Aktywna integracja osób wykluczonych z rynku pracy (2008/2335(INI)).

Aktywna integracja osób wykluczonych z rynku pracy

P6_TA(2009)0371

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy (2008/2335(INI))

(2010/C 212 E/06)

(Dz.U.UE C z dnia 5 sierpnia 2010 r.)

Parlament Europejski,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 października 2008 r. w sprawie zalecenia Komisji dotyczącego aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy (COM(2008)0639),

– uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 99, 137 i 141,

– uwzględniając zalecenie Komisji 2008/867/WE z dnia 3 października 2008 r. w sprawie aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy⁽¹⁾,

– uwzględniając zalecenie Rady 92/441/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie wspólnych kryteriów dotyczących wystarczających środków i pomocy społecznej w systemach ochrony socjalnej⁽²⁾,

– uwzględniając konkluzje prezydencji przedstawione po posiedzeniu Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 11-12 grudnia 2008 r.,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 lutego 2009 r. dotyczący wspólnego sprawozdania 2009 w sprawie ochrony socjalnej i włączenia społecznego (COM(2009)0058) oraz dokument roboczy służb Komisji z dnia 24 lutego 2009 r. dotyczący wspólnego sprawozdania w sprawie zabezpieczenia społecznego i integracji społecznej za rok 2008; przegląd państw (SEC(2009)0255),

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 30 listopada 2006 r. w sprawie sytuacji osób niepełnosprawnych w rozszerzonej Unii Europejskiej: europejski plan działania na lata 2006-2007⁽³⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 września 2006 r. w sprawie poprawy zdrowia psychicznego ludności - strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej⁽⁴⁾,

– uwzględniając postępy osiągnięte w dziedzinie równych szans i niedyskryminacji w UE w zakresie transpozycji dyrektywy 2000/43/WE i dyrektywy 2000/78/WE,

– uwzględniając konwencję ONZ dotyczącą statusu uchodźców,

– uwzględniając Konwencję Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi,

– uwzględniając Konwencję ONZ dotyczącą praw osób niepełnosprawnych,

– uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy⁽⁵⁾,

– uwzględniając konkluzje prezydencji przedstawione po posiedzeniu Rady Europejskiej w Barcelonie w dniach 15-16 marca 2002 r.,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 października 2007 r. zatytułowany "Modernizacja ochrony socjalnej na rzecz większej sprawiedliwości społecznej i spójności gospodarczej: dalsze propagowanie aktywnej integracji osób najbardziej oddalonych od rynku pracy" (COM(2007)0620) oraz rezolucję Parlamentu Europejskiego z 9 października 2008 r. w sprawie propagowania integracji społecznej i walki z ubóstwem, w tym ubóstwem dzieci, w Unii Europejskiej⁽⁶⁾,

– uwzględniając zalecenia europejskich partnerów społecznych zawarte w sprawozdaniu z dnia 18 października 2007 r., zatytułowanym: "Key Challenges Facing European Labour Markets: A Joint Analysis of European Social Partners" (Główne wyzwania, przed jakimi stoją europejskie rynki pracy: wspólna analiza europejskich partnerów społecznych),

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 lutego 2007 r. zatytułowany "Ocena realiów społecznych - Sprawozdanie okresowe na wiosenne posiedzenie Rady Europejskiej w 2007r." (COM(2007)0063) oraz rezolucję Parlamentu z dnia 15 listopada 2007 r. w tej samej sprawie⁽⁷⁾,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2008 r. zatytułowany "Odnowiona agenda społeczna: Możliwości, dostęp i solidarność w Europie XXI wieku" (COM(2008)0412) oraz rezolucję Parlamentu z dnia 6 maja 2009 r. w tej samej sprawie⁽⁸⁾,

– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 października 2006 r. zatytułowany "Długoterminowa stabilność finansów publicznych w UE" (COM(2006)0574) oraz rezolucję Parlamentu z dnia 20 listopada 2008 r. w sprawie przyszłości systemów zabezpieczenia społecznego oraz emerytur i rent: ich finansowania oraz tendencji do indywidualizacji⁽⁹⁾,

– uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 22 kwietnia 2008 r. w sprawie rozwiązania kwestii bezdomności ulicznej⁽¹⁰⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie upowszechniania godnej pracy dla wszystkich⁽¹¹⁾,

– uwzględniając decyzję nr 1098/2008/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 października 2008 r. w sprawie Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym (2010)⁽¹²⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki społecznej⁽¹³⁾,

– uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/962/WE z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie⁽¹⁴⁾,

– uwzględniając decyzję nr 1720/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. ustanawiającą program działań w zakresie uczenia się przez całe życie⁽¹⁵⁾,

– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2008 r. w sprawie kształcenia dorosłych: na naukę nigdy nie jest za późno⁽¹⁶⁾,

– uwzględniając protokół w sprawie usług użyteczności publicznej załączony do traktatu lizbońskiego⁽¹⁷⁾,

– uwzględniając art. 45 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A6-0263/2009),

A. mając na uwadze, że aktywna integracja nie powinna zastępować integracji społecznej, ponieważ słabsze grupy społeczne niezdolne do udziału w rynku pracy mają prawo do godnego życia i pełnego udziału w społeczeństwie, a więc i do minimalnego dochodu, zatem niedrogie usługi socjalne wysokiej jakości powinny być łatwo dostępne bez względu na zdolność jednostki do udziału w rynku pracy,

B. mając na uwadze, że aktywna integracja jest związana nie tylko z możliwościami jednostki, lecz również z organizacją społeczeństwa; mając zatem na uwadze, że należy wyeliminować strukturalne przyczyny wykluczenia, w tym dyskryminację i niewłaściwe świadczenie usług,

C. mając na uwadze, że wyraźne wykluczenie z rynku pracy może być efektem braku wystarczających możliwości zatrudnienia, nie zaś braku aktywności człowieka,

D. mając na uwadze, że integracja na rynku pracy nie może być warunkiem nabycia praw do minimalnego dochodu oraz dostępu do wysokiej jakości usług socjalnych; mając na uwadze, że minimalny dochód i dostęp do wysokiej jakości usług socjalnych jest warunkiem koniecznym integracji na rynku pracy,

E. mając na uwadze, że osoby najbardziej oddalone od rynku pracy to często osoby mające liczne i skomplikowane potrzeby, trudności lub problemy, takie jak długotrwała zależność od niskich i niewystarczających dochodów, długotrwałe bezrobocie, niski poziom wykształcenia i analfabetyzm, dorastanie w rodzinie znajdującej się w trudnej sytuacji, niepełnosprawność, słabe zdrowie, życie w regionie charakteryzującym się wieloma trudnościami, niepewne warunki mieszkaniowe lub brak stałego miejsca zamieszkania, rasizm i dyskryminacja, a zatem strategie na rzecz integracji powinny odzwierciedlać różnorodność osób wykluczonych,

F. mając na uwadze, że wykluczenie społeczne i wykluczenie z rynku pracy ma poważny wpływ na zdrowie psychiczne osób dotkniętych wykluczeniem, i mając na uwadze, że osoby pozostające bez zatrudnienia przez dłuższy czas są o wiele bardziej podatne na depresję i inne zaburzenia psychiczne,

G. mając na uwadze, że osoby pozostające poza rynkiem pracy potrzebują w większym stopniu szkoleń, ponieważ ich wykształcenie jest niewystarczające lub ponieważ pozostając wiele czasu poza rynkiem pracy, straciły zdolność korzystania z umiejętności nabytych podczas edukacji,

H. mając na uwadze, że osoby najsłabsze ponoszą często pośrednie konsekwencje warunkowości strategii aktywizacji zawodowej oraz że skutki te powinny być monitorowane i że należy unikać negatywnego wpływu na słabsze grupy społeczne,

I. mając na uwadze, że środki aktywnej integracji muszą współgrać z wyznaczaniem celów UE celów krajowych w zakresie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego,

J. mając na uwadze, że większością gospodarstw domowych kierują kobiety, że stanowią one większość rodziców samotnie wychowujących dzieci, a także większość opiekunów; mając zatem na uwadze, że polityka aktywnej integracji wymaga przyjęcia zestawu działań wspierających kobiety najbardziej oddalone od rynku pracy w korzystaniu ze strategii aktywnej integracji; mając na uwadze, że sytuacja kobiet na rynku pracy jest bezpośrednio powiązana z ubóstwem wynikającym z wieku, które dotyka przede wszystkim kobiet,

K. mając na uwadze, że w okresie recesji gospodarczej i rosnącego bezrobocia istnieje ryzyko utraty miejsc pracy przez wiele osób, które powiększą grono tych, którzy są już obecnie dotknięci ubóstwem oraz wykluczeni z rynku pracy, zwłaszcza w przypadku grup społecznych o szczególnie niepewnej sytuacji, takich jak kobiety, osoby starsze czy osoby niepełnosprawne; mając na uwadze, że istotne jest, aby polityka integracji społecznej i powiązana z nią polityka rynku pracy była realizowana z zastosowaniem integralnego i spójnego podejścia w ramach europejskiego planu naprawy gospodarczej; mając na uwadze, że środki publiczne powinny zostać w części wykorzystane do utrzymania, a nawet zwiększenia inwestycji w opiekę społeczną, zdrowotną i oświatę, a także w inne podstawowe usługi socjalne oraz usługi użyteczności publicznej,

