Perspektywy dauhańskiej agendy rozwoju w następstwie siódmej konferencji ministerialnej WTOP7_TA(2009)0110
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie perspektyw dauhańskiej agendy rozwoju w następstwie siódmej konferencji ministerialnej WTO
(2010/C 286 E/01)
(Dz.U.UE C z dnia 22 października 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając rozdział IV art. 36 (Zasady i cele) oraz 37 (Zobowiązania) Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT),
– uwzględniając deklarację ministerialną z Ad-Dauhy złożoną przez Światową Organizację Handlu (WTO) w dniu 14 listopada 2001 r.,
– uwzględniając deklarację ministerialną z Hongkongu złożoną przez WTO w dniu 18 grudnia 2005 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie oceny rundy negocjacji z Ad-Dauhy po konferencji ministerialnej Światowej Organizacji Handlu (WTO) w Hongkongu(1),
– uwzględniając wstępne wytyczne z 2008 r. (inaczej "ogólne ramy") ostatecznego porozumienia w sprawie handlu produktami rolnymi i nierolnymi,
– uwzględniając zobowiązanie przyjęte na ostatnich szczytach przez światowych przywódców grupy G20, dotyczące powstrzymania się od stosowania środków wprowadzających bariery dla handlu i inwestycji oraz do skorygowania wszelkich tego rodzaju środków w najbliższym czasie,
– uwzględniając przemówienie inauguracyjne Pascala Lamy'ego wygłoszone na forum publicznym WTO w dniu 28 września 2009 r.,
– uwzględniając milenijne cele rozwoju ONZ i zobowiązania pomocowe państw członkowskich UE dotyczące zwalczania głodu i ubóstwa,
– uwzględniając sprawozdanie roczne WTO z 2009 r.,
– uwzględniając wnioski z siódmej konferencji ministerialnej WTO z dnia 2 grudnia 2009 r., przedstawione przez jej przewodniczącego,
– uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że runda z Ad-Dauhy została zainicjowana w 2001 r. w celu stworzenia nowych możliwości handlowych, wzmocnienia wielostronnych zasad handlowych, skorygowania istniejących nierówności w systemie handlu oraz wykorzystania handlu do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, z naciskiem na integrację gospodarczą krajów rozwijających się, zwłaszcza krajów najsłabiej rozwiniętych, a także w przekonaniu, że system wielostronny, oparty na sprawiedliwszych i bardziej godziwych zasadach, może przyczynić się do uczciwego i wolnego handlu służącego rozwojowi wszystkich kontynentów,
B. mając na uwadze, że deklaracja z Ad-Dauhy potwierdza zobowiązanie do szczególnego i zróżnicowanego traktowania krajów rozwijających się w celu uwzględnienia ich odmiennej sytuacji,
C. mając na uwadze, że rozmowy ministerialne prowadzone na forum WTO w celu zamknięcia rundy z Ad-Dauhy utknęły w martwym punkcie pod koniec lipca 2008 r.,
D. mając na uwadze, że kryzys gospodarczy szczególnie boleśnie uderzył w handel międzynarodowy, a przepływy handlowe skurczyły się w jeszcze większym stopniu niż światowa produkcja,
E. mając na uwadze, że udoskonalenie zasad WTO dotyczących ułatwień handlowych przyniosłoby korzyść wszystkim członkom WTO, zwiększając pewność prawa, obniżając koszty transakcji handlowych i zapobiegając nadużyciom,
F. mając na uwadze, że podczas siódmej konferencji ministerialnej WTO, która odbyła się od 30 listopada do 2 grudnia 2009 r. w Genewie, podkreślono ogromne znaczenie handlu i rundy dauhańskiej dla ożywienia gospodarczego i złagodzenia ubóstwa w krajach rozwijających się,
G. mając na uwadze, że w WTO nazwy "Unia Europejska" użyto po raz pierwszy na sesji roboczej w dniu 1 grudnia 2009 r. podczas siódmej konferencji ministerialnej, w wyniku wejścia w życie traktatu z Lizbony,
1. przypomina o swoim zaangażowaniu na rzecz wielostronnego systemu handlu oraz na rzecz WTO jako gwaranta systemu handlowego opartego na zasadach; uważa, że WTO ma do odegrania kluczową rolę w zapewnieniu lepszego zarządzania globalizacją oraz sprawiedliwszego podziału płynących z niej korzyści;
2. jest zdania, że podczas obecnego kryzysu gospodarczego zasady i zobowiązania WTO w dużej mierze uniemożliwiły jej członkom stosowanie środków ograniczających handel, pozwalając zarazem na elastyczność w przyjmowaniu środków ożywiających gospodarkę;
3. zachęca członków WTO do dalszego zaangażowania w aktywne zwalczanie protekcjonizmu we wszystkich ich dwu- i wielostronnych stosunkach handlowych oraz w przyszłych porozumieniach;
