzenia nadal spełniają swoją funkcję, w tym w odniesieniu do rozstrzygania sporów, przy jednoczesnym poszanowaniu wyłącznej kompetencji Unii.

(17) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy przyznać Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywanie zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającym przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję⁽³⁾.

(18) W szczególności uprawnienia te powinny być przyznane Komisji w związku z tym, że procedury określone w art. 9, 11 i 12 upoważniają państwa członkowskie do działania w dziedzinach należących do wyłącznej kompetencji Unii i decyzje w tej sprawie muszą być podejmowane na szczeblu Unii.

(19) Do przyjęcia upoważnień na podstawie art. 9, 11 i 12 należy stosować procedurę doradczą w związku z tym, że upoważnienia te mają być wydawane na podstawie jasno zdefiniowanych kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ  I

ZAKRES STOSOWANIA

Artykuł  1

Przedmiot i zakres stosowania

1. Bez uszczerbku dla podziału kompetencji ustanowionego w TFUE niniejsze rozporządzenie dotyczy statusu dwustronnych umów inwestycyjnych państw członkowskich na mocy prawa Unii oraz ustanawia zasady, warunki i procedury, w ramach których państwa członkowskie są upoważnione do zmiany lub zawarcia dwustronnych umów inwestycyjnych.

2. Do celów niniejszego rozporządzenia termin "dwustronna umowa inwestycyjna" oznacza każdą umowę z państwem trzecim, która zawiera postanowienia dotyczące ochrony inwestycji. Niniejsze rozporządzenie obejmuje tylko te postanowienia dwustronnych umów inwestycyjnych, które dotyczą ochrony inwestycji.

ROZDZIAŁ  II

UTRZYMANIE W MOCY ISTNIEJĄCYCH DWUSTRONNYCH UMÓW INWESTYCYJNYCH

Artykuł  2

Powiadamianie Komisji

Do dnia ...^(**) lub w terminie 30 dni od dnia przystąpienia do Unii państwa członkowskie powiadamiają Komisję o wszystkich dwustronnych umowach inwestycyjnych z państwami trzecimi, które zostały podpisane przed dniem 1 grudnia 2009 r. lub przed dniem ich przystąpienia do Unii - w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza - oraz które państwa członkowskie chcą utrzymać w mocy lub w przypadku których chcą pozwolić, aby weszły w życie, na mocy niniejszego rozdziału. Do powiadomienia dołącza się kopię tych dwustronnych umów inwestycyjnych. Państwa członkowskie powiadamiają również Komisję o wszelkich dalszych zmianach statusu tych umów.

Artykuł  3

Utrzymanie w mocy

Bez uszczerbku dla pozostałych zobowiązań państw członkowskich wynikających z prawa Unii dwustronne umowy inwerstycyjne, o których powiadomiono na podstawie art. 2 niniejszego rozporządzenia, mogą być utrzymane w mocy lub wejść w życie, zgodnie z TFUE i niniejszym rozporządzeniem, dopóki nie wejdzie w życie dwustronna umowa inwestycyjna między Unią a tym samym państwem trzecim.

Artykuł  4

Publikacja

1. Co 12 miesięcy Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wykaz dwustronnych umów inwestycyjnych, o których została powiadomiona na podstawie art. 2, art. 11 ust. 6 lub art. 12 ust. 6.

2. Pierwsza publikacja wykazu dwustronnych umów inwestycyjnych, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, następuje nie później niż trzy miesiące po terminie powiadomienia dokonanego na podstawie art. 2.

Artykuł  5

Ocena

Komisja może ocenić dwustronne umowy inwestycyjne, o których powiadomiono na podstawie art. 2, przez sprawdzenie, czy jedno lub więcej postanowień tych umów nie stanowi poważnej przeszkody dla negocjowania lub zawarcia przez Unię dwustronnych umów inwestycyjnych z państwami trzecimi, z myślą o stopniowym zastępowaniu dwustronnych umowów inwestycyjnych, o których powiadomiono na podstawie art. 2.

