Uprawnienia do delegowania aktówP7_TA(2010)0127
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie kompetencji w zakresie przekazywania uprawnień ustawodawczych (2010/2021(INI))
(2011/C 81 E/02)
(Dz.U.UE C z dnia 15 marca 2011 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 września 2008 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie dostosowywania aktów prawnych do nowej decyzji w sprawie komitologii(1),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie nowej roli i obowiązków Parlamentu przy wdrażaniu traktatu lizbońskiego(2),
– uwzględniając swoje stanowisko z dnia 24 listopada 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dostosowującego do decyzji Rady 1999/468/WE niektóre akty podlegające procedurze, o której mowa w art. 251 Traktatu, w zakresie procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą - Dostosowanie do procedury regulacyjnej połączonej z kontrolą - część piąta(3),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie wprowadzania w życie art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (COM(2009)0673),
– uwzględniając pismo przewodniczącego Parlamentu Europejskiego skierowane do przewodniczącego Komisji Europejskiej z dnia 29 stycznia 2010 r. dotyczące art. 290 i 291 TFUE,
– uwzględniając art. 48 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Gospodarczej i Monetarnej, a także Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A7-0110/2010),
A. mając na uwadze, że traktat lizboński uświęca uprawnienia legislacyjne oraz wprowadza hierarchię norm do porządku prawnego Unii wzmacniając w ten sposób jej demokratyczny charakter i racjonalizując jej porządek prawny; mając na uwadze, że traktat lizboński wprowadza nowatorską koncepcję aktu prawodawczego o daleko idących konsekwencjach,
B. mając na uwadze, że jednym z elementów uprawnień legislacyjnych jest zapewniona w art. 290 TFUE możliwość przekazania przez prawodawcę części swych uprawnień Komisji w akcie prawodawczym (zwanym dalej aktem podstawowym),
C. mając na uwadze, że przekazywanie uprawnień to delikatna operacja, w której Komisja otrzymuje polecenie wykonania uprawnień będących nieodłączną częścią zadań prawodawcy; mając na uwadze, że punktem wyjścia w analizie kwestii przekazywania uprawnień musi zatem być zawsze swoboda prawodawcy,
D. mając na uwadze, że przekazywanie uprawnień może polegać jedynie na uzupełnianiu lub zmianie części aktu prawodawczego, które prawodawca nie uznaje za mające podstawowe znaczenie; mając na uwadze, że przyjmowane przez Komisję akty delegowane będące wynikiem przekazywania uprawnień będą aktami ogólnymi o charakterze nieprawodawczym; mając na uwadze, że akt podstawowy musi wyraźnie określać cel, zawartość, zakres i czas trwania przekazania uprawnień oraz definiować warunki, jakim podlega przekazanie uprawnień,
E. mając na uwadze, że akty delegowane będą miały poważne konsekwencje dla wielu dziedzin; mając na uwadze, że jest rzeczą o pierwszorzędnym znaczeniu - zwłaszcza w odniesieniu do aktów delegowanych - aby opracowywano je i podejmowano decyzje w ich sprawie w całkowicie przejrzysty sposób, który skutecznie umożliwia współprawodawcom demokratyczną kontrolę nad wykonywaniem uprawnień przekazanych Komisji, w tym w razie konieczności poprzez jawną debatę na forum Parlamentu,
F. mając na uwadze, że Parlament powinien być na równi z Radą jeżeli chodzi o wszystkie aspekty kompetencji w zakresie przekazywania uprawnień ustawodawczych,
