POMOC PAŃSTWA - BELGIAPomoc państwa SA.23420 (11/C) (ex NN 40/10) - Domniemanie udzielenia spółce SA Ducroire/Delcredere NV pomocy niezgodnej z prawem w formie udostępnienia kapitału, przeniesienia korzyści wynikających z uprzedniej gwarancji oraz ewentualnego wewnętrznego przesunięcia środków na działalność związaną z ubezpieczeniem od ryzyka łatwo zbywalnego
Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2011/C 163/01)
(Dz.U.UE C z dnia 1 czerwca 2011 r.)
Pismem z dnia 23 lutego 2011 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu Komisja powiadomiła Belgię o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianych środków pomocy.
Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka pomocy, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i następującego po nim pisma. Uwagi należy kierować do Kancelarii ds. pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej na następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
State aid Registry
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Faks +32 22961242
Otrzymane uwagi zostaną przekazane władzom belgijskim. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości klauzulą poufności.
PROCEDURA
Dnia 7 czerwca 2007 r. Komisja zarejestrowała skargę dotyczącą wniesienia kapitału początkowego w kwocie 150 mln EUR do spółki SA Ducroire/Delcredere NV, prowadzącej działalność w zakresie ubezpieczeń kredytów eksportowych, w czasie gdy została ona utworzona we wrześniu 2004 r. przez Office National du Ducroire ("ONDD"). Środek ten nie został zgłoszony przez władze belgijskie. Komisja zażądała informacji od władz belgijskich pismami z dnia 7 grudnia 2007 r. i 21 kwietnia 2010 r., na które władze belgijskie odpowiedziały w dniach 12 lutego 2008 r. i 23 lipca 2010 r. Komisja odbyła spotkanie ze skarżącym w dniu 9 września 2008 r. oraz w dniach 12 i 17 grudnia 2008 r. zwróciła się
do niego o informacje i przekazała jawną wersję odpowiedzi władz belgijskich z dnia 12 lutego 2008 r. Dnia 23 lipca 2010 r. skarżący odpowiedział na żądanie przekazania informacji wystosowane przez Komisję.
OPIS ŚRODKÓW
Spółka ONDD jest podmiotem publicznym prowadzącym działalność w zakresie ubezpieczenia kredytów eksportowych, korzystającym ze wsparcia i gwarancji państwa belgijskiego. W maju 2004 r. spółka ONDD podjęła decyzję o utworzeniu spółki SA Ducroire/Delcredere NV, która powstała dnia 23 września 2004 r. W tym dniu spółka ONDD zobowiązała się do wniesienia kapitału w wysokości 150 mln EUR.
ONDD utrzymuje, że utworzyła spółkę zależną SA Ducroire/ Delcredere NV w celu dostosowania się do wymogów komunikatu Komisji do państw członkowskich zgodnie z art. 93 ust. 1 Traktatu, dotyczącego stosowania art. 92 i 93 Traktatu do krótkoterminowego ubezpieczenia kredytów eksportowych(1) (dalej "komunikat w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych"), w którym wzywa ona państwa członkowskie do zmodyfikowania swoich systemów ubezpieczenia kredytów eksportowych w taki sposób, aby podmioty prowadzące działalność w tym zakresie nie korzystały już ze wsparcia państwa w zakresie ryzyka określanego jako "ryzyko łatwo zbywalne".
W komunikacie w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych - zawierającym zalecenia przyjęte przez Królestwo Belgii - za ryzyko łatwo zbywalne uznaje się krótkoterminowe ryzyko handlowe i polityczne, tj. obejmujące okres krótszy niż dwa lata, związane z dłużnikami mającymi siedzibę w jednym z państw Unii Europejskiej lub w niektórych państwach należących do OECD(2).