Artykuł  6

Obowiązek współpracy

1. Państwa członkowskie podejmują wszelkie odpowiednie środki służące zapewnieniu, aby postanowienia dwustronnych umów inwestycyjnych, o których powiadomiono na mocy art.

2, nie stanowiły poważnej przeszkody dla negocjowania lub zawarcia przez Unię dwustronnych umów inwestycyjnych z państwami trzecimi, z myślą o stopniowym zastępowaniu dwustronnych umów inwestycyjnych, o których powiadomiono na podstawie art. 2.

2. Jeżeli Komisja stwierdzi, że jedno lub więcej postanowień dwustronnej umowy inwestycyjnej, o której powiadomiono zgodnie z art. 2, stanowi poważną przeszkodę dla negocjowania lub zawarcia przez Unię dwustronnych umów inwestycyjnych z państwami trzecimi, z myślą o stopniowym zastępowaniu dwustronnych umów inwestycyjnych, o których powiadomiono na podstawie art. 2, Komisja i dane państwo członkowskie rozpoczynają niezwłocznie konsultacje i współpracują w celu określenia odpowiednich działań służących rozwiązaniu tej kwestii. Konsultacje te trwają nie dłużej niż 90 dni.

3. Bez uszczerbku dla ust. 1 Komisja może, w terminie 60 dni od zakończenia konsultacji, wskazać odpowiednie środki, które dane państwo członkowskie ma podjąć, aby usunąć przeszkody, o których mowa w ust. 2.

ROZDZIAŁ  III

UPOWAŻNIENIE DO ZMIANY LUB ZAWARCIA DWUSTRONNYCH UMÓW INWESTYCYJNYCH

Artykuł  7

Upoważnienie do zmiany lub zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej

Z zachowaniem warunków określonych w art. 8-11 państwo członkowskie jest upoważnione do rozpoczęcia negocjacji z państwem trzecim w celu zmiany istniejącej lub zawarcia nowej dwustronnej umowy inwestycyjnej.

Artykuł  8

Powiadamianie Komisji

1. W przypadku gdy państwo członkowskie zamierza rozpocząć negocjacje z państwem trzecim w celu zmiany lub zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej, powiadamia ono Komisję na piśmie o swoim zamiarze.

2. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera odpowiednią dokumentację oraz określenie postanowień, które mają być przedmiotem negocjacji lub renegocjacji, celów negocjacji, a także wszelkie inne stosowne informacje.

3. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, przekazuje się co najmniej pięć miesięcy przed planowanym rozpoczęciem formalnych negocjacji.

4. Jeżeli informacje przekazane przez państwo członkowskie nie są wystarczające, by udzielić upoważnienia do rozpoczęcia formalnych negocjacji zgodnie z art. 9, Komisja może zażądać dodatkowych informacji

5. Komisja udostępnia powiadomienie, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz, na wniosek, załączoną do niej dokumentację pozostałym państwom członkowskim, z zastrzeżeniem wymogów poufności ustanowionych w art. 14.

Artykuł  9

Upoważnienie do rozpoczęcia formalnych negocjacji

1. Komisja upoważnia państwa członkowskie do rozpoczęcia formalnych negocjacji z państwem trzecim w sprawie zmiany lub zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej, chyba że uzna, iż rozpoczęcie takich negocjacji:

a) byłoby sprzeczne z prawem Unii w zakresie innym niż niezgodności wynikające z podziału kompetencji między Unią a jej państwami członkowskimi;

b) byłoby zbędne, ponieważ Komisja przedstawiła lub postanowiła przedstawić zalecenie dotyczące rozpoczęcia negocjacji z danym państwem trzecim na podstawie art. 218 ust. 3 TFUE;

c) byłoby niezgodne z unijnymi zasadami i celami działań zewnętrznych określonymi zgodnie z ogólnymi postanowieniami zawartymi w tytule V rozdział 1 Traktatu o Unii Europejskiej; lub

d) stanowiłoby poważną przeszkodę dla negocjowania lub zawarcia przez Unię dwustronnych umów inwestycyjnych z państwami trzecimi.