Dauhańska agenda rozwoju
4. ponownie wyraża zdecydowane poparcie dla uznania rozwoju za centralny element dauhańskiej agendy rozwoju i wzywa członków WTO do utrzymania ambitnych celów określonych w deklaracji z Ad-Dauhy z 2001 r. w celu zapewnienia, że trwająca runda negocjacji handlowych będzie faktycznie poświęcona rozwojowi i przyczyni się do realizacji milenijnych celów rozwoju ONZ;
5. jest zdania, że aby w pełni zrealizować zobowiązanie do zakończenia rundy rozwojowej, kraje rozwinięte muszą unikać dążenia do celów negocjacyjnych, które mogłyby podważyć cele rozwojowe rundy; ponadto uważa, że kraje wschodzące muszą dopilnować, by ich cele w zakresie rozwoju nie stały w sprzeczności z celami innych krajów rozwijających się, zwłaszcza tych najsłabiej rozwiniętych;
6. dostrzega postęp, jaki osiągnięto w ramach dauhańskiej agendy rozwoju od konferencji ministerialnej w Hongkongu; odnotowuje zaangażowanie widoczne podczas siódmej konferencji ministerialnej w Genewie, którego zabrakło podczas dauhańskiej rundy negocjacji;
7. zdecydowanie popiera zamknięcie dauhańskiej agendy rozwoju w oparciu o kompleksowe, ambitne i wyważone wyniki negocjacji, korzystne dla wzrostu gospodarczego i rozwoju na całym świecie, a także dla wiarygodności wielostronnego systemu handlu; jest zdania, że pomyślne zamknięcie dauhańskiej agendy rozwoju może być ważnym czynnikiem stymulującym ogólnoświatowe ożywienie gospodarcze po kryzysie finansowym i gospodarczym;
8. wzywa kraje wschodzące, by przyjęły na siebie odpowiedzialność, jaka przypada im ze względu na rolę odgrywaną przez nie w światowej gospodarce, oraz by poczyniły ustępstwa współmierne do stopnia ich rozwoju i konkurencyjności (sektorowej); podkreśla znaczenie handlu na osi Północ-Południe, a także Południe-Południe;
9. wzywa kraje rozwinięte i wschodzące, by przyłączyły się do inicjatywy UE "wszystko prócz broni", oferując krajom najsłabiej rozwiniętym stuprocentowo bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp do rynku; podkreśla również znaczenie wzmocnionych ram pomocy na rzecz wymiany handlowej;
10. wzywa Komisję do realizowania celów wymienionych w mandacie negocjacyjnym w zakresie ochrony oznaczeń geograficznych i praw własności intelektualnej, dostępu do rynku dla towarów przemysłowych i usług oraz zamówień publicznych zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się, a także minimalnych wymogów w dziedzinie standardów środowiskowych i społecznych;
11. zachęca UE, by odegrała istotną rolę we wspieraniu namacalnych postępów w toczących się negocjacjach w WTO z myślą o zamknięciu rundy dauhańskiej, a także w ułatwianiu pełnego udziału krajów rozwijających się i krajów najsłabiej rozwiniętych w światowym handlu, działając jako pomost między stanowiskami poszczególnych członków WTO;
Rolnictwo
12. wzywa Komisję do ścisłego przestrzegania mandatu negocjacyjnego udzielonego jej przez Radę, w którym zakończona już reforma WPR wyznacza limit działania Komisji, pod warunkiem że jej partnerzy handlowi zgodzą się na podobne ustępstwa, a także do zdecydowanej obrony stanowiska UE w sprawie oznaczeń geograficznych;
13. wzywa Komisję, by w zawieranym obecnie porozumieniu w sprawie bananów zapewniła producentom z AKP i producentom wspólnotowym autentyczną pewność prawa oraz uwzględnienie finansowych konsekwencji tego porozumienia;
14. przypomina o zobowiązaniu do uzyskania równoczesnej eliminacji wszelkich form subsydiów eksportowych i wprowadzenia warunków stosowania wszelkich środków eksportowych o równoważnym skutku, przyjętym przez członków WTO na konferencji ministerialnej w Hongkongu;
15. wzywa kraje rozwinięte i wschodzące do dopilnowania, by porozumienie umożliwiło krajom rozwijającym się korzystanie z instrumentów politycznych koniecznych do ochrony i rozwoju ich sektora rolnictwa i lokalnej produkcji żywności, podniesienia standardu życia na obszarach wiejskich oraz poprawy gwarancji podaży żywności (tzn. powszechnego dostępu do odpowiedniej ilości żywności po przystępnych cenach); w związku z tym domaga się zawarcia w porozumieniu jasnych postanowień o specjalnym i wyróżniającym traktowaniu, zwłaszcza w odniesieniu do produktów specjalnych i szczególnych mechanizmów ochronnych;