L. mając na uwadze, że pogląd, zgodnie z którym najlepszym sposobem na wyjście z wykluczenia jest znalezienie pracy, może zostać urzeczywistniony w pełni wyłącznie wtedy, gdy praca ta jest zrównoważona, wysokiej jakości i odpowiednio wynagradzana; mając na uwadze, że zasada jednakowej płacy za jednakową pracę jest również niedostatecznie realizowana,

M. mając na uwadze, że opiekunowie rodzin spełniają istotną rolę opiekuńczą, edukacyjną i wspierającą, nie będąc zintegrowani z systemem zatrudnienia, nie posiadając wynagrodzenia ani praw socjalnych, a w przypadku ponownego wejścia na rynek pracy nie przyznaje im się prawa do uznania umiejętności nabytych lub rozwiniętych podczas okresów opieki nad rodziną,

1. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w swoim zaleceniu 2008/867/WE Komisja wykorzystała zalecenie 92/441/EWG, w którym uznano podstawowe prawo człowieka do wystarczających dochodów i pomocy w osiągnięciu godnej egzystencji, a także określono wspólne zasady egzekwowania tego prawa; popiera wspólne zasady i praktyczne wytyczne przedstawione w zaleceniu 2008/867/WE w sprawie strategii aktywnej integracji opartej na trzech filarach, a mianowicie na odpowiednim wsparciu dochodów, integracyjnym rynku pracy oraz dostępie do usług wysokiej jakości; szczególnie podkreśla, że strategia aktywnej integracji musi zostać zbudowana na następujących zasadach: prawa jednostki, poszanowanie godności ludzkiej oraz zasady braku dyskryminacji, równych szans i równości płci; wspieranie integracji na rynku pracy połączone z pełnym udziałem w życiu społecznym, a także wdrażanie zasad jakości, odpowiedniości i dostępności w obrębie trzech filarów;

2. zgadza się z Radą, że należy usprawnić proces wdrażania zalecenia 92/441/EWG w odniesieniu do dochodu minimalnego oraz transferów socjalnych, że pomoc społeczna powinna zapewnić odpowiednie minimalne dochody umożliwiające godne życie, przynajmniej na poziomie wyższym niż poziom "zagrożenia ubóstwem" oraz być wystarczająca, aby umożliwić wyjście z ubóstwa oraz że należy zwiększyć wykorzystanie świadczeń;

3. wyraża zadowolenie z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 17 lipca 2008 r. w sprawie C-303/06 dotyczącej opiekunów będących ofiarami dyskryminacji ze względu na pokrewieństwo z osobą niepełnosprawną; nawołuje Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia odpowiednich środków w celu zapewnienia opiekunom ochrony przed dyskryminacją w dostępie do rynku pracy oraz do zachęcenia państw członkowskich, by podjęły konieczne kroki, w celu zapewnienia zgodności z wyrokiem Trybunału;

4. wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia odpowiedniego wsparcia dochodu, aby zwalczać ubóstwo i wykluczenie społeczne; zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia, zgodnie z zaleceniem 92/441/EWG i zaleceniem 2008/867/WE odpowiedniej wysokości dochodu minimalnego, który powinien być proporcjonalny, przejrzysty, dostępny dla wszystkich i zrównoważony;

5. uważa, iż istotne jest skuteczne wykonywanie przez Komisję Europejską i państwa członkowskie dyrektywy 2000/78/WE, która ustanawia ramy prawne dla równego traktowania w zatrudnieniu, w celu przeciwdziałania dyskryminacji w pracy i zatrudnieniu na tle religijnym, wyznaniowy, z powodu niepełnosprawności, wieku lub orientacji seksualnej;

6. zaznacza, że skierował do Rady wniosek dotyczący wyznaczenia przez UE celu w zakresie programów minimalnych dochodów oraz programów składkowych dochodów zastępczych, zapewniających wsparcie dochodu w wysokości co najmniej 60 % krajowych średnich zrównanych dochodów oraz ponadto określenia harmonogram realizacji tego celu przez wszystkie państwa członkowskie;