G. mając na uwadze, że "procedura Lamfalussy'ego" utorowała drogę dla aktualnego mechanizmu delegacji z zachowaniem pełnej kontroli przez prawodawcę; mając na uwadze, że deklarcja nr 39 Konferencji przedstawicieli rządów państw członkowskich z 23 lipca 2007 r., załączona do traktatu lizbońskiego, uznaje szczególny charakter dziedziny usług finansowych; mając na uwadze, że nowy system aktów delegowanych nie może w żadnym przypadku podważyć praw Parlamentu, jakie posiada on w tej dziedzinie, zwłaszcza praw dotyczących wczesnego przekazywania dokumentów i informacji,
H. mając na uwadze, że przekazanie uprawnień może być postrzegane jako narzędzie lepszego stanowienia prawa, którego celem jest zagwarantowanie, że przepisy prawne będą miały jednocześnie prostą formę oraz będą uzupełnianie i aktualizowane bez konieczności uciekania się do kolejnych procedur prawodawczych przy jednoczesnym zapewnieniu prawodawcy ostatecznych uprawnień i odpowiedzialności,
I. mając na uwadze, że w odróżnieniu od podejścia przyjętego w art. 291 TFUE dotyczącego środków wykonawczych, art. 290 TFUE nie zawiera podstawy prawnej do przyjęcia aktu przekrojowego określającego reguły i ogólne zasady odnoszące się do przekazywania uprawnień; mając na uwadze, że warunki te muszą zatem zostać określone w każdym akcie podstawowym,
J. mając na uwadze, że Komisja ponosi odpowiedzialność przed Parlamentem, mając na uwadze, że komisarz odpowiedzialny za stosunki międzyinstytucjonalne oraz administrację podczas przesłuchania w Komisji Spraw Konstytucyjnych w dniu 18 stycznia 2010 r. podjął zobowiązanie do ścisłej współpracy z Parlamentem w celu zagwarantowania, że wykonywanie przez Komisję przekazywanych uprawnień będzie zgodne z oczekiwaniami Parlamentu,
Aspekty wymagające definicji w akcie podstawowym
1. jest zdania, że cele, treść, zakres i czas trwania przekazania uprawnień zgodnie z art. 290 TFUE muszą być wyraźnie i precyzyjnie określone w każdym akcie podstawowym;
2. podkreśla, że art. 290 TFUE daje prawodawcy swobodę wyboru co do wprowadzanego mechanizmu lub mechanizmów kontroli; jest zdania, że dwa przykłady podane w art. 290 ust. 2, a mianowicie sprzeciw i odwołanie przekazanych uprawnień, mają charakter czysto ilustracyjny i że można by wyobrazić sobie kontrolowanie przekazania uprawnień za pomocą innych środków kontroli, takich jak wyraźne zatwierdzenie przez Parlament i Radę każdego aktu delegowanego lub możliwość uchylenia poszczególnych aktów delegowanych będących już w mocy;
3. jest zdania, że dwa przykłady możliwych warunków wymienione w art. 290 ust. 2 TFUE, a mianowicie sprzeciw i odwołanie przekazanych uprawnień, mogą być postrzegane jako najczęściej stosowane sposoby kontroli wykorzystywania przekazanych uprawnień przez Komisję i powinny być włączone do każdego aktu podstawowego;
4. uważa, że mechanizmy kontroli określone przez prawodawcę muszą podlegać pewnym ogólnym zasadom prawa unijnego, a w szczególności muszą;
– być proste i łatwo zrozumiałe,
– gwarantować pewność prawną,
– umożliwiać Komisji skuteczne wykonywanie przekazanych uprawnień oraz
– umożliwiać prawodawcy właściwy nadzór wykorzystywania przekazanych uprawnień;
5. jest zdania, że wykonywanie przez Parlament prawa sprzeciwu jest siłą rzeczy uwarunkowane jego parlamentarną rolą oraz miejscom pracy; jest zdania, że określony czas zgłaszania sprzeciwu odnoszący się do wszystkich aktów nie jest uzasadniony oraz że okres ten powinien być ustalany w konkretnych przypadkach w każdym akcie podstawowym z uwzględnieniem złożoności danej kwestii, a także że musi być on wystarczający, aby umożliwić skuteczną kontrolę przekazania uprawnień bez niepotrzebnego opóźniania wejścia w życie aktów delegowanych niebudzących kontrowersji;
