Chiny: prawa mniejszości a stosowanie kary śmierciP7_TA(2009)0105
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie Chin: prawa mniejszości a stosowanie kary śmierci
(2010/C 285 E/14)
(Dz.U.UE C z dnia 21 października 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje rezolucje z dnia 1 lutego 2007 r.(1) oraz z dnia 27 września 2007 r.(2) na rzecz powszechnego moratorium na karę śmierci,
– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 18 grudnia 2007 r. (A/RES/62/149) oraz rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 18 grudnia 2008 r. (A/RES/63/168), zatytułowane "Moratorium na stosowanie kary śmierci",
– uwzględniając deklaracje prezydencji w imieniu Unii Europejskiej, odpowiednio z dnia 29 października 2009 r. w sprawie egzekucji dwóch Tybetańczyków, Lobsanga Gyaltsena i Loyaka, oraz z dnia
12 listopada 2009 r. w sprawie egzekucji dziewięciu osób pochodzenia ujgurskiego w następstwie zamieszek w dniach 5-7 lipca 2009 w Urumczi w Autonomicznym Regionie Sinkiang Ujgur (XUAR),
– uwzględniając art. 35, 36 i 37 Konstytucji Ludowej Republiki Chin, które gwarantują wszystkim obywatelom, odpowiednio, wolność słowa i wolność wyznania oraz uznają wolność osobistą za "nienaruszalną",
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Chin, a w szczególności rezolucję z dnia
13 grudnia 2007 r. w sprawie stosunków między UE a Chinami(3),
– uwzględniając seminarium UE-Chiny w dniach 18-19 listopada 2009 r. oraz dwudziestą ósmą rundę dialogu UE-Chiny na temat praw człowieka, przeprowadzoną w dniu 20 listopada 2009 r. w Pekinie,
– uwzględniając dwudziestą siódmą rundę dialogu UE-Chiny na temat praw człowieka przeprowadzoną w dniu 14 maja 2009 r. w Pradze,
– uwzględniając dwunasty szczyt UE-Chiny, który ma się odbyć w dniu 30 listopada 2009 r. w Nanjing,
– uwzględniając art. 122 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Unia opiera się na poszanowaniu wartości takich jak wolność, demokracja i przestrzeganie praw człowieka oraz na poszanowaniu praworządności, a także mając na uwadze, iż Unia uważa przestrzeganie tych niezbywalnych praw za warunek konieczny pokojowego życia w społeczeństwie,
B. mając na uwadze, że obecnie negocjowane nowe partnerstwo strategiczne UE-Chiny jest bardzo ważne dla przyszłych stosunków między Unią a Chinami oraz że prawdziwe partnerstwo musi opierać się na wspólnych wartościach,
C. mając na uwadze, że w dniu 8 maja 2009 r. Unia wezwała do złagodzenia wyroków śmierci wydanych przez trybunał ludowy średniego szczebla w Lhasie w odniesieniu do kilku Tybetańczyków w następstwie zamieszek w Lhasie w marcu 2008 r.,
D. mając na uwadze, że w pierwszych dniach lipca 2009 r. w XUAR wybuchła fala najgorszej od dziesięcioleci przemocy etnicznej po tym, jak ujgurscy demonstranci wyszli na ulice i, powodując ofiary, zaatakowali Chińczyków Han w Urumczi na znak protestu przeciwko atakom na ujgurskich robotników fabrycznych w południowych Chinach w czerwcu 2009 r.; mając na uwadze, że według oficjalnych danych 197 ludzi straciło życie, a ponad 1 600 zostało rannych,
E. mając na uwadze, że w celu zapewnienia możliwości pokojowego współżycia Tybetańczyków i Ujgurów, dwóch głównych mniejszości etnicznych w Chinach, z przeważającą większością ludności Chin, należącą do grupy etnicznej Han, istotne znaczenie ma rozpoczęcie szczerego, stałego i opartego na wzajemnym szacunku dialogu,