7. dostrzega skomplikowane interakcje między pomocą społeczną a aktywnością na rynku pracy: zwłaszcza gdy oferta obejmuje jedynie pracę krótkotrwałą, sezonową, na czas określony lub w niepełnym wymiarze godzin oraz gdy warunki przyznawania świadczeń, systemy ochrony socjalnej oraz niewielkie stawki podatkowe mogą mieć efekt zniechęcający do podjęcia pracy zarobkowej, a system ochrony socjalnej jest zbyt mało elastyczny, by w jego ramach możliwe było podjęcie właściwych działań; apeluje zatem o stworzenie systemów, które skutecznie wspierałyby osoby w okresie przejściowym, zamiast narażać je na szkody lub odbierać im pomoc natychmiast, gdy tylko podejmą pracę;

8. zwraca uwagę na znaczenie ustanowienia świadczeń socjalnych związanych z zatrudnieniem dla najbardziej narażonych osób; zaznacza jednak, że w świetle zasady pomocniczości, zapewnienie takich świadczeń należy do państw członkowskich;

9. zaznacza, że odbiorcy odpowiedniego wsparcia dochodów i członkowie ich rodzin będą mieli możliwość uniknięcia groźby ubóstwa oraz będą mogli stać się aktywnymi obywatelami biorącymi udział w życiu społecznym i gospodarczym, a także korzystać z solidarności międzypokoleniowej;

10. proponuje, aby państwa członkowskie uważnie rozważyły politykę w kwestii płacy minimalnej, tak aby rozwiązać problem rosnącej liczby "ubogich pracowników" oraz zapewnić możliwość podjęcia pracy osobom oddalonym od rynku pracy;

11. uważa, że czynna integracja wymaga zmniejszenia rozbieżności między regionami i obszarami we Wspólnocie dzięki jak najszybszej poprawie sytuacji w obszarach dotkniętych kryzysem gospodarczym oraz dzięki rozwojowi obszarów wiejskich;

12. wzywa państwa członkowskie do podjęcia działań na rzecz zwalczania nielegalnego lub ukrytego zatrudnienia, które prowadzi do wykluczenia dotkniętych tym zjawiskiem osób z dostępu do niektórych społecznych placówek i usług;

13. zwraca się o zapewnienie polityki aktywnej integracji, która:

– byłaby zgodna z podejściem obejmującym całe życie człowieka w kontekście edukacji, uczenia się przez całe życie, polityki społecznej i zatrudnienia;

– byłaby zindywidualizowana, ukierunkowana i dostosowana do potrzeb;

– zapewniałaby podejście zintegrowane i szerokie uczestnictwo oraz

– spełniałaby warunki niezbędne do zapewnienia uczestnictwa, nie tworząc zarazem warunków, które uniemożliwiałyby uzyskanie dochodu minimalnego;

14. zwraca się do Komisji o rozważenie pełnej ewidencji kosztów w dziedzinie aktywnej integracji i integracji społecznej, gdyż doświadczenie wskazuje, że inwestycje na wczesnym etapie oraz działania zapobiegawcze mogą ograniczyć koszty ogólne ponoszone przez społeczeństwo w perspektywie długoterminowej; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w zaleceniu 2008/867/WE zaproponowano odpowiednie zwiększenie inwestycji w integrację społeczną;

15. uważa, że państwa członkowskie powinny zapewniać ukierunkowane świadczenia dodatkowe dla grup nieuprzywilejowanych (takich jak osoby niepełnosprawne lub przewlekle chore, samotni rodzice lub wielodzietne gospodarstwa domowe), pokrywające dodatkowe koszty związane m.in. ze wsparciem indywidualnym, korzystaniem ze specjalnych udogodnień oraz z opieki medycznej i społecznej, ustanawiając między innymi przystępne ceny leków dla mniej uprzywilejowanych grup społecznych; podkreśla potrzebę zapewnienia godziwego poziomu rent i emerytur;

16. zgadza się, szczególnie w związku ze złożonymi potrzebami niektórych osób, że istnieje potrzeba zaprojektowania i wdrożenia zindywidualizowanych działań na rzecz integracji łączących minimalny dochód, integrację na rynku pracy i usługi socjalne, że należy skoncentrować się na wczesnej identyfikacji i działaniach zapobiegawczych oraz że należy priorytetowo potraktować działania skierowane do najbardziej narażonych osób;

17. jest zdania, że podczas tworzenia i wdrażania tego rodzaju środków należy uwzględnić opinie osób, do których są one kierowane; wzywa państwa członkowskie do popierania kwestii wzmocnienia pozycji społecznych organizacji pozarządowych, aby ułatwić ich udział w formułowaniu i wdrażaniu polityki integracji;

18. wzywa państwa członkowskie do wypracowania bardziej konstruktywnego podejścia do polityki narkotykowej, z naciskiem na zapobieganie, edukację i leczenie odwykowe, a nie sankcje karne;