6. jest zdania, że pilna procedura przewidziana w akcie podstawowym powinna być wprowadzona w szczególnie wyjątkowych przypadkach, na przykład w kwestiach bezpieczeństwa, zdrowia lub kryzysów humanitarnych;
7. jest jednak przekonany, że w znakomitej większości sytuacji wymagających szybkiego przyjęcia aktów delegowanych w uzasadnionych przypadkach Parlament i Rada mogą zastosować elastyczną procedurę wczesnego braku sprzeciwu na skutek wniosku Komisji;
8. utrzymuje, że uprawnienia mogą być przekazywane na czas nieokreślony, biorąc pod uwagę fakt, że uprawnienia mogą zostać wycofane w każdej chwili; jest jednak zdania, że przekazanie uprawnień na czas określony mogłoby wiązać się możliwością okresowego przedłużenia na skutek wyraźnego wniosku ze strony Komisji; jest zdania, że przekazanie uprawnień może zostać przedłużone jeżeli ani Parlament ani Rada nie wyrażą ku temu sprzeciwu w określonym terminie;
9. zdecydowanie odrzuca pomysł umieszczania w aktach podstawowych przepisów narzucających prawodawcy dodatkowe zobowiązania poza tymi, zawartymi już w art. 290 TFUE;
Ustalenia praktyczne
10. jest zdania, że niektóre ustalenia praktyczne można skoordynować lepiej we wspólnym porozumieniu pomiędzy instytucjami, które może mieć formę porozumienia międzyinstytucjonalnego obejmującego między innymi:
– konsultacje w trakcie przygotowania i sporządzania aktów delegowanych,
– wzajemną wymianę informacji, szczególnie w przypadku odwoływania uprawnień,
– uzgodnienia dotyczące przekazywania dokumentów,
– minimalne okresy sprzeciwu ze strony Parlamentu i Rady;
– obliczanie okresów czasu,
– publikację aktów w Dzienniku Urzędowym na poszczególnych etapach procedury;
11. podkreśla, że w procesie przygotowywania i sporządzania aktów delegowanych Komisja zobowiązana jest:
– zagwarantować wczesne i stałe przekazywanie informacji oraz odnośnych dokumentów odpowiednim komisjom parlamentarnym, w tym kolejnych projektów aktów delegowanych oraz wszelkich otrzymanych opinii; w tym celu możnaby wykorzystać aktualny rejestr komitologii jako wzór dla ulepszonego systemu informacji cyfrowej;
– zagwarantować Parlamentowi dostęp do odnośnych posiedzeń przygotowawczych, wymiany poglądów i konsultacji;
12. jest zdania, że wymiana informacji przed odwołaniem przekazanych uprawnień powinna odbywać się w ramach przejrzystości, kurtuazji oraz lojalnej współpracy pomiędzy zainteresowanymi instytucjami gwarantując tym samym, że wszystkie instytucje będą w pełni świadome możliwości odwołania przekazanych uprawnień z wyprzedzeniem; uważa jednak za niepotrzebne i mylące wprowadzenie specjalnego obowiązku prawnego podawania w aktach podstawowych przyczyn przyjęcia niektórych aktów prawnych poza ogólnym wymogiem określonym w art. 296 TFUE, który odnosi się do wszystkich aktów prawnych;
13. proponuje, aby minimalny okres sprzeciwu był ustalany w każdym przyszłym porozumieniu, z zaznaczeniem, że nie ma on być ograniczeniem, a jedynie stanowić minimum, bez którego demokratyczna kontrola Parlamentu stałaby się nieważna; jest zatem zdania, że minimalny okres na zgłaszanie sprzeciwu powinien wynosić dwa miesiące z możliwością przedłużenia o kolejne dwa miesiące na wniosek Parlamentu lub Rady; podkreśla jednak, że okres sprzeciwu powinien zależeć od charakteru aktu delegowanego;