2. W ramach upoważnienia, o którym mowa w ust. 1, Komisja może zażądać od państwa członkowskiego włączenia do takich negocjacji i przyszłej dwustronnej umowy inwestycyjnej - lub wyłączenia z nich - wszelkich klauzul w przypadku gdy jest to niezbędne do zapewnienia spójności z unijną polityką w dziedzinie inwestycji lub zgodności z prawem Unii.

3. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, wydawane jest zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 16 ust. 2. Komisja podejmuje decyzję w terminie 90 dni od otrzymania powiadomienia, o którym mowa w art. 8. Jeżeli do podjęcia decyzji niezbędne są dodatkowe informacje, bieg terminu 90 dni rozpoczyna się w dniu otrzymania dodatkowych informacji.

4. Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o decyzjach podjętych przez nią na podstawie ust. 3.

5. W przypadku gdy Komisja nie wydaje upoważnienia na podstawie ust. 1, informuje o tym dane państwo członkowskie i przekazuje uzasadnienie takiej decyzji.

Artykuł  10

Uczestnictwo Komisji w negocjacjach

Komisja jest informowana o przebiegu i wynikach negocjacji w sprawie zmiany lub zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej na ich poszczególnych etapach i może zażądać uczestnictwa w negocjacjach dotyczących inwestycji między państwem członkowskim a państwem trzecim.

Artykuł  11

Upoważnienie do podpisania i zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej

1. Przed podpisaniem dwustronnej umowy inwestycyjnej dane państwo członkowskie powiadamia Komisję o wyniku negocjacji i przekazuje Komisji tekst takiej umowy.

2. Niniejszy artykuł ma także zastosowanie do dwustronnych umów inwestycyjnych, które były negocjowane przed dniem ...^(*), ale nie podlegają obowiązkowi powiadomienia na podstawie art. 2 lub art. 12.

3. Po powiadomieniu Komisja dokonuje oceny tego, czy wynegocjowana dwustronna umowa inwestycyjna nie jest sprzeczna z wymogami przewidzianymi w art. 9 ust. 1 i 2.

4. W przypadku gdy Komisja uzna, że wynikiem negocjacji jest dwustronna umowa inwestycyjna, która spełnia wymogi przewidziane w art. 9 ust. 1 i 2, upoważnia państwo członkowskie do podpisania i zawarcia tej umowy. Art. 3, 5 i 6 mają zastosowanie do takich umów, tak jakby powiadomiono o nich na podstawie art. 2.

5. Decyzje na podstawie ust. 4 niniejszego artykułu przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 16 ust. 2. Komisja podejmuje decyzję w terminie 90 dni od dnia otrzymania powiadomień, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu. Jeżeli do podjęcia decyzji niezbędne są dodatkowe informacje, bieg terminu 90 dni rozpoczyna się w dniu otrzymania dodatkowych informacji.

6. Jeżeli Komisja wydaje upoważnienie na podstawie z ust. 4, dane państwo członkowskie powiadamia Komisję o zawarciu i wejściu w życie dwustronnej umowy inwestycyjnej oraz o wszelkich dalszych zmianach statusu tej umowy.

7. Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o decyzjach podjętych na podstawie ust. 4.

8. W przypadku gdy Komisja nie wydaje upoważnienia na podstawie ust. 4, informuje o tym dane państwo członkowskie i przekazuje uzasadnienie takiej decyzji.

ROZDZIAŁ  IV

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł  12

Umowy podpisane przez państwa członkowskie między dniem 1 grudnia 2009 r. a dniem ...^(*)

1. W przypadku gdy państwo członkowskie podpisało między dniem 1 grudnia 2009 r. a dniem ...^(*) dwustronną umowę inwestycyjną, państwo to powiadamia Komisję o takiej umowie, którą chce utrzymać w mocy lub w przypadku której chce pozwolić, aby weszła w życie, do dnia ...^(**). Do powiadomienia dołącza się kopię takiej umowy.