19. wzywa do zaprzestania stygmatyzacji osób dotkniętych problemami psychicznymi oraz osób z trudnościami w uczeniu się, do działań na rzecz zdrowia psychicznego i dobrego stanu psychofizycznego, do zapobiegania zaburzeniom psychicznym, a także do zwiększenia środków na leczenie i opiekę;

20. jest zdania, że problemy związane z wykluczeniem w wielu przypadkach pojawiają się już w pierwszych latach życia, a zatem działania zapobiegawcze są niezbędne w celu wskazania najbardziej narażonych dzieci i młodzieży, na długo zanim porzucą oni szkołę; zwraca uwagę, że młodzież wykluczona ze szkoły częściej dopuszcza się zachowań antyspołecznych i czynów przestępczych, co potęguje trudności w zdobyciu pracy w późniejszym czasie; jest zdania, że szeroko zakrojony dialog z osobami zainteresowanymi oraz wsparcie dla działań zapobiegawczych i usług socjalnych służących poprawie szans dzieci i młodzieży z najsłabszych grup społecznych mają kluczowe znaczenie dla powodzenia polityki integracji; podkreśla również znaczenie problemu wykluczenia osób starszych, którzy tracą pracę i nie są w stanie ponownie wejść na rynek pracy;

21. jest zdania, że należy uważnie rozpatrzyć potrzeby młodych ludzi poszukujących pierwszej pracy oraz uważa, że politykę i środki mogące ułatwić przejście z fazy kształcenia na rynek pracy należy podejmować na szczeblu krajowym; uważa ponadto, że pracy instytucji UE i państw członkowskich powinien stale towarzyszyć zorganizowany dialog z organizacjami młodzieżowymi;

22. wzywa państwa członkowskie do zwiększenia starań mających na celu rozwiązanie problemów, z jakimi spotykają się opiekunowie, łącznie z prawem do swobodnego decydowania, czy chcą zajmować się opieką i do jakiego stopnia, możliwością łączenia opieki z pracą zarobkową i zatrudnieniem oraz dostępem do systemów ubezpieczeń społecznych i emerytur, tak aby uniknąć zubożenia w wyniku zajmowania się opieką;

23. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że za podstawowe prawo i kluczowy element europejskiego modelu społecznego uznano potrzebę powszechnego zapewnienia niedrogich i wysokiej jakości usług socjalnych, a także potrzebę wsparcia utrzymania w zatrudnieniu osób pracujących, oraz że uznano zasady określone w zaleceniu 2008/867/WE; jest zdania, że tego rodzaju usługi socjalne obejmują stałe, niedrogie miejsce zamieszkania, powszechnie dostępny transport publiczny, podstawowe szkolenia zawodowe i opiekę zdrowotną, a także dostęp do niedrogich źródeł energii i innych usług sieciowych; zauważa, że należy poczynić postępy w zakresie zagwarantowania obowiązku świadczenia usług powszechnych w usługach użyteczności publicznej; aby zapewnić wypełnienie tego obowiązku uznaje za konieczne opracowanie planu działania w celu przyjęcia dyrektywy ramowej UE w sprawie usług użyteczności publicznej; zwraca uwagę na niewystarczające postępy w realizacji celów barcelońskich dotyczących niedrogich wysokiej jakości usług opieki nad dziećmi, które należy poprawić, tak aby objąć nimi wszystkie dzieci w szkolnictwie podstawowym; zwraca również uwagę, że potrzeby innych osób wymagających opieki są również niedostatecznie spełniane i powinny zostać poddane podobnemu procesowi;

24. jest przekonany, że przezwyciężenie dyskryminacji, z jaką spotykają się osoby starające się o dostęp do towarów, usług i udogodnień, ma podstawowe znaczenie dla osiągnięcia integracji i dlatego z zadowoleniem przyjmuje wniosek w sprawie kompleksowej dyrektywy mającej na celu przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na wiek, niepełnosprawność, orientację seksualną i religię lub przekonania poza środowiskiem pracy;

25. zachęca państwa członkowskie do rozważenia standardowych taryf socjalnych dla grup najbardziej narażonych, na przykład w obszarze opłat za energię i transportu publicznego, oraz instrumentów ułatwiających otrzymywanie mikrokredytów w celu propagowania aktywnej integracji, jak również bezpłatnej opieki zdrowotnej i edukacji dla osób napotykających trudności natury materialnej;

26. wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia statusu spółdzielczych kas pożyczkowych, co przyczyni się do zaoferowania obywatelom bezpiecznego i uregulowanego środowiska umożliwiającego oszczędzanie i pożyczanie pieniędzy oraz będzie przeciwdziałać zadłużeniu osobistemu, stanowiącemu narastający problem; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania jednostkom prawa do otwierania cenowo przystępnego rachunku bankowego, który stanowi zasadniczy środek umożliwiający uczestnictwo zarówno w działalności gospodarczej, jak i w życiu społecznym;

27. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia osobom niepełnosprawnym dodatkowego wsparcia potrzebnego do wejścia na rynek pracy, a także w trakcie wykonywania pracy; wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do podpisania i ratyfikowania zarówno Konwencji ONZ dotyczącej praw osób niepełnosprawnych, jak i jej protokołu fakultatywnego; zauważa, że państwa członkowskie powinny ustanowić odpowiednie procedury i struktury dla skutecznego wdrożenia Konwencji ONZ dotyczącej praw osób niepełnosprawnych na ich terytorium;

28. jest przekonany, że młodzi ludzie napotykają szczególne przeszkody w aktywnej integracji, w tym nieuzasadnioną dyskryminację związaną z wiekiem oraz problemy z dostępem do przystępnych cenowo systemów szkolenia zawodowego;

29. z zadowoleniem przyjmuje dążenie do umożliwienia osobom niepełnosprawnym życia poza zakładami opieki, ale zauważa, że wymaga to odpowiedniego poziomu ułatwiających samodzielne życie usług na szczeblu lokalnym, prawa do osobistej opieki, prawa do niezależności ekonomicznej oraz pełnego uczestnictwa w życiu społecznym w państwach członkowskich;

30. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia odpowiednich środków służących ułatwieniu dostępu do programów nauki przez całe życie w celu ograniczenia wykluczenia osób starszych, m.in. z rynku pracy, oraz do wspierania stałego uczestnictwa tych osób w życiu społecznym, kulturalnym i obywatelskim;

31. jest zdania, że należy podejmować więcej działań mających na celu rozwiązanie problemów przemocy w rodzinie oraz wykorzystywania dzieci i osób starszych;

32. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania pełnego, właściwego i skutecznego wdrożenia istniejących przepisów Wspólnoty dotyczących kwestii równości płci, równości rozumianej ogólnie oraz braku dyskryminacji; wzywa do rozszerzenia i egzekwowania przepisów w celu usunięcia utrudniających zatrudnienie oraz kształcenie i szkolenia zawodowe barier o charakterze strukturalnym;

33. uważa, że dobrej jakości edukacja jest kluczowym warunkiem wstępnym korzystnego zatrudnienia w przyszłości i integracji; nawołuje państwa członkowskie do uzupełnienia przepisów dotyczących edukacji publicznej z myślą o usunięciu wszelkich barier ograniczających dostęp do edukacji, zapewniając zintegrowaną edukację i powszechny dostęp do niej; jest zdania, że osoby, które pozostawały wykluczone z rynku pracy przez dłuższy czas, muszą mieć większe uprawnienia do otrzymania pomocy finansowej na uczenie się przez całe życie, zwłaszcza w przypadku "kluczowych kompetencji";

34. wzywa Komisję i państwa członkowskie do stosowania zasady uwzględniania problematyki płci w całej strategii aktywnej integracji;

35. jest zdania, że oferowane szkolenia powinny odbywać się z uwzględnieniem potrzeb poszczególnych osób i powinny być do nich dostosowane; wzywa do organizowania szkoleń i działań wspierających integrację, które byłyby skierowane do określonych grup, nie zaś ujednolicone i nie uwzględniające potrzeb osób niepełnosprawnych, osób sprawujących opiekę nad inną osobą czy też osób z problemami zdrowotnymi; wskazuje na sprawdzone rozwiązania zgromadzone w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) i programu Equal w zakresie szkoleń, które są dostosowane do potrzeb osób najbardziej oddalonych od rynku pracy i wykorzystują ich nieudokumentowane umiejętności oraz umiejętności zdobyte w ramach edukacji nieformalnej;

36. zaleca poprawę jakości edukacji i zintegrowanie systemów edukacji z rynkiem pracy i kryteriami uczestnictwa społecznego, a także zmniejszenie nierówności w dostępie do wszystkich form edukacji oraz jakości oferowanej edukacji;

37. jest zdania, że szkolenia powinny także zapewniać ich adresatom wiedzę na temat ich praw i obowiązków w pracy, w tym gruntowne przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prawa przynależności do związków zawodowych, a także praw do informacji i konsultacji oraz uczenia się przez całe życie i szkolenia;