14. nalega w kontekście każdego przyszłego porozumienia, aby poszczególne okresy kontroli aktów delegowanych rozpoczynały się dopiero w chwili przekazania przez Komisję wszystkich wersji językowych i uwzględniały okresy przerw w pracach Parlamentu oraz okresy wyborcze;
15. podkreśla w kontekście każdego przyszłego porozumienia, że akty delegowane podlegające prawu sprzeciwu mogą być publikowane wyłącznie w Dzienniku Urzędowym i co za tym idzie, wejść w życie po wygaśnięciu okresu składania sprzeciwu, za wyjątkiem sytuacji, w których zatwierdzone zostało zastosowanie procedury wczesnego braku sprzeciwu; jest zdania, że wyraźne nałożenie na Parlament i Radę w każdym akcie podstawowym obowiązku publikacji decyzji podjętych w procesie kontroli wykonania przez Komisję przekazanych jej uprawnień jest zbędne;
Uwagi końcowe
16. wzywa wszystkie swoje komisje do wymiany i regularnej aktualizacji godnych naśladowania wzorców oraz stworzenia mechanizmu gwarantującego zachowanie możliwie największej spójności praktyk Parlamentu w ramach art. 290 TFUE; podkreśla potrzebę zorganizowania pracy każdej z komisji w sposób, jaki najlepiej odpowiada charakterowi tej pracy oraz pozwala na wykorzystanie już zgromadzonej wiedzy specjalistycznej;
17. zobowiązuje administrację Parlamentu do utworzenia niezbędnych stanowisk przez konwersję (z zachowaniem neutralności budżetowej), w celu zapewnienia zrównoważonego wsparcia zadań zgodnie z art. 290 TFUE; domaga się instytucjonalnego podejścia do oceny struktur administracyjnych i zasobów ludzkich, które są dostępne w celu wykonywania przekazywanych uprawnień;
18. nalega, aby Komisja w pierwszej kolejności przedstawiła wnioski prawodawcze konieczne, aby przystosować dorobek prawny UE do postanowień art. 290 i 291 TFUE; jeżeli chodzi o art. 290 TFUE jest zdania, że przystosowanie to nie powinno ograniczać się jedynie do środków wcześniej objętych procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, ale powinno obejmować wszystkie właściwe środki o charakterze ogólnym niezależnie od procedury decyzyjnej lub komitetowej odnoszącej się do nich przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego;
19. nalega, aby priorytetowo potraktować dostosowanie wspólnotowego dorobku prawnego w tych dziedzinach polityki, które zostały uregulowane bez współdecyzji Parlamentu przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego; nalega na zbadanie każdego pojedynczego przypadku w sposób zapewniający, aby w szczególności wszelkie właściwe środki o charakterze ogólnym, które zostały dotąd przyjęte na mocy art. 4 i 5 decyzji Rady 1999/468/WE z 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(4), zostały określone jako akty delegowane;
20. uważa, że w celu pełnego zachowania prerogatyw prawodawcy, podczas dostosowywania dorobku prawnego UE lub rozpatrywania wniosków w ramach zwykłej procedury prawodawczej należy zwrócić szczególną uwagę na stosowanie art. 290 i 291 TFUE oraz na praktyczne konsekwencje powoływania się na jeden z tych artykułów; nalega, by współprawodawcy posiadali uprawnienia do decydowania o tym, że akty dotyczące spraw podlegających wcześniej procedurze regulacyjnej połączonej z kontrolą można przyjmować albo na mocy art. 290 TFUE, albo zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą;
*
**
21. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
______
(1) Dz.U. C 8 E z 14.1.2010, s. 22.
(2) Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0373.
(3) Teksty przyjęte, P7_TA(2009)0083.
(4) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23.