2. Po powiadomieniu Komisja dokonuje oceny tego, czy dwustronna umowa inwestycyjna, o której została powiadomiona na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu, nie jest sprzeczna z wymogami przewidzianymi w art. 9 ust. 1 i 2.

3. W przypadku gdy Komisja uzna, że dwustronna umowa inwestycyjna, o której powiadomiono na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu, spełnia wymogi przewidziane w art. 9 ust. 1 i 2, upoważnia do utrzymania lub wejścia w życie takiej umowy na mocy prawa Unii.

4. Komisja podejmuje decyzję, o której mowa w ust. 3 niniejszego artykułu, w terminie 180 dni od otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu. Jeżeli do podjęcia decyzji niezbędne są dodatkowe informacje, bieg terminu 180 dni rozpoczyna się w dniu otrzymania tych dodatkowych informacji. Decyzje na podstawie ust. 3 niniejszego artykułu przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 16 ust. 2.

5. Państwo członkowskie nie podejmuje żadnych dalszych kroków w kierunku zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej, chyba że umowa ta została dozwolona na mocy ust. 3, i wycofuje lub uchyla te kroki, które zostały podjęte.

6. W przypadku gdy Komisja wydaje upoważnienie na podstawie ust. 3 niniejszego artykułu, dane państwo członkowskie powiadamia Komisję o wejściu w życie dwustronnej umowy inwestycyjnej oraz o wszelkich dalszych zmianach statusu tej umowy. Art. 3, 5 i 6 mają zastosowanie do takiej umowy, tak jakby powiadomiono o niej na podstawie art. 2.

7. Komisja informuje Parlament Europejski i Radę o decyzjach podjętych na podstawie ust. 3.

8. W przypadku gdy Komisja nie wydaje upoważnienia na podstawie ust. 3, informuje o tym dane państwo członkowskie i przekazuje uzasadnienie takiej decyzji.

Artykuł  13

Postępowanie państw członkowskich w odniesieniu do dwustronnej umowy inwestycyjnej z państwem trzecim

W przypadku gdy dwustronna umowa inwestycyjna wchodzi w zakres stosowania niniejszego rozporządzenia dane państwo członkowskie:

a) niezwłocznie informuje Komisję o wszystkich spotkaniach, które odbędą się zgodnie z postanowieniami tej umowy. Komisja otrzymuje porządek obrad oraz wszystkie istotne informacje pozwalające na zrozumienie tematów, które mają być dyskutowane w trakcie tych spotkań. Komisja może zwrócić się do danego państwa członkowskiego z wnioskiem o udzielenie dalszych informacji. Jeżeli poruszana w dyskusji kwestia może mieć wpływ na realizację polityki Unii w dziedzinie inwestycji, w tym w szczególności wspólnej polityki handlowej, Komisja może zażądać od danego państwa członkowskiego przyjęcia określonego stanowiska;

b) niezwłocznie informuje Komisję o wszelkich złożonych oświadczeniach mówiących, że określony środek nie jest zgodny z umową. Ponadto państwo członkowskie informuje natychmiast Komisję o wszelkich wnioskach dotyczących rozstrzygania sporów złożonych na mocy dwustronnej umowy inwestycyjnej, gdy tylko otrzyma informację o takim wniosku. Państwo członkowskie i Komisja w pełni współpracują i podejmują wszelkie konieczne środki w celu zapewnienia skutecznej obrony ich interesów, co może obejmować, w stosownych przypadkach, uczestnictwo Komisji w procedurze;

c) ubiega się - przed uruchomieniem jakichkolwiek odpowiednich mechanizmów rozstrzygania sporów przeciwko państwu trzeciemu zawartych w tej dwustronnej umowie inwestycyjnej - o zgodę Komisji i uruchamia takie mechanizmy na jej wniosek. Mechanizmy te obejmują konsultacje z drugą stroną dwustronnej umowy inwestycyjnej oraz rozstrzyganie sporów w przypadkach przewidzianych w umowie. Państwo członkowskie i Komisja w pełni współpracują w przeprowadzaniu procedur w ramach odpowiednich mechanizmów, co może obejmować, w stosownych przypadkach, uczestnictwo Komisji w odpowiednich procedurach.