F. mając na uwadze rosnące niezadowolenie i oburzenie wśród ludności ujgurskiej - w przeważającym stopniu muzułmańskiej i mającej wspólne więzi językowe i kulturowe z ludnością Azji Środkowej, a stanowiącej prawie połowę dwudziestomilionowej populacji Sinkiangu - skierowane przeciwko głównie należącym do grupy etnicznej Han władzom chińskim oskarżanym o uważne obserwowanie i ograniczanie praktyk religijnych w kontekście dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i marginalizacji ich grupy etnicznej w regionie; mając na uwadze, że bez odpowiedzi pozostało wezwanie pozarządowych organizacji praw człowieka skierowane do społeczności międzynarodowej, aby na miejsce zamieszek wysłać niezależny zespół dochodzeniowy,
G. mając na uwadze, że Chińska Republika Ludowa wyraziła pragnienie harmonijnych stosunków etnicznych w XUAR,
H. mając na uwadze, iż w raporcie Human Rights Watch zakwestionowano zasadność wyroków wydanych na Tybetańczyków skazanych za przestępstwa podczas zamieszek w marcu 2008 r. i stwierdzono, że niektóre procesy sądowe odbyły się potajemnie w nieujawnionych terminach i że Tybetańczykom odmówiono dostępu do prawdziwej obrony prowadzonej przez adwokatów, których wyboru sami dokonali,
I. mając na uwadze, że praktyki religijne w Chinach podlegają ograniczeniom i są ściśle kontrolowane przez państwo,
J. mając na uwadze, że karę śmierci stosuje się w Chinach w przypadku 68 rodzajów przestępstw, łącznie z przestępstwami bez użycia przemocy, takimi jak oszustwa podatkowe i przestępstwa narkotykowe,
1. przypomina, że od dawna sprzeciwia się stosowaniu kary śmierci we wszystkich przypadkach i we wszystkich okolicznościach; przypomina zdecydowane zaangażowanie UE w działania na rzecz zniesienia kary śmierci na całym świecie i po raz kolejny podkreśla, że zniesienie kary śmierci przyczynia się do umocnienia godności ludzkiej i stopniowego rozwoju praw człowieka;
2. uznaje pozytywną decyzję Najwyższego Trybunału Ludowego w styczniu 2007 r. dotyczącą dokonywania rewizji wyroków śmierci, ale ubolewa, że nie doprowadziło to do znaczącego spadku liczby egzekucji w Chinach; pozostaje zaniepokojony faktem, że Chiny nadal wykonują największą liczbę egzekucji na świecie;
3. wzywa zatem chiński rząd do przyjęcia moratorium na wykonywanie kary śmierci, natychmiast i bezwarunkowo, co postrzegane jest jako kluczowy krok w kierunku zniesienia kary śmierci; zdecydowanie potępia egzekucje dwóch Tybetańczyków, Lobsanga Gyaltsena i Loyaka, oraz dziewięciu osób narodowości ujgurskiej, odpowiednio w następstwie wydarzeń, które miały miejsce w marcu 2008 r. w Lhasie, i zamieszek w dniach 5-7 lipca 2009 r. w Urumczi; wzywa władze chińskie do wstrzymania wszelkich pozostałych wyroków śmierci wydanych przez trybunały ludowe średniego szczebla w Lhasie i Urumczi i do zamiany tych wyroków - w przypadku osób należycie uznanych za winne aktów przemocy - na kary pozbawienia wolności; potępia też wyroki śmierci z zawieszeniem na dwa lata, jakie w następstwie marcowych protestów otrzymali Tenzin Phuntsog i Kangtsuk, oraz dożywotniego pozbawienia wolności Dawy Sangpo, a także podkreśla swoje zaniepokojenie dotyczące niepewności co do zapewnienia im sprawiedliwego procesu;