SA Ducroire/Delcredere NV zarządza całym ryzykiem krótkoterminowym (portfel ryzyka obejmującego okres krótszy niż 2 lata, który spółka ONDD przeniosła na nią w dniu 1 stycznia 2005 r., kiedy to SA Ducroire/Delcredere NV rozpoczęła swoją działalność), podczas gdy sprawująca nad nią kontrolę spółka ONDD zarządza ryzykiem długoterminowym.
Zatem SA Ducroire/Delcredere NV zarządza całym ryzykiem łatwo zbywalnym (które z definicji jest krótkoterminowe), a także krótkoterminowym ryzykiem trudno zbywalnym, takim jak ryzyko obejmujące okres krótszy niż dwa lata związane z dłużnikami mającymi siedzibę w innych krajach niż kraje OECD wymienione w komunikacie w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych.
W przeciwieństwie do ryzyka trudno zbywalnego ubezpieczenia kredytów obciążonych ryzykiem łatwo zbywalnym podlegają konkurencji i mogą, w zależności od przypadku, być objęte pomocą państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym.
Kwestią do rozważenia w niniejszej sprawie jest kapitał w kwocie 150 mln EUR, do którego wniesienia na rzecz swojej spółki zależnej SA Ducroire/Delcredere NV spółka ONDD zobowiązała się we wrześniu 2004 r. Inną kwestią do rozważenia jest fakt, że zanim SA Ducroire/Delcredere NV rozpoczęła swoją działalność, spółka ONDD korzystała z gwarancji państwowej w odniesieniu do ryzyka łatwo zbywalnego podlegającego konkurencji, od dnia 21 kwietnia 2000 r. Ponadto Komisja nie wyklucza, że przy wewnętrznych przesunięciach środków zawierających element pomocy mogło nastąpić przeniesienie korzyści na działalność w zakresie ubezpieczania ryzyka łatwo zbywalnego prowadzoną przez ONDD (do czasu przeniesienia tej działalności na SA Ducroire/Delcredere NV).
Komisja stwierdza, że w SA Ducroire/Delcredere NV nie prowadzi się odrębnej księgowości na potrzeby działalności związanej z ryzykiem łatwo zbywalnym i tej związanej z ryzykiem trudno zbywalnym (krótkoterminowym), wbrew
zapisom zawartym w pkt 4.3 komunikatu w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych.
OCENA ŚRODKÓW POMOCY
Z racji swojego statusu spółka ONDD jest podmiotem, którego działalność można przypisać państwu.
W pkt 3.2 komunikatu w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych precyzuje się, że korzyść w rozumieniu art. 107 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej istnieje wówczas, gdy państwo zapewnia ubezpieczycielom kredytów eksportowych gwarancje pokrywające ryzyko łatwo zbywalne lub przekazuje im kapitał, nie działając jak inwestor prywatny.
Parametrem, którego znaczenie trzeba ocenić, aby stwierdzić, czy spółka ONDD działała jak inwestor prywatny, przekazując kapitał w kwocie 150 mln EUR spółce SA Ducroire/Delcredere NV, wydaje się spodziewany zwrot z inwestycji w działalność w zakresie ubezpieczenia kredytów od ryzyka łatwo zbywalnego, przewidywany przed utworzeniem SA Ducroire/Delcredere NV.
Rentowność kapitału własnego ("ROE") przewidywana przez ONDD w biznesplanie dla całej działalności przyszłej SA Ducroire/Delcredere NV, wynosząca od [0-2,5 %](*) do [0-2,5 %] za pierwsze trzy lata działalności spółki, wydaje się Komisji niewystarczająca, aby przekonać inwestora prywatnego do dokonania tego rodzaju inwestycji. W praktyce rentowność oczekiwana za pierwsze trzy lata była niższa niż w przypadku instrumentów nieobciążonych ryzykiem (stopa dochodu z długoterminowych obligacji skarbowych). Nie istniały żadne poważne analizy, które pozwalałyby przypuszczać, że tę niską rentowność początkową zrekompensuje wyższa rentowność w kolejnych latach. Niska przewidywana rentowność kapitału własnego w stosunku do kwoty kapitału, który miał zostać wniesiony, wskazuje zatem na obecność pomocy państwa.