Artykuł  14

Poufność

Powiadamiając Komisję o negocjacjach i ich wynikach zgodnie z art. 8 i 11, państwa członkowskie mogą wskazać, czy jakiekolwiek przekazane informacje mają być uważane za poufne oraz czy można je udostępnić pozostałym państwom członkowskim.

Artykuł  15

Przegląd

1. Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie ze stosowania niniejszego rozporządzenia do dnia ...^(***).

2. Sprawozdanie obejmuje przegląd upoważnień, o które wnioskowano i które wydano na mocy rozdziału III, a także przegląd potrzeby dalszego stosowania tego rozdziału.

3. W przypadku gdy w sprawozdaniu zaleca się zaprzestanie stosowania rozdziału III lub zmianę jego przepisów, sprawozdaniu temu towarzyszy odpowiedni wniosek ustawodawczy.

Artykuł  16

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga Komitet ds. Umów Inwestycyjnych. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł  17

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w ...,

W imieniu Parlamentu Europejskiego	W imieniu Rady
...	...
Przewodniczący	Przewodniczący

______

⁽¹⁾ Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 10 maja 2011 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) i stanowisko Rady w pierwszym czytaniu z dnia 4 października 2012 r. Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia ... (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym).

⁽²⁾ Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43.

⁽³⁾ Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

^(*) Data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

^(**) 30 dni od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

^(***) Siedem lat od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

UZASADNIENIE RADY

I. WPROWADZENIE

W dniu 8 lipca 2010 r. Komisja przedłożyła Radzie wniosek w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych umów inwestycyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi⁽¹⁾.

Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu oraz odpowiednią rezolucję ustawodawczą na sesji plenarnej w dniu 10 maja 2011 r.⁽²⁾

Jak przewidziano w pkt 16-18 wspólnej deklaracji w sprawie praktycznych rozwiązań dotyczących procedury współdecyzji⁽³⁾, prezydencja - działając z upoważnienia Coreperu⁽⁴⁾ - nawiązała nieformalne kontakty z Parlamentem Europejskim, po to by można było osiągnąć porozumienie między instytucjami na etapie pierwszego czytania w Radzie. Następnie porozumienie takie zostało osiągnięte na nieformalnym posiedzeniu trójstronnym w dniu 29 maja 2012 r.

Przewodniczący Komisji Handlu Międzynarodowego w Parlamencie Europejskim zasygnalizował w swoim piśmie z dnia 31 maja 2012 r. do przewodniczącego Coreperu II, że jeżeli Rada przekaże formalnie Parlamentowi swoje stanowisko w formie, w jakiej jest ono zawarte w załączniku do jego pisma, zaleci on wówczas, aby przyjąć na sesji plenarnej stanowisko Rady bez zmian, z zastrzeżeniem weryfikacji prawnojęzykowej, w drugim czytaniu Parlamentu.

W dniu 26 czerwca 2012 r. Rada zatwierdziła wspomniane wyżej porozumienie polityczne⁽⁵⁾.

II. CEL WNIOSKU

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który wszedł w życie w dniu 1 grudnia 2009 r., dał UE wyłączne kompetencje w zakresie bezpośrednich inwestycji zagranicznych w ramach wspólnej polityki handlowej (art. 207 ust. 1 TFUE). W związku z tym Komisja przyjęła wniosek w sprawie wyżej wymienionego rozporządzenia, poruszając jedynie kwestię przejściowych aspektów zarządzania nowymi kompetencjami UE w zakresie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Cele, kryteria i treść tych nowych kompetencji zostały omówione w oddzielnym komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady, przyjętym równocześnie z wnioskiem ustawodawczym⁽⁶⁾.