38. zwraca uwagę na ryzyko, że nowatorskie rozwiązania służące przygotowaniu osób najbardziej oddalonych od rynku pracy do zdobycia zatrudnienia mogą być pozbawione finansowania na korzyść bardziej tradycyjnych rozwiązań przynoszących wymierne efekty; wzywa zatem Komisję, aby zwiększyła finansowanie działań oddolnych w ramach funduszy strukturalnych, a szczególnie w ramach EFS, oraz opracowanie wskaźników do pomiaru postępów na drodze integracji społecznej i integracji aktywnej, tak aby przeznaczyć je na innowacyjne inicjatywy obywatelskie mające na celu wsparcie aktywnej integracji jako jednego z celów integracji społecznej zaakcentowanej w ramach określonego strategią lizbońską przeznaczenia funduszy strukturalnych, proponowanego finansowania innowacji społecznych oraz poprzez inne źródła finansowania;

39. zwraca uwagę, że na skutek przemian demograficznych do końca 2030 roku stosunek osób czynnych zawodowo do osób nieaktywnych zawodowo będzie wynosił prawdopodobnie 2:1; wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania politycznych strategii aktywnej integracji w celu zapewnienia, że opiekunowie, z których wielu musi wycofać się z rynku pracy ze względu na obowiązki związane z opieką, nie ucierpią z tego powodu w późniejszych latach;

40. podkreśla, że podstawą strategii aktywnej integracji jest konieczność stworzenia integracyjnego rynku pracy, który zapewniałby wszystkim pracownikom godne warunki pracy i różnorodność zatrudnienia, tak aby uwzględnić różne potrzeby dotyczące miejsca pracy, indywidualne wymagania pracowników, schemat i czas pracy, różne poziomy kwalifikacji oraz różne potrzeby związane z godzeniem życia rodzinnego, prywatnego i zawodowego; zauważa, że zatrudnienie dobrej jakości ma podstawowe znaczenie dla propagowania zachowania miejsc pracy;

41. wzywa państwa członkowskie do promowania konkurencyjnego rynku pracy faworyzującego rozwój publicznych i prywatnych systemów ochrony socjalnej po rozsądnych kosztach i umożliwiającego zainteresowanym osobom, w tym członkom mniejszości etnicznych, wybór sposobów zmniejszenia ryzyka wykluczenia z rynku pracy;

42. wzywa państwa członkowskie do wykorzystania narzędzi służących zmotywowaniu wszystkich podmiotów do stworzenia integracyjnego rynku pracy oraz do zwiększenia udziału osób najbardziej od niego oddalonych; zwraca uwagę na narzędzia stosowane w kontekście lokalnego dialogu społecznego, zachęt finansowych, ulg podatkowych oraz rozwoju gospodarki społecznej; z zadowoleniem przyjmuje zalecenie Komisji w sprawie udzielenia wsparcia gospodarce społecznej jako istotnemu źródłu zatrudnienia dla osób niepełnosprawnych;

43. wskazuje na potrójną rolę organów lokalnych i regionalnych w promocji aktywnej integracji: jako pracodawców, promotorów rozwoju gospodarczego i zatrudnienia oraz podmiotów świadczących usługi publiczne, w tym usługi dla grup najbardziej narażonych; wzywa państwa członkowskie do ustanowienia na szczeblu regionalnym i lokalnym sieci doradczych i referencyjnych, w których zainteresowane osoby mogłyby otrzymać pomoc w dostępie do rynku pracy oraz konkretnych usług socjalnych (tj. systemów świadczeń socjalnych, usług opieki zdrowotnej, zdrowia psychicznego i opieki społecznej, a także kształcenia zawodowego), dostosowaną do ich szczególnej sytuacji;

44. zdecydowanie uważa, że należy zwiększyć starania mające na celu przezwyciężenie przeszkód utrudniających integrację osób ubiegających się o azyl; wzywa państwa członkowskie do przeciwdziałania uzależnieniu osób ubiegających się o azyl od zasiłków poprzez zezwolenie im na pracę oraz do rozważenia rozwoju bardziej legalnych dróg imigracji;

45. wzywa państwa członkowskie, aby utrzymały politykę azylową opartą na prawach człowieka, zgodnie z konwencją dotyczącą statusu uchodźców i innymi odpowiednimi aktami z zakresu praw człowieka;

46. uznaje, że handel ludźmi jest źródłem ogromnego cierpienia i wykluczenia społecznego oraz wzywa państwa członkowskie do skuteczniejszego egzekwowania przepisów dotyczących przeciwdziałania handlowi ludźmi i dyskryminacji, włączenia ofiar handlu ludźmi do społeczeństwa, a w szczególności do podpisania, ratyfikowania i wdrożenia Konwencji o działaniach zapobiegających handlowi ludźmi;

47. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by odcięły się od mylnego utożsamiania migracji ekonomicznej ze staraniem się o azyl, a starania się o azyl i migracji ekonomicznej z nielegalną imigracją;