Komisji wydaje się, że wniesienie kapitału stanowi nową pomoc w kwocie, która przewyższa tę część kapitału ONDD, która przyniosła już korzyści działalności związanej z ryzykiem łatwo zbywalnym przed dniem 1 stycznia 2005 r.
Komisja uważa również, że gwarancja przyznana przez państwo belgijskie spółce ONDD stanowiła w odniesieniu do ryzyka łatwo zbywalnego, od dnia 21 kwietnia 2000 r. do końca okresu ważności gwarancji, nową pomoc.
Ponadto Komisja nie wyklucza, że przy wewnętrznych przesunięciach środków zawierających element pomocy mogło nastąpić przeniesienie korzyści na działalność w zakresie ubezpieczania ryzyka łatwo zbywalnego, prowadzoną przez ONDD (do czasu przeniesienia tej działalności na SA Ducroire/Delcredere NV). W praktyce, dopóki spółka ONDD prowadziła działalność w zakresie ubezpieczania ryzyka łatwo zbywalnego, zarządzanie działalnością związaną z ryzykiem łatwo zbywalnym i dotycząca jej księgowość nie były oddzielone od działalności związanej z ryzykiem trudno zbywalnym (krótkoterminowym) oraz księgowości w tym zakresie, wbrew zapisowi w pkt 4.3 komunikatu w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych. Tymczasem zgodnie z pkt 4.3 komunikatu w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych podmioty ubezpieczające kredyty i prowadzące działalność przy wsparciu państwa powinny "co najmniej, oddzielnie administrować i prowadzić odrębne rachunki ubezpieczeń ryzyk łatwo zbywalnych i nie zbywalnych zawieranych na rachunek lub z gwarancją państwa, wykazując, że nie korzystają z pomocy publicznej w ubezpieczaniu".
Zgodnie z pkt 3.2 i 4.1 komunikatu w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych odstępstwa przewidziane postanowieniami Traktatu dotyczące pomocy państwa nie mają zastosowania do pomocy przeznaczonej na ubezpieczenie ryzyka łatwo zbywalnego.
Ponadto, wprawdzie nie należy na podstawie komunikatu w sprawie ubezpieczenia kredytów eksportowych odrzucać zastosowania odstępstw przewidzianych postanowieniami Traktatu dotyczącymi pomocy państwa, to nie wydaje się, by przedmiotowe środki mogły być zgodne z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
W praktyce zdaniem Komisji brak jest elementów, które sugerowałyby, że ONDD i SA Ducroire/Delcredere NV miałyby być przedsiębiorstwami w trudnej sytuacji lub znaleźć się w takiej sytuacji, co uniemożliwia uznanie przedmiotowych środków za zgodne z rynkiem wewnętrznym na podstawie wytycznych wspólnotowych w sprawie pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw, przyjętych w 1999 r. Środki pomocy wydają się zatem niezgodne z rynkiem wewnętrznym.
PODSUMOWANIE
Zważywszy na swoje wątpliwości dotyczące przedmiotowych środków, Komisja postanowiła wszcząć procedurę przewidzianą w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Zgodnie z art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999(3) wszelka pomoc bezprawnie przyznana beneficjentowi może podlegać zwrotowi.
TEKST PISMA
grafika
______
(1) Komunikat opublikowany w Dz.U. C 281 z 17.9.1997, s. 4, zmieniony komunikatem opublikowanym w Dz.U. C 217 z 2.8.2001, s. 2, którego okres obowiązywania przedłużono komunikatem opublikowanym w Dz.U. C 307 z 11.12.2004, s. 12, i który został zmieniony komunikatem opublikowanym w Dz.U. C 325 z 22.12.2005, s. 22.
(2) Tj. Australii, Kanadzie, Islandii, Japonii, Nowej Zelandii, Norwegii, Szwajcarii i Stanach Zjednoczonych.
(3) Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1.
(*) Informacje poufne.