Celem wniosku Komisji było upoważnienie do utrzymania w mocy międzynarodowych umów dotyczących inwestycji zawartych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi oraz określenie warunków i ram proceduralnych dla negocjacji i zawierania takich umów przez państwa członkowskie.

III. ANALIZA STANOWISKA RADY W PIERWSZYM CZYTANIU

Uwagi ogólne

Rada w pełni popiera stworzenie wspólnych ram polityki w sprawie inwestycji; ramy te zapewniają równe szanse wszystkim inwestorom unijnym w państwach trzecich oraz inwestorom z państw trzecich w UE.

Z uwagi na fakt, że umowy dwustronne dotyczące inwestycji zawierane przez państwa członkowskie ze stronami trzecimi są obecnie głównym źródłem ochrony i pewności prawa w przypadku europejskich inwestorów za granicą, nowe ramy prawne nie powinny mieć negatywnego wpływu na ochronę inwestorów ani gwarancje na mocy obowiązujących umów. Dla Rady projekt zastąpienia istniejących umów państw członkowskich umowami unijnymi jest niezwykle ważny ze względu na uniknięcie ewentualnej próżni prawnej i tym samym zapewnienie inwestorom bieżącej ochrony i pewności prawa.

Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu, które wynika z porozumienia politycznego między Parlamentem Europejskim, Komisją i Radą, wprowadza następujące kluczowe zmiany do wniosku Komisji:

Przedmiot i zakres zastosowania (rozdział I - art. 1)

Parlament nie zaproponował żadnych poprawek do tego artykułu; pewne zmiany zostały jednak wprowadzone. Ustęp 1 zawiera pewne uszczegółowienia w stosunku do wniosku Komisji i precyzuje, że rozporządzenie nie ma żadnego wpływu na podział kompetencji ustanowiony w Traktacie. Nowy ust. 2 zawiera definicję terminu "dwustronna umowa inwestycyjna".

Utrzymanie w mocy istniejącej dwustronnej umowy inwestycyjnej (rozdział II - art. 2-6)

W art. 2 dotyczącym powiadomień dla Komisji zaakceptowano poprawki Parlamentu. Tekst zawiera też pewne dodatkowe modyfikacje techniczne.

Projekt zastąpienia opisany w art. 3 (Utrzymanie w mocy) ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bieżącej ochrony inwestorów, zapewniając im tym samym pewność prawa. Parlament nie zaproponował żadnych poprawek do tego artykułu.

Artykuł 5 obejmujący oceny Komisji został dogłębnie zmodyfikowany. Rada nie była w stanie przyjąć dużej części poprawki Parlamentu, zaakceptowała jednak jego pomysł dotyczący umieszczenia w zmodyfikowanym tekście pojęcia "poważnej przeszkody" (która obecna jest również w kilku innych artykułach). Zdaniem Rady samo istnienie dwustronnych umów inwestycyjnych nie powinno być uważane za "poważną przeszkodę".

Artykuł 6 dotyczący obowiązku współpracy stanowi - oprócz art. 3 i 5 - jądro tego rozporządzenia. Tekst Komisji został znacznie zmieniony, aby podkreślić, jak ważna jest ścisła współpraca między państwami członkowskimi a Komisją pod kątem przezwyciężania poważnych, rozpoznawanych przez Komisję przeszkód w negocjowaniu lub zawieraniu dwustronnych umów inwestycyjnych między UE a państwami trzecimi. Zgodnie z przepisami tego artykułu Komisja może wskazać, jakie właściwe środki powinno podjąć zainteresowane państwo członkowskie, aby usunąć wyżej wspomniane przeszkody. Poprawek Parlamentu nie można było zaakceptować.

Upoważnienie do zmiany lub zawarcia dwustronnych umów inwestycyjnych (rozdział III - art. 7-11)

Poprawki Parlamentu do art. 7 (Upoważnienie do zmiany lub zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej), 8 (Powiadamianie Komisji), 9 (Upoważnienie do rozpoczęcia formalnych negocjacji) oraz 11 (Upoważnienie do podpisania i zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej) zostały częściowo zaakceptowane. Jeśli chodzi o art. 10 (Uczestnictwo Komisji w negocjacjach), poprawek Parlamentu nie można było zaakceptować, ponieważ utrzymano tekst wniosku Komisji.