48. jest zdania, że pobyt w więzieniu bez odpowiedniej resocjalizacji i edukacji stwarza bariery na drodze do integracji i często prowadzi jedynie do dalszego wykluczenia społecznego, bezrobocia i przestępczości;

49. zdecydowanie uważa, że utrzymywanie ustalonego wieku przymusowego przejścia na emeryturę stanowi przeszkodę w aktywnej integracji i zmusza wiele osób, które wolałyby nadal pracować, do niepotrzebnego pozostawania poza rynkiem pracy;

50. wzywa Komisję do ścisłego skoordynowania procesu politycznego dotyczącego aktywnej integracji, a szczególnie wysokiej jakości usług socjalnych, z nieustannym tworzeniem dobrowolnych zasad świadczenia wysokiej jakości usług użyteczności publicznej, a także do bezzwłocznego zbadania wszelkich możliwych sposobów wyjaśnienia kontekstu prawnego funkcjonowania usług socjalnych użyteczności publicznej oraz stworzenia dla nich ram prawnych służących jako punkt odniesienia, w szczególności poprzez przyjęcie instrumentów legislacyjnych, w tym dyrektywy ramowej;

51. zwraca uwagę na swój niedawny wniosek skierowany do Komisji i Rady w sprawie ustanowienia celów związanych ze zmniejszaniem ubóstwa (ogólnie pojętego ubóstwa, ubóstwa dzieci, ubóstwa osób pracujących oraz trwałego, długoterminowego ubóstwa), minimalnym poziomem dochodu zapewnianym poprzez emerytury oraz z dostępem do opieki zdrowotnej i jej jakością (ograniczeniem śmiertelności noworodków, poprawą zdrowia i zwiększaniem długości życia itd.); ponawia swój wniosek o ustalenie celu UE polegającego na obniżeniu ubóstwa dzieci o 50 % do roku 2012 oraz na zlikwidowaniu bezdomności ulicznej dzieci, młodzieży i dorosłych do roku 2015;

52. wzywa do przyjęcia konkretnego planu wdrożenia aktywnych strategii integracji na podstawie udziału społeczeństwa obywatelskiego i innych zainteresowanych, w tym osób żyjących w ubóstwie; jest zdania, że w planie tym należy wyszczególnić ramy czasowe oraz realistyczne cele jakościowe i ilościowe, które należy określić na podstawie szczegółowych wskaźników i po przeprowadzeniu pogłębionego dialogu między zainteresowanymi stronami; uważa również, że należy w nim określić, w jaki sposób aktywna integracja ma być realizowana i monitorowana za pośrednictwem otwartej metody koordynacji na rzecz ochrony socjalnej i integracji społecznej, szczególnie na szczeblu lokalnym, krajowym i regionalnym; dlatego też z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji, aby zaangażować władze lokalne w monitorowanie wdrażania strategii aktywnej integracji poprzez sfinansowanie z programu "Progress" sieci obserwatoriów aktywnej integracji prowadzonych przez organy lokalne; nawołuje Komisję i państwa członkowskie do przyznania tym obserwatoriom znaczącej roli w procesie kształtowania przyszłej polityki oraz prowadzenia aktywnych programów integracji w ramach zmienionej strategii lizbońskiej, a zwłaszcza europejskiej strategii zatrudnienia;

53. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 307 z 18.11.2008, s. 11.

⁽²⁾ Dz.U. L 245 z 26.8.1992, s. 46.

⁽³⁾ Dz.U. C 316 E z 22.12.2006, s. 370.

⁽⁴⁾ Dz.U. C 305 E z 14.12.2006, s. 148.

⁽⁵⁾ Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16.

⁽⁶⁾ Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0467.

⁽⁷⁾ Dz.U. C 282 E z 6.11.2008, s. 463.

⁽⁸⁾ Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0370.

⁽⁹⁾ Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0556.

⁽¹⁰⁾ Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0163.

⁽¹¹⁾ Dz.U. C 102 E z 24.4.2008, s. 321.

⁽¹²⁾ Dz.U. L 298 z 7.11.2008, s. 20.

⁽¹³⁾ Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0062.

⁽¹⁴⁾ Dz.U. L 394 z 30.12.2006, s. 10.

⁽¹⁵⁾ Dz.U. L 327 z 24.11.2006, s. 45.

⁽¹⁶⁾ Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 46.

⁽¹⁷⁾ Dz.U. C 306 z 17.12.2007, s. 158.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2010.212E.23
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Aktywna integracja osób wykluczonych z rynku pracy (2008/2335(INI)).
• Data aktu: 06/05/2009
• Data ogłoszenia: 05/08/2010