4. ponownie wzywa Chiny do ratyfikowania Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (ICCPR); wyraża ubolewanie z powodu częstych przypadków dyskryminującego traktowania mniejszości etnicznych i religijnych w Chinach;
5. podkreśla, że w kwietniu 2009 r. rząd chiński opublikował swój pierwszy krajowy plan działań w zakresie praw człowieka na lata 2009-2010, który ma w szczególności na celu poprawę sytuacji w dziedzinie ochrony praw obywatelskich poprzez egzekwowanie prawa i działalność sądową, eliminację arbitralnego uwięzienia, wprowadzenie zakazu wymuszania zeznań przy pomocy tortur i zapewnienie uczciwego i otwartego procesu; wzywa władze chińskie do podawania liczby wykonywanych egzekucji do wiadomości publicznej;
6. wzywa władze chińskie, aby podejmowały wszelkie wysiłki prowadzące do rozwoju dialogu chińsko-ujgurskiego, do przyjęcia bardziej integralnej i kompleksowej polityki gospodarczej w Sinkiangu, mającej na celu wzmocnienie własności lokalnej, oraz do ochrony kulturowej tożsamości ludności ujgurskiej;
7. podkreśla, że dane dotyczące praw człowieka w Chinach budzą poważne zaniepokojenie; podkreśla potrzebę ścisłej kontynuacji pomiędzy wszystkimi rundami dialogu dialogu UE-Chiny na temat praw człowieka, z myślą o zapewnieniu stosowania obustronnie uzgodnionych zaleceń wynikających z poprzednich dialogów, w formie seminariów prawnych UE-Chiny na temat praw człowieka, którymi zwykle poprzedzano rundy dialogu i w których uczestniczyli przedstawiciele środowiska akademickiego i społeczeństwa obywatelskiego; wzywa Radę i Komisję, aby wprowadziły zniesienie kary śmierci oraz przestrzeganie prawa mniejszości etnicznych i religijnych jako punkty obrad na dwunasty szczyt UE-Chiny, który odbędzie się w dniu 30 listopada 2009 r., oraz aby starały się o włączenie do nowej, obecnie negocjowanej umowy o partnerstwie i współpracy klauzuli dotyczącej poszanowania praw człowieka w Chinach;
8. wzywa władze chińskie do natychmiastowego zakończenia kampanii "mocne uderzenie", która tłumi prawa mieszkańców XUAR, ignorując jednocześnie przyczyny niepokojów;
9. apeluje, aby ponownie nawiązano szczery i ukierunkowany na wyniki dialog między rządem chińskim a przedstawicielami Dalajlamy, oparty na "Memorandum w sprawie prawdziwej autonomii ludności Tybetu" oraz prowadzący do pozytywnej, istotnej i znaczącej zmiany w Tybecie, spójnej z zasadami nakreślonymi w konstytucji i prawodawstwie Chińskiej Republiki Ludowej;
10. ponownie wyraża solidarność z ofiarami wydarzeń w Urumczi (XUAR) w lipcu 2009 r., uznając, że państwo ma obowiązek utrzymywania porządku publicznego; jest jednak zaniepokojony doniesieniami o nieproporcjonalnym wykorzystaniu siły przeciw etnicznym Ujgurom oraz znaczną liczbą dokonanych wśród nich zatrzymań;
11. wzywa władze chińskie do zadbania, aby osobom zatrzymanym w związku z wyżej wspomnianymi wydarzeniami zagwarantowane zostało humanitarne traktowanie w areszcie oraz uczciwy proces zgodny z prawem międzynarodowym, w tym dostęp do wybranych przez nich samych prawników, domniemanie niewinności oraz proporcjonalne wyroki wobec osób uznanych za winne;
12. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, Radzie Europy, Radzie Praw Człowieka ONZ oraz rządowi Chińskiej Republiki Ludowej.
______
(1) Dz.U. C 250 E z 25.10.2007, s. 91.
(2) Dz.U. C 219 E z 28.8.2008, s. 306.
(3) Dz.U. C 323 E z 18.12.2008, s. 489.