Przepisy końcowe (rozdział IV - art. 12-17)

Rada podczas nieformalnych kontaktów z Parlamentem zgodziła się z jego sugestią, aby dodać do rozporządzenia nowy art. 12 dotyczący umów podpisanych przez państwa członkowskie między wejściem w życie TFUE, tj. 1 grudnia 2009 r., a wejściem w życie przedmiotowego rozporządzenia, mimo że Parlament nie zaproponował żadnej poprawki w tym względzie w swoim stanowisku w pierwszym czytaniu. W ten sposób Rada wyraźnie pokazała, że w pełni uznała nowe kompetencje UE w dziedzinie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Ten artykuł dotyczy procedur, które należy stosować (powiadomienia składane przez państwa członkowskie, ocena i upoważnienie wydawane przez Komisję) dla wyżej wymienionej kategorii dwustronnych umów inwestycyjnych.

Jeśli chodzi o art. 15 (Przegląd), osiągnięto kompromis w sprawie terminu składania sprawozdania ze stosowania rozporządzenia, tj. siedem lat od jego wejścia w życie, zamiast dziesięciu lat, co proponowały Parlament i Rada, oraz pięciu lat, jak pierwotnie proponowała Komisja.

Jeśli chodzi o art. 16 (Procedura komitetowa), Rada zaakceptowała poprawkę Parlamentu wymagającą zastosowania procedury doradczej.

IV. WNIOSEK

W stanowisku Rady w pierwszym czytaniu odzwierciedlono porozumienie osiągnięte w czasie nieformalnych kontaktów między Radą a Parlamentem, w których pośredniczyła Komisja. Tekst ten spełnia kluczowy wymóg zapewnienia inwestorom bieżącej ochrony i pewności prawa, pozwalając jednocześnie na skuteczne wykonywanie przez UE jej nowych wyłącznych kompetencji w zakresie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Dlatego też Rada oczekuje, że jej stanowisko w pierwszym czytaniu będzie dla Parlamentu do przyjęcia.

______

⁽¹⁾ Dok. 11953/10 WTO 252 FDI 12.

⁽²⁾ Dok. 9726/11 CODEC 749 WTO 195 FDI 12 PE 206.

⁽³⁾ Dz.U. C 145 z 30.6.2007, s. 5.

⁽⁴⁾ Dok. 10908/11 WTO 228 FDI 15 CODEC 950.

⁽⁵⁾ Dok. 10892/12 WTO 216 FDI 17 CODEC 1557.

⁽⁶⁾ Dok. 11952/10 WTO 251 FDI 11. Na tej podstawie Rada przyjęła w dniu 25 października 2010 r. konkluzje w sprawie kompleksowej europejskiej polityki dotyczącej inwestycji międzynarodowych (dok. 14373/10).

DEKLARACJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I KOMISJI

Fakt, że niniejsze rozporządzenie, w tym motywy 17, 18 i 19, przewiduje korzystanie z procedur, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 182/2011, nie stanowi precedensu w odniesieniu do przyszłych uregulowań zezwalających Unii na upoważnienie państw członkowskich na mocy art. 2 ust. 1 TFUE do stanowienia praw i przyjmowania prawnie wiążących aktów w dziedzinach należących do wyłącznej kompetencji Unii. Ponadto w niniejszym rozporządzeniu korzystanie z procedury doradczej, a nie z procedury sprawdzającej, nie jest traktowane jako precedens w odniesieniu do przyszłych uregulowań ustanawiających ramy wspólnej polityki handlowej.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2012.352E.23
• Rodzaj: Akt przygotowawczy
• Tytuł: Stanowisko Rady w pierwszym czytaniu w sprawie przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych umów inwestycyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.
• Data aktu: 04/10/2012
• Data ogłoszenia: 16/11/2012