NAMA (dostęp do rynku dla towarów nierolnych)
16. wzywa do osiągnięcia ambitnych wyników w negocjacjach w sprawie dostępu do rynku dla towarów nierolnych (NAMA), gwarantujących nowe możliwości rzeczywistego dostępu do rynku poprzez znaczne obniżenie stosowanych stawek, a jednocześnie umożliwiających szczególne i zróżnicowane traktowanie; popiera podejmowanie inicjatyw sektorowych w dziedzinach mających znaczenie dla interesów eksportowych UE;
Usługi
17. nalega, by Komisja utrzymywała twarde stanowisko negocjacyjne, którego celem będzie rzeczywiście zwiększony dostęp europejskich produktów i usług do rynku zarówno w krajach rozwiniętych, jak i wschodzących;
18. w związku z tym wzywa do podjęcia kroków w celu dopilnowania, by porozumienia handlowe w sektorze usług finansowych zawierały postanowienia zapewniające zgodność z celami społeczności międzynarodowej oraz grupy G20, jeżeli chodzi o regulację tych usług, w szczególności zaś o unikanie luk prawnych i uchylanie się od zobowiązań podatkowych;
19. wzywa do intensyfikacji rozmów w dziedzinie usług z myślą o ich dalszej powszechnej liberalizacji, a jednocześnie do utrzymania celów polityki krajowej członków WTO i ich prawa do regulowania usług publicznych;
Reforma WTO
20. zwraca uwagę, że należy przeprowadzić refleksję nad reformą instytucjonalną WTO, która poprawi jej funkcjonowanie oraz umocni jej legitymację demokratyczną i zasady ponoszenia odpowiedzialności; w tym kontekście podkreśla znaczenie parlamentarnego wymiaru WTO; wzywa Komisję do odegrania aktywnej roli w przyszłej reformie instytucjonalnej WTO oraz we wspieraniu Zgromadzenia Parlamentarnego WTO;
21. jest zdania, że WTO musi skuteczniej zająć się powiązaniami handlu z nowymi globalnymi wyzwaniami, takimi jak zmiany klimatu, bezpieczeństwo żywnościowe i niezależność żywnościowa oraz godziwe warunki pracy;
22. wzywa do zacieśnienia współpracy między WTO a innymi organizacjami i organami międzynarodowymi, takimi jak Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP), Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP), Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) oraz Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD), z myślą o zapewnieniu wzajemnego wsparcia i spójności między aspektami handlowymi i pozahandlowymi; w związku z tym wspiera wysiłki prowadzące do przyjęcia międzynarodowych standardów i współpracy regulacyjnej;
23. popiera wzmocnienie istniejących oraz zawieranie nowych dwustronnych i regionalnych umów o wolnym handlu (WTO plus) jako uzupełnienia ram wielostronnych;
Traktat z Lizbony
24. wzywa Komisję do ścisłego włączenia Parlamentu w obecny proces negocjacji; w związku z tym zwraca uwagę na potrzebę renegocjacji Ramowego Porozumienia dotyczącego stosunków pomiędzy Parlamentem a Komisją w celu odzwierciedlenia postanowień traktatu z Lizbony dotyczących handlu, zgodnie z którymi polityka handlowa UE musi zostać objęta bardziej rygorystycznym nadzorem demokratycznym; w świetle traktatu z Lizbony zamierza dokonać przeglądu tego porozumienia międzyinstytucjonalnego, aby umożliwić Parlamentowi pełny udział w międzynarodowych negocjacjach handlowych prowadzonych przez UE, gwarantując w szczególności, że:
a) przed rozpoczęciem negocjacji Parlament będzie informowany o przyjętej podstawie prawnej,
b) na formalny wniosek Parlamentu Rada uzgodni, że nie zezwoli na rozpoczęcie negocjacji do czasu określenia stanowiska Parlamentu wobec proponowanego mandatu negocjacyjnego na podstawie sprawozdania komisji przedmiotowo właściwej,
c) Parlament będzie regularnie, w pełni i w porę informowany o przebiegu wszystkich dwu-i wielostronnych negocjacji handlowych,
d) jeżeli na jakimkolwiek etapie negocjacji Parlament przyjmie zalecenia dotyczące sposobu ich prowadzenia, Komisja weźmie je pod uwagę przed zawarciem porozumienia,
e) powstanie i będzie stosowany międzyinstytucjonalny rejestr wszystkich dokumentów, które Komisja udostępnia specjalnemu komitetowi, o którym mowa w art. 207 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
*
**
25. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz dyrektorowi generalnemu WTO.
______
(1) Dz.U. C 293 E z 2.12.2006, s. 155.
